<p>Na uzorku od 358 devojčica sa teritorije Vojvodine, uzrasta od 11,50 &ndash; 16 decimalnih godina, od kojih 186 odbojka&scaron;ica (najmanje tri godine u trenažnom procesu),<br />i 172 devojčice koje se ne bave organizovanom fizičkom aktivno&scaron;ću, sprovedeno je istraživanje morfolo&scaron;kih karakteristika, motoričkih i intelektualnih sposobnosti. Cilj istraživanja je bio da se utvrde specifičnosti mladih odbojka&scaron;ica u odnosu na devojčice koje se ne bave organizovanom fizičkom aktivno&scaron;ću, testiranjem kako kvantitativnih, tako i razlika u strukturi sposobnosti definisanih predmetom istraživanja. Uvidom u rezultate, možemo zaključiti da se devojčice koje se bave odbojkom odlikuju većim vrednostima telesne visine i telesne mase, obima grudi,<br />nadlaktice i podlaktice u odnosu na devojčice koje se ne bave organizovanom fizičkom aktivno&scaron;ću. Iako u varijablama za procenu potkožnog masnog tkiva nije<br />do&scaron;lo do statistički značajnih razlika, u dve od tri grupe vidimo da su kod odbojka&scaron;ica manje vrednosti varijabli kožnih nabora, ali ne i statistički značajno manje.<br />Navedene razlike grupa devojčica u prostoru morfolo&scaron;kih karakteristika su proiza&scaron;le na osnovu procesa selekcije i rasta i razvoja (telesna visina, volumen i masa tela), dok se manje vrednosti u potkožnom masnom tkivu odbojka&scaron;ica mogu pripisati<br />trenažnom tretmanu bavljenja odbojkom. Na osnovu rezultata primenjene kongruencije ekstrahovanih faktora, možemo zaključiti da se grupe devojčica ne<br />razlikuju u strukturi prvih izolovanih faktora &ndash; koji defini&scaron;u strukturu morfolo&scaron;kog prostora, ali da postoji razlika u strukturi drugih i trećih faktora koji defini&scaron;u<br />varijable za procenu motoričkih sposobnosti i inteligencije. Posebno je važno sagledati razliku u strukturi drugih faktora po uzrastu, odnosno važnost<br />pojedinih motoričkih varijabli gde se vidi da je na uzorku odbojka&scaron;ica motorički prostor mnogo homogeniji, jasnije definisan, sa dominacijom varijabli<br />za procenu intenziteta i trajanja ekscitacije i struktuiranja kretanja. Na osnovu sprovedenog istraživanja o specifičnostima antropolo&scaron;kog prostora<br />dve grupe devojčica starijeg &scaron;kolskog uzrasta, a u skladu sa postavljenim ciljevima i zadacima i u kome su proveravane definisane hipoteze, može se generalno<br />zaključiti da se devojčice koje su u trenažnom programu &ndash; odbojka&scaron;ice statistički značajno razlikuju u morfolo&scaron;kom i motoričkom prostoru od ispitanica koje<br />se ne bave organizovanom fizičkom aktivno&scaron;ću, dok u intelektualnom funkcionisanju dve grupe ispitanica nisu uočene statistički značajne razlike.</p> / <p>A research of morphological features, motor abilities and intelligence was carried out on the sample of 358 girls from the territory of Vojvodina, 11, 50 &ndash; 16 years old, out of which 186 female volleyball players (at least three years in training process) and 172 girls that do not practice organized physical activities. The aim of this study was to determine the specificity of young volleyball players compared to girls who are not involved in physical activity, testing of quantitative as well as differences in the structure of skills defined by the subject of research. After examining the results, we can conclude that girls engaged in volleyball are characterized by higher values of body height and body weight, chest circumference, upper arm and forearm girth in<br />relation to girls who are not involved in physical activity. Although there were no statistically significant differences in the variables for estimating body fat, on the basis of the differences in two of the three groups, we see lower skin fold values of volleyball players, but not significantly lower. These differences of girls in the area of morphological characteristics are derived on the basis of the selection process<br />and the growth and development (height, volume and mass of the body), while the lower values in the subcutaneous adipose tissue of volleyball players can be attributed to the training treatment practicing volleyball. Based on the results of applied congruence of factors extracted, it can be concluded that groups of<br />girls do not differ in the structure of the first isolated factors - that define the structure of the morphological space, but there is a difference in the structure of the second and third factors that define the variables of motor abilities and intelligence. It is particularly important to see the difference in the structure of other factors,<br />by age or importance of certain motor variables by which can be seen that the sample of volleyball players in the motor space is far more homogeneous, more clearly defined, with the domination of variables regarding the intensity and duration of excitation and structuring of movement. On the basis of the research on the<br />specificity of the anthropological area, two groups of girls of school age, in line with the set goals and tasks in which they checked defined hypotheses, a general conclusion is that girls who are in the training program - volleyball players differ significantly in morphology and motor area in respect of girls who are not<br />involved in physical activity, while in the intellectual functioning of two groups of<br />subjects were not observed statistically significant differences.</p>

<p>Sinestezijska metafora smatra se posebnom vrstom metafore kod koje je izvorni domen utisak primljen preko jednog čula, dok je ciljni domen utisak primljen preko drugog čula, npr. o&scaron;tar ukus, sladak miris, tople boje i sl. Rezultati dosada&scaron;njih istraživanja ukazuju na izvesne op&scaron;te tendencije vezane za smer metaforičkog preslikavanja kod sinestezijskih metafora: hijerarhijski &bdquo;niža&ldquo; čula, kao &scaron;to su dodir i ukus, preslikavaju se na &bdquo;vi&scaron;a&ldquo; čula, kao &scaron;to su zvuk i vid, odnosno, konkretniji i dostupniji čulni modaliteti preslikavaju se na apstraktnije. Primećeno je da ove tendencije postoje u različitim jezicima i različitim diskursima i da su primenjive kako kod dijahronih tako i kod sinhronih istraživanja. S druge strane, utvrđene su i izvesne razlike između različitih jezika koje se mogu pripisati pre svega kulturolo&scaron;kim uticajima. S obzirom na to da su u sinestezijskim metaforama oba domena čulna, posebna pažnja se posvećuje i specifičnoj perceptivnoj ali i kognitivnoj osnovi ovih metafora.<br />Cilj istraživanja u ovoj disertaciji je da se kroz kontrastivnu analizu izuče sinestezijsko-metaforički prenosi značenja u engleskom i srpskom jeziku i ukaže na univerzalne tendencije kao i međujezičke varijacije, dok se posebna pažnja posvećuje upravo perceptivnim, kognitivnim i kulturolo&scaron;kim aspektima ove pojave.<br />Istraživačka građa sačinjena je od sinestezijskih prideva, odnosno prideva koji imaju dva ili vi&scaron;e značenja u različitim čulnim domenima. Istraživanje je rađeno na osnovu rečničke analize, dok su konsultovani i elektronski korpusi. Za svaki čulni domen (a ukoliko je moguće i za poddomene nekih čula) ustanovljene su tendencije u smerovima metaforičkog preslikavanja. Rezultati su obrađeni deskriptivnom i kontrastivnom metodom i obrazloženi uz pomoć saznanja iz oblasti kognitivne lingvistike ali i drugih naučnih oblasti.</p> / <p>Synaesthetic metaphors are considered to be a special type of metaphor in which one sensory modality is described in terms of another, e.g. sharp taste, sweet smell, warm colours etc. Research conducted in different languages indicates that there are certain tendencies concerning the directionality of metaphoric mapping: that hierarchically &ldquo;lower&rdquo; senses, such as touch and taste tend to map onto &ldquo;higher&rdquo; modalities, such as sound and sight; alternatively, we can say that more concrete and more accessible modalities tend to map onto more abstract ones. The determined tendencies proved to be applicable even to linguistically unrelated languages, different registers and to both diachronic and synchronic studies. On the other hand, there are certain differences among different languages, which can be attributed to cultural influences. Also, since both domains in synaesthetic metaphors are sensory modalities, a special emphasis in studies is placed on the particular perceptive as well as cognitive bases of this phenomenon.