<p>UVOD: Početak multiple skleroze (MS) u dečijem uzrastu je dijagnostički i terapijski izazov. I ako rani početak MS-a uglavnom ukazuje na dobru kratkoročnu prognozu, neka deca razviju tešku onesposobljenost, fizičku ili kognitivnu, a više od 50% obolelih uđe u sekundarno progresivnu formu bolesti pre 30. godine života. Rana dijagnoza je neophodna za uvođenje imunomodulatorne terapije, kojom se obezbeđuje dobra dugoročna prognoza. CILJ: Analiza parametara koji bi omogućili ranu dijagnozu multiple skleroza sa ranim početkom u odnosu na simptome, sprovedene dijagnostičke procedure i tok bolesti. Sagledavanje inicijalnih kliničkih manifestacija multiple skleroze, prisustva ologoklonaliteta, nalaza MRI endokranijuma i njihovih osobenosti u dečijoj populaciji uz komparaciju sa inicijalnim kliničkim manifestacijama kod pacijenata obolelih od multiple skleroze u odraslom dobu. MATERIJALI METODE: Ova retrospektivno/ prospektivna studija obuhvata pacijente lečene na Klinici za neurologiju KCV u Novom Sadu u periodu od dvanaest godina, od januara 2003. godine do januara 2015. godine sa znacima i simptomima inicijalne demijelinacione bolesti CNS. Od ove kohorte izdvojeno je dve grupe pacijenata; prva grupa pacijenata kod kojih je bolest nastala pre 18. godine života, i druga grupa uzrasta od 20-55 godina. Pacijenti su epidemiološki obrađeni prema godinama početka bolesti, polu, porodičnoj istoriji, simptomima na početku bolesti (inicijalni simptom), toku bolesti- pojavi drugog relapsa i vremena do pojave drugog relapsa, nalazu MRI, nalazu evociranih potencijala i prisustvo oligoklonalnih traka u likvoru. Tokom praćenja beleži se vreme do drugog relapsa i tip relapsa. Tražila se korelacija između kliničkih i dijagnostičkih rezultata sa brzinom pojave drugog relapsa. Za testiranje razlika između grupa korišćen je Pirsonov hi-kvadrat test, a za testiranje jačine povezanosti korišćeno je Kramerovo V. Neparametrijski podaci su obrađivani Men-Vitni U testom. REZULTATI: Od ukupnog broja ispitanika, u grupi pacijenata sa ranim početkom MS-a odnos ženskog i muškog pola je bio 1,3:1, a u grupi pacijenata sa uobičajenim početkom MS-a 2,2:1. Iz dobijenih rezultata vidimo da ima manje nego što je očekivano pacijenata rođenih u mesecima decembru 4,6% i januaru (5,9%), a više nego što je očekivanu u mesecima martu (11,3%) i julu (10,6%), što nije statistički značajno (p=0,726). Prema manifestaciji bolesti kod dece 17,6% ima polisimptomatski početak, a kod odraslih 37,6% ima polisimptomatski početak.Polisimptomatski početak statistički je značajno više zastupljen kod odraslih pacijenata (p=0,020).Poremećaj piramidnog sistema (P=0,010) i senzorne smetnje (P=0,006) su zastupljeniji kao inicijalni stimptom u grupi odraslih.Nisu nađene statistički značajne razlike u zastupljenosti optičkog neuritisa (p=0,366 ili p>0,05) i ataksije /stablarne simptomatologije (p= 0,791) u ove dve grupe. Najčešći inicijalni simptom kod dece, gotovo u istoj razmeri su optički neuritis (35,3%) i ataksija (35,3%). U grupi odraslih pacijenata senzorne smetnje (41,6%) su najčešći inicijalni simptom, odmah za njim sledi piramidna simptomatologija (37,6%). Prema nalazu broja lezija na MRI pregledu, u grupi ispitanika sa ranim početkom MS-a više su zastupljeni oni sa manje od 4 lezije, nego što je to slučaj u grupi odraslih. Odnos broja pacijenata sa 4-10 i preko 10 lezija simetričan je u obe grupe. Korelacija između doba početka MS-a i broja lezija viđenih na MRI je statistički značajna i neznatna (P=0,06). Nije nađena statistička značajnost u prisustvu lezija u korpusu kalozumu između ove dve grupe pacijenata ( P=0,920). Primenom Fišerovog dvostranog egzaktnog testa koji je u ovom slučaju statistički značajan (p=0,034), možemo reći da se grupa sa ranim početkom MS-a i ona sa uobičajenim početkom statistički značajno razlikuju, tumefaktivne lezije su prisutnije kod ispitanika sa ranim početkom MS-a. Pozitivni oligoklonali su zastupljeniji u grupi odraslih pacijenata ( P= 0,018). U našoj grupi ispitanika kada smo pratili vreme pojave drugog pogoršanja, najkraće godinu dana, u grupi dece 11 pacijenata (21,6%) nije imalo pogoršanje , dok je 40 pacijenata imalo