<p>Bolesti kardiovaskularnog sistema su vodeći uzrok smrtnosti među pacijentima sa poremećajem plućne funkcije. Poznato je da je plućna hipertenzija i posledična insuficijencija desne srčane komore često pratilac te&scaron;ke hronične opstruktivne bolesti pluća (HOBP). Međutim učestalost insuficijencije leve komore u poslednje vreme je predmet brojnih istraživanja i srčana insuficijencija je jo&scaron; uvek nedovoljno ispitana kod bolesnika sa HOBP. Cilj ove doktorske disertacije je ispitati funkciju leve komore i prisustvo plućne hipertenzije kod bolesnika sa HOBP. Materijal i metode : Istraživanjem je obuhvaćeno 120 ispitanika koji su prema GOLD kriterijumima podeljeni u četiri grupe po 30 bolesnika za svaki od četiri stadijuma bolesti. Svim bolesnicima je urađena spiropletizmografija i ehokardiografija. Rezultati : Analizom dobijenih vrednosti parametara (udarni volumen (SV) i njegov indeks (SVI), ejekciona frakcija (EF), frakcija skraćenja) sistolne funkcije miokarda leve komore dokazali smo da postoji sistolna disfunkcija miokarda leve komore kod bolesnika sa HOBP. Sa napredovanjem bolesti opadaju i vrednosti SV i SVI. Vrednosti ejekcione frakcije takođe opadaju sa porastom stepena HOBP. Analizom parametara dijastolne funkcije kod bolesika sa HOBP dokazali smo sa postoji dijastolna disfunkcija leve komore. Ispitivanjem transmitranog protoka i kontinuiranim i tkivnim doplerom registruju se smanjene srednje vrednosti vrednosti E/A i E&#39;/ A&#39;odnosa i u svim stadijumima bolesti. Ispitivanjem prisustva plućne hipertenzije dokazali smo da je sistolni pritisak u desnoj komori (RVSP) bio najniži u početnim stadijumima HOBP, postepeno raste sa težinom bolesti i najveći vrednosti se beleže u četvrtom stadijumu bolesti. Visoka prevalenca funkcionalnih promena na srcu koje smo dokazali u na&scaron;em istraživanju treba da ukaže na potrebu ehokardiografije u otkrivanju ovih poremećaja u HOBP.</p> / <p>Cardiovascular diseases are the leading cause of death among patients with impaired lung function. It is known that pulmonary hypertension and right heart failure are often companion of severe chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Left ventricular dysfunction is still not well studied and it is the subject of numerous studies in patients with COPD in recent years. The aim of this dissertation is to examine the function of left ventricle and the presence of pulmonary hypertension in patients with COPD. Materials and Methods: The study included 120 patients who meet the GOLD criteria for COPD. They were divided into four groups of 30 patients for each of the four stages of the disease. All patients underwent echocardiography and spiropletismography. Results: Analysis of the obtained values of the systolic function parameters (stroke volume (SV) and it&rsquo;s index (SVI), ejection fraction (EF), fractional shortening) show impaired systolic left ventricular function in patients with COPD. With disease progression SV and SVI decrease. With increased severity of COPD the values of ejection fraction decreases. We showed diastolic dysfunction of the left ventricle in COPD patients. Transmitral continuous flow Doppler and tissue Doppler recorded reduced values of the mean E / A and E &#39;/ A&#39; in all stages of the disease. Examining the presence of pulmonary hypertension, we have shown that the systolic pressure in the right ventricle (RVSP) was the lowest in the early stages of COPD, gradually increases with the severity of disease and the highest value was recorded in the fourth stage of the disease. The high prevalence of functional changes in the heart that we have proved in our research highlights the need for echocardiography in the detection of these disorders in COPD.</p>

<p>Cilj: Svrha ovog istraživanja je da se odredi prediktivna vrednost pojedinačnih i kombinovanih ehokardiografskih parametara desne komore za pojavu jednogodi&scaron;njeg neželjenog ishoda kod bolesnika sa hroničnom srčanom slabo&scaron;ću i sniženom istisnom frakcijom leve komore. Metodologija: U studiju je uključeno 191 bolesnik koji su od juna 2016. do marta 2017. godine hospitalizovani na Klinici za kardiologiju Instituta za kardiovaskuarne bolesti Vojvodine sa simptomima i znacima srčane slabosti sa sniženom istisnom frakcijom leve komore. Svim bolesnicima je uzeta anamneza, urađen klinički pregled, laboratorijske analize i trans-torakalni ehokardiografski pregled. Pacijenti su nakon toga praćeni godinu dana u cilju registrovanja značajnih neželjenih kardijalnih događaja (kardijalne smrti, smrti zbog drugih - nekardijalnih uzroka, rehospitalizacije zbog akutizacije hronične srčane slabosti, infarkta srca, malignih ventrikularnih poremećaja ritma i &scaron;loga). Kod 111 pacijenata je registrovan neželjeni ishod tokom jednogodi&scaron;njeg praćenja. Rezultati i diskusija: Kod pacijenata u istraživanju, kao značajni prediktori neželjenog ishoda unutar godinu dana, izdvojili su se sledeći eho-parametri desne komore: morfolo&scaron;ki parametar - RV1 (granična vrednost 42 mm); parametar sistolne funkcije - TAs&acute;(granična vrednost 10 cm/s) ; parametar opterećenja desne komore &ndash; RVSP (granična vrednost 40 mmHg) i kombinovani parametri - TAs&acute;/RVSP granična vrednost 1,92 cm/s/mmHg) i TAPSE/RVSP (granična vrednost 0,28 mm/mmHg). Kombinovani ehokardiografski parametri, koji predstavljaju kombinaciju različitih osobine desne komore, imaju veći prediktivni značaj od pojedinačnih parametara. Među njima se izdvojio TAPSE/RVSP (parametri sistolne funkcije i opterećenja desne komore). Među svim posmatranim demografskim, kliničkim, laboratorijskim i ehokardiografskim parametrima obe komore parametar TAPSE/RVSP &lt;0,28 mm/mmHg se opet izdvojio se kao statistički značajan i nezavisni prediktor neželjenog ishoda. Do sada u literaturi nisu opisani kombinovani parametri: TAs&acute;/RVSP i TAs&acute;x PVAcT (parametri sistolne funkcije i opterećenja desne komore). U mom istraživanju su visoko statistički značajano povezani sa pojavom neželjenog ishoda. U zavr&scaron;noj multi varijantnoj analizi (među