Thesis (M. A. (African languages)) -- University of Limpopo / Ndzavisiso lowu wu kongomanile ni mitlangu ya mindhavuko ya xintu, ngopfungopfu ya Xitsonga. Eka xiyenge lexi rito xintu ri tirhisiwile hikuva mitlangu leyi ya xakelana hikuva tinxaka ta ka ntimeni ti ni swo tala leswi ti hlanganaka eka swona, xikombiso swinsin’wana leswi hi swi kumaka eka mintsheketo yo fana na Jelani wa Jelani swi ngo hambana hi matsalelo kambe hungu ra swona i rin’we. Hambiswiritano, eka tsalwa leri, ku ringetiwa ku xopaxopa swinsin’wana swa vana leswi tikombaka swi tshuriwile hi vatsonga. Xikongomelo xa tsalwa leri i ku hlayisa na ku kambisisa hi ta swinsin’wana na mitlangu ya vana va Vatsonga leyi ngo nyamalala ku nga ri na laha yi nga hlayisiwaka kona. Tsalwa leri kombisa nkoka wa swinsin’wana na mitlangu ya vana, leswi vana va swi dyondzaka ni ku pfuneka hi ku endla swilo leswimbirhi. Emakumu ndzi tiyisa leswaku hi ku vona hilaha swinsin’wana na mitlangu ya vana va Vatsonga swi nga hangalaka hakona, ndza ha ta ya emahlweni ndzi lavisisa na ku tsala hi swinsin’wana na mitlangu ya ndhavuko wa vana va Vatsonga leswaku swi nga fi na ku nyamalala kambe swi hlayiseka, eka malembe lawa ya taka leswaku yi va ndhaka ya rixaka ra vana va Vatsonga leri nga ha ta tumbulukaka.