Το απόθεμα του Ευρωπαϊκού χελιού (Anguilla anguilla), βρίσκεται σε ιστορικό ελάχιστο και η αλιεία του δεν είναι βιώσιμη, με τα δεδομένα να δείχνουν μείωση της στρατολόγησης της τάξης του 95%. Παρόμοιες πτωτικές τάσεις ισχύουν και στην Ελλάδα. Γι’ το λόγο αυτό ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1100/2007 αναγκάζει όλα τα κράτη μέλη να προχωρήσουν στη σύνταξη διαχειριστικών σχεδίων για το χέλι προκειμένου να αυξηθούν οι διαφυγές αργυρόχελου στο 40% των διαφυγών που θα είχαμε αν δεν υπήρχαν οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις. Οι λόγοι μείωσης του αποθέματος του Anguilla anguilla είναι διάφοροι, με πιο σημαντικό για την παρούσα εργασία τις τεχνητές δομές που αποκλείουν κατάλληλους βιοτόπους για το χέλι.
Στην παρούσα εργασία έγινε μια πρώτη τυπολογία των φραγμάτων, με ιδιαίτερη έμφαση στα φράγματα των Διαχειριστικών μονάδων 1 και 2 για το χέλι. Για το σκοπό αυτό, δημιουργήθηκε μια βάση δεδομένων, με στοιχεία από την Ελληνική Επιτροπή Μεγάλων Φραγμάτων και έρευνα στο google earth. Καταρχάς, τα αποτελέσματα της πρώτης τυπολογίας, έδειξαν ότι φράγματα σε ποσοστό 80% έχουν ύψος 0-50 m και από αυτά το 35% έχει ύψος 10-20m και το 25% 20-30m. Το 40% των μεγάλων φραγμάτων βρίσκεται σε απόσταση από τη θάλασσα έως 20km. Τα φράγματα που βρίσκονται πιο κοντά στην ακτή είναι τα Πουρνάρι ΙΙ (27km), Πουρνάρι Ι (30km), ο Λούρος (42km), το φράγμα του Φλόκα (17km), ο Στράτος (70km) και το φράγμα Αχυρών (11km). Το 35% των φραγμάτων χρησιμοποιείται αποκλειστικά για άρδευση και 10% αποκλειστικά για ύδρευση. Το 50% των φραγμάτων βρίσκεται σε υψόμετρο 0-200m και το 45% των φραγμάτων βρίσκεται σε υψόμετρο 200-900m. Η τυπολογία των φραγμάτων βάσει του όγκου του ταμιευτήρα έδειξε ότι τα περισσότερα φράγματα (60%) έχουν όγκο ταμιευτήρα έως 1.000.000m3 και ποσοστό 20% από 1.000.000 m3 έως 5.000.000m3. Στη συνέχεια, αξιολογήθηκαν τα παραπάνω φράγματα για την επίδραση τους τόσο στην ανάδρομη, όσο και στην κατάδρομη μετανάστευση. Ως προς την ανάδρομη μετανάστευση των χελιών, σύμφωνα με τα κριτήρια του Steinbach και με βάση τη σειρά του εμποδίου στην πορεία του χελιού, σημαντικά κρίθηκαν τα φράγματα του Στράτου, Πουρναρίου ΙΙ, Φλόκα, Μόρνου και Εύηνου. Ως προς την κατάδρομη μετανάστευση, σημαντικά κρίθηκαν τα φράγματα Καστράκι, Στράτος, Πουρνάρι Ι και ΙΙ, Λάδωνα, Φλόκα, Λούρου, καθώς είναι φράγματα που χρησιμοποιούνται -είτε αποκλειστικά είτε σε συνδυασμό με άλλες χρήσεις- για παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας.
Παρ’ όλα αυτά, τα παραπάνω συμπεράσματα δεν είναι απόλυτα, καθώς πρέπει να αξιολογηθεί η αφθονία του χελιού στη συνολική μεταναστευτική του οδό.