demografskim, kliničkim, laboratorijskim i ehokardiografskim parametrima obe komore) izdvojilo se pet parametara koji su statistički značajni nezavisni prediktori neželjenog ishoda: života dob; atrijalna fibrilacija; nabrekle vene vrata; pretibijalni edemi i TAPSE/RVSP. Logistički model za procenu verovatnoće pojave velikih neželjenih kardijalnih događaja formiran je od pet parametara dobijenih multifaktorijalnom analizom. Na osnovu dobijenog modela određena je granična vrednost verovatnoće koja iznosi 0,61. Pacijenti sa vredno&scaron;ću &gt; 0,61 imaju visoku verovatnoću za pojavu neželjenog ishoda. Zaključak: Ehokardiografski parametri funkcije DK su značajni prediktori jednogodi&scaron;njeg neželjenog ishoda kod bolesnika sa hroničnom srčanom slabo&scaron;ću i sniženom istisnom frakcijom leve komore. Među njima se, kao superioran nezavisni prediktor jednogodi&scaron;njeg MACE izdvojio kombinovani parametar TAPSE/RVSP sa graničnom vredno&scaron;ću od 0,28 mm/mmHg.</p> / <p>Objective: The aim of this study is to determine the predictive value of individual and combined echocardiographic parameters of the right ventricle for the occurrence of major adverse cardiac events in patients with chronic heart failure with reduced ejection fraction, during one-year follow-up. Methodology: The study included 191 patients, hospitalized with symptoms and signs of heart failure with reduced ejection fraction, from June 2016 to March 2017. All patients were subjected to clinical examination, laboratory analysis and transthoracic echocardiography. Patients were then followed up for one year in order to detect major adverse cardiac events (cardiac deaths, deaths due to other non-cardiac causes, rehospitalisation due to acute chronic heart failure, cardiac infarction, malignant ventricular disorders of rhythm and stroke). During a mean follow-up of 340&plusmn;84 days, 111 patients reached the primary endpoint. Results and discussion: The following echo parameters of the right ventricle were selected as the important predictors of adverse cardiac events. Morphological parameter - RV1 (cut off threshold was 42 mm ); systolic function parameter - TAs (cut off value was 10 cm / s); right ventricular load parameter - RVSP (cut off value 40 mmHg) and combined parameters - TAs / RVSP (cut off value was 1.92 cm / s / mmHg) and TAPSE / RVSP (cut off value was 0.28 mm / mmHg). Combined echocardiographic parameters, which represent a combination of different properties of the right chamber, have a greater predictive significance than individual parameters. TAPSE / RVSP stands out among them (parameters of systolic function and right chamber load). Among all the observed demographic, clinical, laboratory and echocardiographic parameters of both chambers, the parameter TAPSE / RVSP &lt;0.28 mm / mmHg is again stands out to a statistically significant and independent predictor of an adverse outcome. The combined parameters: TAs&#39;/RVSP and TAs&#39;x PVAcT (parameters of systolic function and right chamber load) were not described in the literature, so far. They were significantly related to the occurrence of an adverse cardiac outcome in my research. In the final multivariate analysis (among the demographic, clinical, laboratory and echocardiographic parameters of both chambers), five parameters were statistically significant independent predictors of an unwanted output: age; atrial fibrilation; swollen veins; pretibial edema and TAPSE / RVSP. A logistic model, for estimating the likelihood of the occurrence of major adverse cardiac events, was formed from five parameters obtained by multifactorial analysis. A probability cut off value of 0.61 was determined based on the obtained model. Conclusion:Echocardiographic parameters of the right ventricle are significant predictors of one-year major adverse cardiac events in patients with chronic heart failure with reduced ejection fraction. TAPSE / RVSP with a cut off value of 0.28 mm / mmHg was selected as the superior independent predictor of one-year adverse outcome.</p>

The scientific novelty of the study A large number of reports have demonstrated that depressed heart rate variability after myocardial infarction (MI), left ventricular dysfunction and arrhythmias are powerful predictors of mortality. Nevertheless there is a lack of detailed assessment of heart rate variability in the acute period of MI, especially during the first 24 hours, from long-term (24-h) recordings, and the value of different parameters of heart rate variability in predicting dangerous complications of MI was not fully evaluated. The indications of complex and constant monitoring of heart rate variability, left ventricular function, arrhythmias in acute MI are not based on scientific studies as well as their value in predicting the effect of different methods of management, course and outcomes of critical cardiac conditions. Thus, the current study differs from all the earlier studies in that we assessed heart rate variability in the very early period of myocardial infarction (the first and the third day) using long time recordings (24 h), both – time-domain and frequency-domain –methods, and evaluated its changes in relation to arrhythmias and left ventricular function, using not only conventional 2D-echocardiography but also left ventricular long axis function assessment by M-mode and tissue Doppler imaging. The aim of the study The aim of the study was to determine the association between heart rate variability, cardiac arrhythmias and left ventricular... [to full text]

