Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών σπουδών στις περιβαλλοντικές Επιστήμες. Οι θαλάσσιες γεωφυσικές έρευνες εκτελέστηκαν από το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας (Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω) του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Οι έρευνες του Οκτωβρίου του 2011 αποτελούν συνέχεια αυτών του Οκτωβρίου του 2010 με σκοπό να καλυφθεί το σύνολο της θαλάσσιας περιοχής για την οποία υπάρχει αδειοδότηση. Αντικείμενο της έρευνας είναι η γεωφυσική διασκόπηση του πυθμένα με τη χρήση ηχοβολιστή πλευρικής σάρωσης (side scan sonar) στις περιοχές της Νεάπολης και της Ελαφονήσου με σκοπό: α) την αποτύπωση της μορφολογίας του πυθμένα και β) τον εντοπισμό βιολογικών πόρων (λιβάδια Posidonia oceanica και ασβεστιτικά ροδοφύκη). Τα λιβάδια της Posidonia oceanica και τα ασβεστιτικά ροδοφύκη αποτελούν ενδημικά είδη της Μεσογείου των οποίων ο ρυθμός αύξησής τους θεωρείται εξαιρετικά αργός ενώ παράλληλα ο ρυθμός καταστροφής τους είναι τεράστιος και κρίνεται απαραίτητη η χαρτογράφηση τους ώστε να παρθούν καλύτερα μέτρα προστασίας.Η εμφάνιση των δύο βιολογικών σχηματισμών συμπίπτει με την βιβλιογραφία καθώς για την περιοχή μελέτης της Νεάπολης η Posidonia oceanica εμφανίζεται σε βάθη 0-35 m και στην Ελαφόνησο 0-25 m.Οι σχηματισμοί των ασβεστιτικών ροδοφυκών-ροδόλιθων εμφανίζονται σε βάθη 50-100 m για την Νεάπολη και 20-100 m για την Ελαφόνησο. / This present study was conducted for the Interdepartmental program of postgraduate studies in environmental sciences, Department of Geology. Marine geophysical survey took place in October 2011 by the Laboratory of Marine Geology and Physical Oceanography. The current research follows the survey of October 2010 in order to cover the entire sea area for which license was given. The purpose of this thesis is to have a full bottom analysis for the areas Neapoli and Elafonisos , using side scan sonar, and mapping Posidonia oceanica and Coralligene formations which are two very important species for the marine environment.

Η έρευνα που διεξήχθει για την χαρτογράφηση της Τραγάνας έλαβε χώρα μεταξύ των νησιών Τήνου-Μυκόνου, Μυκόνου-Νάξου, Νάξου-Ίου, Σύρου-Τήνου και Ίου-Θήρας, σε μια έκταση περίπου 184 Km2. Η έρευνα επετεύχθει από τον συνδυασμό εφαρμογής ακουστικών μεθόδων : EG & G ηχοβολιστή πλευρικής σάρωσης, ηχοβολιστής μονής ηχητικής δέσμης SIMDAR και υψηλής ευκρίνειας (3,5 KHz) τομογράφο υποδομής πυθμένα. Από τις ηχογραφίες του Η.Π.Σ αποδόθηκαν ακουστικά μοντέλα με βάση την ένταση των ανακλάσεων. Κατά την μελέτη του Κυκλαδικού πεδίου από τις ηχογραφίες του Η.Π.Σ αποκαλύφθηκαν τέσσερις (4) ακουστικές ανακλάσεις: το ακουστικό στίγμα Α που περιελάμβανε περιοχές με χαμηλές έως μέτριες ανακλάσεις και αναπαριστούσε επίπεδο πυθμένα με αμμώδη έως χαλικώδη ιζήματα. Το ακουστικό στίγμα Β περιελάμβανε έντονες ανακλάσεις και αναπαριστούσε περιοχές συσσωματωμάτων από ασβεστολιθικά ροδοφύκη και προεξοχές βράχων. Το ακουστικό στίγμα C περιελάμβανε περιοχές εναλλασσόμενων υψηλών και χαμηλών ανακλάσεων και αναπαριστούσε στρωματοδομές επηρεασμένες από ρεύματα. Τέλος, το ακουστικό στίγμα D περιελάμβανε περιοχές υψηλής ανθρωπογενούς δραστηριότητας (τράτες). 7. Τα ασβεστιτικά ροδοφύκη είναι οι κύριοι κατασκευαστές των βιογενών οικοδομημάτων της τραγάνας που αναπτύσσεται πάνω στα σκληρά υπολείμματά τους. Το αποτέλεσμα είναι κατασκευές ποικίλων μεγεθών και σχημάτων, όπου μόνο το ανώτερο στρώμα τους αποτελείται από ζωντανά άτομα. Αυτές οι αξιόλογες κατασκευές υποστηρίζουν πολλαπλές μικρό-κοινότητες με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζονται ως οικοσυστήματα υψηλής βιολογικής και λειτουργικής ποικιλομορφίας (Peres 1967, Steneck 1985, Sartoretto et al 1996, Ballesteros 2006). Οι κοινότητες αυτές έχουν μεγάλη σημασία για την αλιεία και ιδιαίτερα στην Ελλάδα θεωρούνται τα πιο σημαντικά αλιευτικά πεδία. Ωστόσο λόγω της ευάλωτης δομής τους, οι σχηματισμοί καταστρέφονται από την λειτουργία ορισμένων αλιευτικών εργαλείων. Ιδιαίτερα, στο Κυκλαδικό πεδίο, η χρήση διχτυών, οι υδατοκαλλιέργειες, η τοποθέτηση υποβρύχιων καλωδίων αλλά κυρίως η αλιεία έχουν επιπτώσεις σ’ αυτούς τους σχηματισμούς. Επιπλέον η χρήση τρατών είναι ένας ακόμα παράγοντας καταστροφής της τραγάνας. Οι τράτες προκαλούν την επαναιώρηση των ιζημάτων που μπορεί να έχει επίπτωση στην αύξηση των υφάλων. Αν και ο ακριβής οικολογικός ρόλος των σχηματισμών του κοραλλιογενούς στην Μεσόγειο δεν έχει ακόμα μελετηθεί μπορούμε να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα : οι κοραλλιογενείς σχηματισμοί αποτελούν περιοχές αναπαραγωγής τόσο για τους ασπόνδυλους οργανισμούς όσο και για τους οργανισμούς των σπονδυλωτών. Επιπλέον έχουν την ικανότητα να δεσμεύουν και να διατηρούν οργανική ύλη. / -