Ο σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να διερευνηθεί η συχνότητα της εμφάνισης λοίμωξης σε ηπατοπαθείς, η καταγραφή των πιο συχνών λοιμώξεων σε αυτή την ομάδα ασθενών καθώς και η διερεύνηση της επίπτωσης της κίρρωσης στην κυτταρική τους ανοσία Επίσης, στόχος μας ήταν η διερεύνηση της παρουσίας των κυτοκινών στο ασκιτικό υγρό κιρρωτικών ασθενών με ή χωρίς αυτόματη βακτηριακή περιτονίτιδα (ΑΒΠ) και της επίδρασης της ΑΒΠ στην έκφραση των προφλεγμονωδών, αντιφλεγμονωδών κυτοκινών και των υποδοχέων τους στο ασκιτικό υγρό ΑΣΘΕΝΕΙΣ-ΜΕΘΟΔΟΙ: Η μελέτη περιέλαβε ασθενείς με κίρρωση του ήπατος, οποιασδήποτε αιτιολογίας, που εισήχθησαν στο νοσοκομείο από το Μάιο 2006 μέχρι τον Δεκέμβριο 2007. Από τους συνολικά 110 ασθενείς με κίρρωση, οι 67 (ομάδα 1, 59.1%) εισήχθησαν για διάφορους λόγους εκτός από λοίμωξη, οι 24 (ομάδα 2, 21.8%) παρουσίασαν σύνδρομο σήψης και οι 19 (ομάδα 3, 19.1%) παρουσίασαν κιρσορραγία. Σε όλους τους ασθενείς έγινε καταγραφή των δημογραφικών τους στοιχείων, του τύπου λοίμωξης και μετρήθηκαν οι Τ- λεμφοκυτταρικοί υποπληθυσμοί, δηλ. CD3, CD4, CD5, CD8, CD14, CD20, CD56, CD64 καθώς και ο λόγος CD4/CD8 με κυτταρομετρία ροής. Οι μετρήσεις στους ασθενείς των ομάδων 2 και 3 έγιναν κατά την ημέρα της εισαγωγής, την τρίτη ημέρα νοσηλείας και την ημέρα εξόδου. Στους ασθενείς της ομάδας 1, οι μετρήσεις έγιναν μόνο την ημέρα της εισαγωγής. Μελετήθηκαν επίσης και 30 υγιή άτομα της ίδιας εθνικότητας και με παρόμοια δημογραφικά χαρακτηριστικά με τους υπόλοιπους ασθενείς. Αυτοί δεν νοσηλέυθηκαν, δεν είχαν κανένα πρόβλημα υγείας ούτε είχαν μεταγγισθεί. Μελετήθηκαν επίσης χωριστά 13 κιρρωτικοί ασθενείς, από τους συνολικά 110, οι οποίοι είχαν ασκίτη και εισήχθησαν στο Νοσοκομείο κατά την ίδια περίοδο. Αυτοί διακρίθηκαν σε δυο ομάδες: ομάδα 1 : ασθενείς με ΑΒΠ , ομάδα 2: ασθενείς χωρίς ΑΒΠ. Μετρήθηκαν οι κυττοκίνες : IL-1b, IL-1RA, IL-6, IL-10, TGF-1b, TNF-a, STNFRI, STNFRII. Οι μετρήσεις έγιναν με μέθοδο ELISA. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ : Οι απόλυτες τιμές των ολικών Τ λεμφοκυττάρων (CD3), των βοηθητικών (CD4) λεμφοκυττάρων, των κατασταλτικών (CD8) λεμφοκυττάρων και των CD5 λεμφοκυττάρων είναι μικρότερες στις ομάδες των κιρρωτικών με λοίμωξη και κιρσορραγία. Ειδικότερα, στην ομάδα των κιρσορραγούντων κιρρωτικών οι διαφορές στα βοηθητικά λεμφοκύτταρα (CD4) και τα ολικά λεμφοκύτταρα (CD3) κατά την έξοδο από το νοσοκομείο ήταν στατιστικά σημαντικές (Ρ< 0,05), ενώ όχι στους σηπτικούς. Οι απόλυτες τιμές όλων των Τ λεμφοκυτταρικών υποπληθυσμών ήταν υψηλότερες κατά την εισαγωγή και μειώθηκαν κατά τη διάρκεια νοσηλείας. Οι διαφορές στο ποσοστό συνέκφρασης στους δείκτες CD14/CD64 των ουδετεροφίλων ήταν σημαντικά μειωμένο στους σηπτικούς.Οι τιμές των κυτοκινών IL-10, IL-6, TNF-a, IL-1RA, STNFRI, STNFRII ήταν υψηλότερες στους ασθενείς με ΑΒΠ. Στατιστικά σημαντικές διαφορές (Ρ<0,05) ανάμεσα στις δυο ομάδες παρατηρήθηκαν μόνο στις τιμές των STNFRII, IL-1RA (υψηλότερες στους ασθενείς με ΑΒΠ). Η IL-1β δεν ανιχνεύθηκε στο ασκιτικό υγρό καμίας ομάδας ασθενών .