pogoršanje (78,4%),. Medijana kod grupe dece za pojavu drugog šuba bolesti je 12 meseci. U grupi odraslih 22 pacijenta ( 21,8%) nije imalo drugi relaps tokom perioda praćenja, dok je njih 79 (78,2%) imalo drugi relaps. Prosečno vreme u grupi odraslih pacijenata do drugog relapsa je 9 meseci. U grupi dece ne postoje značajne razlike u odnosu broja lezija viđenih na inicijalnom MRI pregledu i vremenu pojave drugog relapsa ( p=0,884) Kod odraslih postoji značajna razlika u vremenu relapsa između grupe sa manje od 4 lezije i grupe sa 4-10 lezija (p=0,09).Korelirali smo pacijente sa pozitivnim i negativnim ologoklonalnim trakama u likvoru u obe grupe sa vremenom nastanka prvog pogoršanja, pri toj korelaciji nije dobijena statistički značajna razlika ni u grupi dece ( P= 0,598) ni u grupi odraslih (P=0,133). Kod ispitanika sa ranim početkom češća je pozitivna porodična anamneza, u vidu prisustva MS i drugih imunoloških bolesti( P =0,042). ZAKLJUČAK: Polisimptomatski početak je češći kod odraslih, pozitivne oliogoklonalne trake su ređe pozitivne kod dece, kod dece je najčešći inicijalni simptom optički neuritis a kod odraslih senzitivne i motorne smetnje. Manje od 4 lezije se češće javljaju kod dece na inicijalnom MRI pregledu, što je najverovatnije povezano sa vremenom stvarnog početka bolesti i njenom kliničkom manifestacijom. Kod pacijenta sa ranim početkom MS-a duži je period do drugog pogoršanja. U grupi dece ne postoje statistički značajne razlike u odnosu broja lezija viđenih na inicijalnom MRI pregledu i vremenu pojave drugog relapsa. Kod odraslih postoji značajna razlika u vremenu relapsa između grupe sa manje od 4 lezije i grupe sa 4-10 lezija. Inicijalne manifestacije MS-a u dečijem uzrastu ne razlikuje se u mnogome od MS-a kod odraslih po karakteristikama i toku bolesti.</p> / <p>INTRODUCTION: Тhe onset of multiple sclerosis (MS) in childhood poses diagnostic and therapeutic challenges. Althougth the onset of MS in childhood typically predicts a fevoruable short/term prognosis, some children are severy disabled. Etiher physically or cognitively, and more then 50% are predicted to enter the secondary-progressive phase of the disease by the age of 30 years. Immunomodulatory therapies for MS and their safe application in children can improve long-therm prognosis. AIM: We saught to identifay clinical and diagnostic features in children wich inplicate to early diagnosis of MS in children. We aimd to determine the clinical features, cerebro spinal fluid, magnetic resonance imagin (MRI) features of children and their comparation with adult MS patients. METHODS: In this retrospective/prospective study we present data from 152 patients with clinical isolated syndrom (CIS) for the first time, which are obtained throught Clinic of Neurology , Clinical Centre of Vojvodina, Novi Sad from January 2003 to January 2015g. Patients were divided into two grups - in first group patients 51 with early onset of disease before 18 years, and second group patients with adult onset desease (20-55 year). Patients wer observed for a minimum one year. The common presenting symptoms, gender, MRI finding, oligoclonal band (OCB) and Visual evoked potential findings, corse of disease, family history were compared between the two groups and with thime of second relaps. To test the difference between groups was used Chi-square Pearson product moment test, and to test the strength of connection used is a Kramer V. Population data are processed Men-Whitney U test. RESULTS: Of the total number of respondents, in the Group of patients with early beginning MS the ratio of women and men was 1.3:1, and in the group of adult MS patients 2, 2:1. From the results we can see that fewer than expected has patients born in the months December ( 4.6%) and January (5.9%), and higher than expected in a March (11.3%) and July (10.6%), which is not statistically significant (p = 0,726). According to the manifestation of disease in children 17.6% has a polifocal onset, and in adults 37.6% has a polifocal onset. Polifocal beginning is significantly over represented in adult MS patients (p = 0,020). Motor disorder (P = 0,010) and sensory disabilities (P = 0.006) are