<p>U okviru ove doktorske disertacije ispitane su i<br />poređene različite ekstrakcione tehnike korena<br />gaveza, lista crnog duda i peteljki tre&scaron;nje. Poređene<br />su konvencionalne i savremene ekstrakcione<br />tehnike i izvedena je optimizacija ekstrakcionih<br />postupaka s ciljem dobijanja ekstrakata ispitivanih<br />biljnih vrsta sa najvećom bioaktivno&scaron;ću. Za svaku<br />ekstrakcionu tehniku ispitan je uticaj najznačajnijih<br />parametara: maceracija (rastvarač i vreme<br />ekstrakcije), ubrzana ekstrakcija (temperatura i<br />rastvarač), supekritična ekstrakcija (pritisak i<br />koncentracija ko-rastvarača) i ekstrakcija<br />subkritičnom vodom (temperatura, pritisak, vreme<br />ekstrakcije i brzina me&scaron;anja). Ekstrakcija polifenola<br />korena gaveza, lista crnog duda i peteljki tre&scaron;nje je<br />bila najefikasnija ekstrakcijom subkritičnom<br />vodom. Primenjene su tehnika visokopritisne tečne<br />hromatografije spregnute sa masenom<br />spektrometrijom uz primenu različitih masenih<br />analizatora, masenog analizatora na bazi vremena<br />preleta jona i tandema kvadrupolnog i analizatora<br />na bazi vremena preleta jona. Za karakterizaciju<br />dobijenih ekstrakata instrumentalnom analizom su<br />određene kvalitativne i kvantitativne karakteristike dobijenih ekstrakata korena gaveza, lista crnog duda i peteljki tre&scaron;nje. HPLC-ESI-QTOF-MS/MS analizom ekstrakata identifikovano je vi&scaron;e od 27 novih jedinjenja različitih hemijskih klasa u svakom od ispitivanih biljnih matriksa.</p> / <p>Within the scope of this doctoral dissertation,<br />different extraction techniques of comfrey root,<br />black mulberry leaves and sweet cherry stems were<br />applied and compared. Conventional and novel<br />extraction techniques were optimized and<br />compared in order to obtain plant extracts with the<br />highest content of bioactive compounds. The<br />influence of the most important parameters was<br />investigated for each extraction technique:<br />maceration (solvent and extraction time),<br />accelerated solvent extraction (temperature and<br />solvent), supercritical fluid extraction (co-solvent<br />percentage and pressure) and subcritical water<br />extraction (temperature, pressure, extraction time<br />and agitation rate). Extraction of polyphenolic<br />compounds from comfrey root, black mulberry<br />leaves and sweet cherry stems was the most<br />effective using subcritical water. High-pressure<br />liquid chromatography coupled to mass<br />spectrometry techniques using time-of-flight and<br />quadrupole-time-of-flight mass analyzers have<br />been used to characterize bioactive compounds.<br />Qualitative and quantitative characteristics of the<br />obtained comfrey root, black mulberry leaves and sweet cherry stem extracts were determined. HPLC-ESI-QTOF-MS/MS revealed the presence of more than 27 compounds of different chemical classes that have been identified for the first time in&nbsp; the plant matrix.</p>