<p>Osnovni cilj prikazanog istraživanja je bilo unapredivanje postojecih znanja o<br />psiholo&scaron;kom blagostanju putem ispitivanja multidimenzionalnosti konstrukta i<br />njegovih korelata. Proveravana je struktura multidimenizonog modela Caroll Ryff<br />prema kome psiholo&scaron;ko blagostanje obuhvata &scaron;est dimenzija: Samoprihvatanje, Svrha<br />života, Licni rast, Ovladavanje okruženjem, Autonomija i Pozitivni odnosi sa<br />drugima, te relacije tih dimenzija sa pretpostavljenim prediktorima i konsekventima.<br />U istraživanju je ucestvovalo 657 odraslih osoba (41,9% mu&scaron;kog i 58,1%<br />ženskog pola) sa teritorije Srbije, uzrasta od 18 do 89 godina. Kori&scaron;ceni su sledeci<br />instrumenti: Upitnik o demografskim karakteristikama konstruisan za potrebe<br />istraživanja, Skale psiholo&scaron;kog blagostanja, Skala zadovoljstva životom, Skala<br />pozitivnog i negativnog afektiviteta (PANAS), Upitnik za procenjivanje partnerske<br />afektivne vezanosti, Bekov inventar anksioznosti, Skala samosti&scaron;avanja, Skala<br />optimizma &ndash; pesimizma i Skala depresivne licnosti.<br />Rezultati sprovedenih analiza nisu potvrdili &scaron;estodimenzionalnost modela, ali<br />ukazuju na multidimenzionalnost psiholo&scaron;kog blagostanja, te je predložen<br />trodimenzioni model. Dalja ispitivanja korelata psiholo&scaron;kog blagostanja sprovedena<br />na ekstrahovanom trofaktorskom modelu su pokazala da je psiholo&scaron;ko blagostanje<br />znacajan prediktor subjektivnog blagostanja, anksioznosti i subjektivnih procena<br />fizickog zdravlja i materijalne situacije, dok su optimizam, pesimizam, depresivna<br />licnost i uzrast znacajni prediktori psiholo&scaron;kog blagostanja.</p> / <p>The main goal of the presented study was to extend the existing knowledge on the<br />psychological well-being though testing psychological well-being<br />multidimensionality and relationship with its correlates. The six-dimension Carol Ryff<br />model of the psychological well-being was used, which consists of the following<br />dimensions: Self-acceptance, Personal growth, Environmental mastery, Autonomy,<br />Purpose in life and Positive relations with others. Also included was a relationship<br />between psychological well-being and assumed predictors and consequences.<br />The research included 657 adults, aged between 18 to 89 years, from Serbia.<br />The following instruments were used: a questionnaire on socio-demographic<br />characteristics, Scales of Psychological Well-Being, Satisfaction with life scale, The<br />positive and negative affect schedule &ndash; PANAS, Experience of Close Relationships<br />Scale, Beck Anxiety Inventory, the self-silencing scale, Optimism &ndash; pessimism scale<br />and Depressive personality scale.<br />The results did not confirm the six-dimension model theory, but did indicate a<br />multidimensional structure of the psychological well-being. The three factor solution<br />was extracted, so the rest of study was conducted with three dimensional<br />psychological model. Analysis showed that psychological well-being is a significant<br />predictor of subjective well-being, anxiety and subjective assessment of physical<br />health and material state. The optimism, pessimism, depressive personality and age<br />are the significant predictors of psychological well-being.<br />&nbsp;</p>

Functional concrete building united by concrete grid. The second clear mass hall. Both buildings connected by footbridge a joined the central hallway.

<p>Definisane su neke klase polugrupa koje su uop&scaron;tenja tzv. antiinverznih polugrupa. Za neke op&scaron;te klase polugrupa nađene su baze u smislu Ljapina. Dati su identiteti algebri koje se potapaju u polumreže.</p> / <p>Some new classes of semigroups are defined which are generalizations of so called antiinverse semigroups. The Lyapin bases of some well known classes of semigroups are determined. The identities of the variety of subalgebras of semilattices are determined.</p>

<p>U disertaciji je predstavljen pristup zasnovan na algoritmu mešovitog celobrojnog linearnog programiranja (MILP) za određivanje optimalnog broja, tipa i lokacije uređaja za automatizaciju distributivne mreže. Ugradnja različitih tipova nove opreme (daljinski kontrolisani reklozeri, sekcioneri i indikatori prolaska struje kvara) kao i relokacija postojeće opreme su istovremeno razmatrani. Prilikom određivanja optimalnog scenarija za automatizaciju, predloženi pristup uvažava troškove ispada potrošača/proizvođača usled trenutnih, kratkotrajnih i dugotrajnih ispada, najčešće korišćene pokazatelje pouzdanosti (SAIFI, SAIDI, MAIFI, i ASIDI) kao i troškove distributivnog preduzeća, asocirane uređajima za automatizaciju i ekipama koje su uključene u proces rešavanja prekida napajanja.<br />Dakle, osnovni cilj ove disertacije je, da se napravi model zasnovan na mešovitom celobrojnom linearnom programiranju koji će omogućiti određivanje najboljeg scenarija za automatizaciju distributivne mreže u slučajevima kada se ocena kvaliteta isporuke definiše preko pokazatelja pouzdanosti, preko troškova usled prekida napajanja ili kombinacijom ova dva pokazatelja.</p> / <p>The dissertation presents a mixed integer linear programming (MILP) based approach for determining the optimal number, type and location of automation devices to be installed in the network by considering different types of devices simultaneously (remotely controlled circuit breakers/reclosers, sectionalizing switches, remotely supervised fault passage indicators). Simultaneously, it determines the new (optimal) locations of the automation devices that already exist in the network. In determining the most effective network automation scenario, the proposed approach takes into account the outage cost of consumers/producers due to momentary, short-term, and long-term interruptions, the commonly used network reliability indices (SAIFI, SAIDI, MAIFI, and ASIDI) as well as the cost of automation devices and the cost of crews. It provides the best network automation scenario in distribution systems if the network reliability indices are used for measuring the distribution system reliability, if cost of interruptions is defined to all consumers/producers, and if both approaches (criteria) are used.</p>