more present as the initial manifestation illness in the adult. They not found statistically significant differences in the representation of optic neuritis (p = 0,366 or p > 0.05) and ataxia (p = 0.791) in these two groups. The most common initial symptom in children, almost in the same scale are the optical neuritis (35.3%) and ataxia 6 (35.3%). In a group of adult patients sensory disturbances (41.6%) are the most common initial symptom, right behind him follows a motor disturbens (37.6%). According to the number of lesions on the MRI exam, in a group of subjects with early MS more are they less than four lesions, than is the case in the group adults. The ratio of the number of patients with 4-10 and over 10 symmetrical lesions in both groups. Correlation between the time of the beginning of the MS and the number of lesions seen on MRI is statistically significant and insignificant (P = 0.06). There was no statistical significance in the presence of lesions in the corpus callosum indicates between these two groups of patients (P = 0,920). Application of Fisher the exact test case that is in this case a statistically significant (p = 0.034). We can say that the group with the early start of MS and the one with the usual beginning of significantly different, tumefactiv lesions are present in patients with early onset MS, Positive oligoclonal bands are more present in a group with adult MS patients (P = 0.018). In our group of respondents when we track time appear another relapse, minimum one year, 11 children (21,6%) had no deterioration, while the 40 children had worsening (78,4%). The median at groups of children for the appearance of second relapse is 12 months. In the adult these 22 (21,8%) had another relapse for tracking period, while 79 (78.2%) had another relapse. The average amount of time in the adult patients relapse to another is 9 months. In a group of children there are no statistically significant differences in the relative number of lesions seen on the initial MRI examination and time show up another relapse (p = 0,884). In adults there is a significant difference in relapse time between groups with fewer than four lesions and groups with 4-10 lesions (p = 0.09). Pressures are patients with positive and negative ologoclonal bands in the cerebrospinal fluid in both groups with the time of occurrence of the first downturn, when the correlation is not get statistically significant difference in the children (P = 0.598) or in a group of adults (P = 0,133). In patients with early starting stacks is a negative family history, and often the presence of MS and other immunological diseases (P = 0,042). CONCULSIONS: Polisifocal beginning is more common in adults, positive oliogoklonalne bands are less positive in children, with children being the most common initial symptom is optic neuritis, in adult sensitive and motor disturbances. Tumefactiv lesions are present in patients with early onset MS. Less than four lesions are more common in children on the initial MRI examination, which is probably connected with the time of the real onset of the disease and its clinical manifestation n the group of children there are no statistically significant differences in relation to the number of lesions seen on MRI at the initial examination and the timing of another relapse. For adults there is a significant difference in time of relapse between the groups with less than 4 lesions and groups with 4-10 lesions. Children onset MS does not significantly differ from that it has been typically seen in adults in terms of major clinical manifestations and course of disease.</p>
| Identifer | oai:union.ndltd.org:uns.ac.rs/oai:CRISUNS:(BISIS)101524 |
| Date | 21 September 2016 |
| Creators | Suknjaja Vesna |
| Contributors | Nađ Čongor, Cvijanović Milan, Vojinović Slobodan, Mihaljev Martinov Jelena, Kopitović Aleksandar, Divjak Ivana |
| Publisher | Univerzitet u Novom Sadu, Medicinski fakultet u Novom Sadu, University of Novi Sad, Faculty of Medicine at Novi Sad |
| Source Sets | University of Novi Sad |
| Language | Serbian |
| Detected Language | Unknown |
| Type | PhD thesis |
Page generated in 0.0031 seconds