<p>Uvod: Sepsa je jedan od vodećih uzroka smrtnosti u jedinicama intenzivnog lečenja i van njih uprkos implementaciji novih dijagnostičkih i terapijskih protokola &scaron;irom sveta. Multiorganska disfunkcija (MODS), koja predstavlja najtežu formu nepovoljnog toka sepse, je u osnovi svojih patofiziolo&scaron;kih de&scaron;avanja obeležena promenama, koje se de&scaron;avaju na nivou kapilara, pre svega u endotelu. Poremećaji koagulacije koji se javljaju kao posledica ovih promena u endotelu su prepoznati kao jedan od dijagnostičkih kriterijuma prema najnovijim smernicama za dijagnostiku i lečenje sepse, međutim njihov značaj u predviđanju toka i ishoda ovog oboljenja jo&scaron; uvek nije precizno definisan. Cilj istraživanja: Odrediti koncentraciju markera endotelne aktivacije, aktivacije koagulacije, aktivnost prirodnih inhibitora koagulacije i funkcionalnost fibrinolize kod obolelih od sepse u odnosu na njihove vrednosti u zdravoj populaciji. Ispitati mogućnost upotrebe markera endotelne disfunkcije i pokazatelja poremećaja mehanizma hemostaze za postavljanje dijagnoze sepse i predikciju pojave komplikacija. Ispitati mogućnost upotrebe markera endotelne disfunkcije i pokazatelja poremećaja mehanizma hemostaze za procenu ishoda kod obolelih od sepse. Materijal i metode: Istraživanje je sprovedeno analitičkom metodom u formi studije preseka, a obuhvatilo je pacijente lečene na Odeljenju anestezije i reanimacije Urgentnog centra Kliničkog centra Vojvodine i na Klinici za infektivne bolesti Kliničkog centra Vojvodine, u Novom Sadu. Istraživanje je sprovođeno tokom 2012. i 2013. godine u trajanju od dve godine. U studiju je bilo uključeno 180 ispitanika od kojih je 150 imalo postavljenu dijagnozu sepse,a 30 ispitanika su činili kontrolnu grupu su klinički i biohemijski zdravih ispitanika, dobrovoljni davaoci krvi. Ispitanici su kategorisani u četiri grupe u odnosu na kliničko stanje i laboratorijske nalaze unutar prvih 24 časa od prijema: bolesnici sa sepsom, te&scaron;kom sepsom, septičkim &scaron;okom i multiorganskom disfunkcijom na prijemu. Nakon kategorizacije ispitanika, izračunati su APACHE II i SOFA numerički pokazatelji procene težine bolesti ispitanika. U roku 24 časa od trenutka postavljanja dijagnoze sepse, iz uzoraka krvi ispitanika, izvr&scaron;ene su predviđene laboratorijske analize u cilju praćenja endotelne aktivacije, aktivacije koagulacije i inhibicije antikoagulantnih mehanizama. U toku 48 časova od prijema, bolesnici koji nisu imali MODS na prijemu su intenzivno praćeni u cilju evidentiranja razvoja multiorganske disfunkcije, dok su bolesnici koji su imali MODS praćeni radi evidentiranja perzistiranja ili eventualne rezolucije MODS-a. Zdravstveno stanje bolesnika je praćeno tokom 28 dana od trenutka uključivanja u studiju i nakon tog perioda je evidentiran ishod lečenja u smislu preživljavanja ili smrtnog ishoda. Statistička analiza je izvr&scaron;ena pomoću statističkog paketa IBM SPSS 20 Statistics. Podaci su predstavljeni tabelarno i grafički, a statistička značajnost određivana je na nivou p&lt; 0,05. Rezultati: Vrednosti biolo&scaron;kih markera endotelne aktivacije i aktivacije koagulacije su statistički značajno povi&scaron;ene kod obolelih od sepse u odnosu na njihove vrednosti u zdravoj populaciji, dok su vrednosti prirodnih inhibitora koagulacije statistički značajno snižene kod obolelih od sepse u odnosu na njihove vrednosti u zdravoj populaciji. Vrednosti APTT-a, PT-a, D-dimera, fibrinogena, prirodnih inhibitora koagulacije i markera endotelne aktivacije (endokan i vWF antigena i aktivnosti) imaju značajan i veoma visok dijagnostički potencijal. Vrednosti biomarkera endotelne disfunkcije i pokazatelja poremećaja hemostaznog mehanizma su značajni prediktori komplikacija kod bolesnika sa sepsom. APTT, PT, D-dimer, broj trombocita, vrednosti priorodnih inhibitora koagulacije, trombomodulina, endokana i ETP-a su jednako validni u inicijalnoj proceni toka kliničke slike sepse kao i prediktivni APACHE II i SOFA skorovi. Koncentracija trombomodulina, D-dimera, ETP-a i PC su dobri prediktori nastanka MODS-a u prvih 48 časova u toku sepse. Endokan, PT, APTT, koncentracija fibrinogena, prirodnih inhibitora koagulacije i vrednosti ETP-a su značajni u predikciji mortaliteta kod bolesnika sa sepsom. Zaključci: Ukoliko bi pokazatelji aktivacije endotela i mehanizma hemostaze bili inkorporirani u određeni sistem skorovanja u cilju procene težine bolesti u smislu ishoda kod bolesnika sa sepsom, to bi moglo doneti doprinos boljoj klasifikaciji bolesnika, te primeni pravovremene i adekvatne terapije u cilju postizanja pozitivnog ishoda kod bolesnika sa sepsom. Prilikom interpretacije pokazatelja inflamacije i koagulacije neophodno je steći uvid u celokupnu sliku pro-i antikoagulantnih de&scaron;avanja koja se odvijaju tokom sepse, odnosno adekvatno proceniti pravac toka disbalansa mehanizma hemostaze da bi se eventualnim terapijskim merama mogao postići pozitivan učinak.</p> / <p>Introduction: Sepsis is one of the main causes of death in intensive care units and other hospital wards in spite of implementation of new sepsis treatment guidelines in everyday hospital practice worldwide. Changes that occur in the microvasculature, affecting primarily endothelial cell, are the basis of the pathophysiology of multiorgan dysfunction (MODS) in sepsis. Coagulation abnormalities which occur as a consequence of endothelial changes are recognized as diagnostic criteria for sepsis, but significance of these changes in the outcome prognosis and prediction of the course of sepsis is still not accurately defined. Aims: Evaluation of hemostasis related parameters and endothelial activation biomarkers values in patients with sepsis and healthy volunteers. Determination whether the levels of hemostasis-related parameters and biomarkers of endothelial activation have diagnostic significance and are they associated with MODS development and persistence in the first 48 hours of hospitalization and 28-day mortality in patients with sepsis. Material and methods: This is cross-sectional study conducted in 2012 and 2013 in the Department of Anesthesia and Reanimation at the Emergency Center of the Clinical Center of Vojvodina and in the Clinic of Infectious Disease at the Clinical Center of Vojvodina. 