<p>Предмет истраживања докторске дисертације под називом Системи насеља у&nbsp;<br />Срему јесте детерминисање просторне и функцијске&nbsp; организације Срема на&nbsp;<br />основу степена развијености просторно-функцијских веза и односа у мрежи&nbsp;<br />насеља Срема. Циљ истраживања је да се идентификују, сагледају и научно&nbsp;<br />објасне проблеми развоја просторно-функцијских односа и веза, односно&nbsp;<br />просторне и функцијске организације система насеља у Срему. Задатак&nbsp;<br />истраживања је да се истражи утицај природне основе на настанак, распоред и&nbsp;<br />развој насеља у мрежи, сагледа развој, размештај и динамика становништва,<br />утврде законитости развоја система насеља, утврде карактеристике система<br />насеља и типологије насеља, одреди хијерархија насеља у мрежи, утврди стање,&nbsp;односи и процеси у мрежи насеља, истраже ставови становништва о просторно-функционалним карактеристикама и квалитету живота у Срему, утврде&nbsp;потенцијали као основа&nbsp; развоја и предвиди скуп мера и инструмената којима ће&nbsp;се у будућности утицати на уравнотежен развој насеља у систему.</p><p>Методолошки поступци примењени у овом раду базирани су на научном<br />објашњењу фактора настанка и развоја урбане мреже, феномена урбано-руралних веза и односа између насеља, утврђивању њихове хијерархије и<br />квалитативне оцене задовољства животом у тим насељима. Методолошки<br />инструменти који су примењени у овом истраживању базирали су се најпре на<br />општим научним методама са посебним освртом апликације комплексног<br />географског метода и ГИС методологије. Поред дескриптивних статистичких<br />метода у раду су коришћени и Пирсонов коефицијент корелације, &chi;2&nbsp; &ndash;&nbsp; тест, Ман<br />&ndash;&nbsp; Витнијев тест и Тест хомогености. За приказивање мултиваријантних података<br />примењена је метода Чернофових лица.</p><p>Разултати анализе су показали да је систем насеља Срема подсистем мреже<br />насеља Војводине, који има сложену и динамичну просторно-функцијску<br />структуру, а чија је организација израз интеракције бројних унутрашњих и<br />спољашњих фактора произашлих из природно-географских, урбано-историјских,<br />насељских, демографских и социоекономских специфичности територије, те<br />ближег и даљег окружења. Физичкогеографске детерминанте су имале незнатан<br />утицај на савремени развој система насеља у Срему, док су друштвеногеографски фактори били одлучујући у формирању савремене мреже насеља. Мрежа насеља је хијерархијског типа без изражене урбане примарности једног града. У систему насеља је изражена хијерархијска доминација централих насеља видљива на основу дневне покретљивости становништва. Теренска истраживања и спровођење упитника су показала да становништво Срема није задовољно својим животним стандардом, а као главни проблеми наводе се незапосленост и ниски приходи.</p><p>Приказане анализе објашњавају ток социјалногеографских процеса и<br />структурних промена у систему насеља, подразумевајући при том временску и<br />просторну димензију. С тим у вези, концепт примењен у овој докторској<br />дисертацији, који се зазнива на демографско-социјалним и просторно-функционалним односима, а поготово због укључивања мишљења локалног<br />становништва, омогућава комплексно сагледавање, планирање и усмеравање<br />укупних развојних процеса у датом простору и времену.</p> / <p>Predmet istraživanja doktorske disertacije pod nazivom Sistemi naselja u&nbsp;<br />Sremu jeste determinisanje prostorne i funkcijske&nbsp; organizacije Srema na&nbsp;<br />osnovu stepena razvijenosti prostorno-funkcijskih veza i odnosa u mreži&nbsp;<br />naselja Srema. Cilj istraživanja je da se identifikuju, sagledaju i naučno&nbsp;<br />objasne problemi razvoja prostorno-funkcijskih odnosa i veza, odnosno&nbsp;<br />prostorne i funkcijske organizacije sistema naselja u Sremu. Zadatak&nbsp;<br />istraživanja je da se istraži uticaj prirodne osnove na nastanak, raspored i&nbsp;<br />razvoj naselja u mreži, sagleda razvoj, razmeštaj i dinamika stanovništva,<br />utvrde zakonitosti razvoja sistema naselja, utvrde karakteristike sistema<br />naselja i tipologije naselja, odredi hijerarhija naselja u mreži, utvrdi stanje,&nbsp;odnosi i procesi u mreži naselja, istraže stavovi stanovništva o prostorno-funkcionalnim karakteristikama i kvalitetu života u Sremu, utvrde&nbsp;potencijali kao osnova&nbsp; razvoja i predvidi skup mera i instrumenata kojima će&nbsp;se u budućnosti uticati na uravnotežen razvoj naselja u sistemu.