Archwilia’r traethawd hwn rai o’r problemau a wynebir wrth hyrwyddo iaith fechan, gan ddefnyddio’r Gymraeg yn brif enghraifft. Amlinella’r bennod gyntaf effaith negyddol unffurfrwydd monolithig y wladwriaeth-genedl ar amlieithrwydd, gan ei wrthwynebu ar y sail y gall medru sawl iaith wella hyblygrwydd meddwl a pherthnasau rhwng gwahanol grwpiau. Yn yr ail bennod cyflwynir damcaniaeth cymdeithaseg iaith a chynllunio ieithyddol ac amlinellir yr hyn y gallai disgyblaeth marchnata ei wneud i newid agweddau ac ymddygiad o blaid dwyieithrwydd. Ym mhennod 3 cyflwynir canlyniadau ymchwil a wnaed ar 219 o breswylwyr Dyffryn Teifi, ardal a chanddi ddwysedd siaradwyr Cymraeg uchel. Archwilir sawl agwedd ar yr iaith, e.e. defnydd iaith, dyheadau siaradwyr at y dyfodol, mesurau cynllunio ieithyddol a phroblemau a photensial grðp ail iaith cynyddol yr ardal. Ym mhennod 4 cymherir agweddau 324 o unigolion tuag at yr iaith, traean ohonynt yn ddisgyblion chweched dosbarth mewn ysgolion Cymraeg, traean arall yn ddisgyblion uniaith Saesneg a thraean yn ddysgwyr. Cyflwynir eu hatebion i restr gyffredin o gwestiynau parthed defnyddioldeb y Gymraeg, hunaniaeth genedlaethol a mesurau cynllunio ieithyddol. Pwysleisir pa mor bwysig yw siaradwyr ail iaith a’r rhai di-Gymraeg wrth geisio goresgyn y rhwystrau i sefyllfa ieithyddol wedi ei ‘normaleiddio’. Ym mhennod olaf y traethawd dadansoddir rhwystr arall i ddwyieithrwydd, sef y methiant anferth i gynhyrchu siaradwyr newydd, rhugl o oedolion. Cynigir mai methodoleg hen ffasiwn sydd ar fai am hyn a chynigir cyrchddulliau ‘ymennydd gyfeillgar’ i gymryd eu lle. Archwilir un o’r rhain, Suggestopedia, yn fanwl, a chesglir ei fod o leiaf mor effeithiol â chyrchddulliau eraill ac, o bosib, yn fwy effeithiol o dipyn. Cloir y traethawd drwy bwysleisio mai dim ond trwy gynllunio’n strategol wrth ystyried anghenion siaradwyr newydd o oedolion y goresgynnir y rhwystrau ar lwybr dwyieithrwydd
| Identifer | oai:union.ndltd.org:bl.uk/oai:ethos.bl.uk:567548 |
| Date | January 1999 |
| Creators | Evas, Jeremy |
| Publisher | Cardiff University |
| Source Sets | Ethos UK |
| Detected Language | English |
| Type | Electronic Thesis or Dissertation |
| Source | http://orca.cf.ac.uk/42030/ |
Page generated in 0.0018 seconds