<p>Escherichia coli i Klebsiella pneumoniae su među najznačajnijim uzročnicima infekcija kod ljudi. Problem predstavljaju multirezistentni sojevi koji se javljaju ne samo u bolničkom nego i u vanbolničkom okruženju. Karbapenemi, beta-laktami sa naj&scaron;irim spektrom delovanja, spadaju u lekove poslednje linije odbrane. Rezistencija na karbapeneme među enterobakterijama je u porastu &scaron;irom sveta. Može nastati usled prisustva karbapenemaza, enzima koji degradiraju karbapeneme, ili usled hiperprodukcije AmpC cefalosporinaza ili beta-laktamaza pro&scaron;irenog spektra uz gubitak porina. Geni koji kodiraju karbapenemaze se nalaze na mobilnim genetičkim elementima koji im omogućavaju brz prenos. Najče&scaron;će karbapenemaze su KPC, NDM, VIM, IMP i OXA-48 enzimi. Detekcija sojeva koji produkuju karbapenemaze nije moguća samo na osnovu profila rezistencije izolata, s obzirom da minimalne inhibitorne koncentracije karbapenema mogu biti u referentnom opsegu. Svaki izolat sa smanjenom osetljivo&scaron;ću na karbapeneme bi trebalo ispitati kako bi se sprečilo njihovo &scaron;irenje. Detekcija karbapenemaza može da se zasniva na fenotipskim i genotipskim metodama. Ciljevi istraživanja su bili da se utvrdi postojanje rezistencije na karbapeneme kod multirezistentnih izolata Escherichia coli i Klebsiella pneumoniae iz kliničkih uzoraka, da se dokaže produkcija karbapenemaza kori&scaron;ćenjem fenotipskih i genotipskih testova, kao i da se analizira osetljivost izolata Escherichia coli i Klebsiella pneumoniae sa molekularno dokazanim karbapenemazama. Istraživanje je sprovedeno kao prospektivna studija u periodu 01.11.2013. do 01.11.2014. godine u Centru za mikrobiologiju Instituta za javno zdravlje Vojvodine u Novom Sadu. U istraživanje je bilo uključeno 300 multirezistentnih izolata Escherichia coli i Klebsiella pneumoniae konsekutivno izolovanih iz kliničkih uzoraka (krv, punktat, sekret iz donjeg respiratornog trakta, urin i sekret rana) hospitalizovanih pacijenata. Identifikacija do nivoa vrste je vr&scaron;ena klasičnim bakteriolo&scaron;kim metodama. Za ispitivanje osetljivosti kori&scaron;ćeni su disk difuziona metoda i gradijent testovi. Vrednosti minimalnih inhibitornih koncentracija su ispitane automatizovanim Vitek 2 sistemom (BioM&eacute;rieux, Francuska), a interpretacija izvr&scaron;ena u skladu sa preporukama CLSI (Clinical Laboratory Standards Institute). Za fenotipsko testiranje prisustva betalaktamaza pro&scaron;irenog spektra kori&scaron;ćen je kombinovani disk test. Za fenotipsko testiranje prisustva karbapenemaza kod sojeva rezistentnih na karbapeneme kori&scaron;ćen je kombinovani disk test i test sinergizma sa dva diska. Detekcija gena za beta-laktamaze blaCTXM, gena za karbapenemaze blaKPC, blaVIM, blaNDM, blaIMP i blaOXA-48-like izvr&scaron;ena je metodom lančane reakcije polimeraze. Genotipizacija odabranih izolata Klebsiella pneumoniae izvr&scaron;ena pomoću repetitivne lančane reakcije polimeraze kori&scaron;ćenjem DiversiLab sistema (BioM&eacute;rieux, Francuska). Od 300 multirezistetntnih izolata, bilo je 242 (80,7%) Klebsiella pneumoniae i 58 (19,3%) Escherichia coli izolovanih iz kliničkih uzoraka. Smanjenu osetljivost na bar jedan karbapenem (imipenem, meropenem, ertapenem) pokazalo je 179 (59,7%) izolata. Fenotipski test za dokazivanje produkcije betalaktamaza pro&scaron;irenog spektra bio je pozitivan kod 87/171 (50,9%) izolata. Gen blaCTX-M je dokazan kod 111/121 (91,7%) izolata. Fenotipski test za dokazivanje karbapenemaza bio je pozitivan kod 65/179 (36,3%) izolata, kod 63 (96,9%) je ukazivao na prisustvo metalo-beta laktamaza, a kod 2 (3,1%) na prisustvo karbapenemaza iz grupe A. Senzitivnost fenotipskog testa za dokazivanje karbapenemaza klase A i B iznosila je 100,0%, specifičnost 96,6%, a ukupna tačnost 97,6%. Karbapenemaze su nađene kod 79/179 (44,1%) izolata rezistentnih na karbapeneme. Gen blaNDM nađen je kod 58 (32,4%) izolata, blaOXA- 48-like kod 11 (6,1%), a blaKPC kod 2 (1,1%) izolata. Geni blaVIM i blaIMP nisu detektovani. Kod 8 (4,5%) izolata nađena su 2 gena koja kodiraju karbapenemaze, blaNDM i blaOXA-48-like. Određivanjem osetljivosti disk difuzionom metodom i automatizovanim Vitek 2 sistemom, izolati koji produkuju karbapenemaze pokazivali su smanjenu osetljivost na sve testirane beta-laktame i gentamicin, odnosno tobramicin. Visok procenat rezistenicije izolati su pokazali u odnosu na ciprofloksacin, levofloksacin i trimetoprim/sulfametoksazol. Najefikasniji antibiotski lekovi su bili amikacin, tigeciklin, fosfomicin i kolistin. Poređenjem minimalnih inhibitornih koncentracija izolata koji produkuju i izolata koji ne produkuju karbapenemaze utvrđena je statistički značajna razlika za meropenem, imipenem, ertapenem, amikacin, gentamicin. Genotipizacijom