Οι τιμές του TGF-1b ήταν χαμηλότερες στους ασθενείς με ΑΒΠ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Το σύνδρομο σήψης αποτελεί συχνό αίτιο εισαγωγής στο νοσοκομείο ασθενών με κίρρωση. Από τη βιβλιογραφία προκύπτει οτι 30-50% των κιρρωτικών έχουν βακτηριακη λοίμωξη κατά την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο. Στη μελέτη αυτή φάνηκε ότι το 21.8% των κιρρωτικών εισάγονται στο νοσοκομείο λόγω λοίμωξης. Οι Τ λεμφοκυτταρικοί υποπληθυσμοί σε ασθενείς με σύνδρομο σήψης δεν διαφέρουν σημαντικά από τους αντίστοιχους ασθενών χωρίς σήψη. Αντίθετα, οι υποπληθυσμοί των βοηθητικών Τ λεμφοκυττάρων σε κιρρωτικούς με κιρσορραγία είναι σημαντικά μειωμένη. Φαίνεται λοιπόν οτι οι ασθενείς με κίρρωση και σήψη έχουν ικανοποιητική κυτταρική ανοσιακή απάντηση ενώ αυτό δεν ισχύει και για αυτούς με κιρσορραγία. Τα επίπεδα των φλεγμονωδών και ιδιαίτερα των αντιφλεγμονωδών κυτοκινών IL-1RA και sTNFRII στο ασκιτικό υγρό κιρρωτικών ασθενών είναι αυξημένα σε περίπτωση φλεγμονής του περιτοναίου. Η φλεγμονώδης απάντηση στη λοίμωξη, όπως φαίνεται από τα επίπεδα των κυτοκινών στο ασκιτικό υγρό, είναι αυξημένη στους κιρρωτικούς ασθενείς γενικά και ιδιαίτερα σε αυτούς που αναπτύσσουν αυτόματη βακτηριακή περιτονίτιδα. Ίσως υπάρχει συσχέτιση αυτής της διαπίστωσης με τη βαρύτητα της πρόγνωσης και τις σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές που παρατηρούνται σε κιρρωτικούς με αυτόματη βακτηριακή περιτονίτιδα. / To identify the demographic characteristics of cirrhotic patients, the most frequent infections and the difference in lymphocyte subsets between cirrhotic patients with gastrointestinal bleeding, infection and other cirrhotic patients. We also tried to determine the pattern of cytokine expression in the ascitic fluid (AF) of cirrhotic patients either with or without spontaneous bacterial peritonitis and investigate the effects of SBP on some cytokines in ascitic fluid PATIENTS AND METHODS: We included 110 patients, who were admitted to hospital from May 2006 to December 2007. Patients were divided into three groups: group 1: including those who were admitted through any cause, group 2: patients with any type of infection and group 3: patients with gastrointestinal bleeding. We collected: demographic characteristics, etiology of cirrhosis, the cause of admission to hospital, the type and frequency of infection, and the mortality. We also measured absolute T lymphocyte subpopulations (CD3, CD56, CD4, CD8, CD5, CD20, CD14, CD64) using flow cytometry. Also, we studied 13 cirrhotic patients, who were admitted to the department of Internal Medicine of University Hospital of Patras within the same period for a variety of reasons. From the amount of patients, seven patients developed SBP (group 1) and six patients presented no evidence of infection, including SBP (group 2). Ascitic levels of IL-1b, TNF-a, IL-6, IL-10,a IL-1ra, STNFRI, STNFRII were assayed with ELISA kits. RESULTS: 21.8% developed any infection, 19.1 % had gastrointestinal bleeding and 59.1 % were admitted through any cause. The most frequent infections were: pulmonary tract infections (30.6%), spontaneous