<p>Predmet istraživanja ove disertacije jesu strategije čitanja na engleskom jeziku<br />koje čitaoci koriste prilikom razumevanja pročitanog teksta. Osnovni cilj istraživanja<br />jeste najpre prikaz strategija čitanja koje koriste studenti koji pohađaju nastavu<br />engleskog na univerzitetskom nivou, a zatim i analiza uspe&scaron;nosti posebno<br />koncipiranog programa pod nazivom Kolaborativno strategijsko čitanje &ndash; KSČ<br />(Klingner &amp; Vaughn, 1996) u razvijanju ve&scaron;tine čitanja na engleskom jeziku, inventara<br />strategija čitanja tekstova na engleskom i učestalosti u njegovom kori&scaron;ćenju.<br />Istraživanje sprovedeno za potrebe ove disertacije postavljeno je u kognitivni teorijski<br />okvir koji čitaoce tretira kao razumne, aktivne učesnike u procesu čitanja. U takvom<br />okviru najpre se tumači ve&scaron;tina čitanja na stranom jeziku i analizira se na koji način<br />različite kognitivne sposobnosti doprinose razumevanju pročitanog teksta; zatim se<br />razmatraju strategije u okviru &scaron;ireg teorijskog koncepta samoregulacije; konačno,<br />Hipotezom inputa i interakcije postavlja se okvir za tumačenje interakcije u procesu<br />čitanja na stranom jeziku.<br />Četiri ključna pitanja na koje je ovo istraživanje poku&scaron;alo da pruži odgovor su:<br />(1) U kojoj meri je razvijeno strategijsko znanje u razumevanju teksta kod studenata<br />koji pohađaju časove engleskog jezika na univerzitetskom nivou? (2) Da li postoji<br />značajna razlika u razumevanju pročitanog teksta kod studenata koji su izloženi<br />strukturisanom strategijskom inputu u okviru kooperativnih aktivnosti i onih koji su<br />takvom inputu izloženi u okviru tradicionalne, frontalne metode nastave? (3) Da li<br />postoji značajna razlika između metakognicije i strate&scaron;ke kompetencije u razumevanju<br />pročitanog teksta kod studenata koji su izloženi strukturisanom strategijskom inputu u<br />okviru kooperativnih aktivnosti i onih koji su takvom inputu izloženi u okviru<br />tradicionalne, frontalne metode nastave? (4) Da li postoji razlika između strategija<br />čitanja koje koriste uspe&scaron;ni i manje uspe&scaron;ni čitaoci prilikom razumevanja teksta na<br />engleskom jeziku u zavisnosti od nastavne metode kojoj su čitaoci bili izloženi?<br />Imajući u vidu složenost cilja i istraživačkih pitanja koja iz njega proističu u<br />istraživanju su primenjene me&scaron;ovite metode istraživanja tokom dve faze. Tokom prve<br />faze izvr&scaron;eno je kvantitativno istraživanje deskriptivnog tipa s obzirom na to da je cilj<br />bio da se opi&scaron;e inventar strategija čitanja kod ispitanika i izmeri učestalost u njegovom<br />kori&scaron;ćenju. U prvoj fazi je u istraživanju učestvovalo 487 studenata koji studiraju na<br />filozofskim fakultetima u okviru jednog od tri univerziteta u Srbiji: na Filozofskom<br />fakultetu u Novom Sadu (N1=203), na FILUMu u Kragujevcu (N2=132) i na<br />Filozofskom fakultetu u Ni&scaron;u (N3=152). Ispitanici su popunili Inventar strategija<br />čitanja (Mokhtari &amp; Sheorey, 2002), putem koga su prikupljeni podaci i izvr&scaron;ena<br />statistička analiza. Za potrebe istraživanja u drugoj fazi usvojen je istraživački nacrt u<br />kome se kombinuju kvantitativne i kvalitativne metode. Primenjena je eksperimentalna<br />metoda nacrta pred-test &ndash; post-test sa nejednakom kontrolnom grupom. U drugoj fazi<br />istraživanja učestvovalo je ukupno 50 studenata koji su na prvoj i drugoj godini<br />Filozofskog fakulteta u Novom Sadu pohađali časove vežbanja iz predmeta Engleski<br />4<br />jezik B2.1 i B2.2. U eksperimentalnoj grupi bilo je 24 studenta, dok je u kontrolnoj<br />bilo 26 studenata. U ovoj fazi istraživanja podaci su prikupljeni putem eksperimenta,<br />upitnika i protokola čitanja naglas u cilju smanjenja subjektivnosti pri tumačenju<br />rezultata. Kvantitativni podaci su prikupljeni u tri navrata, i to pre početka<br />eksperimenta, na polovini i po okončanju eksperimenta, dok su kvalitativni podaci<br />prikupljeni nakon eksperimentalnog toka.<br />Rezultati prve faze istraživanja pokazali su da se navike u upotrebi strategija<br />čitanja kod studenata mogu dovesti u vezu sa polom, kontekstom učenja, prethodnom<br />izloženosti strategijama i samoprocenom znanja. Rezultati druge faze istraživanja<br />pokazali su da strukturisana grupna interakcija prilikom čitanja na engleskom jeziku<br />generalno povoljno utiče na razvoj ve&scaron;tine čitanja i razumevanja teksta, kao i na razvoj<br />ve&scaron;tina samoregulacije. Glavna pedago&scaron;ka implikacija sprovedenog istraživanja tiče se<br />izražene potrebe za uvođenjem eksplicitne nastave strategija koje bi učenicima<br />poslužile kao pomoćno sredstvo za postizanje uspeha u razumevanju složenih tekstova<br />i zahtevnih tema.