odabranih izolata Klebsiella pneumoniae kori&scaron;ćenjem DiversiLab sistema klonalno &scaron;irenje je dokazano među izolatima koji produkuju NDM i OXA-48-like karbapenemaze u okviru iste zdravstvene institucije, ali i među različitim zdravstvenim ustanovama. Među izolatima rezistentnim na karbapeneme Klebsiella pneumoniae se če&scaron;će izoluje od Escherichia coli. Kod izolata koji su pokazali smanjenu osetljivost prema bar jednom karbapenemu, karbapenemaze su detektovane u manje od polovine izolata. Kod ostalih izolata dokazane su beta-laktamaze pro&scaron;irenog spektra koje uz gubitak porina mogu uzrokovati rezistenciju na karbapeneme. Kod izolata Klebsiella pneumoniae sa dokazanim genima koji kodiraju karbapenemaze detektovani su pojedinačni blaKPC, blaNDM i blaOXA-48-like geni, kao i kombinacija gena blaNDM i blaOXA-48-like. Kod izolata Escherichia coli nađeni su samo blaNDM geni. Najefikasniji antibiotski lekovi za izolate koji produkuju karbapenemaze su amikacin, tigeciklin, fosfomicin i kolistin. Izolati sa dokazanim karbapenemazama pokazuju rezistenciju na veći broj antibiotika u odnosu na izolate koji ne produkuju karbapenemaze. Dokazano je klonalno &scaron;irenje izolata Klebsiella pneumoniae koji produkuju karbapenemaze. Testove za fenotipsku detekciju karbapenemaza bi trebalo koristiti i u rutinskim mikrobiolo&scaron;kim laboratorijama u skladu sa EUCAST (European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing) preporukama, a konačnu potvrdu treba izvr&scaron;iti molekularnim metodama u referentnoj laboratoriji.</p> / <p>Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae are among the most common human pathogens. Multiresistant strains are emerging not only in hospital settings, but also in the community representing a major concern. Carbapenems, beta-lactams with the broadest spectrum of activity are considered to be antibiotics of last resort. Resistance to carbapenems among enterobacteria is spreading worldwide. It is mainly caused by carbapenemases, enzymes capable of degrading carbapenems or by hyperproduction/overexpression of AmpC betalactamases or extended spectrum betalactamases with porin loss. Carbapenemaseencoding genes are usually located on mobile genetic elements providing their fast transfer. The most common carbapenemases are KPC, NDM, VIM, IMP and OXA-48. The detection of carbapenemase-producer cannot rely only on the resistance profile as their minimal inhibitory concentration values may sometimes lay within the susceptibility range. Therefore, every multidrug-resistant isolates with lower susceptibility to carbapenems should be tested for the presence of carbapenemases in order to prevent further spreading. The detection of carbapenemases is based on phenotypic and genotypic methods. The aims of the study were to determine the occurrence of carbapenem resistance in multidrug-resistant Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae isolated from clinical samples, to detect carbapenemase production using both phenotypic and genotypic methods and to analyze the susceptibility of carbapenemase-producing Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae. The study was conducted from 1st November 2013 to 1st November 2014 at the Center for Microbiology in the Institute for Public Health of Vojvodina, Novi Sad, Serbia. The study included 300 nonrepetitive multidrug-resistant strains of Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae isolated from clinical specimen (blood, aspirates, lower respiratory tract secretions, urine and wound secretion) of hospitalized patients. Identification of isolated strains was done using conventional bacteriological methods. Antimicrobial susceptibility was tested using the disk diffusion method and MIC test strips. Minimal inhibitory concentrations were determined using Vitek 2 Compact automated system (BioM&eacute;rieux, France), interpreted according to the CLSI (Clinical and Laboratory Standards Institute) recommendations. Phenotypic testing of extended-spectrum beta-lactamases production was done using combined disk test. Phenotypic testing of carbapenemase production was done by combined disk test and double-disk synergy test. Detection of blaCTX-M, gene encoding extended-spectrum beta-lactamases and blaKPC, blaVIM, blaNDM, blaIMP i blaOXA-48-like, genes encoding carbapenemases was done using PCR. Genotyping of selected Klebsiella pneumoniae isolates was done by repPCR using DiversiLab system (BioM&eacute;rieux, France). From the total of 300 multiresistant isolates, 242 (80.7%) were Klebsiella pneumoniae and 58 (19.3%) were Escherichia coli obtained from clinical samples. Reduced susceptibility to at least one carbapenem (imipenem, meropenem, ertapenem) was