Το ουροθηλιακό καρκίνωμα προέρχεται από το ουροθήλιο το οποίο αντιστοιχεί στο επιθήλιο που επενδύει την ουροφόρο οδό. Αποτελεί έναν από τους συχνότερους καρκίνους του ανθρώπου καταλαμβάνοντας την 5η θέση μεταξύ όλων των καρκίνων στο δυτικό κόσμο. Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ουροθηλικού καρκινώματος είναι το κάπνισμα και η επαγγελματική έκθεση σε αρωματικές αμίνες. Τα ουροθηλιακά καρκινώματα διακρίνονται σε δύο φαινοτυπικές ποικιλίες με διαφορετική βιολογική συμπεριφορά και πρόγνωση αλλά και διαφορετικούς μηχανισμούς ανάπτυξης. Έτσι έχουμε τα χαμηλού βαθμού κακοήθειας νεοπλάσματα και τους διηθητικούς όγκους (υψηλού βαθμού κακοήθειας). Επιπλέον, ιδιαίτεροι παθογενετικοί μηχανισμοί χαρακτηρίζουν τα ουροθηλιακά νεοπλάσματα της ανώτερης ουροφόρου οδού.
Στα χαμηλού βαθμού κακοήθειας νεοπλάσματα τα οποία προέρχονται από υπερπλαστικές αλλοιώσεις συναντάμε μεταλλάξεις των υποδοχέων FGFR3 και EGFR καθώς και του ογκογονιδίου H-RAS με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση του μονοπατιού των RAS-MAP κινασών. Στους υψηλού βαθμού κακοήθειας (διηθητικους) όγκους οι οποίοι αναπτύσσονται de novo ή προέρχονται από καρκίνωμα in situ συναντάμε μεταλλάξεις των ογκογονιδίων p53, RB και p57. Επιπλέον χαρακτηρίζονται από υπερέκφραση της αντιαποπτωτικής πρωτεϊνης survivin, των καβεολινών 1 και 2, της COX-2, των μεταλλοπρωτεϊνασών και των επαγωγέων της αγγειογένεσης VEGF, VEGFR και bFGF, καθώς και από διαταραχή της έκφρασης των μορίων του κυτταροσκελετού. Τέλος έχει βρεθεί υπερέκφραση του παράγοντα OCT-4, ρυθμιστή της αυτοανανέωσης και της διαφοροποίησης στα εμβρυϊκά stem κύτταρα, δικαιώνοντας τη θεωρία των καρκινικών stem κυττάρων. Η απώλεια ετεροζυγωτίας του χρωμοσώματος 9 παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη ανάπτυξη ουροθηλιακών καρκινωμάτων και θεωρείται ότι εμπλέκεται στα πρώιμα στάδια της ογκογένεσης απαντώμενη έτσι και στις δύο φαινοτυπικές ποικιλίες. Αντίθετα, τα ουροθηλιακά νεοπλάσματα της ανώτερης ουροφόρου οδού χαρακτηρίζονται από ένα είδος γενετικής αστάθειας, την αστάθεια των μικροδορυφόρων.
Η καλύτερη κατανόηση των παθογενετικών μηχανισμών ανάπτυξης των ουροθηλιακών καρκινωμάτων θα συμβάλλει τόσο στη δημιουργία νέων και αποτελεσματικότερων φαρμάκων όσο και στην εύρεση νέων μοριακών δεικτών. Ο προσδιορισμός τέτοιων βιολογικών δεικτών, θα βελτιώσει το screening και τη διάγνωση και θα βοηθήσει στον καλύτερο προσδιορισμό του κακοήθους δυναμικού αλλά και της πρόγνωσης των ουροθηλιακών καρκινωμάτων. / Urothelial cancer derives from urothelium which is the epithelium lining the urinary tract. It is one of the most frequent human cancers occupying the 5th position among all cancers in the Western World. The most important risk factors for the development of urothelial cancer are smoking and occupational exposure to aromatic amines. Urothelial cancers are divided into two dinstict categories according to their biological behaviour and pathogenetic background: low grade neoplasms and high grade tumors (infiltrative). Interestingly, the neoplasms of the upper urinary tract have a distinct pathogenetic mechanism.
Low grade urothelial carcinomas, known to derive from hyperplastic lesions, have been found to bear mutations of the FGFR3 and EGFR receptors as well as of the H-RAS oncogene which leads to the activation of the RAS-MAPK signal transduction pathway. High grade tumors may develop de novo or they may derive from carcinoma in situ. They are commonly characterized by mutations of the oncogenes p53, Rb and p57. Additionaly, in high grade urothelial carcinomas there is overexpression of the antiapoptotic protein survivin as well as caveolin1 and 2, COX-2, metalloproteases and angiogenetic factors such as VEGF, VEGFR and bFGF. There is also disrupted expression of the cytoskeleton’s molecules. Overexpression of the transcription factor OCT-4, a regulator of self renewal and differentiation of embryonic stem cells, has been also recently reported. Loss of heterozygosity of chromosome 9 plays an important role in the development of urothelial cancer and it is considered to be implicated in the early steps of oncogenesis. In contrast, urothelial cancers of the upper urinary tract have been associated with microsatellite instability, an indicative marker of genomic instability.
Elucidating the pathogenesis of urothelial cancersmay contribute to the development of novel and more effective anticancer treatments as well as to the identification of new biological markers with prognostic significance.
| Identifer | oai:union.ndltd.org:upatras.gr/oai:nemertes:10889/1672 |
| Date | 07 July 2009 |
| Creators | Αθανασοπούλου, Αφροδίτη |
| Contributors | Πέτρου-Παπαδάκη, Ελένη, Athanasopoulou, Afrodite, Πέτρου-Παπαδάκη, Ελένη, Ασημακοπούλου, Μάρθα, Γυφτόπουλος, Κωνσταντίνος |
| Source Sets | University of Patras |
| Language | gr |
| Detected Language | Greek |
| Type | Thesis |
| Rights | 0 |
| Relation | Η ΒΥΠ διαθέτει αντίτυπο της διατριβής σε έντυπη μορφή στο βιβλιοστάσιο διδακτορικών διατριβών που βρίσκεται στο ισόγειο του κτιρίου της. |
Page generated in 0.0019 seconds