Η εργασία αυτή αποσκοπεί στην προσπάθεια ανασύνθεσης του παλαιοπεριβάλλοντος της περιοχής της Αρχαίας Ελίκης μέσω της ιζηματολογικής ανάλυσης των δειγμάτων του πυρήνα της δειγματοληπτικής γεώτρησης που πραγματοποιήθηκε σε συγκεκριμένη θέση. / The purpose of this paper is to attempt to reconstruct the palaeoenvironment of the area of Ancient Helike through Sedimentological analysis of samples from the core sample drilling held in a specific position.

Οι ανασκαφές στην Ελίκη Αχαΐας έχουν αποκαλύψει τον Πρωτοελλαδικό οικισμό με πρωτο - αστικό χαρακτήρα που αποτελείται από επάλληλες οικοδομικές φάσεις σε δύο γενικούς χρονολογικούς ορίζοντες, την πρώιμη Πρωτοελλαδική (ΠΕ) ΙΙΙ και την Πρωτοελλαδική (ΠΕ) ΙΙ. Στα οικήματα και τους επιμέρους λειτουργικούς τους χώρους βρέθηκαν μεγάλες ποσότητες κεραμικής, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται αγγεία σερβιρίσματος, μαγειρικά σκεύη, μεταφορικά - αποθηκευτικά δοχεία και μεγάλα πιθάρια μακρόχρονης αποθήκευσης. Το ερώτημα της τεχνολογικής διαφοροποίησης τέθηκε άμεσα. Επιλέχθηκαν 63 κεραμικά δείγματα με σκοπό την πραγ-ματοποίηση ορυκτολογικών, πετρογραφικών και γεωχημικών τεχνικών, τα αποτελέσματα των οποίων θα δώσουν πληροφορίες σχετικά με: 1) την διερεύνηση της θέσης προέλευσης των αργίλων και των αδρανών υλικών από τα οποία κατασκευάστηκαν, στο γειτονικό γεωμορφολογικό πεδίο, 2) τις τεχνικές ανάμειξης τους και της όπτησης στο κεραμικό εργαστήριο και 3) τις πιθανές εισαγωγές έτοιμου προϊόντος. Από τις αναλύσεις προέκυψαν ενδιαφέρουσες τεχνολογικές πληροφορίες: 1) συντριπτική πλειοψηφία τοπικών πρώτων υλών, 2) επιλογή δύο κύριων συνταγών και 3) επιτυχημένος έλεγχος του μεγέθους των πρόσθετων αδρανών υλικών, της εξωτερικής επεξεργασίας και κυρίως των συνθηκών όπτησης από την πλευρά των τεχνιτών, ώστε να παραχθούν διακριτά. / The excavations of the Helike Project in the coastal plain of Helike have brought to light the extensive remains of an EH II-III settlement, buried under lagoonal sediments. A huge amount of pottery, rich in shapes and decorations, has been recovered from excavated building therein. In order to be answered the basic archaeological questions, which related with the technological variability, were collected 63 samples of ceramics and analysed by petrographic, mineralogical and geochemical methods. These methods will enable us to identify local ceramic reference groups, recognize possibly imported material and explore possible correlation between specific technological recipes. The results of the analyses led to interesting information: 1) the use of local raw material, 2) two main recipes and 3) the tempering of clastic material.

Στα πλαίσια της παρούσας διατριβής έγινε θαλάσσια έρευνα στην περιοχή των Νικολέϊκων Αιγίου, στην οποία έχουν εκδηλωθεί φαινόµενα βαρυτικής µετακίνησης µαζών τόσο σε ιστορικούς χρόνους όσο και στο πρόσφατο παρελθόν. Με σκοπό τη µελέτη των φαινοµένων αυτών εκτελέστηκαν στην περιοχή ερευνητικές πορείες σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Κατά τις πορείες αυτές έγινε γεωφυσική διασκόπιση του πυθµένα και οπτική παρατήρηση των υποθαλάσσιων ιζηµάτων. Κύριος στόχος της έρευνας ήταν η όσο το δυνατό καλύτερη µορφολογική αποτύπωση του πυθµένα, η αναγνώριση και χαρτογράφηση των διαφόρων κατολισθητικών ενοτήτων και η διερεύνηση φαινοµένων που πιθανόν σχετίζονται γενετικά µε την κατολίσθηση (διαφυγές αερίων υδρογονανθράκων). Αποτέλεσμα της μελέτης αυτής ήταν η οριοθέτηση της υποθαλάσσιας κατολίσθησης στην παράκτια ζώνη των Νικολέϊκων, ο προσδιορισμός των κυριότερων μορφολογικών χαρακτηριστικών της, η συμπεριφορά των ιζημάτων από τη χρονική στιγμή μετακίνηση τους έως σήμερα και η προσέγγιση των γενετικών μηχανισμών της κατολίσθησης. / On june 15th, 1995, an earthquake of magnitude Ms 6,1R occured offshore of the Aigion town in the Western Gulf of Corinth. An offshore survey using a 3.5 kHz subbotom profiling system, which carried out fifteen days after the main shock has shown that the earthquake caused a small-size subaerial to submarine landslide in the Eliki fan delta deposits. Further examination of the landslide, using a side scan sonar system and R.O.V for the visual inspection of the seafloor to map the complex seafloor morphology in and adjacent to the landslide, has shown that the Eliki submarine landslide is a complex low-angle translatory slide less than 5 m deep and that the sliding took place over a single basal glide plane dipping at about 1o. The instability mechanism that triggered the landslide is liquefaction of a subsurface horizon at a depth of 5 m as suggested by the presence of sand and water injection features (sand boils) in the beach near the slide site and the conical depressions observed on the seafloor. Gas expulsions from the liquefied horizon perhaps enhanced the failure as suggested by the presence of gas charged sediments under the sliding plane and the rising of bubbles in the water column as observed by the fishermen.