</p><p>Metodološki postupci primenjeni u ovom radu bazirani su na naučnom<br />objašnjenju faktora nastanka i razvoja urbane mreže, fenomena urbano-ruralnih veza i odnosa između naselja, utvrđivanju njihove hijerarhije i<br />kvalitativne ocene zadovoljstva životom u tim naseljima. Metodološki<br />instrumenti koji su primenjeni u ovom istraživanju bazirali su se najpre na<br />opštim naučnim metodama sa posebnim osvrtom aplikacije kompleksnog<br />geografskog metoda i GIS metodologije. Pored deskriptivnih statističkih<br />metoda u radu su korišćeni i Pirsonov koeficijent korelacije, &chi;2&nbsp; &ndash;&nbsp; test, Man<br />&ndash;&nbsp; Vitnijev test i Test homogenosti. Za prikazivanje multivarijantnih podataka<br />primenjena je metoda Černofovih lica.</p><p>Razultati analize su pokazali da je sistem naselja Srema podsistem mreže<br />naselja Vojvodine, koji ima složenu i dinamičnu prostorno-funkcijsku<br />strukturu, a čija je organizacija izraz interakcije brojnih unutrašnjih i<br />spoljašnjih faktora proizašlih iz prirodno-geografskih, urbano-istorijskih,<br />naseljskih, demografskih i socioekonomskih specifičnosti teritorije, te<br />bližeg i daljeg okruženja. Fizičkogeografske determinante su imale neznatan<br />uticaj na savremeni razvoj sistema naselja u Sremu, dok su društvenogeografski faktori bili odlučujući u formiranju savremene mreže naselja. Mreža naselja je hijerarhijskog tipa bez izražene urbane primarnosti jednog grada. U sistemu naselja je izražena hijerarhijska dominacija centralih naselja vidljiva na osnovu dnevne pokretljivosti stanovništva. Terenska istraživanja i sprovođenje upitnika su pokazala da stanovništvo Srema nije zadovoljno svojim životnim standardom, a kao glavni problemi navode se nezaposlenost i niski prihodi.</p><p>Prikazane analize objašnjavaju tok socijalnogeografskih procesa i<br />strukturnih promena u sistemu naselja, podrazumevajući pri tom vremensku i<br />prostornu dimenziju. S tim u vezi, koncept primenjen u ovoj doktorskoj<br />disertaciji, koji se zazniva na demografsko-socijalnim i prostorno-funkcionalnim odnosima, a pogotovo zbog uključivanja mišljenja lokalnog<br />stanovništva, omogućava kompleksno sagledavanje, planiranje i usmeravanje<br />ukupnih razvojnih procesa u datom prostoru i vremenu.</p> / <p>The research subject of the doctoral dissertation entitled Settlement systems Srem is&nbsp;spatial and functional organization determination of Srem based on the development&nbsp;degree of spatial and functional relations and connections within the &nbsp;Srem region&nbsp;settlement network. The aim of&nbsp; the research is to identify, consider and &nbsp;explain the&nbsp;development problems of spatial and functional relationships and connections, ie the&nbsp;spatial and functional organization of the settlement system in Srem. The task of&nbsp;research is to investigate the influence of the natural base of the formation,&nbsp;development and arrangement of settlements in the network, to examine the&nbsp;development, deployment and dynamics of the population, to determine the legality of&nbsp;the development of the settlements system, to identif y the features of the settlements&nbsp;system and settlements typology, to determine the hierarchy of settlements in the&nbsp;network, to determine the condition, relationships and processes in the settlements&nbsp;network, to explore the attitudes of the population on spatial-functional &nbsp;characteristics&nbsp;and quality of life in Srem, to identify resources as a basis for further development and&nbsp;to provide a set of measures and instruments that will influence the balanced&nbsp;development of settlements in the system in the future.</p><p>The methodological procedures applied in this research are based on the scientific&nbsp;explanation of the factors of origin and development of urban networks, the&nbsp;phenomenon of urban-rural relations, determining their hierarchy and a qualitative&nbsp;assessment of life satisfaction in these settlements. Methodological tools &nbsp;applied in this research are based primarily on general scientific methods with special &nbsp;eference to applications of complex geographical methods and GIS &nbsp;methodology. In addition to&nbsp;descriptive statistical methods, the Pearson correlation coefficient, &chi;2&nbsp; -&nbsp; test, Man&nbsp; -Whitney test and the Test of homogeneity were used. &nbsp;Chernoff faces method was&nbsp;applied to display multivariate data.</p><p>The results of the analysis indicated that the settlement system of Srem presents &nbsp;ojvodina‟s subsystem settlements, which has a complex and dynamic spatial and &nbsp;functional structure, where organization is a consequence of the interactions of many &nbsp;internal and external factors arising from natural-geographic, urban and historical, &nbsp;demographic and socioeconomic specifics of the territory, as well as closer and &nbsp;further environment. Physical determinants had little impact on the modern &nbsp;development of the settlement system of Srem, while the socio-geographical factors &nbsp;were crucial in the formation of the modern settlement network. Settlement network &nbsp;has a hierarchical type without expressed urban primacy of one city. In the settlement &nbsp;system is expressed the hierarchical dominance of the central settlements visible on the basis of daily commuting. Field research and conduction of the questionnaire &nbsp;have come to the conclusion that the population of Srem is not satisfied with their living standards, and the main issues are unemployment and low income.</p><p>The presented analysis explains the course of socio-geographic processes and&nbsp;structural changes in the settlement system, assuming at the same time temporal and&nbsp;spatial dimensions. In this regard, the concept applied in this doctoral thesis, which is&nbsp;based on the demographic and social and spatial-functional relationships, especially&nbsp;due to the inclusion of opinions of the local population, provides a complex&nbsp;understanding, planning and directing the overall development process in a &nbsp;given space and time.&nbsp;</p>

