Στην εργασία αυτή καταγράφονται οι τεχνικογεωλογικές συνθήκες κατά τη διάνοιξη Δίδυμης οδικής σήραγγας Πλατάνου μήκους 1630m η κατεύθυνση προς Αθήνα, 1570m η κατεύθυνση προς Πάτρα. Η διάτρηση πραγματοποιείται μέσα σε μεταλπικά ιζήματα του νεογενούς. Ειδικότερα σε στιφρές μάργες με ενστρώσεις χαλαρών κροκαλοπαγών. Λόγω της φύσης των υλικών ήταν απαραίτητη η χρήση δοκών προπορείας, αγκυρίων προπορείας και μέσων προσωρινής αντιστήριξης (πλαίσια, εκτοξευόμενο σκυρόδεμα, αγκύρια, πλέγμα) και στα σημεία με έντονη υδροφορία έγινε χρήση μεμβρανών και συστηματικές αποστραγγιστικές οπές. Η έρευνα εντοπίζεται στο σχηματισμό του κατώτερου ορίζοντα των Νεογενών και συγκεκριμένα στους σχηματισμούς των μαργολίθων – ιλυολίθων οι οποίοι παρουσιάζουν συμπεριφορά σκληρών εδαφών – μαλακών βράχων και φιλοξενούν το μεγαλύτερο τμήμα της σήραγγας. Έγινε συστηματική δειγματοληψία στα μέτωπα εκσκαφής με τη μορφή δειγμάτων μεγάλων διαστάσεων (block samples) που μεταφέρονταν αμέσως στο εργαστήριο όπου και γινόταν γρήγορα ο προσδιορισμός των φυσικών ιδιοτήτων τους καθώς και η προετοιμασία για προσδιορισμό του δείκτη χαλάρωσης. Στα δείγματα που διαμορφώθηκαν έγιναν δοκιμές προσδιορισμού των φυσικών ιδιοτήτων και συγκεκριμένα έγιναν οι παρακάτω δοκιμές: δοκιμές φυσικής υγρασίας, προσδιορισμός των ορίων συνεκτικότητας (όρια Atterberg), προσδιορισμός του ειδικού βάρους υλικού λεπτότερου υλικού των 2mm, κοκκομετρική ανάλυση με κόσκινα αλλά και με αραιόμετρο (μέθοδος Stoke’s), προσδιορισμός φαινόμενου βάρους συνεκτικών υλικών, προσδιορισμός του δείκτη χαλάρωσης πετρώματος και τέλος ο προσδιορισμός της αντοχής σε τριαξονική θλίψη σε αστράγγιστες συνθήκες φόρτισης (UU). / Determination of physical properties in the marly formations of the road tunnel Platanos. Laboratory tests made ​​in laboratory engineering geology to explore the physical properties of the ash loam tunnel Platanos.

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τη μελέτη της δίδυμης οδικής σήραγγας που κατασκευάζεται στον Πλάτανο Αχαΐας. Πρόκειται για σήραγγα η οποία αποτελεί μέρος του έργου του νέου αυτοκινητοδρόμου «Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα» και εντάσσεται στο τμήμα «Κόρινθος – Πάτρα». Η έρευνα εντοπίζεται στο σχηματισμό του κατώτερου ορίζοντα των Νεογενών, συγκεκριμένα στους σχηματισμούς των μαργολίθων, οι οποίοι φιλοξενούν το μεγαλύτερο τμήμα της σήραγγας παρουσιάζοντας συμπεριφορά «σκληρού εδάφους – μαλακού βράχου» και εστιάζει στην Α φάση διάνοιξης της σήραγγας. Με βάση τη συγκέντρωση υπαρχόντων στοιχείων για την ευρύτερη περιοχή, εξετάζεται η γεωμορφολογία, η στρωματογραφία, η τεκτονική και η σεισμικότητα, καθώς επίσης παραθέτονται μετεωρολογικά στοιχεία και γίνεται αναφορά στα κατολισθητικά φαινόμενα. Ο σχεδιασμός του έργου αναλύεται διεξοδικά, με στοιχεία που αφορούν στους τεχνικογεωλογικούς σχηματισμούς που συμμετέχουν, στη διάνοιξη και κατασκευή του, αλλά και στα τεχνικογεωλογικά προβλήματα που εντοπίζονται και τα μέτρα αντιστήριξης που χρειάστηκε να ληφθούν. Ακόμη, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των επί τόπου δοκιμών γεωτεχνικής που πραγματοποιήθηκαν. Εξετάζονται με βάση τη διεθνή εμπειρία, οι σχηματισμοί που αναφέρονται ως “σκληρά εδάφη – μαλακοί βράχοι” και ανήκουν στη μεταβατική ζώνη ανάμεσα στα εδάφη και τους βράχους, όσον αφορά στην κλίμακα αντοχής των γεωλογικών σχηματισμών. Σχολιάζεται η συμπεριφορά τους στα τεχνικά έργα και γίνεται περαιτέρω αναφορά, ειδικότερα για τους σχηματισμούς μαργολίθων - ιλυολίθων. Βασικό στοιχείο της έρευνας αποτέλεσε η διερεύνηση των φυσικών και μηχανικών ιδιοτήτων των μαργών - μαργολίθων της σήραγγας. Για τον σκοπό αυτό, έγινε συστηματική λήψη δειγμάτων μεγάλων διαστάσεων (block samples) από τα μέτωπα εκσκαφής της Α φάσης, από τη Χ.