150 patients who fulfilled criteria for diagnosis of sepsis were included in the study. Patients were divided into 4 groups: sepsis, severe sepsis, septic shock and MODS. 30 healthy volunteers, blood donors were the control group. After the categorization of patients, during the first 24 hours of hospitalization, predictive APACHE II and SOFA scores were calculated. Hemostasis related parameters and endothelial activation biomarkers concentrations were determined within the first 24 hours of the onset of the disease. To assess the development of complication of the disease, patients were monitored for 48 hours for MODS development and persistence or resolution and for 28 days from the onset of sepsis for outcome assessment. Data were analyzed using SPSS 20.0 software and are presented in tables and graphs, statistical significance was set at p&lt; 0,05. Results: Biomarkers of endothelial and coagulation activation are significantly higher in patients with sepsis in comparison to their values in healthy volunteers, while concentrations of natural anticoagulants are significantly lower in patients with sepsis than in healthy volunteers. APTT, PT, D-dimer, fibrinogen, natural anticoagulants and biomarkers od endothelial activation (endocan and vWF antigen and activity) have diagnostic significance in patients with sepsis. Hemostasis related parameters and endothelial activation biomarkers are good prognostic factors for complication development in patients with sepsis. APTT, PT, D-dimer, platelet count, natural anticoagulants, thrombomodulin, endocan and ETP are equally valuable in early prediction of sepsis development as APACHE II and SOFA scores. Thrombomodulin, D-dimer, ETP and PC are good predictors of MODS development during the first 48 hours from sepsis onset. Endocan, PT, APTT, fibrinogen concentration, values of natural anticoagulants and ETP values are significant in 28-day mortality prediction in patients with sepsis. Conclusion: A combination of markers of endothelial dysfunction with widely used ICU scores and organ failure assessment could contribute to an early recognition of complication development and consequent death in patients with sepsis. It is necessary to obtain the full insight in pro-and anticoagulant dynamic evaluation while interpreting coagulation and inflammation processes in sepsis development, in order to accurately lead early resuscitation therapy.</p>

<p>Uvod: U savremenom svetu koronarna arterijska bolest srca (KABS) je vodeći uzrok obolevanja i umiranja, a akutni koronarni sindrom (AKS) je jedna od njenih najče&scaron;ćih i najopasnijih kliničkih manifestacija. Dijastolna disfunckija leve komore često prati KABS i mogući je doprinosni faktor za lo&scaron; klinički tok i ishod. Postavlja se pitanje u kom obimu je dijastolna disfunkcija leve komore udružena sa koronarnom arterijskom bole&scaron;ću i da li savremeni programi ambulantne sveobuhvatne kardijalne rehabilitacije (ASKR) imaju uticaja na bolju prognozu ove grupe kardiolo&scaron;kih bolesnika. Uprkos &scaron;irokoj primeni revaskularizacionih procedura u svakodnevnoj kardiolo&scaron;koj praksi i brojnih studija koje su ukazale na pozitivne efekte programa SKR na funkcionalni status pacijenata nakon AKS, jo&scaron; uvek postoji mnogo kontroverzi o efektima fizičkog treninga, na srčanu funkciju i pobolj&scaron;anje funkcionalnog kapaciteta kod pacijenata sa KABS i pridruženom dijastolnom disfunkcijom. Cilj istraživanja: bio je da ispita uticaj superviziranih vežbi fizičkim opterećenjem (VFO) u okviru programa ambulantne sveobuhvatne kardijalne rehabilitacije (ASKR), na dijastolnu disfunkciju leve komore (DDLK) i funkcionalni status pacijenata (FS), nakon AKS, re&scaron;enog perkutanom koronarnom intervencijom (PCI), kao i da li, s druge strane, prisustvo i stepen dijastolne disfunkcije na početku istraživanja, utiče na funkcionalni status i pojavu neželjenih kardijalnih događaja, kod ove grupe pacijenata u okviru programa ASKR i van njega&nbsp; Materijal i metode: Istraživanjem je bilo obuhvaćeno ukupno 85 ispitanika, oba pola, starosti od 18-65 godina, koji su tokom indeksne hospitalizacije lečeni kao klinički dokazani AKS (APNS; NSTEMI; STEMI) i kod kojih je urađena neka od interventnih koronarnih procedura (pPCI; PCI; PTCA). Nakon 4 nedelje od otpusta sa hospitalizacije, zbog NSTEMI ili APNS, odnosno nakon 6 nedelja od otpusta sa hospitalizacije zbog STEMI, pacijenti sa EFLK &ge; 45%, bez značajnih valvularnih i drugih mana i sa nekim od poremećaja dijastolne funkcije, bili su kandidati za uče&scaron;će u istraživanju. Svi ispitanici su podvrgavani &bdquo;ulaznom&ldquo;ehokardiografskom pregledu (EHO) u cilju procene sistolne funkcije i stepena dijastolne disfunkcije leve komore, kao i &bdquo;ulaznom&ldquo; spiroergometrijskom testu (CPET) u cilju procene funkcionalnog statusa, na osnovu kojeg je vr&scaron;ena preskripcija vežbi fizičkim opterećenjem (VFO) u okviru programa ASKR. Program ASKR odvijao se u ukupnom trajanju od 12 nedelja, odnosno 36 pojedinačnih sesija VFO, 3 puta nedeljno u trajanju od po 30 minuta. Kontrolna grupa obuhvatila je grupu pacijenata koja nije živela u blizini IKVBV i koja nije bila u mogućnosti da dolazi redovno na VFO u sklopu ASKR. Njima je bilo pu&scaron;teno na volju da na osnovu urađenog EHO pregleda i CPET, određuju stepen VFO po sopstvenom nahođenju, uz primenu optimalnog medikamentnog lečenja i ostalih mera sekundarne prevencije. Nakon 3 meseca obe grupe pacijenata bile su podrvrgnute novom &ndash;&ldquo;izlaznom&rdquo; ehokardiografskom i CPET pregledu u cilju komparacije sa rezultatima na početku istraživanja. Rezultati:Istraživanje je pokazalo da nakon 3 meseca superviziranog treninga VFO, u okviru programa ASKR, kod bolesnika nakon AKS, lečenih perkutanom koronarnom intervencijom, dolazi do pobolj&scaron;anja stepena dijastolne disfunkcije leve komore, naročito kroz promene vrednosti ehokardiografskih parametara e&rsquo;l i E/e&rsquo; l. U kontrolnoj grupi e&rsquo;l se smanjio za (0,003 &plusmn; 0,025), a u osnovnoj se povećao za (0,011 &plusmn; 0,021). U kontrolnoj grupi e&rsquo;l se nije značajno promenio (p = 0,515), a u osnovnoj grupi se značajno povećao (p &lt; 0,0005). Na početku istraživanja u osnovnoj grupi e&rsquo;l je bio (0,097 &plusmn; 0,027 m/sec), a na kraju (0,108 &plusmn; 0,031 m/sec). E/e&rsquo;l se nije značajno promenio u kontrolnoj grupi (p = 0,226), a u osnovnoj grupi se značajno smanjio (p = 0,002). Na početku