Η παρούσα εργασία εστιάζει στο ρόλο της κεφαλής στα παρατακτικά σύνθετα της Νέας Ελληνικής (ΝΕ). Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός πως δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε με ακρίβεια ποιο συστατικό αποτελεί την κεφαλή σε αυτό το είδος των συνθέτων, δεδομένου ότι η γραμματική κατηγορία του συνθέτου μπορεί να προκύπτει και από τα δύο συστατικά, η σημασία του συνθέτου προκύπτει εξίσου από τα δύο συστατικά, και τα επιθετικά παρατακτικά σύνθετα εμφανίζουν σχετικά ελεύθερη σειρά όρων. Σχετικά με το παραπάνω πρόβλημα έχουν διατυπωθεί βάσει μορφολογικών/σημασιολογικών κριτηρίων τα εξής: Πρώτον, τα παρατακτικά σύνθετα έχουν δύο κεφαλές (Ten Hacken, 2000; Kageyama, 2009). Δεύτερον, στα παρατακτικά σύνθετα το πρώτο συστατικό λειτουργεί ως κεφαλή (Ανδριώτης, 1960; Li, 1993; Kiparsky, 2009). Τρίτον, για τα ελληνικά, είτε η έννοια της κεφαλής δεν έχει νόημα στα παρατακτικά σύνθετα, είτε συμβατικά και χάριν συμμετρίας με τα προσδιοριστικά σύνθετα, ως κεφαλή ορίζεται το δεύτερο συστατικό (Ράλλη, 2007:90-91).
Υπό το πρίσμα της ψυχογλωσσολογίας, η κεφαλή φαίνεται να έχει ουσιαστικό ρόλο στην επεξεργασία των συνθέτων. Ωστόσο, ο ακριβής ρόλος της παραμένει ασαφής καθώς τόσο αυτή όσο και η θέση των συστατικών φαίνεται να αλληλεπιδρούν κατά την επεξεργασία των συνθέτων (Jarema 2006:57). Δεδομένου του προβληματισμού που υπάρχει στη βιβλιογραφία σχετικά με το ποιο από τα δύο συστατικά λειτουργεί ως κεφαλή στα παρατακτικά σύνθετα, προχωρήσαμε στη διεξαγωγή ενός on-line οπτικού πειράματος λεξικής απόφασης (on-line visual lexical decision task). Πειραματικό υλικό: 16 υπαρκτά παρατακτικά σύνθετα, (πχ. ψωμοτύρι, βορειοδυτικός, ανοιγοκλείνω), 16 υπαρκτά προσδιοριστικά σύνθετα, (πχ. μολυβοθήκη, ερωτοχτυπημένος, αφισοκολλώ), 16 νεολογικά παρατακτικά σύνθετα (πχ. σκουποφαράσι, αγενοθρασύς, τρεχογλιστρώ) και 16 νεολογικά προσδιοριστικά σύνθετα (πχ. πικρόφρουτο, χρηματοκερδισμένος, ιδρωτοστάζω) λειτούργησαν ως primes για τα πρώτα και τα δεύτερα συστατικά τους, καθώς επίσης και για ένα σύνολο λέξεων ελέγχου, παρελκυστικών λέξεων και μη λέξεων. Συμμετέχοντες: 25 φυσικοί ομιλητές της (ΝΕ). Διαδικασία: Οι συμμετέχοντες καλούνταν να απαντήσουν αν οι λέξεις που εμφανίζονταν στην οθόνη του υπολογιστή τους είναι λέξεις της (ΝΕ). Αυτό που μετρήσαμε στο συγκεκριμένο πείραμα ήταν ο χρόνος αντίδρασης (ΧΑ) των συμμετεχόντων. Αποτελέσματα: Όταν λειτουργούσε ως prime προσδιοριστικό σύνθετο (υπαρκτό/ νεολογικό) τότε ο (ΧΑ) ήταν μικρότερος στο πρώτο συστατικό. Όταν λειτουργούσε ως prime παρατακτικό σύνθετο (υπαρκτό/ νεολογικό) τότε ο (ΧΑ) ήταν παραπλήσιος τόσο στο πρώτο όσο και στο δεύτερο συστατικό. Συμπεράσματα: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, φαίνεται πως στα παρατακτικά σύνθετα και τα δύο συνθετικά συνεισφέρουν εξίσου στην αναγνώριση του συνθέτου, γεγονός που ίσως αναδεικνύει την ύπαρξη δύο κεφαλών στα παρατακτικά σύνθετα. / The present study focus on the role of morphological head in representation and processing of coordinate compounds in Modern Greek (MG). The problem is that we cannot support accurately which constituent is the morphological head in this kind of compounds, due to the fact that the grammatical category of compound can result from both constituents, the meaning of compound result from both constituents and the adjective coordinate compounds sometimes show free word order. Previous research based on morphological and semantic criteria has formulated the following: Firstly, the coordinate compounds have two morphological heads (Ten Hacken, 2000; Kageyama, 2009). Secondly, the first constituent is the morphological head in coordinate compounds (Andriotis, 1960; Li, 1993; Kiparsky, 2009). Thirdly, in (MG) either the notion of morphological head has no sense in coordinate compounds,
or conventional and for the sake of symmetry with determinative
compounds, as head defined the second constituent (Ralli, 2007:90-91). In the light of Psycholinguistics, the morphological head seems to have a prominent role in compound’s processing. Nevertheless, the exact role of head is still unclear as both the headedness and the position-in-the-string of compound interact in the processing of compounds across languages (Jarema 2006:57). The central question in this study is the following: Which of two constituents is the morphological head in coordinate compounds?
To answer this question, we started out an on-line visual lexical decision task.
Materials: 16 real coordinate compounds, (i.e. [psomotiri]=bread and cheese, [vorioδitikos]=northwest, [aniγoklino]=open and close), 16 real determinative compounds (i.e. [molivothici]= pencil case, [erotoxtipimenos]=love-struck, [afisokolo]= stick poster), 16 neologism coordinate compounds (i.e. [skupofarasi]= broom and dustpan, [aγenothrasis]= rude and cheeky, [trexoγlistro]= run and glide), 16 neologism determinative compounds (i.e. [pikrofruto]= bitter fruit, [xrimatokerδismenos]= one who has earned money, [idrotostazo]= drip sweat), used as primes both for their first and second constituents. Also, used as primes for a set of controls, fillers and nonwords. Participants: 25 native speakers of (MG). Procedure: Participants were asked to respond if the words presented in the screen of the computer are words of Modern Greek. In this experiment, we measured the reaction time (RT) of participants. Results: When the determinative compound (real/neologism) was the prime, the (RT) was lesser in the first constituent. When the coordinate compound (real/neologism) was the prime, the (RT) was similar both in the first and second constituent. Conclusion: According to the results, both first and second constituent of coordinate compounds contribute equal in compound recognition. This perhaps highlights the existence of two morphological heads in coordinate compounds.
| Identifer | oai:union.ndltd.org:upatras.gr/oai:nemertes:10889/5406 |
| Date | 31 July 2012 |
| Creators | Κορδούλη, Κωνσταντίνα |
| Contributors | Μανουηλίδου, Χριστίνα, Ράλλη, Αγγελική, Kordouli, Konstantina, Μανουηλίδου, Χριστίνα |
| Source Sets | University of Patras |
| Language | gr |
| Detected Language | Greek |
| Type | Thesis |
| Rights | 0 |
Page generated in 0.0029 seconds