<p>Sindrom sagorevanja, eng. Burnout Syndrome (BOS) je oblik profesionalnog stresa koji se najčešće javlja u zanimanjima koja podrazumevaju direktan kontakt sa ljudima, a nastaje kao odgovor na hroničan stres. Ogleda se kroz aspekte: emocionalne iscrpljenosti eng. Emotional Exhaustion (EE), depersonalizacije eng. Depersonalisation (DP) i osećaja smanjenog ličnog postignića eng. Personal Accomplishment (PA). Sprovedena istraživanja ukazuju na visoku zastupljenost BOS-a kod zdravstvenih radnika i njegovu zavisnost ne samo od ličnih karakteristika nego i od mnogobrojnih faktora na poslu. Dokazano je da BOS dovodi do posledica kako na individualnom, tako i na organizacionom nivou. Usled oštećenja fizičkog i psihičkog zdravlja lekara i medicinskih sestara/tehničara indirektno dolazi i do smanjenja nivoa zdravstvene usluge sa svim svojim posledicama po zdravstveni sistem i zdravlje pacijenata. Ovo istraživanje imalo je za cilj da ispita zastupljenost BOS-a kod zdravstvenih radnika koji se bave lečenjem obolelih od respiratornih bolesti, utvrdi da li postoji razlika u zastupljenosti BOS-a u odnosu na nivo edukacije (lekari i medicinske sestre/tehničari) i u odnosu na radno mesto (zbrinjavanje bolesnika koji boluju od neizlečivih (terminalnih) u odnosu na zbrinjavanje bolesnika koji boluju od izlečivih (kurabilnih). plućnih bolesti. Istraživanje je sprovedeno među zaposlenim zdravstvenim radnicima u Institutu za plućne bolesti Vojvodine u Sremskoj Кamenici u periodu april-jun 2019. godine kao studija poprečnog preseka. Podaci istraživanja su prikupljeni pomoću sledećih upitnika: Upitnik o socio-demografskim karakteristikama ispitanika, Maslač inventar izgaranja (MBI), Skala izgaranja izvedene iz Kopenhagen inventara izgaranja – srpska verzija (SI), Upitnik opšteg zdravlja (UOZ-12) i Upitnik o stresorima na radnom mestu, zadovoljstvu na poslu i motivaciji i opuštanju nakon posla. Istraživanjem je obuhvaćeno 165 zdravstvena radnika: 64 (38.8%) lekara i 101 (61.2%) medicinskih sestara/tehničara. BOS je utvrđen kod 47% ispitanika. Visoki stepen EE potvrđen je kod 43.0%, visok stepen DP kod 21.8%, a nizak stepen PA kod 32.1% ispitanih. Statistički značajna razlika u zastupljenosti nije dokazana u odnosu na stepen stručne spreme (40.6% vs. 51.5%) niti u odnosu na radno mesto (45.3% vs. 48.2%). Nema statistički značajne razlike u zastupljenosti BOS-a u odnosu na socio-demografske karakteristike ispitanika. Psihički distres prisutan je kod 30.8% zdravstvenih radnika sa potvrđenim BOS-om. Pokazana je statistički značajna razlika u povezanosti BOS-a i psihičkog distresa i u odnosu na stepen stručne spreme (p=0.000) i u odnosu na radno mesto (p=0.000), a ova povezanost je izraženija kod medicinskih sestara/tehničara (p=0.000). Značajna korelacija nije nađena samo između dva pretpostavljena stresora i BOS-a: prekovremenog rada i nedostatka odgovarajuće kontinuirane edukacije. Statistički značajna je i korelacija između svih domena BOS-a i ukupnog zadovoljstva radnim okruženjem. (EE p=0.000, DP p=0.000 i PA p=0.000). Trećina ispitanika sa potvrđenim BOS-om razmišlja o promeni zanimanja, a njih 41% o promeni radnog mesta. Sindrom sagorevanja kod zdravstvenih zdravstvenih radnika koji se bave lečenjem obolelih od respiratornih bolesti zastupljen je u visokom procentu. BOS značajno korelira sa psihičkim distresom, a ova povezanost je izraženija u populaciji medicinskih sestara. Nema statistički značajne razlike u zastupljenosti BOS-a u odnosu na nivo edukacije, niti u odnosu na radno mesto. Izražena je kompleksnost, varijabilnost i različitost u zastupljenosti pretpostavljenih stresora na poslu. Neophodnost otkrivanja stresogenih faktora i donošenje mera sa ciljem njihovog sprečavanja i/ili ublažavanja je nesumnjiva. Unapređenje edukacije radi prepoznavanja BOS-a i prevazilaženju stresogenih faktora kao i iznalaženje novih organizacionih šema u cilju eliminacije stresora na poslu trebalo bi da budu jedni od prioriteta svake zdravstvene institucije.