istraživanja u osnovnoj grupi E/e&rsquo;l je bio (8,02 &plusmn; 2,98), a na kraju (6,97 &plusmn; 2,17). Takođe je utvrđeno da nakon 3 meseca superviziranog treninga u okviru programa ASKR, dolazi do pobolj&scaron;anja funkcionalnog kapaciteta pacijenata sa KABS i dijastolnom disfunkcijom leve komore, kroz povećanje CPET parametara: peak VO2, VO2 predict i METs. U kontrolnoj grupi peak VO2 se smanjio za (1,79 &plusmn; 3,84), a u osnovnoj se povećao za (1,67 &plusmn; 4,29). U kontrolnoj grupi peak VO2 se značajno smanjio (p = 0,018), a u osnovnoj grupi se značajno povećao (p = 0,005).Na početku istraživanja u kontrolnoj grupi srednja vrednost peak VO2 iznosila je (23,01 &plusmn; 3,99 ml/kgTT/min), a u osnovnoj grupi je iznosila (23,15 &plusmn; 4,99 ml/kgTT/min). Na kraju istraživanja u osnovnoj grupi srednja vrednost peak VO2 iznosila (24,82 &plusmn; 5,77 ml/kgTT/min), dok je kod kontrolne grupe iznosila (21,21 &plusmn; 4,05 ml/kgTT/min). U kontrolnoj grupi ppVO2(%) se smanjio za (5,28 &plusmn; 14,39), a u ispitivanoj se povećao za (7,16 &plusmn; 18,51). U kontrolnoj grupi ppVO2(%) se nije značajno promenio (p = 0,058), dok se u osnovnoj grupi statistički značajno povećao (p = 0,005). Razlika srednjih vrednosti promena METs između osnovne i kontrolne grupe je bila statistički značajna (p &lt; 0,0005). U kontrolnoj grupi METs se smanjio za (0,55 &plusmn; 1,12), a u osnovnoj se povećao za (0,58 &plusmn; 1,12). U kontrolnoj grupi METs se značajno smanjio (p = 0,013), a u osnovnoj grupi se značajno povećao (p &lt; 0,0005). Zaključak: Program ambulantne sveobuhvatne kardijalne rehabilitacije, kod bolesnika nakon akutnog koronarnog sindroma, lečenih perkutanom koronarnom intervencijom, utiče na pobolj&scaron;anje faktora rizika kardiovaskularnih bolesti, značajno utiče na pobolj&scaron;anje stepena dijastolne disfunkcije leve komore i na pobolj&scaron;anje funkcionalnog statusa pacijenata, u odnosu na početak istraživanja.</p> / <p><!--[if gte mso 9]><xml> <o:DocumentProperties> <o:Author>mladen</o:Author> <o:Version>16.00</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:OfficeDocumentSettings> <o:AllowPNG/> </o:OfficeDocumentSettings></xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:EnableOpenTypeKerning/> <w:DontFlipMirrorIndents/> <w:OverrideTableStyleHps/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="&#45;-"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument></xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="false" DefSemiHidden="false" DefQFormat="false" DefPriority="99" LatentStyleCount="371"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="index 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="index 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="index 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="index 4"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="index 5"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="index 6"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="index 7"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="index 8"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="index 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Normal Indent"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="footnote text"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="annotation text"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="header"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="footer"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="index heading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="table of figures"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="envelope address"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="envelope return"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="footnote reference"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="annotation reference"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="line number"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="page number"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="endnote reference"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="endnote text"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="table of authorities"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="macro"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="toa heading"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Bullet"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Number"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List 4"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List 5"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Bullet 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Bullet 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Bullet 4"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Bullet 5"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Number 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Number 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Number 4"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Number 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Closing"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Signature"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Body Text"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Body Text Indent"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Continue"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Continue 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Continue 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Continue 4"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="List Continue 5"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Message Header"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Salutation"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Date"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Body Text First Indent"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Body Text First Indent 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Note Heading"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Body