В данной работе рассматриваются русские и китайские стихи для детей дошкольного возраста. В качестве объекта анализа были отобраны "ключевые" тексты, исследование которых дает определенное представление о картине мира носителей русской и китайской культуры. Сравнительный анализ проводился на трех уровнях - с точки зрения реализации в стихах воспитательной, образовательной и эстетической функций. Подобный подход позволил выявить ряд аналогий как на содержательном уровне, так и на уровне формы. / The following study is devoted to Russian and Chinese poetry for preschool children. The object of our exploration was “key” texts which, as we assumed, shed a light on a mindset of Russian and Chinese native speakers. We compared poems regarding to their disciplinary, educational and aesthetic functions. Such an approach has made it possible to expose a number of analogies both at the content level and the level of form.

Poezja dla dzieci jest to dziedzina twórczości literackiej wyróżniana ze względu na stosunkowo wyrazistą kategorię adresata. Za poezję dla dzieci uznaje się jedynie utwory intencjonalnie kierowane do dzieci. W myśl klasyfikacji historyka literatury J. Cieślikowskiego najbardziej uchwytne są te formy poezji dla dzieci, które mają odpowiedniki w folklorze: kołysanki, wyliczanki, rymowanki itp. Rozwój polskiej poezji dla dzieci charakteryzuje wielość tendencji, ujawniających się w różnych modelach wierszy: od dydaktycznego S. Jachowicza, przez pieśniowy M. Konopnickiej, ludowy J. Porazińskiej, „dziecięcy” K. Iłłakowiczówny, lingwistyczny J. Tuwima i J. Brzechwy, medytacyjny J. Kulmowej, refleksyjny J. Ratajczaka, do kreacyjnego A. Kamieńskiej, W. Chotomskiej i D. Wawiłow. Punktem dojścia jest liryka dziecięcego punktu widzenia. W utworach młodszej generacji poetów wiersze dla dzieci tracą często regularny rytm i rym, na plan pierwszy wysuwa się obraz poetycki, ton refleksyjny oraz zabawa słowami i fabułami utworów. Bajka – to jeden z najczęściej uprawianych gatunków literatury dydaktycznej. Ze względu na walory dydaktyczne (jasno sprecyzowany morał) oraz przystępność formy (niewielka objętość) utwory należące do tego gatunku występują od początku rozwoju literatury dla dzieci po współczesność. W obrębie bajki wyróżnia się zwykle dwa podgatunki: bajka magiczna, czyli baśń i bajka zwierzęca. Za twórcę tej ostatniej uważa się bajkopisarza greckiego Ezopa, pochodzącego z Azji... [toliau žr. visą tekstą] / Poezija vaikams - tai literatūrinės kūrybos sritis, išskirta dėl konkretaus adresato. Vaikų poezija laikomi kūriniai, skirti būtent vaikams. Literatūroje dominuojanti estetinė funkcija vaikų poezijoje modifikuojasi į liaudinę bei didaktinę funkcijas ir įvairias jų atmainas. Labai svarbi funkcija - mažojo adresato kontakto užmezgimas ir palaikymas su pasakotoju. Vaikų poezijoje dažnos eiliuotos epinės formos su pramogine fabula, anekdotu ar eiliuotu dialogu. Pasak literatūros istoriko J. Cieslikovskio, patraukliausios yra tos poezijos vaikams formos, kurios turi atitikmenis folklore: lopšines, skaičiuotės, žaidinimai ir t.t. Vaikų poezija vystėsi nuo paprastų formų, nuo paprastų žaidinimų, kuriomis linksmino ar migdė vaikus, iki vaikiškų skaičiuočių bei dainelių, inspiruotų folkloro, pasakų, pasakaičių - tradicinės liaudies pasakos atmainų, pateiktų miniatiūrų ar eilių forma. Lenkiškos poezijos vaikams raidoje yra įvairių tendencijų, būdingų skirtingiems eilėraščių modeliams: nuo S. Jachovičiaus didaktinio, M. Konopnickos dainingojo, J. Porazinskos liaudiškojo, K. Ilakovičuvnos „vaikiškojo“, J. Tuvimo ir J. Bžechvos lingvistinio, J. Kulmovos meditacinio, J. Ratajčako refleksinio iki A. Kamenskos, V. Chotomskos ir D. Vavilovos originaliųjų. Atspirties taškas lyrika, atitinkanti vaikų pasaulėžiūrą. Jaunesniosios poetų kartos eilėraščiai vaikams dažnai netenka reguliariojo ritmo ir rimo, dėmesys kreipiamas į poetinį vaizdą, refleksinį toną, taip pat žodžių žaismą ir fabulą... [toliau žr. visą tekstą] / Poetry for children is the sphere of literature which is singled out for its clear audience category. The poetry is intended for children. Esthetical function usually prevailing in literature is modified in poetry for children to become didactical. It is important to maintain a relation between the young listener and the narrator. Paradramatical forms, anecdotes, epical forms with attractive narration are met in poetry for children. According to J.Cieslikowski, literature historian, the most acceptable are the forms of poetry which have equivalents in folk: lullabies, counting-out rhymes and e. c. Poetry for children developed from the simplest forms used to entertain or to lull kids, through counting-out rhymes to more complicated: songs inspired by folk, then fables, and finally, rhymed mini-tales intended for kids. Development of Polish poetry for children in characterized by a number of tendencies which appear in different models of poems: starting with didactical poems by S.Jachowicz, through songlike poems by M.Konopnicka, folk poetry by J.Porazinska, “childish” poetry by K.Illakowiczowna, linguistic poetry by J.Tuwim and J.Brzechwa, meditation poetry by J.Kulmowa, reflection poetry by J.Ratajczak, to creational poetry by A.Kamienska, W.Chotomska and D.Wawilow. A lyric of children’s point of view is the destination. Poems by younger generation of poets often miss regular rhythm and rhyme, poetical picture, reflective tone as well as play of words and plots of the... [to full text]