Θ. 68 + 208 έως τη Χ.Θ. 68 + 406. Μετά την επίπονη διαμόρφωση δειγμάτων με τη χρήση πρότυπων μεθοδολογιών, εκτελέστηκε σειρά δοκιμών στο Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, οι οποίες παρουσιάζονται και σχολιάζονται, ενώ παρατίθενται και τα πλήρη στοιχεία που αφορούν στην εκτέλεσή τους. Στα πλαίσια του στόχου της εμπεριστατωμένης ανάλυσης και της απόδοσης μιας ολοκληρωμένης εικόνας των συγκεκριμένων μαργαϊκών σχηματισμών, γίνεται προσπάθεια συσχετισμού των εργαστηριακών παραμέτρων, ώστε να διαφανούν πιθανές εξαρτήσεις τους μέσω εμπειρικών σχέσεων γενικής εφαρμογής. / The present thesis treats of the study of the twin road tunnel of Platanos. This tunnel forms a part of the new “Elefsina - Corinth - Patras - Pyrgos - Tsakona” motorway and is integrated in the “Corinth - Patras” section. The research focuses on the formation of the lower horizon of the Neogenes, and, in particular, on the formations of marlstones, which surround the biggest part of the tunnel presenting a “hard soil - soft rock” behavior and focuses on the phase A of the excavation of the tunnel. Based on collected data, the geomorphology, stratigraphy, tectonics and seismicity of the wider area are examined, meteorological elements are cited and landslide phenomena are pointed out. The design of the project is thoroughly analyzed, along with data regarding the geotechnical formations of the area, its excavation and construction, as well as the geotechnical problems that are detected and the support measures needed to be taken. In addition, the results of the in situ geotechnical investigations are presented. The formations known as “hard soil - soft rock”, that belong to the transitional zone between soil and rocks, are examined on the basis of international experience, as to the scale of their solidity. Their behavior as far as the structural works is concerned is commented and there is further reference regarding the marlstone - siltstone formations. The investigation of the physical and mechanical properties of the tunnel marls constitutes the fundamental element of this research. For this purpose, systematic sampling of block samples has taken place from the excavation faces of phase Α, from CH 68 + 208 to CH 68 + 406.Subsequent to the arduous formulation of the samples using standard methodologies, a series of testings was carried out at the Laboratory of Engineering Geology of the University of Patras, which are presented and commented, whereas all the data concerning their execution are cited. In the scope of a thorough analysis and the rendering of a comprehensive image of the marlstone formations, a correlation of all the data is attempted, in order to investigate any possible dependencies, through empirical relations of general application.