<p>Doktorska teza Dru&scaron;tvena uslovljenost psiholo&scaron;kog profila književnog lika u viktorijanskom i modernističkom romanu, ima za cilj, pojednostavljeno rečeno, otkrivanje bliske povezanosti socioistorijskih prilika, složenih dru&scaron;tvenih konvencija i krutih klasnih odnosa, sa privatnim i javnim bićem književnih likova u romanima iz pomenutih perioda. Kada kažemo &bdquo;privatno&ldquo; i &bdquo;javno&ldquo; biće, mislimo, pre svega, na najče&scaron;će presudne razlike među njima, te na lomove koje književni likovi trpe u nezaustavljivom procesu, u kojem bi jedno ili drugo trebalo da preovlada. Upravo ta stalna unutra&scaron;nja borba, izazvana spolja&scaron;njim sukobima, u ovom istraživanju obezbeđuje rezultate, iako se za same protagoniste ona gotovo nikad ne zavr&scaron;ava. Opisujući dru&scaron;tvene prilike i sistem vrednosti viktorijanskog doba, njihovo uru&scaron;avanje do potpunog sloma, potom uzročno &ndash; posledične veze takvog sloma i moderne misli, te krize svih vrsta koje neminovno prate ovakve dru&scaron;tvene procese, pokazaćemo svu ranjivost pojedinca, na primerima književnih likova iz romana Orkanski visovi, Neslavni Džud, Zaljubljene žene i Džejkobova soba. Orkanski visovi i Neslavni Džud povezuju se na planu borbe na život i smrt, borbe čiji ishod jeste i fizička smrt i smrt du&scaron;e, ali i lekovitost te&scaron;kih iskustava koja uče pra&scaron;tanju, kompromisu i stvaralačkoj ljubavi. Džejkobova soba povezuje se sa Zaljubljenim ženama na nivou simbola, najočiglednija veza je sveprisutna smrt, ali i priroda koja deluje nezavisno od ljudi u oba romana, i sugeri&scaron;e otklon koji su ljudi mehaničkog sveta napravili prema njoj. Mehanika ljudskog bivstvovanja uzrokovana i dru&scaron;tvenim uslovima, dove&scaron;će do ratnog sukoba koji se kod Lorensa ne pominje eksplicitno, ali je prisutan u teskobnom osećanju kraja i uni&scaron;tenja, dok se na kraju Džejkobove sobe ova prigu&scaron;enost i razobličava u smrti glavnog lika i zvucima oružane paljbe. U krajnjem ishodu, ova disertacija pokazuje da dru&scaron;tveni uslovi, konvencije, predodređenosti, deluju unisono, zahtevi su im jednaki, a da obrađeni književni likovi reaguju slično, uprkos različitim miljeima u koje su sme&scaron;teni, te da različite sudbine, pa i različite reakcije, upravo pojačavaju sličnosti, čak i istovetnosti ishoda.</p>