found in 179 (59.7%) isolates. Phenotypic test for extended-spectrum betalactamases production was positive in 87/171 (50.9%) isolates. A total of 111/121 (91.7%) isolates harbored blaCTX-M. Phenotypic test for carbapenemase production was positive in 65/179 (36.3%) isolates, 63 (96.9%) indicating the presence of metallo-beta-lactamases and 2 (3.1%) indicating the presence of class A carbapenemases. Sensitivity of the phenotypic test for carbapenemase production of class A and B was 100.0%, specificity 96.6% and overall accuracy 97.6%. Carbapenemases were detected in 79/179 (44.1%) carbapenemresistant isolates. Gene blaNDM was found in 58 (32.4%) isolates, blaOXA-48-like in 11 (6.1%) and blaKPC in 2 (1.1%) isolates. Genes blaVIM and blaIMP were not detected. In 8 (4.5%) isolates 2 genes encoding carbapenemases were found, blaNDM and blaOXA-48-like. Using both disk diffusion method and Vitek 2 automated system for antimicrobial susceptibility testing carbapenemase-producing isolates were resistant to all beta-lactams and also to gentamicin and tobramicin respectively. Resistance rates were high for ciprofloxacin, levofloxacin and cotrimoxazole. Good activity maintained for amikacin, tigecycline, fosfomycin and colistin. Comparing minimal inhibitory concentrations of carbapenemaseproducing isolates and non-carbapenemase producers, significant difference was found for meropenem, imipenem, ertapenem, amikacin and gentamicin. Genotyping of selected Klebsiella pneumoniae isolates using DiversiLab system, revealed the clonal spread of NDM- and OXA-48-like-producers not only within one healthcare-setting, but also between different healthcare centers. Among carbapenem-resistant isolates, Klebsiella pneumoniae was found more often than Escherichia coli. Carbapenemases were detected in less than 50% of isolates resistant to at least one carbapenem. In other carbapenem resistant isolates extended-spectrum betalactamases were confirmed most likely causing carbapenem-resistance with porin deficiency or porin loss. Among carbapenemase-producing Klebsiella pneumoniae blaKPC, blaNDM and blaOXA-48-like genes were detected, as well as combination of 2 genes blaNDM and blaOXA-48-like. In carbapenemase-producing Escherichia coli only blaNDM was found. The most efficient antimicrobial drugs among tested carbapenemase-producing isolates were amikacin, tigecycline, fosfomycin and colistin. Carbapenemase-producing isolates were resistant to more antimicrobial agents compared to non-carbapenemase producers. Clonal dissemination of carbapenemase-producing Klebsiella pneumoniae was confirmed. Phenotypic detection of carbapenemase production should be done in routine microbiology laboratories according to EUCAST (European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing) recommendations. Final confirmation should be done by molecular methods in the reference laboratory.</p>

<p>S obzirom na visoku prevalencu metaboličkog sindroma (10-40% u svetskoj populaciji) i na činjenicu da prisustvo metaboličkog sindroma duplira rizik od nastanka aterosklerotske bolesti kardiovaskularnog sistema jasna je potreba za identifikacijom indivudualnih parametara koji doprinose njenom razvoju. Metabolički sindrom je klaster faktora rizika metaboličkog porekla koji je udružen sa povećanim rizikom za nastanak aterosklerotske bolesti kardiovaskularnog sistema i dijabetes melitusa tipa 2. Insulinska rezistencija, abdominalna gojaznost, aterogena dislipidemija, hipertenzija, proinflamatorno i protrombotično stanje su faktori koji su u osnovi metaboličkog sindroma a često su i praćeni nagomilavanjem masti u jetri. Cilj rada je bio da se utvrdi odnos između markera disfunkcije hepatocita (AST, ALT, GGT), serumskog nivoa inflamatornih biomarkera (broj leukocita, elektroforeza serumskih proteina, CRP, fibrinogen, TNF-&alpha;), biomarkera endotelne disfunkcije (ADMA i homocistein), kao i nivoa serumskih adipokina (leptin i adiponektin) i debljine intima-medija kompleksa (IMT) karotidne arterije kao pokazatelja prisustva aterosklerotskog procesa. Ispitivanje je dizajnirano kao studija preseka. U ispitivanje je uključeno 58 ispitanika oba pola sa karakteristikama metaboličkom sindroma (NCEP:ATP III kriterijumi). Odabir ispitanika je vr&scaron;en u Odeljenju za pravilnu ishranu i zdravstvenu bezbednost hrane, Instituta za javno zdravlje Vojvodine. Kontrolnu grupu su sačinjavale 30 klinički i biohemijski zdravih ispitanika nepu&scaron;ača koji su prema polnoj i dobnoj strukturi odgovarali ispitivanim grupama bolesnika. Iz ispitivanja su isključene osobe koje konzumiraju vi&scaron;e od 20g/dan alkohola, pu&scaron;ači, koji imaju dijagnostikovan virusni hepatitis B ili C ili pozitivan Hbs antigen, anti-Hbs antitela