Η παρούσα διατριβή είχε ως στόχο τη μελέτη των Th1 και Th2 τύπου κυτταροκινών σε αυτοάνοσες νόσους και τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο η έκφρασή τους επηρεάζεται από παράγοντες όπως πεπτιδικά ανάλογα της βασικής πρωτείνης της μυελίνης και ανοσοτροποποιητικοί παράγοντες όπως το μόριο της λεπτίνης. Η μελέτη αυτών των παραγόντων εστιάστηκε στη νόσο της Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας, επειδή πρόκειται για οργανοειδικό CD4+ Τ κυτταρομεσολαβούμενο αυτοάνοσο νόσημα με χαρακτηριστικό Th1 κυτταροκινικό προφίλ. Αυτά τα χαρακτηριστικά, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι διαθέτει το καλύτερα μελετημένο αντίστοιχο ζωικό μοντέλο, την Επαγόμενη Αλλεργική Εγκεφαλομυελίτιδα, καθιστούν τη νόσο αυτή ένα ιδανικό πειραματικό σύστημα για την επίτευξη του στόχου της παρούσας εργασίας. / -

Οι ανοσολογικές διαταραχές στην οξεία θρομβοπενική πορφύρα (ΙΘΠ) της παιδικής ηλικίας εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο μελέτης. Η έκφραση των Th1/Th2 κυτταροκινών έχει μελετηθεί σε αυτοάνοσα νοσήματα και φαίνεται ότι παίζει ανοσορυθμιστικό ρόλο. Έτσι, θεωρήθηκε σκόπιμη η μελέτη της έκφρασης Th1/Th2 κυτταροκινών καθώς και των επιπέδων του TGF-β1 στο πλάσμα σε 18 παιδιά (μέση ηλικία 6,4 χρόνια) με οξεία ΙΘΠ πριν και 24 ώρες μετά τη χορήγηση IVIG, καθώς και μετά από 0,5-5 χρόνια. Οι ασθενείς αυτοί παρουσίαζαν μειωμένο αριθμό CD4 κυττάρων και ανεστραμμένη αναλογία CD4/CD8. Μελετήθηκε η έκφραση των αποπτωτικών γονιδίων Fas και Bcl-2 και παρατηρήθηκε μειωμένη έκφραση του γονιδίου Fas στους ασθενείς, και φυσιολογική έκφραση του Bcl-2. Η θεραπεία με IVIG δε φάνηκε να επηρεάζει αυτές τις παραμέτρους. 12 από τα 18 παιδιά παρουσίαζαν χαμηλή έκφραση Th0/Th1 κυτταροκινών, με ταυτόχρονη έκφραση IL-10, ή δεν εξέφραζαν καμία κυτταροκίνη in vivo. 24 ώρες μετά τη χορήγηση IVIG, 5/12 παιδιά δεν εξέφραζαν καμμία κυτταροκίνη ενώ τα υπόλοιπα έδωσαν είτε ένα Th2, είτε ένα Th0/Th1 πρότυπο. Μελέτες που έγιναν κάποια χρόνια αργότερα έδειξαν ότι αυτά τα 12 παιδιά δεν παρουσίασαν δεύτερο επεισόδιο και in vivo δεν εξέφραζαν καμμία κυτταροκίνη ή μόνο IL-4. Σε 4/18 παιδιά παρατηρήθηκε ένα Th1 ή Th0/Th1 πρότυπο έκφρασης κυτταροκινών και έκφραση IL-10, το οποίο διατηρήθηκε και μετά τη θεραπεία με IVIG. 0,5-5 χρόνια αργότερα παρατηρήθηκε έκφραση Th1 κυτταροκινών και IL-10 και στα 4 παιδιά, τα οποία ανέπτυξαν μία υποτροπιάζουσα μορφή ΙΘΠ με σπάνια επεισόδια επαγόμενα από ιογενείς λοιμώξεις. 2/18 παιδιά παρουσίασαν κατά την εμφάνιση της νόσου ένα καθαρό Th1 πρότυπο, που χαρακτηριζόταν από αυξημένη έκφραση IFN-γ και το οποίο διατηρήθηκε τόσο μετά τη χορήγηση IVIG, όσο και αργότερα και σ’ αυτά η νόσος χαρακτηρίστηκε σαν χρόνια IΘΠ. Τα επίπεδα του TGF-β1 στο πλάσμα των ασθενών ήταν χαμηλά όταν ή νόσος ήταν σε έξαρση και αυξάνονταν όταν ή νόσος ήταν σε ύφεση. Γενικά, φαίνεται ότι μια σταθερή κατάσταση ύφεσης της νόσου σχετίζεται με απουσία έκφρασης κυτταροκινών ή με Τh2 πρότυπο. Έκφραση των μεταγραφικών παραγόντων AP-1, NFAT και NFκΒ υπήρχε στα Τ κύτταρα των ασθενών κατά την εμφάνιση της νόσου και όχι όταν η νόσος ήταν σε ύφεση, ενώ ο NFAT-S απουσίαζε. / Childhood ITP resolves usually after the rst episode, although it may recur, and in 10-20% of cases develops into a chronic disorder. Evidence of the immunoregulatory role of Th1/Th2 responses in autoimmune diseases, prompted us to perform a prospective study of Th1/Th2 gene expression proles and TGF-β plasma levels in 18 children (median age 6.4 years) with acute ITP, before and after IVIG infusion, and during a follow- up period (0.5-5 years). The patients had a decreased CD4 cell population and an inverted CD4/CD8 ratio. RT-PCR of their Fas and Bcl-2 genes revealed increased Fas activity but normal expression of Bcl-2. IVIG therapy had no effect on these parameters. 12 of 18 patients had either low Th0/Th1+IL-10 or no in vivo cytokine gene expression (0). 24h after IVIG infusion this pattern became 0 or Th2 or remained low Th0/Th1. During follow-up these patients did not relapse and maintained 0 or Th2 pattern without IL-10. Of the remaining 6 patients, 4 presented with a Th1 or Th0/Th1 pattern +IL-10 that persisted after IVIG treatment (though IFN-γ expression diminished) and stabilized to Th1+IL-10 at follow-up, which was marked by infrequent episodes of ITP. Two patients presenting with a strict Th1 pattern characterized by high expression of IFN-γ which remained unchanged after IVIG and at follow-up, can be characterized as chronic ITP. TGF-β plasma levels were low in patients with active disease and increased in remission. Overall, acute ITP presents with Th1, Th0/Th1 or 0 in vivo cytokine gene expression. Stable remission is associated with a 0 or Th2 pattern. A 0 or Th2 pattern after IVIG gave the best prognosis, whereas sustained high expression of IFN-γ and refractoriness to IVIG were the main indicators of poor prognosis. The transcription factors AP-1, NFAT and NFκΒ were studied in 2 patients in acute phase and in remission. They were found to be constitutive in the patients’ ex-vivo and stimulated T cells, but absent from the patients’ ex-vivo T cells in remission, while the NFAT transcriptional silencer was missing.