<p>Ambrosia artemisiifolia L., invazivna korovsko-ruderalna biljka, poslednjih<br />godina u našoj zemlji predstavlja izuzetno veliki problem, ne samo za poljoprivredu<br />nego i za stanovništvo, izazivajući svojim polenom jake alergijske i druge zdravstvene<br />komplikacije. Shvatajući probleme koje ona izaziva, sve zemlje u kojima ambrozija<br />predstavlja veliki, pre svega zdravstveni problem, ulažu ogromne napore, izdvajaju<br />velika finansijska sredstva, organizuju stanovništvo, škole, vojsku, javne službe,<br />sredstva informisanja, donose zakone, uredbe i deklaracije, da bi ograničili njeno<br />širenje i osigurali njeno suzbijanje, dok se u našoj zemlji još uvek nedovoljno ozbiljno<br />shvata ovaj problem.<br />Kako se radi o biljci koja se razmnožava samo generativno (semenom), istraživanja<br />''banke semena'' pelenaste ambrozije u određenim zemljišnim profilima omogućavaju<br />preciznu prognozu njene pojave na određenim staništima, što kasnije znatno olakšava<br />suzbijanje kako mehaničkim putem tako i primenom herbicida. Zemljišni uzorci za<br />analizu rezervi semena su uzeti, sa karakterističnih ruderalnih staništa, na području<br />Novi Sad, Zrenjanin i Ruma. Obzirom da se radi o ruderalnim staništima, na svim<br />istraživanim lokalitetima utvrđena je relativno visoka brojnost semena pelenaste<br />ambrozije. Prikazano istraživanje je prvo ovog tipa sprovedeno na teritoriji Republike<br />Srbije.<br />Ova proučavanja su od izuzetnog naučnog značaja budući da obuhvataju poznavanje<br />osnovnih bioloških osobina semena ambrozije, kao što su morfološke osobine,<br />karakteristike klijanja, nicanja i načina rasprostiranja.<br />Za potrebe ispitivanja klijavosti semena A. artemisifolia 2007. godine sa teritorije 15<br />gradskih i prigradskih naselja Grada Novog Sada prikupljeni su plodovi pelenaste<br />ambrozije. Od ukupne količine prikupljenog semena pelenaste ambrozije, polovina je<br />odložena u hladnu komoru sa temperaturom od +4ºC a drugi deo materijala je odložen<br />u komoru sa temperaturom od - 8ºC da bi se simulirali zimski uslovi, odnosno kako bi<br />seme bilo izloženo jarovizaciji. Naklijavanje izdvojenog semena vršeno je u klimakomori,<br />pod uslovima povoljnim za nicanje semena. Nakon 9, 14, 21 i 28 dana<br />ocenjivana je klijavost semena. Utvrđena je dobra klijavost semena pelenaste<br />ambrozije, koja je bila značajno veća kod stratifikovanog semena.<br />Na osnovu rezultata dobijenih tokom ispitivanja rasprostranjenosti i suzbijanja<br />korovsko-ruderalne alergene biljke Ambrosia artemisifolia L. u regiji gradova Novi<br />Sad, Zrenjanin i Ruma, izvedeni su sledeći zaključci: Obavljena proučavanja<br />rasprostranjenosti i suzbijanja korovsko-ruderalne alergene biljke Ambrosia<br />artemisifolia L. u 15 zona grada Novog Sada, 10 zona u Zrenjaninu i 7 u Rumi,<br />ukazuju na izuzetnu zastupljenost ove biljke. Na osnovu proučavanja rasprostranjenosti i praćenja feno-faza razvoja pelenaste ambrozije obavljeno je<br />mehaničko košenje ručnim ili motornim kosilicama. Imajući u vidu stalne napore u<br />pogledu zaštite životne sredine koja podrazumeva na prvom mestu pozitivan uticaj na<br />zdravlje ljudi, na gradskim lokacijama tretman herbicidom glifosat nije primenjen, već<br />samo u nenastanjenim zonama i na zapuštenim poljoprivrednim površinama i<br />utrinama. Prilikom suzbijanja pelenaste ambrozije mehaničkim putem, istaknuto je da<br />je košenje potrebno obaviti 3-4 puta tokom jedne vegetacione sezone, usled relativno<br />brze regeneracije pokošenih biljaka. Hemijsko suzbijanje ambrozije primenom<br />herbicida glifosat, pokazalo se kao znatno efikasnije jer je za njeno suzbijanje bio<br />dovoljan uglavnom jedan tretman.