i anti-HCV antitela, osobe koje imaju verifikovana oboljenja kardiovaskularnog sistema, bubrega, CNS-a, infektivna, maligna i autoimuna oboljenja kao i druga oboljenja jetre i žučnih puteva, osobe koje su pod medikamentoznom terapijom koja može uticati na nivo serumskih biomarkera endotelne disfunckije, lipidni i lipoproteinski status, glikoregulaciju kao i menstruacioni ciklus. Sve laboratorijske analize su urađene u Centru za laboratorijsku medicinu, Kliničkog centra Vojvodine. Doppler ultrasonografski pregled karotidnih arterija i ultrazvuk abdomena i jetre je urađen u Centru za radiologiju Kliničkog centra Vojvodine. Signifikantna pozitivna korelacija niskog stepena je utvrđena između IMT zajedničke karotidne arterije i serumskih koncentracija GGT, hsCRP i leptina kao i odnosa neutrofili/limfociti. Prema prvom konstruisanom regresionom modelu u kojem je zavisna varijabla bila IMT preko 0,09 cm statistički značajan uticaj na predviđanje debljine IMT zajedničke karotidne arterije imaju hsCRP (Exp (B) 1,112 i glikemija (Exp (B) 1,973). Prema modelu neuronske mreže sa istom zavisnom varijablom najveću mogućnost predviđanja IMT imaju glikemija, AST i fibrinogen. Prema drugom konstruisanom regresionom modelu gde su zavisne varijable bile IMT zajedničke karotidne arterije preko 0,09 cm i prisutnost hepatične steatoze najveću mogućnost predviđanja imaju leptin Exp (B) 1,1022 i ALT Exp (B) 1,053. Prema modelu neuronske mreže sa istom zavisnom varijablom najveću mogućnost predviđanja IMT imaju ALT, ADMA i leptin.</p> / <p>Given the high prevalence of metabolic syndrome (10-40% in the world population) and the fact that the presence of metabolic syndrome doubles the risk of atherosclerotic disease of the cardiovascular system, there is a clear need to identify individual parameters that contribute to its development. Metabolic syndrome is a cluster of the risk factors of metabolic origin that is associated with an increased risk for the onset of atherosclerotic disease of the cardiovascular system and type 2 diabetes mellitus. Insulin resistance, abdominal obesity, atherogenic dyslipidemia, hypertension, proinflammatory and prothrombotic conditions are the factors at the base of the metabolic syndrome and are often accompanied by fat accumulation in the liver. The aim of this work was to determine the relation between markers of hepatic dysfunction (AST, ALT and GGT), serum levels of inflammatory biomarkers (white blood cell count, electrophoresis of serum proteins, CRP, fibrinogen, TNF-&alpha;), biomarkers of endothelial dysfunction (ADMA and homocysteine) as well as levels of serum adipokines (leptin and adiponectin) and intima-media thickness of carotid artery as indicators of atherosclerotic process in the patients with metabolic syndrome. Study was cross-sectional. It included 58 participants with metabolic syndrome (NCEP:ATP III criteria) as well as 30 clinically and biochemically healthy nonsmokers, age and gender matched controls. Participants were selected in the Department for Nutrition and Food Safety, Center of Hygiene and Human Ecology Institute of Public Health of Vojvodina. Patients that consumed alcohol more than 20g/day were excluded. Participants with positive HBsAg, anti-HBs-antibodies or anti- HCV antibodies were excluded also. Smokers were also excluded. Patients with cardiovascular diseases, renal diseases, infective, hepatic, malignant and autoimmune diseases were excluded from this study. Subjects which used drugs that could affect biomarker levels of endothelial dysfunction, lipid metabolism, glucose metabolism and menstrual cycle were also excluded. All laboratory analyzes were done in Centre for Laboratory Medicine, Clinical Centre of Vojvodina. Doppler ultrasonography of carotid arteries and ultrasound of abdomen and liver were done in Centre for Radiology, Clinical Centre of Vojvodina. Significant positive correlation of low degree was determined between IMT of common carotid artery and serum concentrations between GGT, hsCRP and leptin and relationship neutrophils/lymphocytes. According to the first constructed regression model where dependent variable was IMT of common carotid artery above 0.09 cm statistically significant influence on foreseeing IMT of common carotid artery have hsCRP (Exp (B) 1.112 and glycaemia (Exp (B) 1.973). According to the neuronal network with the same dependent variable greatest probability for foreseeing IMT have glycaemia, AST and fibrinogen. According to the second constructed regression model where dependent variable was IMT above 0.09 cm and present hepatic steatosis greatest probability for foreseeing IMT have leptin Exp (B) 1.1022 and ALT Exp (B) 1.053. According to the neuronal network with the same dependent variable greatest probability for foreseeing IMT have ALT, ADMA and leptin.</p>