</p> / <p>This dissertation analyzes reading strategies that are employed by readers<br />during the process reading comprehension. The main goals of the research was first to<br />establish which reading strategies are used by students who are taking a course in EFL<br />at the university level and then to analyze the effects of Collaborative strategic<br />reading &ndash; CSR (Klingner &amp; Vaughn, 1996), a specially designed instructional<br />treatment aimed at improving students&rsquo; reading skills in the English language, their<br />strategic inventory and the frequency of its use. The research reported in this thesis is<br />set within a cognitive theoretical framework, which views readers as logical, active<br />participants in the process of learning. The theoretical considerations first included an<br />analysis of the reading skill in the context of foreign language learning and focused on<br />the ways in which different cognitive processes contributed to reading comprehension,<br />which was followed by an examination of reading strategies within a broader<br />theoretical concept of self-regulation. The introduction of the Input and Interaction<br />Hypothesis set the basis for the interpretation of student interaction in the process of<br />foreign language reading comprehension.<br />The research reported in this dissertation investigated the following questions:<br />(1) What is the extent to which strategic competence is developed among university<br />EFL students? (2) Is there a significant difference in reading comprehension scores<br />between the students who are engaged in cooperative reading activities within a<br />structured strategic framework and the students who are taught within a teachercentered<br />approach to reading instruction? (3) Is there a significant difference between<br />metacognition and strategic competence between the students who are engaged in<br />cooperative reading activities within a structured strategic framework and the students<br />who are taught within a teacher-centered approach to reading instruction? (4) Is there a<br />significant difference between reading strategies used by successful and less successful<br />readers during the process of reading comprehension with respect to the teaching<br />approach the students were exposed to?<br />Bearing in mind the complexity of the research aim and its corresponding<br />research questions, this investigation adopted a mixed methods design during two<br />research phases. The first phase was conducted within a quantitative framework since<br />the goal was to describe the students&rsquo; strategic inventory and to measure the frequency<br />of its use. The investigation in the first phase included a total of 487 students studying<br />at the Faculty of Philosophy in Novi Sad (N1=203), at the Faculty of Philology and<br />Arts in Kragujevac (N2=132) and at the Faculty of Philosophy in Ni&scaron; (N3=152). The<br />instrument used in this phase included the Survey of Reading Strategies developed by<br />Mokhtari and Sheorey (2002). In the second phase, the research included a<br />combination of qualitative and quantitative methods within a pre-test &ndash; post-test<br />experimental design. The experiment included a total of 50 first and second year<br />students studying at the Faculty of Philosophy in Novi Sad who were taking a course<br />in English as a faculty requirement. The experimental group included a total of 24<br />students, whereas the control group included 26 students. Data collection methods<br />included reading comprehension tests, questionnaires and think-aloud protocols in<br />order to minimize the risk of a subjective interpretation of the results. The quantitative data were collected before the beginning of the experimental treatment, at the middle</p><p>and in the end of the experiment, whereas the qualitative data were collected after the<br />experimental treatment was completed.<br />The results of the first phase of research indicate that the use of reading<br />strategies among students can be tied to gender, the learning context, the previous<br />exposure to reading strategies and the self-reported proficiency. The results of the<br />second phase imply that the structured group interaction during the process of reading<br />English texts has a favorable effect on the development of the students&rsquo; reading and<br />comprehension skills, as well as their self-regulatory techniques. The main<br />pedagogical implication of the research concerns the need to introduce explicit strategy<br />instruction in EFL classes which would enable students to achieve success in<br />comprehending complex texts and difficult topics.</p>