bacterial peritonitis (22.2%), gastrointestinal infections (13.9%) and urinary tract infections (8.3%). In 11.1% cases, the cause of infection was not identified. The mortality rate was 9%. We observed a significant decrease in absolute counts of total T lymphocyte subsets (CD3) between group 1 and 3 on Day 3. We also found significant decrease (P< 0.05) in T-helper lymphocytes (CD4) on Day 3 and exit day in these groups. For ascitic fluid measurements of the 13 patients, multivariate analysis showed significant differences (P< 0,05) between the two groups to the levels of STNFRII and IL-1RA. Ascitic levels of IL-10, IL-6, IL-1ra, TNF-a, STNFRII and STNFRI were higher (not statistical significant ) in the ascitic fluid of patients with SBP. However, TGF-b1 levels were lower in group 1 patients. It is remarkable that IL-1b was not expressed in patients either with or without spontaneous bacterial peritonitis. DISCUSSION: Sepsis is a common reason of admission to hospital. 30-50% of cirrhotic patients develop a type of infection upon admission to the hospital. In our study, 21.8% of patients were admitted to hospital with a type of infection. T-helper (CD4) and total (CD3) lymphocyte subsets were statistical significant lower (P<0,05) in patients with variceal bleeding. Probably, patients with gastrointestinal bleeding have defensive immune system. On the other hand, those with sepsis have satisfactory cellular immunity. Apart from that, we demonstrated an increased cytokine production in ascitic fluid of cirrhotic patients, while the levels of anti-inflammatory cytokines sTNFRII and IL-1ra are significantly increased in SBP. It seems, therefore, that an ascitic fluid anti-inflammatory response is characteristic in SBP, and this might compromise the final outcome.

Η σύγχρονη μελέτη της κεντρικής και αυτόνομης δραστηριότητας θεωρούνται χρήσιμες στην ανάδειξη της σχέσης των δύο συστημάτων και της φυγόκεντρου ανατροφοδότησης των περιφερικών αλλαγών. Στην εργασία αυτή διερευνώνται οι πιθανές σχέσεις μεταξύ κεντρικών και αυτόνομων απαντήσεων σε σωματαισθητικούς ερεθισμούς. Η ηλεκτροδερμική δραστηριότητα (ΗΔΑ) είναι δείκτης της αυτόνομης δραστηριότητας. Προκλητά δυναμικά και ΗΔΑ καταγράφονταν ταυτόχρονα έπειτα από μια σειρά ερεθισμών του μέσου νεύρου ,με τρείς διαφορετικές εντάσεις, σε έξι φυσιολογικά άτομα. Η χαμηλότερη ένταση ερεθισμού ρυθμίζονταν έτσι ώστε να μη γίνεται αντιληπτή από το άτομα. Τα επάρματα P40, P100, N200 και P300 των προκλητών δυναμικών εξήχθησαν από το καταγεγραμμένο σήμα. Μελετήσαμε το πλάτος και τον λανθάνοντα χρόνο και διερευνήσαμε την πιθανή συσχέτιση των μεγεθών αυτών της ΗΔΑ. Χρησιμοποιήσαμε την συνηθισμένη μέθοδο της μεσοποίησης (average), καθώς και την προσέγγιση των μοναδιαίων απαντήσεων, εξάγωντας τις απαντήσεις με την χρήση χωρικού φίλτρου. Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα φαινόταν να απαντά ακόμα και σε ερεθισμούς μη αντιληπτούς από το υποκείμενο. Η φλοιική επεξεργασία των αντιληπτών και μη ερεθισμάτων όπως αποτυπώνονταν με τα επάρματα των προκλητών δυναμικών, φαίνεται να είναι όμοια και στις δύο περιπτώσεις κατά τη διάρκεια των πρώτων 40ms έπειτα από τον ερεθισμό, ενώ τα μακρά κύματα ήταν απόνατ στους μη αντιληπτούς ερεθισμούς. Τα πλάτη της ΗΔΑ και του P300 με την προσέγγιση των μοναδιαίων απαντήσεων παρουσίαζαν μια σημαντική θετική συσχέτιση. / Concurrent studies of central and autonomic activity are considered useful in elucidating the relationship between the two systems and indicating the centripetal feedback of peripheral changes. The SSR (sympathetic skin response) is one index of autonomic arousal. In our study we examine the possible relationships between central and autonomic responses to somatosensory stimuli. EPs (evoked potentials) and SSRs were simultaneously recorded during a series of electrical stimuli of median nerve in six normal adults using three different intensities of stimuli. The weakest of them was unperceived by subject. The P40, P100, N200 and P300 waves of EPs were extracted and their latencies and amplitudes were analysed in order to find correlations with those of the SSRs. We used the conventional method of signal averaging and the single trial (ST) approach, as the EP waves were subtracted by spatial filtering. Interestingly, sympathetic nervous system seemed to react even to stimuli unperceived by the subject. The cortical processing of consciously perceived and unperceived somatosensory stimuli as it was expressed by the evoked potentials seems to be identical during the first 40ms after the stimulus onset while later waves were absent for unperceived stimuli. SSR and P300 amplitude at the ST level had a positive correlation.

Ο άξονας Υποθάλαμος – Υπόφυση – Επινεφρίδια και το συμπαθητικό νευρικό σύστημα είναι τα περιφερικά σκέλη του συστήματος απάντησης στο στρες, με στόχο τη διατήρηση της ομοιόστασης του οργανισμού. Ανεπάρκεια ανταπόκρισης των επινεφριδίων στη σοβαρή νόσο μπορεί να παρουσιαστεί χωρίς προφανή βλάβη στον άξονα ΥΥΕ. Σε πολλούς ασθενείς με σοβαρή νόσο, τα επίπεδα κορτιζόλης παρά το ότι είναι αυξημένα, δεν είναι αρκετά ώστε να εκδηλώσουν επαρκή επινεφριδιακή απάντηση σε σχέση με τη σοβαρότητα της νόσου. Η βέλτιστη απάντηση του άξονα ΥΥΕ σε καταστάσεις νόσου παραμένει υπό αμφισβήτηση. Η διάγνωση της πιθανής σχετικής με τη νόσο παροδικής επινεφριδιακής ανεπάρκειας και η ανάγκη για χορήγηση κορτικοστεροειδών είναι ακόμη υπό συζήτηση. Σκοπός της μελέτης αυτής είναι η εκτίμηση της επινεφριδιακής απάντησης ανάλογα με τη σοβαρότητα της νόσου στην οξεία φάση της νόσου και η μελέτη του άξονα ΥΥΕ τόσο στην οξεία φάση, όσο και στην ανάρρωση. Για το σκοπό αυτό μελετήθηκαν 56 νοσηλευόμενοι ασθενείς με διαφορετικής βαρύτητας νόσημα (ΑΕΕ, ήπια νόσο, σήψη και σοβαρή σήψη), καθώς και 15 υγιή άτομα – μάρτυρες. Σε όλους τους συμμετέχοντες, κατά την εισαγωγή τους (1η ημέρα), μετρήθηκε η κορτιζόλη και η ACTH. Κατόπιν εφαρμόστηκε η δοκιμασία με χαμηλή δόση (1μg) κορτικοτροπίνης και δύο ώρες αργότερα η δοκιμασία με τη συνήθη δόση (250μg) κορτικοτροπίνης. Τη δεύτερη ημέρα νοσηλείας στους ασθενείς μετρήθηκε η ημερήσια διακύμανση της κορτιζόλης. Κατά την 5η -6η