Text 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Body Text 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Body Text Indent 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Body Text Indent 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Block Text"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Hyperlink"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="FollowedHyperlink"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Document Map"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Plain Text"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="E-mail Signature"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Top of Form"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Bottom of Form"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Normal (Web)"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Acronym"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Address"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Cite"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Code"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Definition"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Keyboard"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Preformatted"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Sample"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Typewriter"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="HTML Variable"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Normal Table"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="annotation subject"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="No List"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Outline List 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Outline List 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Outline List 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Simple 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Simple 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Simple 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Classic 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Classic 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Classic 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Classic 4"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Colorful 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Colorful 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Colorful 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Columns 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Columns 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Columns 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Columns 4"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Columns 5"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Grid 4"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Grid 5"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Grid 6"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Grid 7"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Grid 8"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table List 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table List 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table List 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table List 4"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table List 5"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table List 6"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table List 7"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table List 8"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table 3D effects 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table 3D effects 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table 3D effects 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Contemporary"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Elegant"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Professional"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Subtle 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Subtle 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Web 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Web 2"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Web 3"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Balloon Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true" Name="Table Theme"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 4"/>

<p>Kardijalni biomarkeri u predviđanju operativnog rizika kardiohirur&scaron;kih bolesnika sa oslabljenom sistolnom funkcijom leve komore Evaluacija rezultata u kardiohirurgiji podrazumeva praćenje ishoda operativnog lečenja u određenom vremenskom periodu. Najče&scaron;će je to interval od 30 dana od datuma intervencije. Najče&scaron;ći kriterijumi za praćenje su stopa mortaliteta i morbiditeta, dužina boravka u jedinici intenzivnog lečenja, ukupna dužina hospitalizacije i tro&scaron;kovi lečenja. Stratifikacija rizika podrazumeva da se bolesnici mogu podeliti u grupe u zavisnosti od broja i važnosti preoperativno utvrđenih faktora rizika, odnosno da se pre operacije može predvideti ishod hirur&scaron;ke intervencije kod svakog od njih pojedinačno. U Evropi je, u periodu između 1995. i 1999. godine, na osnovu multicentrične studije u 8 evropskih zemalja i 128 kardiohirur&scaron;kih centara u kojima je operisano 19.030 odraslih bolesnika, kreiran EvroSKOR - EuroSCORE (European System for Cardiac Operative Risk Evaluation) model za stratifikaciju rizika u kardiohirurgiji. Međutim, neminovne promene i napredak u operativnom lečenju doveli su do toga da je neophodno ažurirati postojeći sistem stratifikacije. Tako je 2012. godine u rutinsku upotrebu uveden novi sistem Euroscore II. Na Klinici za kardiohirurgiju Instituta za kardiovaskularne bolesti Vojvodine (IKVBV), EuroSCORE model uveden je u rutinsku upotrebu od početka 2001. godine. Analizom rezultata, posle dvogodi&scaron;nje primene, pokazalo se da je model bio precizan, odnosno da nije postojala značajna razlika između očekivanog (3,7%) i stvarnog