<p>Istraživanje koje je sprovedeno u doktorskoj diserrtaciji usmereno je na definisanje modela pristupa po&scaron;tanskoj mreži i faktora koji utiču na kreiranje modela. Osnovni cilj istraživanja jeste kreiranje dinamičkog modela pristupa po&scaron;tanskoj mreži koji će obezbediti veću tražnju za uslugom pristupa i veću efikasnost po&scaron;tanskih operatora univerzalne usluge. Pored kreiranja dinamičkog modela pristupa, u radu je istraženo i trži&scaron;te po&scaron;tanskih usluga i ukupne po&scaron;tanske infrastrukture u Republici Srbiji, a zatim je izvr&scaron;ena analiza i prognoza tražnje za uslugom pristupa po&scaron;tanskoj mreži. Predložena je originalna metodologija pod nazivom &ldquo;Post - DSS&rdquo; (Delfi-Serquval-Scenario), čiji je osnovni cilj bio da se analiziraju zahtevi za pristupom po&scaron;tanskoj mreži i da se istraže faktori koji utiču na pristup. Na osnovu ostvarenih rezultata istraživanja izgrađen je model pristupa po&scaron;tanskoj mreži i testiran na području Republike Srbije.</p> / <p>The study which was conducted in this doctoral dissertation focused on defining the model of access to the postal network and the factors that influence the creation of the model. The main objective of the research is to create a dynamic model of access to the postal network that will provide greater demand for service access and greater efficiency of the postal operators of the universal service. In addition to creating a dynamic model of access, the paper explored the postal market and overall postal infrastructure in the Republic of Serbia, and then made forecast of the demand for service access to the postal network. The proposed methodology is an original one called &quot;Post-DSS&quot; (Delfi-Servqual-Scenario), whose main objective was to analize requests for access to the postal network and to investigate the factors affecting the access. Based on the results of research, a model of access to the postal network has been built and tested in the Republic of Serbia.</p>

<p>U disertaciji je predstavljen postupak GSSKN (generalizovani postupak sumiranja<br />struja i korekcija napona) integrisan u DMS. Integracija postupka GSSKN u DMS se<br />sastoji od sledećeg: 1) postupak GSSKN se naslanja na jedinstvenu bazu podataka DMS i<br />2) rezultati dobijeni proračunom tokova snaga korišćenjem postupka GSSKN koriste<br />se u velikom broju ostalih funkcija DMS. Standardni postupak BFS (čišćenje<br />unaprjed/unazad), koji je razvijen za proračun tokva snaga uravnoteženih<br />distributivnih mreža u simetričnim režimima, u ovoj disertaciji je generalizovan na<br />uravnotežene mreže u nesimetričnim režimima, neuravnotežene distributivne mreže<br />(u nesimetričnim režimima), sa obuhvaćenim miksovanim mrežama, a da su pri tome u<br />potpunosti zapaženi robustnost, efikasnost i brzina u odnosu na ostale postupke.<br />Odnosno, u ovoj disertaciji je predložen GSSKN za proračun bilo kako složenih<br />slaboupetljanih distributivnih mreža s distributivnim generatorima, koji ima sve<br />osobine i prednosti u odnosu na ostale postupke, kao što su ih imali standardni<br />postupci BFS za proračun tokova snaga uravnoteženih slaboupetljanih<br />distributivnih mreža sa distributivnim generatorima u simetričnim režimima.<br />Dakle, osnovni cilj ove disertacije glasi: pokazati da standardne postupke BFS ne<br />samo da ne treba napuštati prilikom proračuna tokova snaga neuravnoteženih<br />slaboupetljanih aktivnih mreža (uključene miksovane), već da je to napuštanje<br />kontraproduktivno, bar sa aspekta postupaka koji su do sada objavljeni u literaturi.</p> / <p>The dissertation presents GBFS (General Backward/Forward Sweeping) procedure<br />which is integrated in DMS. The integration of the GBFS procedure in DMS<br />consists of the following: 1) the GBFS procedure is based on the unique DMS<br />database and 2) the results obtained from load flow calculation by application of<br />GBFS procedure are used in many other DMS applications. The standard BFS<br />procedure (Backward/Forward Sweeping), developed for the load flow calculation<br />of balanced distribution networks in symmetrical states, in this dissertation is<br />generalized to balanced networks in asymmetrical states, unbalanced distribution<br />networks (in asymmetrical states), including mixed networks. In addition, the<br />robustness, efficiency and speed comparing to other procedures, have been saved.<br />In other words, this dissertation proposes the GBFS procedure for calculation of<br />any composite weakly meshed distribution networks with distribution generators. It<br />has all the properties and advantages as compared to other procedures, like<br />standard BFS procedures applied for load flow calculation of balanced weakly<br />meshed distribution networks with distribution generators in symmetrical states.<br />Therefore, the basic objective of this dissertation is as follows: to show that the<br />standard BFS procedures should not be abandoned when performing the load flow<br />calculation of unbalanced weakly meshed active networks (mixed included), and<br />that, on the contrary, abandoning them would be counterproductive, at least from<br />the aspect of procedures published so far.</p>