The Malý čtenář (The Little Reader) magazine was published between the years of 1882 and 1941. At that time, this was one of the most significant Czech magazines for children and young people. The magazine altered during its existence. Poetry, fiction, nonfiction articles, games, jokes and puzzles remained its constant theme. The magazine was founded by teachers from Poděbrady. Its original role was to present school teaching through more fun and entertainment. Nonfiction articles played a significant role in the early years of the magazine. A big change for the existence of the magazine meant a transition to J. R. Vilímek publishing in 1888. In the 90s of the 19th century, the magazine became a more serious publication, primarily due to its incorporation of high quality poetry. Among the authors of the poems appears Josef Vaclav Sládek, who is regarded as the founder of Czech poetry for children. In these years, the magazine also aimed to appeal to a new target group of readers: adolescent school boys. At the beginning of the twentieth century, the ratio between poetry and prose in Malý čtenář gradually balanced. A key figure in the magazine, František Serafínský Procházka, took the main role in poetry. Prose came with longer serial stories with elements of realism; more fairy tales also appeared....

This thesis is dealing with verification of procedures of work with poetry at grades 6- 9. Term of poetry and concisely summarized development of poetry for children and young is defined in the theoretical part. Chapter Poetry at school is dealing with position of poetry in curriculum documents, with the role of teacher by teaching poetry and with reading- books and methodical manuals, which teacher can use. Teaching methods and closer specified of methods destined especially for work with poetry are defined further. Theoretical part concludes characteristic of pupils at grades 6-9 from evolutionary psychologic's view. Practical part intorduces a brief characteristic of lections, there is an explanation of their structure and sorting. In the next part is explained methodology of choosing texts, description of the enviroment of primary school Hanspaulka, where the lections were verified, and pupils who worked with. After that follows each lection for different classes of upper level of primary school. The lections were verified and also evaluated. Supplemetnal worksheets which were used in lections as well are added.