<p>Agentska paradigma predstavlja najprirodniji i najdosledniji&nbsp;postojeći pristup implementaciji distribuiranih sistema. Uz&nbsp;pomoć agenata moguće je u potpunosti realizovati koncept<br />distribuiranih softverskih komponenti, koje će, osim re&scaron;enja&nbsp;zadatka na distribuiranom nivou, pružiti i određenu količinu&nbsp;autonomnosti i inteligencije da bi se zadati cilj ostvario.&nbsp;Agentsko okruženje predstavlja programsko okruženje koje&nbsp;upravlja životnim tokom agenata i obezbeđuje mu sve potrebne&nbsp;mehanizme za realizaciju zadatka. U ovoj doktorskoj disertaciji&nbsp;predložen je model agentskog okruženja baziran na tehnologiji&nbsp;distribuiranih komponenti, koji podržava FIPA specifikaciju i&nbsp;sledeće koncepte: razmenu poruka, mobilnost agenata,&nbsp;sigurnosne mehanizme i direktorijume agenata i servisa. Model&nbsp;agentskog okruženja je implementiran u J2EE tehnologiji.&nbsp;Podržan je sistem plug-in-ova za sve bitne komponente&nbsp;agentskog okruženja (menadžere). Modelovan je i<br />implementiran koncept mobilnih zadataka. Dat je model i&nbsp;implementacija sistema međusobnog uređenja odnosa agentskih&nbsp;centara. Predloženo re&scaron;enje agentskog okruženja verifikovano&nbsp;je na bibliotečkom informacionom sistemu BISIS. Verifikacija&nbsp;je izvr&scaron;ena na sledećim agentskim zadacima: pretraživanje&nbsp;bibliotečke mreže, ocenjivanje kvaliteta zapisa i inteligentna&nbsp;raspodela opterećenja.</p> / <p>Agent technology is one of the most consistent approaches to&nbsp;the distributed computing implementation. Agents can be used&nbsp;to fully implement distributed software component concept.&nbsp;Agents can solve distributed problems utilizing certain degree&nbsp;of autonomy and intelligence. Agent framework represents&nbsp;programming environment that controls agent life cycle and&nbsp;provides all necessary mechanisms for task execution. The&nbsp;subject of the dissertation is formal specification of an agent&nbsp;framework based on distributed component technology. This&nbsp;framework supports FIPA specification and following concepts:&nbsp;message interchange, agent mobility, security and agent and&nbsp;service directory. Agent framework is implemented in J2EE&nbsp;technology. Plug-in system is designed for all key elements of&nbsp;agent framework. Mobile tasks were specified and&nbsp;implemented. Also, inter-facilitator connectivity mechanism is&nbsp;specified and implemented. The framework is verified by a case&nbsp;study on the library information system BISIS. Following agent&nbsp;tasks were performed: library network search, library record&nbsp;quality estimation and intelligent load balansing.&nbsp;</p>