<p>U ovom radu, sintetisani su poli(uretan-izocijanuratni) elastomeri sa kovalentnim<br />čvorovima, katalitičkom ciklotrimerizacijom teleheličnih diizocijanata kao prekursora mreže<br />na osnovu 2,4-toluen-diizocijanata, &alpha;,&omega;-dihidroksipoli(oksipropilen)diola i monoola<br />dietilenglikolmonometiletra. Dobijeni su i termoplastični segmentirani poliuretani, sa<br />čvorovima fizičkog umreženja, jednostepenim postupkom i metodom prepolimerizacije,<br />reakcijom dve vrste alifatskog polikarbonatnog diola, koji se razlikuju u strukturi lanca,<br />heksametilen-diizocijanata i produživača lanca (1,4-butandiola). Sintetisana je i serija<br />poliuretanskih hibridnih materijala, dodatkom 1% <em>m/m</em> nanočestica organski modifikovanih<br />glina (montmorilonita i bentonita). Prioritet rada je bio da se utvrdi uticaj udela elastično<br />aktivnih i visećih lanaca na dinamičko-mehanička svojstva, toplotnu stabilnost i svojstva<br />prigu&scaron;enja poliuretanskih mreža sa izocijanurat (heksahidro-1,3,5-triazin-2,4,6-trion)<br />prstenovima, kao čvorovima. Takođe, cilj istraživanja je bio da se ispita uticaj odnosa<br />reaktivnih grupa diizocijanata, polikarbonatne komponente i produživača lanca, kao i dodatka nanočestica na svojstva povr&scaron;ine, morfologiju, dinamičko-mehanička i toplotna svojstva segmentiranih neojačanih i ojačanih elastomera. Toplotna degradacija poli(uretanizocijanuratnih) mreža i segmentiranih termoplastičnih poliuretana praćena je neizotermskim ispitivanjima, koristeći istovremenu termogravimetrijsku i masenu analizu (TG-MS), kao i istovremenu termogravimetriju i diferencijalno skenirajuću kalorimetriju (TG-DSC). Viskoelastična svojstva i svojstva prigu&scaron;enja dobijenih poliuretanskih elastomera su ispitivana pomoću dinamičko-mehaničke analize (DMA). Toplotno pona&scaron;anje segmentiranih poliuretana i nanokompozita, dobijenih jednostepenim postupkom sinteze, je proučavano modulovanom diferencijalno skenirajućom kalorimetrijom (MDSC). Temperatura prelaska u staklasto stanje i termoplastična svojstva neojačanih i ojačanih poliuretanskih materijala, dobijenih postupkom prepolimerizacije, određeni su primenom diferencijalno skenirajuće kalorimetrije (DSC). Hemijska struktura i formiranje vodoničnih veza dobijenih elastomera proučavane su koristeći Furijeovu transmisionu infracrvenu spektroskopiju (FTIR). Uticaj udela tvrdih segmenata na morfologiju i svojstva povr&scaron;ine segmentiranih poliuretana, ispitivan je pomoću mikroskopije atomskih sila (AFM). Stepen kristalnosti uzoraka i dispergovanje nanočestica u dobijenim hibridnim materijalima su odre&ntilde;eni primenom metode rasipanja X-zraka pod &scaron;irokim uglom (WAXS).</p> / <p> In this work, poly(urethane-isocyanurate) elastomers, with covalent junction points,<br /> were synthesized by catalytic cyclotrimerization of telechelic diisocyanates as network<br /> presursors based on 2.4-tolylenediisocyanate, a,w,dihydroxypoly(oxypropylene) and monool<br /> component 2-(2-metoxyetoxy)ethanol. Thermoplastic polyurethanes, with physical<br /> crosslinking, were obtained by one-step technique and pre-polimerization method, using two<br /> aliphatic polycarbonate diols (differening in chain constitution), hexamethylene-diisocyanate<br /> and chain extender (1,4-butane diol) as reactive components. One serie of polyurethane<br /> hybrid materials was prepared by addition of 1 wt. % of organically modified clay<br /> nanoparticles (bentonite and montmorillonite). The goal of this work was to investigate the<br /> influence of elastically active and dangling chains content on thermal stability, dynamic<br /> mechanical and damping properties of polyurethane networks with heat-resistant<br /> isocyanurate-(hexahydro-1,3,5-triazin-2,4,6-trion) rings, as crosslinks. The aim was also to<br /> determine the influence of diisocyanate, macrodiol and chain extender reactive groups&rsquo; ratio<br /> and nanoparticles addition on surface properties, morphology, dynamic mechanical and<br /> thermal properties of obtained segmented unfilled and filled elastomers. Thermal degradation<br /> of poly(urethane-isocyanurate) networks and segmented thermoplastic polycarbonate-based<br /> polyurethanes was investigated by nonisothermal analysis, using thermogravimetry coupled<br /> with mass spectroscopy analysis (TG-MS) and thermogravimetry coupled with differential<br /> scanning calorimetry (TG-DSC). Viscoelastic and damping properties of obtained<br /> polyurethane elastomers were estimated by dynamic mechanical measurements (DMA).<br /> Modulated differential calorimetry (MDSC) was used to investigate thermal behavior of<br /> segmented polyurethanes and nanocomposites, synthesized using one-step technique. The<br /> glass transition temperature and thermoplastic properties of unfilled and filled polyurethane<br /> materials, prepared by pre-polimerization procedure were assessed by differential scanning<br /> calorimetry (DSC). Fourier transform infrared spectroscopy (FTIR) was used to investigate<br /> the hydrogen bond formation and chemical structure of prepared segmented elastomers. The<br /> investigation of the influence of hard segment content on morphology and surface topography<br /> of prepared segmented elastomers sheets was done by atomic force microscope (AFM). In<br /> order to determine the degree of cristallinity and to evaluate the dispersion of<br /> montmorillonite and bentonite in the polyurethane matrices, the prepared hybrid materials<br /> were characterized by wide angle X-ray scattering (WAXS).</p>

