Thesis (M.A.)--University of Wisconsin--Madison, 1962. / Typescript. eContent provider-neutral record in process. Description based on print version record. Includes bibliographical references (leaves [55-57]).

<p>Predmet istraživanja određen je kao pojam vremena u Bergsonovoj i Huserlovoj filozofiji. Polazna tačka je tvrdnja prema kojoj se filozofije temporalnosti kolebaju između strategija atemporalizacije i redukcije vremenitosti na ne&scaron;to unutarvremensko. Ta aporetična logika se rekonstrui&scaron;e u Bergsonovim delima, sa posebnim osvrtom na Ogled o neposrednim činjenicama svesti, Materiju i pamćenje, Stvaralačku evoluciju, Trajanje i simultanost i Dva izvora morala i religije, odnosno u Huserlovim delima, naročito u Predavanjima o fenomenologiji unutra&scaron;nje vremenske svesti, Bernau manuskriptima i C-manuskriptima. Ovaj rad se fokusira na glavne konceptualne dileme i te&scaron;koće, ne zanemarujući pritom komparativnu perspektivu, odnosno istorijsko-filolo&scaron;ku analizu o razvoju pojedinih termina. U kontekstu Bergsonove filozofije se posebna pažnja posvećuje problemu kvalitativnog mno&scaron;tva, neposrednosti apsoluta, pojmu kretanja i prostora, kritici simbolizacije, odnosno Kantovoj filozofiji. Zatim se analiziraju različite dimenzije trajanja, naime, sada&scaron;njost kao pragmatična aktuelnost, virtuelna pro&scaron;lost po sebi i nepredvidiva, kreativna budućnost. Bergsonova filozofija trajanja je ujedno predstavljena i kao filozofija života, odnosno kao kritika teorije relativnosti. Na kraju se prikazuju Hajdegerove i Romanove &ndash; u velikoj meri jednostrane i neopravdane &ndash; kritike na račun Bergsonovog shvatanja temporalnosti, kao i etičke, religijske i dru&scaron;tvene posledice pojma tranjanja. Naredno poglavlje se fokusira na Huserlovu filozofiju vremena, imajući u vidu specifičnosti fenomenolo&scaron;ke pojmovne strategije, te način na koji ona tematizuje razliku između konstitutivnih slojeva i konstituisanih sadržaja vremenitosti. Zatim se pomenuta razlika interpretira kao razmak između prautiska, retencionalnosti i protencionalnosti kao struktuirajuće funkcije i kao temporalizovane datosti. Rad se usredsređuje i na Huserlovu kritiku Brentanove teorije vremena, na problem objektivnog vremena i prostornosti, zatim na te&scaron;koću sheme zahvatanja i sadržaja zahvata. Apsolutna vremenitost, metafore toka i strujanja, odnosno dilema osada&scaron;njenja se analiziraju ne gubeći iz vida Huserlovu samokritiku i način na koji je revidirao svoje stavove. Na kraju, Merlo-Ponti, Anri, Frank i Levinas su izdvojeni kao interpretatori Huserlove fenomenologije vremena čije kritike mogu biti plodne i u pogledu savremene filozofije vremena, ali koje nose sa sobom opasnost redukcije vremenitosti na ne&scaron;to unutarvremensko.</p>