<p>Uvod: Antimikrobna rezistencija bakterija predstavlja globalni problem. Najvažniji faktor za njen nastanak je neadekvatna primena antibiotika, koja podrazumeva: Upotrebu antibiotika bez odgovarajuće dijagnoze, neadekvatan izbor leka, dužinu<br />primene i doziranje. Zbog specifičnosti populacije vitalno ugroženih bolesnika u jedinicama intenzivne terapije (JIT) i bolničkih infekcija uzrokovanih multirezistentnim bakterijama, primena antibiotika je na ovim odeljenjima učestala. Pokazana je povezanost između razvoja antimikrobne rezistencije i veličine potro&scaron;nje antibiotika u JIT. Cilj: Analiza primene antibiotika prema indikacijama na Klinici za anesteziju i intenzivnu terapiju, KC Vojvodine, zatim analiza stanja antimikrobne rezistencije<br />najče&scaron;ćih uzročnika bolničkih infekcija i analiza korelacije između navedenih uzročnika bolničkih infekcija i empirijski primenjivane antibiotske terapije na Klinici za anesteziju i intenzivnu terapiju. Materijal i metode: Prospektivna, opservaciona studija, sprovedena u jednogodi&scaron;njem period, u JIT, Klinike za anesteziju i intenzivnu terapiju, uključila je 856 ispitanika, oba pola, starijih od 18 godina kod kojih je tokom hospitalizacije u JIT bio primenjen antibiotik. Ispitanici su, radi prikupljanja podataka, bili podeljeni u dve grupe u zavisnosti od toga da li su imali bolničku infekciju ili ne. Adekvatnost primene antibiotika je analizirana prema indikacijama (hirur&scaron;ka profilaksa, bolničke infekcije, vanbolničke infekcije i drugo), a u odnosu na izbor antibiotika, dužinu primene, režim doziranja, veličinu pojedinačne doze i način promene terapije (prema preporukama farmakoterapijskog vodiča The Sanford guide to antimicrobial therapy i antimikrobnoj osetljivosti bakterijskih uzročnika bolničkih infekcija u JIT. Za izračunavanje potro&scaron;nje antibiotika u JIT kori&scaron;ćena je ATC/DDD metodologija. Podaci o antimikrobnoj osetljivosti dobijeni su iz rezultata mikrobiolo&scaron;ke obrade uzorkovanog materijala. Statistička analiza je izvr&scaron;ena pomoću statističkog paketa IBM SPSS 21 Statistics. Podaci su predstavljeni tabelarno i grafički, obrađeni su standardnim statističkim testovima, a statistička značajnost određivanja je bila na nivou p&lt; 0,05. Ispitivanje povezanosti između potro&scaron;nje anibiotika i antimikrobne rezistencije urađeno je primenom Pirsonovog koeficijenta korelacije. Rezultati: Izbor antibiotika kod bolesnika u JIT nije bio adekvatan u 52,19% preskripcija. Izbor empirijski indikovanih antibiotika za lečenje bolničkih infekcija nije bio u skladu antimikrobnom osetljivo&scaron;ću izolovanog uzročnika u 78,44% preskripcija. Izbor antibiotika za hirur&scaron;ku profilaksu nije bio adekvatan u 55,6% preskripcija. Antimikrobna rezistencija Acinetobacter spp.na karbapeneme, fluorohinolone i cefalosporine bila je preko 90%, na aminoglikozide preko 70%. Klebsiella pneumoniae bila je rezistentna na fluorohinolone i cefalosporine 80%, dok je na grupu karbapenema bila 18%. Pseudomonas aeruginosa je bio rezistentan na karbapeneme i aminoglikozide preko 50%, na antipseudomonasne cefalosporine preko 40%. Na kolistin nije zabeležena rezistencija ni jedne izolovane bakterijske vrste. Značajna pozitivna korelacija zabeležena je između potro&scaron;nje empirijski indikovanog meropenema i rezistencije Acinetobacter spp. Zaključak: U vise od 50% slučajeva primena antibiotika u JIT nije bila u skladu sa stanjem antimikrobne rezistencije bakterijskih uzročnika bolničkih infekcija i savremenim farmakoterapijskim protokolima. Antimikrobna rezistencija Acinetobacter spp, Klebsiellae pneumoniae и Pseudomonas aeruginosae je iznosila preko 20% na antibiotike preporučene savremenim farmakoterapijskim smernicama, osim u slučaju rezistencije Klebsiellaе pneumoniae na grupu karbapenema. Između pojave rezistencije Acinetobacter spp. i potro&scaron;nje empirijski indikovanog meropenema utvrđena je statistički značajna pozitivna povezanost, dok za druge dve navedene bakterijske vrste ova povezanost nije bila statistički značajna. Na osnovu podataka o najče&scaron;ćim bakterijskim uzročnicima i njihovoj antimikrobnoj osetljivosti za empirijsku<br />terapiju pneumonija mogao bi biti preporučen jedino kolistin, dok bi za lečenje urinarnih infekcija mogao biti preporučen imipenem ili meropenem. Potrebno je promeniti farmakoterapijski pristup u primeni antibiotika u JIT.