<p>U radu su prikazani razvoj, testiranje, kalibracija i verifikacija linijskog modela neustaljenog tečenja vode i transporta nanosa u mreži prirodnih vodotoka.<br />Hidraulički model se zasniva na St. Venant -ovim jednačinama koje su diskretizovane primenom Preissmann-ove &scaron;eme. Za modelisanje transporta nanosa i deformacije korita je usvojen koncept koji daje mogućnost da se obuhvate oba vida<br />kretanja nanosa (suspendovanog i vučenog). Primenom pristupa aktivnog sloja su<br />definisani procesi razmene materijala između nanosa u suspenziji i nanosa u aktivnom sloju. Osnovne jednačine transporta nanosa i deformacije korita su rečene<br />primenom metode etapnog re&scaron;avanja čija primena rezultuje u dva uzastopna koraka, advektivnom i difuzionom koraku. Jednaˇcine advektivnog koraka su ređavane<br />metodom karakteristika, dok se za jednačine difuzionog koraka primenila CrankNicholson-ova &scaron;ema metode konaˇcnih razlika. Dobijene jednačine su dopunjene<br />sa dodatnim jednačinama kako bi se omogućilo modelisanje opisanih procesa u<br />granatoj mrezi otvorenih tokova. Izvedene jednacine su primenjene za formiranje<br />numerickog modela koji jeđvalitativno testiran na &scaron;ematskim primerima, a kvantitativni testovi su urađeni na realnom primeru. Za realan primer je izabrana deonica Dunava u Srbiji sa glavnim pritokama Savom i Tisom. Kako bi se definisala oblast koja će se koristiti za verifikaciju modela napravljen je detaljan pregled i sistematizacija postojećih merenja morfologije korita, nivoa, proticaja i koncentracija suspendovanog nanosa. Na osnovu ovog pregleda je definisana morfologija modelisane mreže tokova. Pri kalibraciji hidrauličkog modela su razmotrena dva pristupa,<br />kalibracija putem Manning-ovog koeficijenta zadatog kao funkcije od proticaja, i<br />kalibracija zadavanjem apsolutne hrapavosti, dok je verifikacija modela urađena<br />pu&scaron;tanjem simulacije od godinu dana i poređenjem rezultata proračuna sa merenjima. Kalibracija modela transporta je sprovedena za duži vremenski period kako bi se &scaron;to bolje opisale godi&scaron;nje varijacije koncentracije suspendovanog nanosa, a za verifikaciju modela je odabran petogodiˇsnji period tokom kojeg su upoređeni rezultati proracuna sa merenjima, čime je pokazano da razvijen model moze pouzdano da simulira procese strujanja vode i transprta nanosa u mreži otvorenih tokova.<br />&nbsp;</p> / <p>This work presents the development, evaluation, calibration and verification of a<br />one dimensional unsteady flow, sediment transport and bed evolution looped river<br />network model. The hydraulic model is based on the St. Venant&rsquo;s equations discretized using the Preissmann&rsquo;s scheme. The sediment transport and bed evolution<br />model implements a concept that differentiates sediment particles moving in the<br />form of suspended sediment, and near bed and bed sediment. Applying the active<br />layer concept the developed model includes definitions of the exchange mechanisms<br />between the suspended sediment and active layer material. The governing transport equations were solved using the split operator approach that resulted in two<br />successive steps, the advection and diffusion step. The advection step equations<br />were solved using the characteristics method, whereas the diffusion step equations<br />are discretized using the Crank-Nicholson&rsquo;s scheme. The obtained system of the<br />developed equations was complemented with additional equations in order to allow<br />sediment transport and bed evolution simulation in a looped river network. The<br />derived equations were applied to develop an open channel flow, sediment transport and bed evolution numerical model that was subjected to a series of schematic<br />tests and a real life situation simulation. The model&rsquo;s evaluation was conducted<br />by comparison of the simulation results with the available measurements. The presented work was complemented with an comprehensive overview of the existing<br />bathymetry, water level, discharge and suspended sediment concentration measurements in order to define the model&rsquo;s domain, initial and boundary conditions. The calibration of the hydraulic model was done by assigning the Manning&rsquo;s coefficient<br />as a function of the discharge. As a result of the exhausting requirements of this<br />approach, a second approach was considered, where the calibration is conducted by<br />changing the absolute roughness. The verification of the hydraulic model was done<br />by comparing the computed results of a one year flow simulation with the available<br />measurements. Since the agrement between the two was satisfying, the sediment<br />transport and bed evolution model was calibrated using a longer time interval in<br />order to better capture the annual variations of the suspended sediment. The calibrated model was employed for a long term sediment transport and bed evolution<br />simulation. The simulation results were compared with the existing measurements<br />confirming the developed model&rsquo;s reliability.</p>

