<p>Gustina populacija i sezonske fluktuacije u<br />brojnosti voluharica i miševa (Rodentia:<br />Muridae) predstavljaju najvažniji faktor u<br />diverzitetu, distribuciji i abundanci<br />ektoparazitskih vrsta. Epidemiološki modeli<br />ukazuju da bi povećanje gustine populacija<br />glodara dovelo i do povećanja gustine<br />populacija ektoparazita zbog postojanja većeg<br />izbora preferentnih habitata (jedinke domaćina).<br />Voluharice i miševi predstavljaju grupu glodara<br />koja ima izuzetan vektorski potencijal za veliki<br />broj vrsta iksodidnih krpelja (Acari: Ixodidae),<br />naročito triksenih i diksenih vrsta. Ako se<br />gustina populacija potencijalnih domaćina<br />(voluharica i miševa) posmatra kao stanište za<br />iksodidne krpelje, tada se i meĎu njima mogu<br />uočiti razlike koje u kvalitativnom ili<br />kvantitativnom smislu podržavaju različite<br />gustine populacija krpelja. Većina vrsta glodara<br />zbog svojih širokih areala, sezonskih migracija i<br />fluktuacija brojnosti predstavlja jednu vrstu<br />specifičnog „epidemiološkog mosta“ koji je<br />odgovoran za održavanje visokih gustina<br />populacija krpelja u okviru odreĎenih staništa,<br />ali, što je još značajnije, i prostorno prenošenje<br />pojedinih vrsta iksodidnih krpelja van okvira<br />datog habitata. Na osnovu dokazanog<br />vektorskog potencijala glodara, utvrĎen je i cilj<br />istraživanja koji podrazumeva tačno<br />odreĎivanje sezonske fluktuacije i prostorne<br />disperzije voluharica i miševa na odabranim<br />lokalitetima, utvrĎivanje dinamike populacija<br />prikupljenih krpelja iz prirode i brojnosti krpelja<br />prisutnih na domaćinu, vektorsku i<br />ektoparazitsku povezanost glodara i krpelja u<br />odnosu na tip habitata, meteorološke parametre<br />(sezonu), uzrasnu klasu i pol glodara. TakoĎe će<br />se razmatrati i četiri postavljene radne hipoteze<br />koje se tiču odnosa glodari – krpelji: (1) broj<br />različitih stadijuma krpelja na individuama<br />domaćina se povećava sa povećanjem starosne<br />grupe (mase tela) domaćina, (2) broj različitih<br />stadijuma krpelja na individuama domaćina se<br />smanjuje sa povećanjem gustine populacije<br />domaćina, (3) veći broj različitih stadijuma<br />krpelja na individuama domaćina se konstatuje<br />na ženkama, nego na mužjacima i (4) najveći<br />broj parazitirajućih stadijuma krpelja se nalazi<br />na glavi domaćina. Tokom četvorogodišnjeg<br />ispitivanja (od 2008. do 2011. godine) sezonske<br />dinamike glodara na lokalitetima Apatin,<br />Bogojevo, Labudnjača (Kamarište) i Čelarevo<br />ukupno je izlovljeno 2.736 jedinki, od kojih je<br />najbrojnija vrsta A. terrestris, zatim slede: A.<br />agrarius, A. flavicollis, A. sylvaticus i C.<br />glareolus. Ukupan broj konstatovanih krpelja<br />iznosio je 257. Krpelji su pripadali sledećim<br />vrstama i razvojnim stadijumima: I. ricinus<br />(larve i nimfe), I. trianguliceps (larve), D.<br />marginatus (larve i nimfe), H. concinna (larve i<br />nimfe) i R. sanguineus (larve i nimfe). U okviru<br />proučavanih ekosistema, glodari imaju značajnu<br />ulogu u održavanju krpeljskih populacija<br />različitih vrsta, omogućavajući i olakšavajući<br />transstadijalni kontinuitet u ciklusu razvića.<br />Dalje, na osnovu bioekoloških karakteristika, a<br />naročito arela kretanja za vreme perioda<br />intenzivne ishrane i parenja, sve ispitivane vrste<br />glodara predstavljaju i veoma dobre vektore<br />determinisanih vrsta iksodidnih krpelja izmeĎu<br />različitih tipova staništa, obezbeĎujući im<br />prostornu i vremensku disperziju, što je od<br />velikog ekološkog, medicinskog i veterinarskog<br />značaja.</p> / <p>The population density and seasonal fluctuations<br />of voles and mice (Rodentia: Muridae) are the<br />most important factors in the diversity,<br />distribution and abundance of ectoparasites.