</p> / <p>Uvod: Antimikrobna rezistencija bakterija predstavlja globalni problem. Najvažniji faktor za njen nastanak je neadekvatna primena antibiotika, koja podrazumeva: Upotrebu antibiotika bez odgovarajuće dijagnoze, neadekvatan izbor leka, dužinu<br />primene i doziranje. Zbog specifičnosti populacije vitalno ugroženih bolesnika u jedinicama intenzivne terapije (JIT) i bolničkih infekcija uzrokovanih multirezistentnim bakterijama, primena antibiotika je na ovim odeljenjima učestala. Pokazana je povezanost između razvoja antimikrobne rezistencije i veličine potro&scaron;nje antibiotika u JIT. Cilj: Analiza primene antibiotika prema indikacijama na Klinici za anesteziju i intenzivnu terapiju, KC Vojvodine, zatim analiza stanja antimikrobne rezistencije<br />najče&scaron;ćih uzročnika bolničkih infekcija i analiza korelacije između navedenih uzročnika bolničkih infekcija i empirijski primenjivane antibiotske terapije na Klinici za anesteziju i intenzivnu terapiju. Materijal i metode: Prospektivna, opservaciona studija, sprovedena u jednogodi&scaron;njem period, u JIT, Klinike za anesteziju i intenzivnu terapiju, uključila je 856 ispitanika, oba pola, starijih od 18 godina kod kojih je tokom hospitalizacije u JIT bio primenjen antibiotik. Ispitanici su, radi prikupljanja podataka, bili podeljeni u dve grupe u zavisnosti od toga da li su imali bolničku infekciju ili ne. Adekvatnost primene antibiotika je analizirana prema indikacijama (hirur&scaron;ka profilaksa, bolničke infekcije, vanbolničke infekcije i drugo), a u odnosu na izbor antibiotika, dužinu primene, režim doziranja, veličinu pojedinačne doze i način promene terapije (prema preporukama farmakoterapijskog vodiča The Sanford guide to antimicrobial therapy i antimikrobnoj osetljivosti bakterijskih uzročnika bolničkih infekcija u JIT. Za izračunavanje potro&scaron;nje antibiotika u JIT kori&scaron;ćena je ATC/DDD metodologija. Podaci o antimikrobnoj osetljivosti dobijeni su iz rezultata mikrobiolo&scaron;ke obrade uzorkovanog materijala. Statistička analiza je izvr&scaron;ena pomoću statističkog paketa IBM SPSS 21 Statistics. Podaci su predstavljeni tabelarno i grafički, obrađeni su standardnim statističkim testovima, a statistička značajnost određivanja je bila na nivou p&lt; 0,05. Ispitivanje povezanosti između potro&scaron;nje anibiotika i antimikrobne rezistencije urađeno je primenom Pirsonovog koeficijenta korelacije. Rezultati: Izbor antibiotika kod bolesnika u JIT nije bio adekvatan u 52,19% preskripcija. Izbor empirijski indikovanih antibiotika za lečenje bolničkih infekcija nije bio u skladu antimikrobnom osetljivo&scaron;ću izolovanog uzročnika u 78,44% preskripcija. Izbor antibiotika za hirur&scaron;ku profilaksu nije bio adekvatan u 55,6% preskripcija. Antimikrobna rezistencija Acinetobacter spp.na karbapeneme, fluorohinolone i cefalosporine bila je preko 90%, na aminoglikozide preko 70%. Klebsiella pneumoniae bila je rezistentna na fluorohinolone i cefalosporine 80%, dok je na grupu karbapenema bila 18%. Pseudomonas aeruginosa je bio rezistentan na karbapeneme i aminoglikozide preko 50%, na antipseudomonasne cefalosporine preko 40%. Na kolistin nije zabeležena rezistencija ni jedne izolovane bakterijske vrste. Značajna pozitivna korelacija zabeležena je između potro&scaron;nje empirijski indikovanog meropenema i rezistencije Acinetobacter spp. Zaključak: U vise od 50% slučajeva primena antibiotika u JIT nije bila u skladu sa stanjem antimikrobne rezistencije bakterijskih uzročnika bolničkih infekcija i savremenim farmakoterapijskim protokolima. Antimikrobna rezistencija Acinetobacter spp, Klebsiellae pneumoniae i Pseudomonas aeruginosae je iznosila preko 20% na antibiotike preporučene savremenim farmakoterapijskim smernicama, osim u slučaju rezistencije Klebsiellae pneumoniae na grupu karbapenema. Između pojave rezistencije Acinetobacter spp. i potro&scaron;nje empirijski indikovanog meropenema utvrđena je statistički značajna pozitivna povezanost, dok za druge dve navedene bakterijske vrste ova povezanost nije bila statistički značajna. Na osnovu podataka o najče&scaron;ćim bakterijskim uzročnicima i njihovoj antimikrobnoj osetljivosti za empirijsku<br />terapiju pneumonija mogao bi biti preporučen jedino kolistin, dok bi za lečenje urinarnih infekcija mogao biti preporučen imipenem ili meropenem. Potrebno je promeniti farmakoterapijski pristup u primeni antibiotika u JIT.