Στην παρούσα διατριβή ελέγχθηκε η καταλληλότητα των υπερβασικών και βασικών πετρωμάτων ως αδρανή υλικά υψηλής ποιότητας σε διάφορες κατασκευαστικές εφαρμογές. Ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκε συσχέτιση των φυσικομηχανικών παραμέτρων των πετρωμάτων με τα ορυκτολιγικά και δομικά χαρακτηριστικά τους. Επιπροσθέτως, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην περιεκτικότητα των υπο εξέταση αδρανών υλικών σε αμιαντικά ορυκτά, καθώς αυτή πρέπει να διερευνάται προ της χρήσης τους ως αδρανή υλικά. Ομοίως, επιβλαβή συστατικά, τα οποία και εξετάστηκαν, αποτελούν και οι ενώσεις του Cr και του Ni που απαντώνται σε μεγάλο βαθμό στους υπερβασικούς λιθότυπους. / -

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η αξιοποίηση και ο οδηγός χρήσης του συστήματος ανάλυσης εικόνας σε περιβαλλοντικές, ορυκτολογικές και πετρογραφικές εφαρμογές. Για να δείξουμε την αξιοποίηση του συστήματος ανάλυσης εικόνας εφαρμόστηκαν μέθοδοι ανάλυσης εικόνας σε εικόνες ηλεκτρονικού και πολωτικού μικροσκοπίου, από λεπτές και στιλπνές τομές, με σκοπό την υποβοήθηση στην επίλυση διαφόρων περιβαλλοντικών ορυκτολογικών και πετρογραφικών προβλημάτων όπως εντοπισμός αμιάντου, υπολογισμός ποσοστιαίας συμμετοχής ορυκτών, υπολογισμός περιφέρειας και εμβαδού κρυστάλλου, υπολογισμός πολυπλοκότητας των ορίων των κρυστάλλων σε λεπτή τομή καθώς και υπολογισμός πορώδους πετρωμάτων. Δόθηκε επίσης οδηγός χρήσης του συστήματος ανάλυσης εικόνας βασιζόμενος στο λογισμικό που χρησιμοποιείται στο Γεωλογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών. Έγινε αναφορά και δόθηκαν παραδείγματα με εικόνες όλων των μενού και υπομενού του λογισμικού. / Aim of present work is the exploitation and the manual of use of Image analysis in environmental, mineralogical and petrographic applications. In order to show the exploitation Image analysis, applied methods of analysis of picture in pictures of electronic and polotic microscope,from thin and glossy sections, aiming at the assistance in the resolution of various environmental mineralogical and petrographic problems as localisation of asbestos, calculation of percentage attendance mining, calculation of region and area of crystal, calculation of complexity of limits of crystals in thin section as well as calculation porosities of rocks. Also was given a manual of Image analysis based on the software that is used in the Geological Department of Patras University. Reported and given examples with pictures all the menus and submenus of the software.