ημέρα νοσηλείας (φάση ανάρρωσης) έγινε επανάληψη των δοκιμασιών σε 15 ασθενείς (7 με σήψη και 8 με σοβαρή σήψη). Από την επεξεργασία των αποτελεσμάτων, στην ομάδα των ΑΕΕ και της σοβαρής σήψης παρατηρούνται οι υψηλότερες τιμές κορτιζόλης, καθώς επίσης και εξάλειψη της ημερήσιας διακύμανσης της κορτιζόλης. Παράλληλα, σε όλους τους ασθενείς παρατηρείται διαχωρισμός των επιπέδων κορτιζόλης και ACTH. Η αύξηση της κορτιζόλης (Δmax κορτιζόλης) μετά από διέγερση με 1 μg κορτικοτροπίνης δεν διέφερε μεταξύ των ομάδων νόσου, ενώ η Δmax κορτιζόλης μετά από διέγερση με 250μg κορτικοτροπίνης παρουσίασε οριακά σημαντική διαφορά με μια τάση να είναι υψηλότερη στην ομάδα των υγιών μαρτύρων. Η συχνότητα της απάντησης ή μη στη συνήθη δοκιμασία με βάση το κριτήριο Δmax κορτιζόλης <9 δεν διέφερε μεταξύ των υγιών και των ομάδων ασθενών, ενώ όλοι οι ασθενείς επιβίωσαν χωρίς τη χορήγηση κορτικοειδών, ανεξάρτητα από την απάντηση ή μη στις δοκιμασίες με ACTH. Στους ασθενείς με σήψη, η Δmax κορτιζόλης μετά από διέγερση με 250 μg κορτικοτροπίνης ήταν υψηλότερη στη φάση ανάρρωσης σε σχέση με την οξεία φάση, ενώ στους ασθενείς με σοβαρή σήψη η αντίστοιχη διαφορά δεν ανεδείχθη σε σημαντικό βαθμό. Η βασική κορτιζόλη ήταν υψηλότερη στην οξεία φάση σε σχέση με τη φάση ανάρρωσης και στις δύο ομάδες νόσου. Συμπερασματικά, διαπιστώνονται ήπιες αλλαγές στον άξονα ΥΥΕ, ανάλογα με τη σοβαρότητα του νοσήματος. Παρόλα αυτά, δεν επιβεβαιώνεται η ύπαρξη σχετικής επινεφριδιακής ανεπάρκειας σε μη βαριά νοσούντες ασθενείς. / Relative corticosteroid insufficiency maybe is common in critically ill patients, associated with poor outcome; however it is not known the response of the hypothalamic-pituitary-adrenal (HPA) axis in nursed patients. Our aim was to evaluate the response of HPA axis in non-critically ill nursed (NCIN) patients. Fifty -six nursed patients, divided into four groups (stroke, mild disease, sepsis and severe sepsis) as well as a control group (n=15) were studied. At admission (day 1), cortisol and ACTH measured and a low - dose (1mug ) corticotropin test was performed, followed two hours later by a standard-dose (250 mug). Diurnal variation of cortisol was obtained on day 2. A second identical set of low and standard set of corticotropin tests were performed on day 5 or 6 (recovery phase). In patients with stroke and severe sepsis cortisol had the highest values and its diurnal variation was abolished. Dissociation of ACTH and cortisol was found in all patients. The Deltamax of cortisol after the 1 mug corticotropin test did not differ among the groups while after the 250 mug corticotropin test was borderline higher in controls. The ratio of responders (Deltamax of cortisol >/= 9 mug/dL) to non-responders after 1 mug or 250 mug corticotrophin tests did not differ among patients and controls. All patients had a good outcome without glucocorticoid treatment. In conclusion, mild alterations of the HPA axis, depending on the severity of illness occurred. However, relative corticosteroid insufficiency in non-critically ill nursed patients did not confirm.