Οι εξωκυττάριες ουσίες παράγονται από τα κύτταρα, εκκρίνονται από αυτά και αλληλεπιδρώντας τόσο μεταξύ τους όσο και με τα κύτταρα ρυθμίζουν πολλές αναπτυξιακές πορείες. Μελετήσαμε τη χρονική και τοπική εμφάνιση των mRNAs της εντακτίνης και της λαμινίνης, γλυκοπρωτεϊνών των εξωκυττάριων ουσιών, στο πρώϊμο έμβρυο όρνιθας. Χρησιμοποιήσαμε την τεχνική της in situ υβριδοποίησης, που κατέδειξε διαφορική έκφραση της εντακτίνης και των αλυσίδων της λαμινίνης σε ξεχωριστούς κυτταρικούς πληθυσμούς και όργανα σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης του εμβρύου. Επίσης μελετήσαμε την χρονική και τοπική κατανομή του πολυπεπτι- δίου της εντακτίνης από το στάδιο του μοριδίου ως την αρχή της οργανογένεσης με τις τεχνικές του ανοσοφθορισμού και της ανοσοκατακρήμνισης. Ανιχνεύσαμε την παρουσία της εντα-κτίνης ήδη από το στάδιο του όψιμου μοριδίου. Με τη χρήση αντισωμάτων για την εντακτίνη μελετήσαμε το ρόλο της κατά την ανάπτυξη του πρώϊμου εμβρύου. Στα αποτελέσματά μας φάνη-κε οτι η εντακτίνη είναι απαραίτητη για το σωστό προσανατο-λισμό των κυττάρων καθώς μεταναστεύουν κατά την γαστριδίω-ση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή του σχηματισμού του εμβρυϊκού άξονα. / The extracelular matrix is a complex cell product which regulates many developmental processes. We used specific antisense RNA probes for the laminin α1, β1 and γ1 chains and for entactin, two extracellular matrix glycoproteins, to study the tissue specific and temporal patterns of their mRNAs in the early chick embryo. Our work employing in situ hybridization, showed strong signals of the laminin and of entactin mRNAs at the morula stage and differential express-ion of these mRNAs in the forming embryonic tissues and organs in the developing chick embryo. We also studied the time of appearance and subsequent distribution of the entactin polypeptide using immunofluorescence and immunopre-cipitation from the morula stage up to the early organogene-sis in the chick embryo. The first presence of entactin was detected at the late morula stage and showed differential expression in the various cell populations in the develop- ing embryo. To study the role of entactin in the major cell-ular migrations during gastrulation we used blocking anti- bodies in set of functional studies. Entactin seemed to be essential for the directional migrations of cells during gastulation and the embryonic axis was not formed in the embryos treated with the anti-entactin antibodies.