</p> / <p>Introduction: Antimicrobial resistance is a global health problem.The most important factor in the development of antimicrobial resistance is inadequate use of antibiotics, which means: inadequate diagnosis of bacterial infection, inadequate antibiotic choice, dosage and duration of therapy. Specificities of critically ill patients and nosocomial infections caused by multidrug-resistant pathogens are important reasons for large antibiotic consumption in ICU settings. Many studies have confirmed a positive correlation between antibiotic use and antimicrobial resistance. Aims: The aims of this study were: to analyze the use of antibiotics at the ICU of the Clinic for anesthesia and intensive care at the Clinical Centre of Vojvodina, according to indications for antibiotic treatment; to analyze the pattern of antimicrobial resistance ofthe most common bacteria causing hospital acquired infections in our participants and to analyze the correlation between the consumption of empirically indicated antibiotics and antimicrobial resistance pattern. Methodology: Prospective observational study was conducted during a one-year period at the Clinic for anesthesia and intensive care, Clinical Centre of Vojvodina. The study included 856 participatns, aged over 18 years and of both genders. The participants were divided into two cohorts, depending on whether they showed symptoms of hospital-acquired infection or not. Adequacy of antibiotic use was analyzed with regard to indication for antibiotic treatment (surgical prophylaxis, treatment of hospital acquired infection, outpatient infection or other) and with regard to antibiotic choice, dosage and duration of treatment. An adequate antibiotic choice was compared to the resistance pattern of positive bacterial isolates as outlined by The Sanford guide to antimicrobial therapy). To calculate the consumption of antibiotics in ICU we used ATC/DDD methodology. Data on antibacterial sensitivity was obtained from the results of microbiological analysis of sample materials. IBM SPSS version 21 was used for statistical analysis, standard statistical tests were applied. The results were presented in tables and graphs. Statistically significant correlation was set at the value of p˂0.05. Pearson correlation coefficient was used to measure the strength between variables. Results: Antibiotic choice was inadequate in 52,19% of all antibiotic prescriptions for all indications. Antibiotic choice in surgical prophylaxis was inadequate in 55,59% of prescriptions for this indication. Inadequate choice of empirically indicated antibiotics (for treatment of hospital-acquired infections) according to antimicrobial resistance pattern occurred in 78,44% of all prescription for this indication. The three the most important bacterial causative agents of hospital acquired infections in ICU were: Acinetobacter spp, Klebsiella pneumonia and Pseudomonas aeruginosa. The resistance of Acinetobacter spp. to antibiotic groups was as follows: to carbapenems, fluoroquinolones and cephalosporins over 90% and to aminoglycosides over 70%. The antimicrobial resistance of Klebsiella pneumoniae was: to fluoroquinolones and cephalosporins over 80% and to carbapenems up to 20%. The resistance pattern of Pseudomonas aeruginosa was as follows: to carbapenems and aminoglykozides over 50%, and to antipseudomonal cephalosporins over 40%. Statistically significant correlation was found between the consumption of empirically prescribed meropenem and antimicrobial resistance of Acinetobacter spp. Conclusion:In more than 50% of antibiotic prescriptions at ICU, regardless of indication, the choice of prescribed antibiotics was inadequate. Antimicrobial resistance pattern of Acinetobacter spp, Klebsiella pneumoniae and Pseudomonas aeruginosa to antibiotics recomennded by contemporary guidelines for antimicrobial therapy was over 20%, except in the case of the resistance of Klebsiellae peneumoniae to carbapenems. Statistically significant correlation was found between the consumption of empirically prescribed meropenem and antimicrobial resistance of Acinetobacter spp. No statistically significant correlation was observed in the other two bacterial strains. Initial, empiric therapy for nosocomial pneumonia in our ICU, should be colistin, and for urinary tract infection imipenem or meropenem. It is important to change antibiotic prescribing praxis in ICU.</p>

SANTRAUKA Sovietinės okupacijos metu žuvo ir nukentėjo apie 350 tūkst. Lietuvos gyventojų. Visų jų atminimui nuo 1941 m. su pertraukomis buvo statomi įvairių tipų paminklai. Tyrimo objektas – rezistencijos dalyvių ir sovietinio genocido aukų įamžinimo paminklais procesas, jo ypatumai ir kylančios problemos, taip pat vietovių ir statinių, įamžintų paminklais, apskaitos ir įpaveldinimo klausimai. Jie iki šiol nenagrinėti ir nėra sulaukę tyrimo. Darbo tikslas – atskleisti Lietuvos gyventojų sovietinio genocido aukų ir rezistencijos dalyvių atminimo įamžinimo ir įpaveldinimo procesus bei su jais susijusias problemas. Tam įgyvendinti yra iškeliami šie uždaviniai: 1. nustatyti paminklų statybos etapus ir statytojų grupes, jas apibūdinti; 2. išsiaiškinti, kaip vykdoma vietovių ir statinių, pažymėtų paminklais, apskaita, koks šių objektų skirstymas; 3. apžvelgti, kaip vykdomi vietovių ir statinių tvarkymo bei įamžinimo darbai; 