mortaliteta (3,47%). U poslednjih nekoliko godina, kod bolesnika kojima sledi kardiohirur&scaron;ka intervencija, u smislu razmatranja njihove prediktivne vrednosti, sve vi&scaron;e pažnje se poklanja kardijalnim biomarkerima. Najznačajniji biomarkeri u kardiovaskularnoj medicini su: Troponin, Kreatin kinaza MB izoenzim (CKMB), N-terminalni pro B-tip natriuretski peptid (NT-proBNP), C-reaktivni protein (CRP), Laktat dehidrogenaza (LDH), Mokraćna kiselina (Acidum uricum). Ciljevi ovog rada su bili da se kreira model za predviđanje preoperativnog rizika kardiohirur&scaron;kih bolesnika sa oslabljenom sistolnom funkcijom leve komore na osnovu preoperativnih vrednosti određenih biomarkera i da se kreira novi model sa kombinacijom prethodnog modela i već postojećeg modela EuroSCORE II. Ispitana su 704 bolesnika sa oslabljenom sistolnom funkcijom leve komore, ejekcione frakcije manje ili jednake 50%. Bolesnici su operisani na Institutu za kardiovaskularne bolesti Vojvodine, od 20. januara 2014. do 20. aprila 2016. Kod bolesnika su urađene tri vrste operacija: revaskularizacija miokarda-koronarna hirurgija, hirurgija stečenih srčanih mana - valvularna hirurgija i kombinovane operacije. Od biohemijskih analiza, 24 sata pre operacije, urađene su sledeće analize: troponin I, kreatin kinaza, kreatin kinaza MB izoenzim, masena kreatin kinaza, laktat dehidrogenaza, C-reaktivni protein, NT-proBNP i mokraćna kiselina. Praćen je postoperativni mortalitet, postoperativni infarkt miokarda i postoperativni cerebrovaskularni incident i njihova povezanost sa preoperativnim vrednostima nabrojanih biomarkera. U studiju su bili uključeni svi bolesnici sa stečenim bolestima srca, stariji od 18 godina, kod kojih je ejekciona frakcija leve komore bila manja ili jednaka 50% i kod kojih su izvr&scaron;ene sledeće vrste operacija: revaskularizacija miokarda - koronarna hirurgija, hirurgija stečenih srčanih mana - valvularna hirurgija i kombinovane operacije - koronarna i valvularna hirurgija. Rezultati su pokazali da je postoperativni mortalitet bio 3,13%, da je postoperativni infarkt miokarda imalo 7,95% a postoperativni cerebrovaskularni incident 9,23% od ukupnog broja ispitanika. 1. Povezanost vrednosti biomarkera sa postoperativnim infarktom miokarda kod bolesnika sa oslabljenom ejekcionom frakcijom leve komore: povi&scaron;ene preoperativne vrednosti troponina I su bile povezane sa postoperativnim infarktom miokarda. Povezanost preoperativnih vrednosti biomarkera sa postoperativnim cerebrovaskularnim incidentom kod bolesnika sa oslabljenom ejekcionom frakcijom leve komore: povi&scaron;ene preoperativne vrednosti troponina I i CRP-a su bile povezane sa postoperativnim cerebrovaskularnim incidentom. 2. Analiziran je uticaj preoperativnog nivoa svih biomarkera, pojedinačno, na značajne neželjene kardijalne i cerebrovaskularne događaje - Major Adverse Cardiac and Cerebrovascular Events (MACCE) kao ishod posle operacije na srcu, kod bolesnika sa oslabljenom ejekcionom frakcijom leve komore. Dobijeni su sledeći rezultati: Preoperativna vrednost nivoa troponina I veća od 0,01&mu;g/L i MACCE bili su povezani. Povećane preoperativne vrednosti nivoa C-reaktivnog proteina (CRP) i postoperativni MACCE bili su povezani. Povećane preoperativne vrednosti nivoa laktat dehidrogenaze (LDH) i MACCE bili su povezani. Zaključci ove teze su: 1. Nezavisni prediktor postoperativnog infarkta miokarda i značajnih neželjenih kardijalnih i cerebrovaskularnih događaja, kod kardiohirur&scaron;kih bolesnika sa oslabljenom sistolnom funkcijom leve komore, ejekcionom frakcijom manjom ili jednakom 50%, jeste povi&scaron;ena preoperativna vrednost troponina I. 2.Vrednost preoperativnog troponina I je slab marker za predviđanje postoperativnog infarkta miokarda i značajnih neželjenih kardijalnih i cerebrovaskularnih događaja, kod kardiohirur&scaron;kih bolesnika sa oslabljenom sistolnom funkcijom leve komore, ejekcionom frakcijom manjom ili jednakom 50%. 3. Na pojavu postoperativnog cerebrovaskularnog incidenta, kod kardiohirur&scaron;kih bolesnika sa oslabljenom sistolnom funkcijom leve komore, ejekcionom frakcijom manjom ili jednakom 50%, ne utiče nijedna od ispitivanih varijabli. 4. Nezavisni prediktori postoperativnog mortaliteta kod kardiohirur&scaron;kih bolesnika sa oslabljenom sistolnom funkcijom leve komore, ejekcionom frakcijom manjom ili jednakom 50%, na osnovu kojih je moguće kreirati prediktivni Model su godine starosti i povi&scaron;ene preoperativne vrednosti NT-proBNP. 5. Kreirani Model je dobar marker za predikciju ishoda posle operacije na srcu, kod kardiohirur&scaron;kih bolesnika sa oslabljenom sistolnom funkcijom leve komore, ejekcionom frakcijom manjom ili jednakom 50%. 6. Povi&scaron;ena preoperativna vrednost NT- proBNP može da bude dobar marker u predikciji smrtnog ishoda posle operacije na srcu kod bolesnika sa oslabljenom sistolnom funkcijom leve komore, ejekcionom frakcijom manjom ili jednakom 50%. 7. Model EuroSCORE II se pokazao kao slabiji marker za predikciju ishoda posle operacije na srcu kod kardiohirur&scaron;kih bolesnika sa oslabljenom sistolnom funkcijom leve komore, ejekcionom frakcijom manjom ili jednakom 50%. 8. Testiranjem kreiranog modela, podelom na manje rizične i vi&scaron;e rizične bolesnike, u odnosu na visinu ejekcione frakcije leve komore, pokazalo se da je model dobar marker za predviđanje smrtnog ishoda posle operacije na srcu, u obe grupe.