<br />The research in this thesis is a contrastive analysis of synaesthetic transfers of meaning in English and Serbian. The aim of the research is to point to universal tendencies of synaesthetic metaphors and cross-linguistic variations between the two languages, while special emphasis is placed on the particular perceptive and cognitive bases of this phenomenon, as well as the influences of culture on the formation of these expressions.<br />The language material is composed of synaesthetic adjectives, i.e. adjectives that have two or more meanings in different sensory domains. The research is based on the analyses of dictionary entries of English and Serbian sensory adjectives, while additional examples are collected form electronic corpora. The directionality of mapping is determined for each sensory domain (and, if possible, for sensory subdomains). The research results are analysed using descriptive and contrastive methods and explained using findings from the field of cognitive linguistics as well as other relevant scientific fields.</p>

<p>&Scaron;kolski sistem predstavlja okosnicu celog sistema vaspitanja i obrazovanja, njegov najorganizovaniji i najsistematičniji deo (Spasenović, 2013). Kako komparativna proučavanja imaju vi&scaron;e dimenzija, obuhvaćeno je vi&scaron;e različitih aspekata a najvi&scaron;e značaja posvećeno je upoznavanju obrazovnih i dru&scaron;tvenih aspekata.<br />U radu je dat detaljan prikaz filozofskih, ideolo&scaron;kih kao i istorijskih i ekonomskih osnova obrazovanja Kine i Srbije. Sagledane su promene u obrazovnoj politici i pravci razvoja obrazovanja navedenih zemalja. Detaljno je po nivoima izložena struktura i organizacija &scaron;kolskih sistema Kine i Srbije, a zatim i komparacija &scaron;kolskih sistema Kine i Srbije po svim nivoima obrazovanja. Upoznali smo se sa odlikama vaspitno-obrazovnog procesa u Kini i Srbiji (vaspitnim stilovima, organizacijom i načinom na koji učenici uče, nastavnim metodama i oblicima rada, moralnim obrazovanjem, obrazovnim postignućima učenika i obrazovanjem nastavnika).<br />Cilj komparacije u ovom radu bio je da ispita koje su sličnosti, a koje razlike &scaron;kolskih sistema Kine i Srbije. Na temelju utvrđenih sličnosti i razlika &scaron;kolskih sistema Kine i Srbije težili smo da pronađemo načine unapređenja na&scaron;eg &scaron;kolskog sistema. Otkrivene sličnosti tiču se kako trenutnog stanja obrazovanja u ove dve zemlje, tako i nacionalnih strategije i planova za bližu budućnost obe zemlje. Na osnovu navedenih komparacija izvučene su mogućnosti i smernice iz &scaron;kolskog sistema Kine, koje mogu biti korisne za unapređenje na&scaron;eg &scaron;kolskog sistema Srbije.<br />Jedna od najvažnijih pouka koje možemo da izvučemo analizirajući &scaron;kolski sistem Kine upoređujući ga sa na&scaron;im je važnost usklađenosti zajedničkih ciljeva onih koji kreiraju obrazovnu politiku i onih koji je realizuju. Isto tako, na mikro planu ta usklađenost se u Kini ogleda u tome &scaron;to roditelji i &scaron;kola podjednako veličaju značaj &scaron;kolovanja i učenja, kao i rada učenika na njihovim ve&scaron;tinama, sarađujući i boreći se zajedno za isti cilj. Uloga nastavnika kao dominantnog izuzetno je značajna u Kini i ona u velikoj meri određuje čitav tok nastave. Važno je da u Srbiji izgradimo kult znanja i učenja, koji imaju kineski učenici, gde učenje predstavlja pre svega veliku odgovornost, a ne obavezu koja može i ne mora de se izvr&scaron;i. Učenje je u Kini samo sebi i sredstvo i cilj kojim se socijalno i ekonomski napreduje u životu. U takvom okruženju učenici neće za svoje neuspehe kriviti nastavnike, &scaron;kolu ili roditelje, već će se truditi da bolje i upornije rade kako bi neuspeh pretvorili u pobedu.<br />Srbija svakako može da se ugleda na Kinu kada se govori o očuvanju nacionalnog identiteta po&scaron;tovanju tradicionalnih vrednosti, uz prilagođavanje i otvorenost ka obrazovnim promenama i potrebama obrazovanja za budućnost. Ono &scaron;to je otkriveno ovim komparativnim proučavanjem, a nije se moglo pretpostaviti na samom početku jeste da postoji veliki broj zajedničkih nedostataka oba &scaron;kolska sistema. Pre svega, potrebno je u obe zemlje kreirati uslove kako mladi ljudi iz ruralnih područja ne bi masovno napu&scaron;tali svoje sredine tražeći poslove u razvijenim op&scaron;tinama. Delimo iste probleme koji se tiču srednjeg stručnog obrazovanja, a to su: nedovoljna finansijska sredstva, slabi nastavnički resursi, zastareli sistemi upravljanja, neracionalni kurikulumi, kao i naru&scaron;en imidž u javnosti i smanjen dru&scaron;tveni značaj određenih zanimanja (Chai and Qiu, 2008; Niu, 2002; Qu, 2006; Wang, 2009, prema: Wang, 2013).