<p>Cilj ovo rada je da obezbedi informacije o apstraktnim osobinama<br />klonova ko-operacija, mrezi klonova operacija, ali i ostalim objektima koji<br />prate pojam klona. U Uvodu je pokazano kako je nastao pojam ko-algebraske strukture. Kratko se razmatraju i dva pristupa ko-algebrama: Kleislijev, koji je potekao iz konteksta teorije kategorija [Kle 65], i Drbohlavov, koji je po osnovnoj ideji blizi<br />univerzalnoj algebri, i koji je usvojen u ovom radu. Glava 0 sadrzi spisak osnovnih pojmova i oznaka vezanih za skupove, preslikavanja, relacije, mreze i particije koji se koriste u celom radu, dok se u Glavama 1 i 2 uvode standardni termini teorije klonova operacija i ko-operacija i daje pregled poznatih rezultata. Originalni rezultati rada sadrzani su u Glavama 3&ndash;7. Glava 3 sadrzi osnovni rezultat rada. Pomocu kontravarijantnog liftinga kooperacija uspostavlja se izomorfizam izmedju klona svih ko-operacija skupa X s jedne strane i jednog posebnog klona operacija skupa P(X) sa druge strane. Pokazuje se da je isto preslikavanje ujedno i potapanje algebre kooperacija skupa X u algebru operacija skupa P(X) koja je standardna u teoriji klonova. Takodje se pokazuje da je kontravarijantni lifting klonova ujedno i izomorfizam mreze klonova ko-operacija skupa X i jednog glavnog ideala u mrezi klonova na P(X). Nakon ispitivanja lokalno ko-zatvorenih klonova ko-operacija pokazujemo u u kakvom odnosu stoje reprezentacije klonova ko-operacija selektivnim operacijama s jedne strane [Cs&acute;a 85], i operacijama na partitivnom skupu s druge strane. Reprezentaciju operacijama na partitivnom skupu, mada izomorfna jednom specijalnom slucaju reprezentacije selektivnim operacijama, smatramo bitnom, zato sto se njome klonovi ko-operacija smestaju u poznati ambijent skupovnih Booleovih algebri, umesto u prilicno opskuran prostor selektivnih operacija. U pretposlednjem odeljku se razmatra odnos klonova ko-operacija i klonova operacija kroz proces liftinga, sto je omoguceno cinjenicom da i kontravarijantni lifting klona svih ko-operacija i kovarijantni lifting klona svih operacija skupa X odredjuju klon operacija skupa P X. Na samom kraju ove pomalo dugacke glave se ispituju odnosi klonova ko-relacija i klonova relacija kroz prizmu monoida<br />transformacija. U Glavi 4 se izlazu neke osobine mreze klonova ko-operacija kao parcijalno uredjenog skupa. Opisani su intervali Int(M) za neke posebne monoide transformacija M. Pokazano je da u slucaju M = TX u mrezi klonova ko-operacijane postoji &ldquo;Burlova anomalija&rdquo; (ispitivanja kolapsirajucih monoida su, medjutim, odlozena do Glave 5). Nakon toga je predlozena jedna konstrukcija skupa nezavisnih ko-operacija na osnovu koje je dobijena donja granica za broj klonova ko-operacija na konacnom skupu i tacan broj klonova ko-operacija na beskonacnom skupu. Iako je dobijena donja granica prilicno neprecizna, na osnovu nje se sasvim jasno uocava &ldquo;veoma eksponencijalna priroda&rdquo; ovog broja. Ispitivanja jednog posebnog glavnog filtera mreze klonova ko-operacija nam daju gornju granicu za visinu mreze. Glava 5 je posve&acute;cena ispitivanjima maksimalnih klonova ko-operacija na kona-cnom skupu. Maksimalni klonovi ko-operacija su opisani u radu [Sz&acute;ek 89] kao skupovi operacija koji slabo cuvaju regularne familije skupova. Prvo se daje interpretacija ovog rezultata u terminima ko-relacija i pokazuje se da je ovakav opis najbolji moguci kada se u obzir uzme arnost dobijenih ko-relacija. Nakon toga se pokazuje da nijedan maksimalan klon nema Shefferovu ko-operaciju i daje se opis U&rdquo;&iexcl;1-maksimalnih klonova ko-operacija. Paznja se dalje prenosi na preseke maksimalnih klonova ko-operacija. Prvo se razmatraju preseci nekih parova maksimalnih klonova i pokazuje se da to ne mora uvek biti maksimalni klon, a kasnije se konstruiˇse potapanje mreze cLB1 &pound; : : : &pound; cLBk u mrezu cLX. Potom se pokazuje da je mreza cLX komplementirana, a na samom kraju se razmatraju kolapsirajuci klonovi ko-operacija i monoidi. Glava 6 je posvecena opisu minimalnih klonova ko-operacija i svih supminimalnih klonova ko-operacija koji nisu esencijalno unarni. Uvid u strukturu supminimalnih klonova omogucuje izvodjenje donje granice za visinu mreze klonova ko-operacija. Glava sadrzi i kratak komentar o asocijativnosti kooperacija. U Glavi 7 se razmatraju enumerativne osobine mreze klonova ko-operacija na troelementnom skupu, kao i nekih njenih pratecih objekata. Osim utvrdjivanja kardinalnosti mreze na skupu f0; 1; 2g, odredjena je njena visina, kao<br />i svi submaksimalni klonovi. Poseban odeljak je posvecen enumeraciji baz&macr;a<br />klona svih ko-operacija i svih maksimalnih klonova, klasicnoj temi u teoriji<br />klonova. U dodacima su navedene tabele kojima se sumarizuju rezultati ove<br />glave i dat je opis jednostavnog softverskog alata koji ima ulogu &ldquo;raˇcunarskog<br />atlasa&rdquo; mreˇze cL3. S obzirom da mreza ima previse elemenata da bi se mogao<br />dati njen Hasse dijagram, &ldquo;racunarski atlas&rdquo; se pokazao kao najjednostavniji<br />i najefikasniji nacin da se dodje do informacija o mrezi. Napomenimo da su mnogi rezultati u ovom radu dobijeni uopstavanjem osobina mreze koje su otkrivene &ldquo;prelistavanjem atlasa&rdquo;. Navedimo kao primer strukturu U&rdquo;&iexcl;1- maksimalnih klonova, gornju i donju granicu za visinu mreze, cinjenicu da je mreza komplementirana, kao i to da maksimalni klonovi nemaju Shefferovu ko-operaciju.</p> / <p>The aim of this thesis is to provide information on abstract properties of clones of co- operations, the lattice of clones of co-operations and other accompanying objects.