Η παρούσα διπλωματική εργασία επικεντρώνεται στη διερεύνηση της επικινδυνότητας του αμιάντου. Για αυτόν, το λόγο πραγματοποιήθηκε μελέτη για τυχόν ύπαρξη ινών αμιάντου τόσο σε δείγματα πετρωμάτων που προέρχονται από το οφιολιθικό σύμπλεγμα του Γοματίου (Aνατολική Χαλκιδική) όσο και σε δείγματα αέρος που προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή του Δρέπανου Αχαΐας καθώς παλαιότερα σε αυτήν την περιοχή δραστηριοποιούταν το εργοστάσιο παραγωγής αμιαντοτσιμέντου Ινοτσιμέντ Α.Ε. Αρχικά, γίνεται αναφορά στα ορυκτά του αμιάντου, στις φυσικοχημικές ιδιότητες αυτών, στις διαφορές ανάμεσα στα δύο είδη αμιάντου και στις χρήσεις αυτών. Στη συνέχεια πραγματοποιείται περιγραφή των επιπτώσεων του αμιάντου στην υγεία και παρατίθενται μία σειρά από ασθένειες οι οποίες είναι επικίνδυνες εως και θανατηφόρες για τον άνθρωπο. Έπειτα, γίνεται έκθεση κάποιων βασικών άρθρων της κείμενης ελληνικής νομοθεσίας που αφορά τον αμίαντο. Συγκεκριμένα, αναφέρονται άρθρα τα οποία πραγματεύονται: την προστασία των εργαζομένων, τις γενικές υποχρεώσεις των εργοδοτών, τις μετρήσεις και τον έλεγχο του περιβάλλοντος χώρου εργασίας, την προστασία του καταναλωτικού κοινού κ.α. Για την αξιολόγηση της ύπαρξης ινών αμιάντου από πετρώματα του οφιολιθικού συμπλέγματος του Γοματίου, πραγματοποιήθηκε μία σειρά από εργαστηριακές μελέτες οι οποίες είχαν ως στόχο τον προσδιορισμό του είδους του αμιάντου που ανιχνεύτηκε καθώς και το ποσοστό αυτού στα συγκεκριμένα πετρώματα. Αναλυτικότερα, έγινε πετρογραφική μελέτη σε οκτώ δείγματα σερπεντινιτών τα οποία αναλύθηκαν μακροσκοπικά και μικροσκοπικά (με τη χρήση πολωτικού μικροσκοπίου). Στη συνέχεια , πραγματοποιήθηκε ακτινολογική μελέτη των δειγμάτων με τη χρήση της περιθλασιμετρίας ακτίνων Χ και τον προσδιορισμό των ορυκτών με τη βοήθεια του λογισμικού προγράμματος ΕVA. Τέλος, με τη χρήση της ηλεκτρονικής μικροσκοπίας και του ανεξάρτητου λογισμικού πακέτου Sigma Scan προσδιορίστηκε το ποσοστό των ινών αμιάντου. Για την αξιολόγηση της ύπαρξης ινών αμιάντου στο Δρέπανο Αχαΐας, πραγματοποιήθηκε υπαίθρια διερεύνηση της περιοχής και συλλογή δειγμάτων με τη χρήση αντλίας δειγματοληψίας αέρα. Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε διαφανοποίηση των δειγμάτων με τη μέθοδο ακετόνης-TRIACETIN και ύστερα έλαβε χώρα εξέταση των δειγμάτων αυτών με μικροσκόπιο αντίθετης πόλωσης (PCM) με σκοπό να υπολογιστεί η συγκέντρωση των ινών αμιάντου στον αέρα. / This thesis focuses on investigating the risk of asbestos. For that reason took place a research to detect any asbestos fibers in rock samples from the ophiolite complex of Gomati (Eastern Chalkidiki) and in air samples from the region of Achaia Drepano as previously in this region based the factory <<Ινοτσιμέντ Α.Ε.>>.

Αμίαντος (asbestos) θεωρείται μια ομάδα ινωδών ορυκτών τα οποία παρουσιάζουν μια σειρά ιδιοτήτων που τον έχουν καταστήσει ιδανική λύση ως κατασκευαστικό και μονωτικό υλικό εδώ και δεκαετίες. Αμιαντούχα υλικά σήμερα βρίσκονται σχεδόν παντού. Εξαιτίας της σύνδεσής του με βλάβες στην ανθρώπινη υγεία (αμιάντωση, μεσοθηλίωμα, καρκίνος πνεύμονα) έχει απαγορευθεί η εμπορία και η χρήση του στην Ελλάδα από 1-1-2005. Οι κίνδυνοι περιορίζονται πλέον κατά την εργασία αφαίρεσης αμιάντου και στις συντηρήσεις και ανακαινίσεις κτιρίων, πλοίων και τρένων. Η νομοθεσία που σχετίζεται με τον αμίαντο και την προστασία εργαζομένων, καταναλωτικού κοινού και περιβάλλοντος εξελίσσεται, επακόλουθο των εξελίξεων στην ιατρική και στην τεχνολογία. Η μέθοδος μικροσκοπίας αντίθεσης φάσης χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό της συγκέντρωσης ινών στο χώρο εργασίας λατομείου. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων μπορούν μελλοντικά να αξιοποιηθούν κατάλληλα, όπως γενικά και η χρήση της μεθόδου σε ανάλογες περιπτώσεις. / -