</p> / <p>Sindrom sagorevanja, eng. Burnout Syndrome (BOS) je oblik profesionalnog stresa koji se najčešće javlja u zanimanjima koja podrazumevaju direktan kontakt sa ljudima, a nastaje kao odgovor na hroničan stres. Ogleda se kroz aspekte: emocionalne iscrpljenosti eng. Emotional Exhaustion (EE), depersonalizacije eng. Depersonalisation (DP) i osećaja smanjenog ličnog postignića eng. Personal Accomplishment (PA). Sprovedena istraživanja ukazuju na visoku zastupljenost BOS-a kod zdravstvenih radnika i njegovu zavisnost ne samo od ličnih karakteristika nego i od mnogobrojnih faktora na poslu. Dokazano je da BOS dovodi do posledica kako na individualnom, tako i na organizacionom nivou. Usled oštećenja fizičkog i psihičkog zdravlja lekara i medicinskih sestara/tehničara indirektno dolazi i do smanjenja nivoa zdravstvene usluge sa svim svojim posledicama po zdravstveni sistem i zdravlje pacijenata. Ovo istraživanje imalo je za cilj da ispita zastupljenost BOS-a kod zdravstvenih radnika koji se bave lečenjem obolelih od respiratornih bolesti, utvrdi da li postoji razlika u zastupljenosti BOS-a u odnosu na nivo edukacije (lekari i medicinske sestre/tehničari) i u odnosu na radno mesto (zbrinjavanje bolesnika koji boluju od neizlečivih (terminalnih) u odnosu na zbrinjavanje bolesnika koji boluju od izlečivih (kurabilnih). plućnih bolesti. Istraživanje je sprovedeno među zaposlenim zdravstvenim radnicima u Institutu za plućne bolesti Vojvodine u Sremskoj Kamenici u periodu april-jun 2019. godine kao studija poprečnog preseka. Podaci istraživanja su prikupljeni pomoću sledećih upitnika: Upitnik o socio-demografskim karakteristikama ispitanika, Maslač inventar izgaranja (MBI), Skala izgaranja izvedene iz Kopenhagen inventara izgaranja – srpska verzija (SI), Upitnik opšteg zdravlja (UOZ-12) i Upitnik o stresorima na radnom mestu, zadovoljstvu na poslu i motivaciji i opuštanju nakon posla. Istraživanjem je obuhvaćeno 165 zdravstvena radnika: 64 (38.8%) lekara i 101 (61.2%) medicinskih sestara/tehničara. BOS je utvrđen kod 47% ispitanika. Visoki stepen EE potvrđen je kod 43.0%, visok stepen DP kod 21.8%, a nizak stepen PA kod 32.1% ispitanih. Statistički značajna razlika u zastupljenosti nije dokazana u odnosu na stepen stručne spreme (40.6% vs. 51.5%) niti u odnosu na radno mesto (45.3% vs. 48.2%). Nema statistički značajne razlike u zastupljenosti BOS-a u odnosu na socio-demografske karakteristike ispitanika. Psihički distres prisutan je kod 30.8% zdravstvenih radnika sa potvrđenim BOS-om. Pokazana je statistički značajna razlika u povezanosti BOS-a i psihičkog distresa i u odnosu na stepen stručne spreme (p=0.000) i u odnosu na radno mesto (p=0.000), a ova povezanost je izraženija kod medicinskih sestara/tehničara (p=0.000). Značajna korelacija nije nađena samo između dva pretpostavljena stresora i BOS-a: prekovremenog rada i nedostatka odgovarajuće kontinuirane edukacije. Statistički značajna je i korelacija između svih domena BOS-a i ukupnog zadovoljstva radnim okruženjem. (EE p=0.000, DP p=0.000 i PA p=0.000). Trećina ispitanika sa potvrđenim BOS-om razmišlja o promeni zanimanja, a njih 41% o promeni radnog mesta. Sindrom sagorevanja kod zdravstvenih zdravstvenih radnika koji se bave lečenjem obolelih od respiratornih bolesti zastupljen je u visokom procentu. BOS značajno korelira sa psihičkim distresom, a ova povezanost je izraženija u populaciji medicinskih sestara. Nema statistički značajne razlike u zastupljenosti BOS-a u odnosu na nivo edukacije, niti u odnosu na radno mesto. Izražena je kompleksnost, varijabilnost i različitost u zastupljenosti pretpostavljenih stresora na poslu. Neophodnost otkrivanja stresogenih faktora i donošenje mera sa ciljem njihovog sprečavanja i/ili ublažavanja je nesumnjiva. Unapređenje edukacije radi prepoznavanja BOS-a i prevazilaženju stresogenih faktora kao i iznalaženje novih organizacionih šema u cilju eliminacije stresora na poslu trebalo bi da budu jedni od prioriteta svake zdravstvene institucije.