<br />Promene izazvane novim tehnologija, menjanje ekonomija, stvaranje i ga&scaron;enje određenih radnih mesta dovodi do toga da Srbija mora da nađe put da bude konkurentna u odnosu na druge zemlje. Ta konkurentnost treba da se ogleda u kori&scaron;ćenju prirodnih resursa, očuvanju i obnavljanju energije, prilagođavanju trži&scaron;ta globalnoj ekonomiji i trendovima, ali i u kori&scaron;ćenju snaga i mogućnosti koje su predočene u određenim delovima ovog rada kroz SWOT analize.<br />U radu su osvetljene i slabosti kineskog &scaron;kolskog sistema, koje se najvi&scaron;e odnose na orijentisanost na ispite, najvi&scaron;e na gao-kao, nacionalni ispit za upis na fakultete, koji izaziva ogroman stres kod učenika koji ga polažu. Učenicima u Kini potrebno je dati veću mogućnost izbora na svim nivoima &scaron;kolovanja.<br />Doprinos ovog rada je &scaron;to nam dobijene informacije deskriptivnog karaktera mogu pomoći da iz različitih uglova sagledamo kako na&scaron; tako i kineski &scaron;kolski sistem. Kroz rad smo bolje upoznali sopstveni &scaron;kolski sistem, prepoznali njegove snage i slabosti, otvorili nove teme koje se tiču razumevanja obrazovnih problema &scaron;kolskih sistema Kine i Srbije. Zahvaljujući radu unapredili smo međunarodno razumevanje otkrivajući da imamo mnogo vi&scaron;e sličnosti nego &scaron;to se to može pretpostaviti na prvi pogled. Rad je pokrenuo neka nova pitanja i teme za proučavanja različitih delova &scaron;kolskih sistema obe zemlje i pionirski započeo i otvorio put nekim novim komparativnim proučavanjima.</p>

<p>U doktorskoj diseratciji posmatrani su singularni nelinearni problemi. U prvom&nbsp;poglavlju predstavljene su oznake i osnovne definicije i teoreme koje se koriste u&nbsp;disertaciji. U drugom poglavlju prikazani su poznati postupci i njihovo pona&scaron;anje&nbsp;u slučajevima da je re&scaron;enje regularno ili singularno. Takođe su pokazane poznate&nbsp;modifikacije ovih postupaka kako bi se pobolj&scaron;ala konvergencija. Posebno su&nbsp;predstavljena četiri kvazi-Njutnova metoda i predložene njihove modifikacije u&nbsp;slučaju singularnosti re&scaron;enja. U trećem poglavlju predstavljeni su teorijski okvir&nbsp;pri definisanju graničnih sistema i neki poznati algoritmi za njihovo re&scaron;avanje i&nbsp;definisan je novi algoritam koji je podjednako efikasan ali jeftiniji za rad jer ne&nbsp;uključuje izračunavanje izvoda. Takođe, predložena je kombinacija definisanog&nbsp;algortitma sa metodom negativnog gradijenta, kao i algoritam koji predstavlja&nbsp;primenu poznatog algoritma na definisani granični sistem. U četvrtom poglavlju&nbsp;predstavljeni su numerički rezultati dobijeni primenom definisanih algoritama na&nbsp;relevantne primere i potvrđeni su teorijski dobijeni rezultati.</p> / <p>In this doctoral thesis nonlinear singular problems were observed. The first&nbsp;chapter presents basic definitions and theorems that are used in the thesis. The&nbsp;second chapter presents several methods that are commonly used and their&nbsp;behavior if the solution is regular or singular. Also, some known modifications to&nbsp;these methods are presented in order to improve convergence. In addition four&nbsp;quasi-Newton methods and their modifications in the case the singularity of the&nbsp;solution. The third chapter consists of the theoretical foundation for defining the&nbsp;bordered system, some known algorithms for solving them and new algorithm is&nbsp;defined to accelerate convergence to a singular solution. New algorithm is&nbsp;efficient but cheaper for the use since there is no derivative evaluations in it. It is&nbsp;presented synthesis of new algorithm with negative gradient method and using&nbsp;one of well known method on the bordered system as well. The fourth chapter&nbsp;presents the numerical results obtained by the defined algorithms on the relevant&nbsp;examples and theoretical results are confirmed.</p>