</p> / <p>Cardiac surgery operative risk assessment in patients with imapired systolic left ventricular function using cardial biomarkers Evaluation of results in cardiac surgery involves monitoring the outcomes of operative treatment in a given time period. Typically, this interval includes 30 days from the date of operation. The most common criteria used for monitoring are the rate of mortality and morbidity, length of stay in the intensive care unit, the total length of hospitalization and medical costs. Risk stratification means that patients can be divided into groups depending on the number and importance of preoperatively identified risk factors, and that the outcome of surgery for each of the patients can be predicted preoperatively. In Europe, in the period of 1995-1999 on the basis of a multi-center study in 8 European countries and 128 cardiac centers in which 19,030 adult patients were operated on, EuroSCORE (European System for Cardiac Operative Risk Evaluation) model for risk stratification in cardiac surgery was developed. However, the inevitable changes and progress in the surgical treatment rendered the EuroSCORE model obsolete warranting updated system. It was in 2012 when a new system EuroSCORE II was introduced into practice At the Clinic for Cardiac Surgery of the Institute of Cardiovascular Diseases, EuroSCORE model was introduced in routine clinical use since the beginning of 2001. By analyzing the results, two years after application, it was shown that the model was accurate, and that there was no significant difference between the expected (3.7%) and the actual mortality (3.47%) In recent years, in patients who are candidates for cardiac surgery, more attention is paid to cardiac biomarkers in terms of evaluating their predictive power. The most significant biomarkers in cardiovascular medicine are: Troponin, creatine kinase MB isoenzyme (CKMB), N-terminal pro B-type natriuretic peptide (NT-proBNP), C-reactive protein (CRP), Lactate dehydrogenase (LDH), and uric acid (Uric uricum). The objectives of this study were to create a model to predict preoperative risk for cardiac surgery patients with impaired systolic left ventricular function on the basis of preoperative levels of certain biomarkers and to create a new model with a combination of the previous model and already existing EuroSCORE II model. The study included 704 patients with impaired systolic left ventricular function, ejection fraction less than or equal to 50%. All patients underwent cardiac surgery at the Institute of Cardiovascular Diseases, from January 20th 2014 until 20th April 2016. Patients were submitted to three types of operations: revascularization - coronary surgery, surgery of acquired heart defects - valvular surgery and combined operations. Following biochemical analyses were performed 24 hours prior to surgery: troponin I, creatine kinase, creatine kinase MB isoenzyme, mass creatine kinase, lactate dehydrogenase, C-reactive protein, NT-proBNP and uric acid. Postoperative mortality, postoperative onset of myocardial infarction and occurence of cerebrovascular accident and their correlation with preoperative values of listed biomarkers were registered. The study included all patients with acquired heart disease, older than 18 years, with the left ventricular ejection fraction less than or equal to 50% who were submitted to the following types of operations: revascularization - coronary surgery, surgery of acquired heart diseases - valvular surgery and combined operations - coronary and valvular surgery. The results showed that the postoperative mortality was 3.13%, new onset of postoperative myocardial infarction was detected in 7.95% of the patients and postoperative cerebrovascular accident developed in 9.23% of patients. Correlation of preoperative biomarkers values with postoperative myocardial infarction in patients with impaired left ventricular ejection fraction - elevated preoperative troponin I were associated with postoperative myocardial infarction. Correlation of preoperative biomarkers values with postoperative cerebrovascular incident occurence in patients with impaired left ventricular ejection fraction - elevated preoperative troponin I and CRP were associated with postoperative cerebrovascular incident. The influence of preoperative levels of all biomarkers, separetly, on the rate of significant adverse cardiac and cerebrovascular events - Major Adverse Cardiac and Cerebrovascular Events (MACCE) as the heart surgery outcome, in patients with impaired left ventricular ejection fraction. The following results were obtained: Increased preoperative levels of C-reactive protein (CRP) and postoperative MACCE were related. Increased preoperative levels of lactate dehydrogenase (LDH) and MACCE were related. The conclusions of this thesis are: 1. Independent predictor of postoperative myocardial infarction onset and significant adverse cardiac and cerebrovascular events in cardiac surgery patients with impaired systolic left ventricular function (ejection fraction less than or equal to 50%) is elevated preoperative value of troponin I. 2. Preoperative Troponin I value was poor marker for predicting postoperative myocardial infarction and significant adverse cardiac and cerebrovascular events in cardiac surgery patients with impaired systolic left ventricular function (ejection fraction less than or equal to 50%). 3. None of the studied variables showed influence on the postoperative cerebrovascular accident occurence, in cardiac surgery patients with impaired systolic left ventricular function (ejection fraction less than or equal to 50%). 4. Independent predictors of postoperative mortality in cardiac surgery patients with impaired systolic left ventricular function (ejection fraction less than or equal to 50%), that could be used to create a predictive model are: age and elevated preoperative value of NT-proBNP. 5. Developed model showed satisfactory results for predicting outcome after heart surgery in cardiac surgery patients with impaired systolic left ventricular function (ejection fraction less than or equal to 50%). 6. Elevated preoperative value of NT-proBNP may be a good marker for mortality prediction after the cardiac surgery in patients with impaired systolic left ventricular function (ejection fraction less than or equal to 50%). 7. EuroSCORE II model showed poor performance when predicting outcomes after cardiac surgery in patients with impaired systolic left ventricular function (ejection fraction less than or equal to 50%). 8. Validation of the newly-created model, considering low and medium risk patients, based on the value of left ventricular ejection fraction, showed that the model is a good marker for the mortality prediction in both groups.</p>