</p> / <p>Burnout syndrome (BOS) is a form of occupational stress as a response to chronic stress. It occures most commonly in occupations that involve direct contact with people and manifests as: emotional exhaustion (EE), depersonalization (DP) and feelings of diminished personal achievement (PA). Large numbers of research indicates a high prevalence of BOS in healthcare professionals and its dependence on work related stressors. BOS has been proven to lead to consequences on individual and organizational levels. The level of health care can be reduced due to the decreased physical and mental health of helathcare providers caused by BOS. It is possible consequences on the patient health and healthcare system raises the need for further investigation. The aim of this research was to examine the prevalence of BOS among healthcare providers treating patients with respiratory diseases, to determine difference in the prevalnce of BOS regarding to education level (physicians vs. nurses), and regarding workplace (terminal vs. curable respiratory diseases). This exploratory study was conducted among healthcare providers at the Institute for Pulmonary Diseases of Vojvodina in Sremska Kamenica in the period April-June 2019 as a cross-sectional study Quantitative and qualitative data were collectedtrough survey using the following questionnaires: Questionnaire on sociodemographic characteristics, Maslach burnout inventory (MBI), Work burnout scale from the Copenhagen burnout inventory – serbian version (SI), General health questionnaire (GHQ-12) and Questionnaire on workplace stressors, job satisfaction, motivation and after work relaxation. Out of total 165 healthcare professionals 64 (38.8%) were physicians and 101 (61.2%) nurses. Prevalence of BOS was 47%. High level of EE was confirmed in 43.0%, of DP in 21.8%, and low level of PA in 32.1%. No statistically significant difference was observed in relation to the education (40.6% vs. 51.5%) nor the workplace (45.3% vs. 48.2%). There were no statistically significant difference in socio-demographic characteristics. Psychological distress was present in 30.8% of healthcare professionals with BOS. Statistically significant difference was observed between BOS and psychological distress in terms of educational level (p = 0.000) and workplace (p = 0.000) This correlation was more accentuated in nurses (p = 0.000). Significant correlation was not confirmed only between two perceived stressors and BOS: job overtime and lack of appropriate education. A statistically significant correlation was observed between all domains of BOS and overall job satisfaction. (EE p = 0.000, DP p = 0.000 and PA p = 0.000). One third of respondents with observed BOS are thinking about changing occupation, and 41% of them changing workplace. Prevalence of burnout syndrome among physicians and nurses caring for patients with respiratory diseases is high regardless of education level or workplace. It significantly correlates with level of psychological distress which is is more accentuated among nurses. There is no diference in BOS prevalence regarding neither educational level nor workplace. The complexity, variability and diversity of assumed work stressors is undoubtley related to BOS. The need for determination of job stressor and actions in order to prevent and/or mitigate them is beyond doubt. Improvement of recognition and overcoming stress factors and finding new organizational charts to eliminate potential stressors at work should be one of the priorities of any healthcare institution.</p>
| Identifer | oai:union.ndltd.org:uns.ac.rs/oai:CRISUNS:(BISIS)114778 |
| Date | 16 October 2020 |
| Creators | Kovačević Tomi |
| Contributors | Mikov Ivan, Zarić Bojan, Glavaški-Kraljević Mirjana, Dickov Aleksandra, Jovanović Jovica, Španović Milorad |
| Publisher | Univerzitet u Novom Sadu, Medicinski fakultet u Novom Sadu, University of Novi Sad, Faculty of Medicine at Novi Sad |
| Source Sets | University of Novi Sad |
| Language | Serbian |
| Detected Language | Unknown |
| Type | PhD thesis |
Page generated in 0.0172 seconds