<p>Cilj ove doktorske disertacije je bio odrediti niz tehnoloških postupaka koji bi omogućili iskorišćenje sremuša u prehrambene i farmaceutske svrhe u svežem ili suvom stanju, kao biljne droge za pripremu različitih formi ekstrakata bogatih bioaktivnim jedinjenjima izolovanih iz njega.<br />List sremuša bere se u vrlo kratkom vremenskom periodu tokom proleća, a nakon branja njegovi listovi vrlo brzo venu i gube svoja senzorna, nutritivna i funkcionalna svojstva, zbog čega je dostupnost ove biljne sirovine vremenski vrlo ograničena. Zbog toga su ispitani uslovi skladištenja svežeg lista sremuša kako bi se sagledala trajnost sremuša za konzumiranje u svežem stanju, ali i mogućnost primene skladištenog sremuša za ekstrakciju bioaktivnih jedinjenja. Za dobijanje osušenog lista sremuša ispitan je uticaj različitih tehnika sušenja (konvektivno i vakuumsko sušenje) i temperature sušenja (40, 50, 60 i 70 °C) na sadržaj bioaktivnih komponenti u osušenom proizvodu. Primenom odgovarajuće tehnike sušenja, povećava se stabilnost i dostupnost listova sremuša za potrebe prehrambene i farmaceutske industrije. Primenom savremenih ekstrakcionih tehnika kao što je ekstrakcije superkritičnim ugljen-dioksidom, ekstrakcije subkritičnom vodom i ultrazvučne ekstrakcije, ispitan je uticaj procesnih parametara različitih ekstrakcionih tehnika, poput ultrazvučne ekstrakcije (temperatura, vreme ekstrakcije, snaga ultrazvuka, uticaj rastvarača) i ekstrakcije subkritičnom vodom (temperatura, vreme ekstrakcije, dodatak modifikatora), superkritične ekstrakcije ugljen-dioksidom (pritisak i temperatura), dok je maceracija kao konvencionalna tehnika ekstrakcije primenjena za poređenje efikasnosti modernih ekstrakcionih postupaka. U dobijenim ekstraktima ispitan je sadržaj polifenolnih komponenti, antioksidantna aktivnost i sadržaj sumpornih jedinjenja u cilju optimizacije ekstrakcionih parametara i radi utvrđivanja uslova ekstrakcije pri kojima se postiže najveći kvalitet ekstrakata u pogledu sadržaja ciljanih bioaktivnih komponenti. Za odabrane ekstrakte ispitan je antimikrobni potencijal na različite Gram pozitivne i Gram negativne bakterijske sojeve. Za dobijanje stabilnijih formi odabranih ekstrakata primenjena je enkpasulacija spray drying i spray congeling tehnikom. Enkapsuliranim ekstraktima su određene fizičko-hemijske osobine (hemijski sastav, sadržaj vlage, higroskopnost, moć rehidratacije, WAI i WSI) i biološka aktivnost (antimikrobna i antioksidativna aktivnost).</p> / <p>The aim of this doctoral dissertation was to determine various technological procedures that would enable the use of fresh and dryed wild garlic leaves in foods and pharmaceutical industry, as a herbal drug or nutraceuticals.<br />The availability period of fresh wild garlic is very short and only during the spring season. After harvest, the leaves are quite perishable, wither very quickly and lose their sensory, nutritive and functional properties. This makes the availability time of this herbal raw material very limited. Therefore, the conditions for storing the fresh leaves of wild garlic and the influences of storing conditions on composition of bioactive compounds were examined in order to extend their use in fresh state. In order to obtain dry herbal drug for extraction, influence of various drying techniques (convection and vacuum drying) and drying temperatures (40, 50, 60, 70 °C) were examinated. The stability and availability of wild garlic in food and pharmaceutical industries was extended by drying. The influence of process parameters of different modern extraction techniques - ultrasonic extraction (temperature, extraction time, ultrasonic power, solvent effect) and subcritical water extraction , extraction time, modifier addition), supercritical carbon dioxide extraction (pressure and temperature) - was examined, while maceration (as a conventional extraction technique) was used to evaluate the efficiency of modern extraction methods. The obtained extracts were analysed in terms of the polyphenolic content, the antioxidant activity and the content of sulfur compounds in order to optimize the extraction parameters and determine the extraction conditions for achieving the highest quality of extracts in terms of the content of the target bioactive components. Antimicrobial potential for different Gram positive and Gram negative bacterial strains was tested for selected<br />extracts. To obtain more stable forms of selected extracts encapsulation techniques - spray drying and spray congeling - were applied. Encapsulated extracts were evaluated in terms of physico-chemical properties (chemical composition, moisture content, hygroscopicity, rehydration power, WAI and WSI) and biological activity (antimicrobial and antioxidant activity).</p>
| Identifer | oai:union.ndltd.org:uns.ac.rs/oai:CRISUNS:(BISIS)107458 |
| Date | 15 October 2018 |
| Creators | Tomšik Alena |
| Contributors | Vidović Senka, Mastilović Jasna, Nikolovski Branislava, Pavlić Branimir |
| Publisher | Univerzitet u Novom Sadu, Tehnološki fakultet Novi Sad, University of Novi Sad, Faculty of Technology at Novi Sad |
| Source Sets | University of Novi Sad |
| Language | Serbian |
| Detected Language | Unknown |
| Type | PhD thesis |
Page generated in 0.0019 seconds