&nbsp; Introduction to the thesis demonstrates in short the genesis of concepts of co-operation and co-algebra and presents two approaches to the topic: the Kleisli&nbsp; approach which originated in the category theory, and the approach<br />of Drbohlav which is more in the spirit of universal algebra and which is adopted in the thesis.<br />Chapter 0 is a short display of standard set-theoretic terminology and notation which is used in the thesis.<br />Chapters 1 and 2 present standard notions of theory of clones of operations and co-operations, respectively. They contain lists of the most important known results. The original contribution of this thesis is contained in Chapters 3&ndash;7.<br />Chapter 3 contains the basic result of the thesis. By means of contravariant lifting of co-operations we establish an isomorphism between the clone&nbsp; of all co-operations on a set X and one special clone of operations on the set P(X). This isomorphism is not only the abstract clone isomorphism, but also a lattice isomorphism between the lattice of all clones of co-operations on X and a principal ideal in the lattice of all clones of operations on P(X). The same mapping is an embedding of the algebra of co-operations on X into the algebra of operations on P(X). Locally co-closed clones of operations are also characterised via this most useful mapping. Representation of clones of co-operations by operations on the powerset is compared to the representation by selective operations. Although isomorphic to a special case of the representation by selective operations, representation by operations on the powerset is highly important because it places clones of co-operations into a familiar setting of set-theoretic Boolean algebras, rather then in the quite obscure setting of selective algebras. At the end of this lengthy chapter, we investigate the relationship of corresponding liftings of the clone of all operations and the clone of all co-operations, and ellaborate the lifting proces and the interplay between description of transformation monoids by relations and co-relations.<br />Chapter 4 exibits some order-theoretic properties of the lattice of clones of co-operations. Intervals of the form Int(M) are described for some special transformation monoids M. In case M = TX it is demonstrated that the socalled &ldquo;Burle anomaly&rdquo; does not occur in the lattice of clones of co-operations. The investigation of collapsing clones and monoids is, however, deferred until&nbsp; Chapter 5. After that a construction of an independent set of co-operations is presented, based on which a lower bound for the number of clones of cooperations is obtained. Although pretty rough, this lower bound shows that the number of clones of co-operations on a finite set is of a &ldquo;very exponental nature&rdquo;. The number of clones of operations on an infinite set is also obtained. The investigations of a particular principal filter of the lattice provide an upper bound for the height of the lattice. Chapter 5 is devoted to the investigation of maximal clones of co-operations on a finite set. All the maximal clones of co-operations are described in [Sz&acute;ek 89] in terms of regular families. We first reinterpret that result in terms of co-relations and show that the description is the best possible as far as arities of co-relations involved are considered. After that we supply some more information on the maximal clones. We show that no maximal clone of co-operations has a Sheffer co-operation and describe clones covered by U&rdquo;&iexcl;1.<br />Then we turn to intersections of maximal clones of co-operations. First we consider intersections of some special pairs of maximal clones and show that in some cases this is not a maximal clone. As for the intersection of several maximal clones of co-operations, we show how to embed cLB1 &pound; : : : &pound; cLBk<br />in cLX. Using results on the structure of maximal clones we show that the lattice cLX is complemented. The chaptr ends with a note on collapsing clones of co-operations.<br />Chapter 6 provides the description of minimal clones of co-operations and those supminimal clones of co-operations which are not essentially unary. The structure of supminimal clones of co-operations provides a lower bound for the height of the lattice of clones of co-operations. As a spin-off, there is<br />a brief discussion on associativity.<br />Chapter 7 is devoted to enumerations of various objects connected to the lattice of clones of co-operations on a three element set. Besides the enumeration of the lattice itself, the submaximal clones have been listed and the height of the lattice on a three element set is determined. A separate section deals with a classical clone-theoretic topic of enumerating the bases for the clone of all co-operations and for the maximal clones of co-operations. The Appendices to this chapter contain some tables that summarize various enumerations, as well as a description of a modest software tool that palys the role of the &ldquo;computer atlas&rdquo; of cL3. Since the lattice has too many elements to be drawn explicitely, this was the simplest and the most efficient way to handle it. Let us remark that many results of this thesis were obtained by gathering the information on the particular case from the &ldquo;computer atlas&rdquo;<br />and by generalisation, such as: the structure of U&rdquo;&iexcl;1 maximal clones, the bounds for the height of the lattice, the fact that maximal clones have noSheffer co-operation and the fact that cLX is complemented.</p>