</p> / <p>Ambrosia artemisiifolia L., an invasive weed-ruderal plant in recent years in<br />our country is a very big problem, not only for agriculture but also for the human<br />population, causing her severe pollen allergy and other health complications.<br />Recognizing the problems that it causes, all countries where ragweed is a large,<br />primarily health problem, invest huge efforts, allocate significant financial resources,<br />organized residents, schools, the military, the media, legislate, to limit its spread and<br />ensure its suppression, while our country does not yet have a serious approach to this<br />problem.<br />Since this is a plant that reproduces a generative (seed), ''seed bank'' research in some<br />soil profiles allow to forecast its occurrence at some sites, which greatly facilitates<br />the later contol of both mechanically and by herbicides. Soil samples for analysis of<br />seed reserves were taken with typical ruderal habitats, in Novi Sad, Zrenjanin and<br />Ruma. Since these are ruderal habitats, at all study sites, a relatively high number of<br />ragweed seeds apears. Our study is the first of this type that was conducted in the<br />Republic of Serbia.<br />These studies are of great scientific importance as it includes knowing of basic<br />biological properties of ragweed seeds, such as morphological characteristics, the<br />characteristics of germination, emergence and control methods.<br />For the purposes of testing seed germination A. artemisifolia in year 2007. samples<br />of ambrosia seeds were collected from 15 different localities in the territory of the<br />city and suburbs of Novi Sad. Collected seeds were splited on two halfs: one part was<br />delayed in the cold chamber with a temperature of +4 ° C and the second part of the<br />material is disposed in the chamber with a temperature of - 8 ° C to simulate winter<br />conditions, in purpose to achieve seed vernalization. Seed germination was<br />performed in air chamber under optimal conditions for seed germination. After 9, 14,<br />21 and 28 days seed germination was evaluated. Germination of stratified seeds was<br />significantly higher than germination of not stratified seeds.<br />Based on the obtained results of distribution and controll of weed-ruderal allergenic<br />plant Ambrosia artemisiifolia L. in the cities Novi Sad, Zrenjanin and Ruma, the<br />following conclusions were made: Results mapping and control of Ambrosia<br />artemisiifolia L. in 15 zones in the city of Novi Sad, 10 zones in Zrenjanin, and 7 in<br />Ruma, indicating significant presence of this plant. Based on the study of the<br />distribution and monitoring of ragweed growth stages, mechanical controll mesures<br />were performed manually, by trimmers or by tractor. Because of ongoing efforts to<br />protect the environment, in the urban locations herbicide treatment was not applied.<br />Glyphosate treatment was applied only in uninhabited areas, agricultural land and<br />wasteland. If ragweed is controlled mechanically, the cutting should be done 3-4<br />times per year due to the relatively rapid regeneration of plants. Chemical control of<br />ragweed (herbicide glyphosate), has proven much more effective. One treatment per<br />year was sufficient.</p>
| Identifer | oai:union.ndltd.org:uns.ac.rs/oai:CRISUNS:(BISIS)94323 |
| Date | 26 March 2015 |
| Creators | Konstantinović Bojan |
| Contributors | Nikolić Ljiljana, Janjić Vaskrsija, Pal Boža |
| Publisher | Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet u Novom Sadu, University of Novi Sad, Faculty of Agriculture at Novi Sad |
| Source Sets | University of Novi Sad |
| Language | Serbian |
| Detected Language | Unknown |
| Type | PhD thesis |
Page generated in 0.0103 seconds