<p>Problem kritike u Hegelovoj filozofiji je izdvojen između drugih važnih tema njegove filozofije kao &scaron;to je odnos konačnog mi&scaron;ljenja i apsoluta, problem početka u filozofiji, princip subjektivnosti, promena tradicionalnog razumevanja dijalektike i zadatka filozofskog mi&scaron;ljenja, odnos teorije i prakse itd. Egzegeza problema kritike pruža mogućnost uspostavljanja primerene perspektive tumačenja navedenih problema. Onako kako je eksplicitno, ali i implicitno postavljen u Hegelovoj filozofiji, problem kritike je misaoni motiv koji sam vodi eksplikaciji navedenih tema. Ukazivanje na kontinuitet i diskontinuitet u vezi sa problematizovanjem filozofske kritike omogućava procenu Hegelovog temeljnog stava o prirodi i zadatku filozofskog mi&scaron;ljenja uop&scaron;te. Ova dinamika obeležava i uslovljava sva misaona kretanja u njegovoj filozofiji.<br />Rad polazi od prikaza filozofskog poimanja su&scaron;tine i funkcije kritike onako kako je to formulisano u Kantovoj filozofiji. Zatim, istražuju se podsticaji koji su doveli do temeljne transformacije pojma kritike kod Fihtea i &Scaron;elinga, &scaron;to je u osnovi istraživanje izvora, pretpostavki i podsticaja za oblikovanje Hegelovog razumevanja kritike. Na tom putu stoji zadatak ispitivanja međusobne uslovljenosti Hegelovog shvatanja smisla i ciljeva filozofije i smisla i funkcije filozofske kritike. Ovaj zadatak je proveden detaljnim istraživanjem onih spisa koji pripadaju jenskom periodu Hegelovog filozofskog razvoja, ali i sadržaja i organizacione strukture Fenomenologije duha. Pri tome, temeljan interpretativni smer je pratio proces Hegelove transformacije kritike, koji je zasnovan na njegovim prigovorima protiv osnovnih namera Kantove Kritike čistog uma i stanovi&scaron;ta subjektivističke filozofije uop&scaron;te. Konkretna tekstualna analiza je, pre svega, utvrdila koji su negativni i pozitivni aspekti Hegelove kritike kao filozofske procedure. Zatim, odredila je način na koji se kritika odnosi spram pojmovnog para refleksije i spekulacije, te koje su granice asimilacije kritike u dijalektičku metodu. Konačno, prikazala u jednoj koherentnoj celini zadatke pred koje Hegel stavlja kritičko i filozofsko mi&scaron;ljenje u različitim filozofskim predmetnim područjima. Tako je kontinuitet problemskog statusa filozofske kritike potvrđen u kontekstu Hegelove filozofije prava i filozofije povesti.<br />Nevena Jevtić Problem kritike kod Hegela Ovo istraživanje kritike kao problema u Hegelovoj filozofiji doprinosi utvrđivanju epohalnog kulturnog značaja njegove filozofije uop&scaron;te, uspostavljanju integralne interpretativne perspektive pri rasvetljavanju njenog odnosa sa prethodnicima i ranim kritičarima, te dubljem povesnom razumevanju pozicije i izazova kritike u savremenoj filozofiji.</p>

<p>U radu nastojimo da pokažemo da Hegelovi pojmovi spekulativne logike, povesti i objektivnog duha omogućuju da se u potpunosti shvati Aristotelov pojam praktičkog i njegovo razvijanje. Aristotelova praktčka filozofija bivstvo praktičkog dovodi do pojma=logosa, te vladajući pojam=logos praktičkih stvari, koji nije izvan onog alogičkog=žudnje, omogućuje delatnost=energeiju praktičkog. Pojam=logos praktičkog u Aristotela stoga nema teorijski i retrospektivni karakter u samom praktičkom kako to izvodi hermeneutička filozofija, već upravo jeste su&scaron;tina praktičkog odno&scaron;enja koju izlaže i ističe Aristotelova praktička filozofija. Spekulativni pojam onog praktičnog je tačka jedinstva Aristotelove i Hegelove filozofije. Hegel u pojmu političke=unutra&scaron;nje države kao običajnosnog organizma prevladava uz očuvanje Aristotelov logos entelehije polisa=pojam dejstvenosti grada-države. Razlika Aristotelove i Hegelove filozofije o praktičkom je povesna, sistemska i logička. Povesna razlika leži u Hegelovom situiranju modernog principa subjektivnosti kao prava posebnosti subjekta na zadovoljenje u pojam građanskog dru&scaron;tva sistema filozofije prava, te u sledstvenom specifičnom podru&scaron;tvljenju kako privatne sfere tako i sfere države. Logička razlika leži u Hegelovom određenju ideje praktičkog saznanja=ideje objektivnog duha i apsolutne ideje u sistemu spekulativne logike.</p> / <p>In the paper we are trying to show that Hegel&#39;s concepts of speculative logic, history and objective spirit are enabling us to fully understand Aristotle&#39;s concept of practical and its development. Aristotle&rsquo;s practical philosophy brings the being of practical down to the concept=logos, and the ruling concept=logos, that is not beyond the a-logical=desire, enables the effectiveness=energy of the practical. Therefore, with Aristotle, the concept=logos of practical does not have a historical and retrospective nature in the practical itself the way hermeneutic philosophy derives it, but it is the very essence of the practical relation proposed and accented by Aristotle&rsquo;s philosophy of practical.<br />Speculative concept of the practical is the point of unity between Aristotle&rsquo;s and Hegel&rsquo;s philosophy. Hegel, in the concept of political=inner state as ethical life overrules with retention Aristotle&rsquo;s logos of polis entelechy=concept of the effectiveness of the city-state. The difference between Aristotle&rsquo;s and Hegel&rsquo;s philosophy on practical is historical, systematic and logical. The historical difference is in Hegel&rsquo;s placement of modern principle of subjectivity as the right of one&rsquo;s individuality to satisfaction into the concept of civil system of the philosophy of right, and in the specific consequential socialization as both a private affair and a state one. Logical difference is in the Hegel&rsquo;s specification of the idea of practical cognition=idea of the objective spirit and an absolute idea in the system of speculative logic.</p>