<p>Cilj ovog istraživanja je bio da se utvrdi da li postoji razlika u debljini makule kod pacijenata sa glaukomom otvorenog ugla (POAG) u odnosu na zdravu populaciju i u zavisnosti od stepena progresije bolesti, kao i da se utvrdi da li postoji povezanost između promene debljine makule i stepena oštećenja vidnog polja i debljine peripapilarnog sloja nervnih vlakana u zavisnosti od stepena progresije bolesti. Materijal i metode: U ovu kliničku prospektivnu studiju je uključeno 186 pacijenata. Na osnovu kliničkog nalaza formirane su tri grupe. Prva grupa (kontrolna – grupa zdravih): 68 pacijenata bez očnih oboljenja, sa najboljom korigovanom vidnom oštrinom ≥ 0.9, intraokularnim pritiskom (IOP) ≤ 21 mmHg, normalnim odnosom ekskavacije i površine glave vidnog živca i normalnim nalazom vidnog polja. Druga grupa (rani glaukom): 78 pacijenata sa klinički dijagnostikovanim primarnim glaukomom otvorenog ugla (sa karakterističnim oštećenjem glave vidnog živca i sloja nervnih vlakana retine i kod kojih je srednja vrednost devijacije standardne automatske perimetrije MD > -6 dB, prema Hodap klasifikaciji), bez drugih očnih ili sistemskih oboljenja, koja bi imala uticaj na nastanak glaukoma i sa najboljom korigovanom vidnom oštrinom ≥ 0.5. Treća grupa (glaukom srednjeg stepena): 40 pacijenata sa klinički dijagnostikovanim primarnim glaukomom otvorenog ugla (sa karakterističnim oštećenjem glave vidnog živca i sloja nervnih vlakana retine i kod kojih je srednja vrednost devijacije standardne automatske perimetrije -6 dB > MD > -12 dB, prema Hodap klasifikaciji), bez drugih očnih ili sistemskih oboljenja, koja bi imala uticaj na nastanak glaukoma i sa najboljom korigovanom vidnom oštrinom ≥ 0.5. Svim pacijentima je bio urađen kompletan oftalmološki pregled, kompjuterizovano vidno polje (Humphrey Field Analyzer, Carl Zeiss Meditec, Jena, Germany, SITA Standard, test C 24-2) i optička koherentna tomografija sloja nervnih vlakana peripapilarno i u predelu makule (SOCT Copernicus HR, Optopol Tech. SA, Zawiercie, Poland). Rezultati: Perifovea i parafovea, pokazuju statistički značajno smanjenje debljine i zapremine sloja nervnih vlakana u odnosu na stepen progresije glaukoma otvorenog ugla, pri čemu je ono naglašenije u perifovei (p<0,05). U svim segmentima makule (TPeriF, IPeriF, SPeriF, NPeriF, TParaF, SParaF, IParaF i NParaF) dolazi do smanjenja debljine i zapremine sloja nervnih vlakana sa progresijom bolesti (p<0,05). Segmenti makule TPeriF, IPeriF, a potom i SPeriF, prema navedenom redosledu, predstavljaju segmente sa najvećim potencijalom za predikciju ranih glaukomskih oštećenja s obzirom na uočeno najveće smanjenje debljine i zapremine nervnih vlakana (p<0,05). Segmenti makule SParaF i NParaF predstavljaju segmente sa najvećim potencijalom za predikciju napredovanja glaukomskih oštećenja srednjeg stepena s obzirom na uočeno najveće smanjenje debljine i zapremine nervnih vlakana (p<0,05). Debljina RNFL glave vidnog živca se statistički značajno smanjuje sa progresijom bolesti u svim posmatranim segmentima (p<0,05). Međusobni odnos između grupe zdravih i grupe pacijenata sa ranim glaukomom ukazuje da je statistički značajno smanjenje debljine RNFL prisutno u svim segmentima osim u segmentima P3 i P4 (p>0,05). Merenja debljine RNFL u segmentu P6 imaju najbolji potencijal za predikciju ranog glaukoma s obzirom na najizraženije smanjenje debljine nervnih vlakana upravo u ovom segmentu (p<0,05). Merenja debljine RNFL u segmentu P1 ima najbolji potencijal za predikciju dalje progresije bolesti. Debljina sloja nervnih vlakana makule srazmerna je smanjenju debljine RNFL na glavi vidnog živca, pri čemu je ona uočljivija na nivou segmenata koji su okarakterisani kao dobri prediktori za nastanak, odnosno progresiju bolesti (P6 sa IPeriF i TPeriF, odnosno P1 sa SPeriF), što dodatno naglašava njihovu važnost u dijagnostici glaukoma otvorenog ugla. Debljina makule kod pacijenata sa glaukomom otvorenog ugla je opisana umerenom do dobrom povezanošću sa stepenom oštećenja