Στη Ευρώπη χρησιμοποιούνται τεχνικές παρεμβάσεις για τη διευκόλυνση της μετανάστευσης, όπως σκάλες χελιών ή διακοπή της λειτουργίας των τουρμπινών των υδροηλεκτρικών εργοστασίων. Στην Ελλάδα μεγάλο ποσοστό φράγματων έχουν μεγάλο ύψος (πάνω από 10m), όταν στην Ευρώπη ύψος πάνω από 2m θεωρείται σχεδόν απροσπέλαστο από τα χέλια, σύμφωνα με τα κριτήρια του Steibach. Τεχνικές λύσεις, όπως δημιουργία ειδικών χελιοδιαδρόμων, ίσως να μην ενδείκνυται λόγω αυτής της ιδιομορφίας. / The European eel (Anguilla anguilla) fishery is considered no more sustainable. In fact, present recruitment is about 1-5% of the maximum levels recorded in the past (early 70’s). Similar downward trends are observed in the Hellenic landings. For this reason, the EU regulation 1100/2007 obliges all Member States to propose management plans for the eel. The main objective is to increase silver eel escapement to the sea in order to participate in the reproduction of the population. The escapement should reach 40% of the escapement occurring without anthropogenic influence. The reasons reducing the stock of Anguilla anguilla are various, with the most important in this study, the artificial structures which exclude suitable habitat for eel.
In the present a typology of dams was developed, with special emphasis on dams in Eel Management Units 1 and. For this purpose, we created a database with data from the Greek Dams Commission and from geographical elements about the position and altitude of the dams. The results revealed that 80% of the dams have heights varying between 0 and 50 m (35% have 10-20m height and 25% 20-30m). About 40% of large dams are located at less than 20km from the sea. The dams closest to the shore is Pournari II (27km), Pournari I (30km), Louros (42km), Stratos (70km), Floka (17km) and Axyron (11km). 35% of the dams are used for irrigation and only 10% exclusively for water supply. 50% of dams are in altitudes 0-200m and 45% of dams are in altitude 200-900m. The volume of 60% of the reservoirs was up to 1.000.000 m3 and 20% have reservoir volumes up to 5.000.000m3. The dams were evaluated for their effect both on upstream, and downstream eel migration. For the upstream migration of eels, according to the criteria of Steinbach and based on their sequential position from the sea, the major dams were Stratos, Floka, Pournari II, Mornos and Evinos. As for the downstream migration, significantly important dams are Kastraki, Stratos, Floka, Pournari I and II, Ladon, Louros, because these dams are used, either alone or in combination with other uses, for hydro-energy production.
Nevertheless, these hierarchy is only based on geographical and technical elements and it have to be completed by the abundance of eel in the related ecosystems..
In Europe technical measures to facilitate the migration of eels comprise fish-laddes or shutting down the turbines of hydroelectric plants. In Greece, a large percentage of the dams have great height (over 10m), when in Europe height over 2m is considered almost impassable by the eel. In these cases, technical solutions, such as creating special eel passes, may be expensive, difficult and of reduced efficiency.
| Identifer | oai:union.ndltd.org:upatras.gr/oai:nemertes:10889/6486 |
| Date | 06 December 2013 |
| Creators | Μαθιοπούλου, Αθανασία |
| Contributors | Κουτσικόπουλος, Κωνσταντίνος, Mathiopoulou, Athanasia, Κουτσικόπουλος, Κωνσταντίνος, Κλαδάς, Ιωάννης, Τζανάτος, Ευάγγελος |
| Source Sets | University of Patras |
| Language | gr |
| Detected Language | Greek |
| Type | Thesis |
| Rights | 12 |
| Relation | Η ΒΚΠ διαθέτει αντίτυπο της διατριβής σε έντυπη μορφή στο βιβλιοστάσιο διδακτορικών διατριβών που βρίσκεται στο ισόγειο του κτιρίου της. |
Page generated in 0.0022 seconds