<br />Epidemiological models indicate that an increase<br />in the rodent population density could stimulate<br />an increase in population density of ectoparasites<br />due to the greater variety of preferred habitat<br />(individual hosts). Voles and mice are a group of<br />rodents that have exceptional vector potential for<br />a large number of ixodid ticks species (Acari:<br />Ixodidae), especially tree-host and two-host<br />species. If the densities of the potential host<br />population (voles and mice) are observed as the<br />habitats for ixodid ticks, the qualitative and<br />quantitative differences among them are<br />noticeable, so as different species diversity and<br />population densities of ixodid ticks. Because of<br />the wide ranges of activity, seasonal migrations<br />and population size fluctuations, most rodent<br />species represent a specific type of an<br />"epidemiological bridge" which is responsible<br />for the maintenance of high population density<br />of ticks within certain habitats, but more<br />importantly, the spatial transfer of certain ixodid<br />tick species beyond the boundaries of the certain<br />habitat. Based on the proven vector potential of<br />rodents, the aims of the research were to<br />determine: the seasonal fluctuations and spatial<br />dispersion of voles and mice at selected<br />localities, the dynamics of tick populations<br />collected from nature and obtained from the<br />hosts, vector and ectoparasitic relation between<br />rodents and ticks concerning the type of habitat,<br />meteorological parameters (season), age classes<br />and gender. The four hypotheses will be<br />reviewed: (1) the number of different stages of<br />ticks on the hosts increases with the age group<br />(body mass) of the host, (2) the number of<br />different stages of ticks on the hosts decreases<br />with increasing host population density, (3) a<br />larger number of ticks obtained from the hosts<br />are found on the females than on the males, and<br />(4) the highest number of ticks could be found<br />on the host’s head. The four year study (2008 to<br />2011) of seasonal dynamics of voles and mice<br />was conducted at four localities: Apatin,<br />Bogojevo, Labudnjača (Kamarište) and<br />Čelarevo. The total of 2.736 rodent specimens<br />were caught. The most numerous species was A.<br />terrestris, followed by: A. agrarius, A .<br />flavicollis, A. sylvaticus and C. glareolus. The<br />total number of identified ticks was 257,<br />belonging to the following species and<br />developmental stages: I. ricinus (larvae and<br />nymphs), I. trianguliceps (larvae), D.<br />marginatus (larvae and nymphs), H. concinna<br />(larvae and nymphs) and R. sanguineus (larvae<br />and nymphs). Within the studied ecosystems,<br />rodents play a significant role in maintaining<br />different species of tick populations, enabling<br />and facilitating transstadial continuity in the life<br />cycles. Furthermore, based on bio-ecological<br />characteristics, especially areal activity during<br />the period of intensive feeding and mating, all<br />observed rodent species were very good vectors<br />of certain ixodid tick species among different<br />types of habitats, providing them spatial and<br />temporal dispersion, which is of great<br />ecological, medical and veterinary importance.</p>
| Identifer | oai:union.ndltd.org:uns.ac.rs/oai:CRISUNS:(BISIS)94014 |
| Date | 27 May 2015 |
| Creators | Petrović Aleksandra |
| Contributors | Rajković Dragana, Maletin Stevan, Popović Ester |
| Publisher | Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet u Novom Sadu, University of Novi Sad, Faculty of Agriculture at Novi Sad |
| Source Sets | University of Novi Sad |
| Language | Serbian |
| Detected Language | English |
| Type | PhD thesis |
Page generated in 0.2684 seconds