vidnog polja, pri čemu je ona najjača kod TPeriF, IPeriF i SPeriF segmenata i srazmerna je stepenu oštećenja vidnog polja. Koeficijenti korelacije između vrednosti srednje devijacije vidnog polja i debljine RNFL, odnosno sloja nervnih vlakana makule, pokazuju snažniju povezanost u odnosu na parametre dobijenog smanjenja debljine nervnih vlakana u makuli, što otvara mogućnost za dalja istraživanja. Segmenti glave vidnog živca i makule, koji su pokazali najbolju diskriminaciju u smislu predikcije nastanka POAGa, kao i oni koji sugerišu na njegovu progresiju, smešteni su na lokacijama koje su međusobno povezane opisanim prirodnim tokom nervnih vlakana. Zaključak: Optička koherentna tomografija makule je važna pomoćna metoda u dijagnostici glaukoma kojom je moguće izdvojiti pacijente sa ranim glaukomom u odnosu na zdravu populaciju, odnosno utvrditi progresiju glaukoma otvorenog ugla.</p> / <p>All patients underwent complete ophthalmologic examination, SAP (Humphrey Field Analyzer, Carl Zeiss Meditec, Jena, Germany, SITA Standard, test C 24-2) and optical coherent tomography scans of RNFL and macula (SOCT Copernicus HR, Optopol Tech. SA, Zawiercie, Poland). Results: Perifoveal and parafoveal nerve fiber layer have shown significant reduction of thickness and volume compared to stage of POAG progression, where perifovea showed higher significance (p<0,05). All macular segments (TPeriF, IPeriF, SPeriF, NPeriF, TParaF, SParaF, IParaF i NParaF) showed reduction in thickness and volume compared to disease progression (p<0,05). Macular segments TPeriF, IPeriF, as well as SPeriF, represent segments with highest potential to predict early glaucomatous damage according to the most significant reduction of nerve fiber layer thickness and volume (p<0,05). Macular segments SParaF and NParaF represent segments with highest potential to predict progression of POAG according to the most significant reduction of nerve fiber layer thickness and volume (p<0,05). Optic nerve head (ONH) RNFL thickness showed reduction compared to POAG progression in all segments (p<0,05). All ONH segments except P3 and P4 showed significant reduction of RNFL comparing control group to early glaucoma group patients (p>0,05). ONH segment P6 was found to be the highly specific for early glaucoma prediction according to the most significant reduction of RNFL thickness (p<0,05), while segment P1 was found to have highest potential for POAG progression. Macular nerve fiber layer thickness reduction follows ONH RNFL thickness reduction and there is mutual relation between both macular and ONH segments (P6 to IPeriF and TPeriF, P1 to SPeriF) with highest specificity for early defects and POAG progression. It was shown that macular thickness changes have moderate to good correlation with visual filed changes and it was highest in TPeriF, IPeriF and SPeriF segments. This correlation was found to be higher in macula then in ONH RNFL thickness changes, compared to visual field changes. Both macular and ONH RNFL segments, which were found to have highest specificity to POAG prediction and progression, are located in areas which mutually connect following natural course of nerve fiber layer between them. Conclusion: Optical coherence tomography of macula represents important ancillary method in POAG diagnosis and follow up, allowing to differentiate between early glaucoma patients and healthy individuals, as well as to determine progression of glaucomatous disease.</p>
| Identifer | oai:union.ndltd.org:uns.ac.rs/oai:CRISUNS:(BISIS)100017 |
| Date | 13 May 2016 |
| Creators | Babović Siniša |
| Contributors | Babić Nikola, Čanadanović Vladimir, Stamenković Miroslav, Miljković Aleksandar, Đorđević Jocić Jasmina, Grković Desanka |
| Publisher | Univerzitet u Novom Sadu, Medicinski fakultet u Novom Sadu, University of Novi Sad, Faculty of Medicine at Novi Sad |
| Source Sets | University of Novi Sad |
| Language | Serbian |
| Detected Language | Unknown |
| Type | PhD thesis |
Page generated in 0.003 seconds