4. išsiaiškinti, kokios yra įamžinimo ir įpaveldinimo problemos. Tyrimo chronologija – tyrimas pradedamas XX a 5–uoju dešimtmečiu, kadangi jame prasidėjo pirmoji paminklų statymo banga ir įamžinimo darbai. Procesas nėra baigtinis, jis vyksta ir dabar, todėl apsibrėžiame 2006 m. Remiantis darbo tyrimu paminklų statyba sovietinio genocido aukų ir rezistencinio judėjimo dalyvių atminimui Lietuvoje vyko trimis etapais, kur memorialinių vietovių teritorijų tvarkymą, paminklų statybą ir memorialinių statinių ženklinimą vykdė įvairūs žmonės ir organizacijos, kuriuos... [toliau žr. visą tekstą] / SUMMARY OF MASTER’S WORK During the Soviet occupation, around 350,000 Lithuanian residents suffered and died. From 1941 on, with interruptions, monuments of various kinds have been built to commemorate all of them. The subject of this investigation is the process of immortalizing members of the resistance movement and victims of Soviet genocide in monuments, the specific features of and problems encountered in this process, as well as issues concerning the inventory and memorialization of sites and buildings recognized as monuments. These have not been the subject of any study hitherto and have not been the focus of investigation. The goal of this work is to disclose the processes and associated problems of commemorating and memorializing Lithuanian victims of Soviet genocide and members of the resistance. To achieve this goal, the following tasks were formulated: 1. to determine the phases of monument construction and groups of builders, and to characterize them; 2. to explain how inventory of sites and buildings recognized as monuments takes place and how these objects are categorized; 3. to survey how work is carried out for the maintenance and commemoration of sites and buildings; 4. to ascertain the nature of problems involved in commemoration and memorialization. Based on the work of our investigation, the construction of monuments commemorating victims of Soviet genocide and members of the resistance movement took place in three phases in Lithuania, a process in which... [to full text]

<p>Staphylococcus aureus је често присутан у вимену крава где може да узрокује појаву субклиничких и клиничких маститиса. Због способности синтезе термостабилних стафилококних ентеротоксина представља чест узрок тровања храном код људи. Многи аутори бавили су се испитивањем патогености сојева Staphylococcus aureus са аспекта здравља вимена, као и испитивањем патогености сојева пореклом из стадних узорака млека или из производа од млека, али постоји мало података о патогености сојева Staphylococcus aureus изолованих из узорака млека узетих из појединих четврти вимена крава, као и о њиховој филогенетској сродности са изолатима пореклом од људи. Због тога, циљ истраживања у оквиру ове докторске дисертације, био је да се испита патогеност изолата Staphylococcus aureus пореклом из појединачних узорака млека и секрета вимена крава и изолата пореклом из брисева гуше људи, као и да се испита филогенетска сродност ових изолата.<br />На 46 газдинстава у централној Србији, Калифорнија маститис тестом идентификоване су краве са поремећеном секрецијом. Са две велике фарме у Војводини узети су узорци секрета из четврти вимена крава са клиничким маститисом. На Институту за јавно здравље Војводине у Новом Саду, узети су и брисеви гуше људи. Из наведених узорака коришћењем стандардних микробиолошких метода за изолацију и идентификацију, као и API Staph теста и доказивањем присуства nuc гена методом ланчане реакције полимеразе (PCR) 86 изолата потврђено је као Staphylococcus aureus. Из четврти вимена крава са субклиничким маститисом изоловано је 62 изолата, из четврти вимена крава са клиничким маститисом изоловано је 13 изолата, а из брисева гуше људи 11 изолата Staphylococcus aureus. За одређивање способности синтезе стафилококних ентеротоксина (SE) коришћен је VIDAS&reg; SET2 тест на принципу ELFA методе. Присуство гена за синтезу појединих SE, присуство гена за синтезу Пантон Валентин леукоцидина (PVL) и гена за резистенцију на метицилин доказано је PCR методом. Диск дифузионом методом по Кирби-Бауеру одређена је осетљивост изолата на антимикробне лекове и то на амоксицилин, амоксицилин/клавуланску киселину, ампицилин, бацитрацин, неомицин, новобиоцин, пеницилин, тетрациклин, триметоприм и триметоприм/сулфаметоксазол. Анализом нуклеотидних секвенци гена за синтезу стафилококног протеина А утврђена је филогенетска сродност изолата Staphylococcus aureus пореклом из млека крава оболелих од субклиничког и клиничког маститиса, као и изолата пореклом из брисева гуше људи.<br />Из 111 узорака млека узетих из четврти са позитивним CMT тестом Staphylococcus aureus изолован је из 62 узорка млека, што износи 55,86%. Од укупно 62 изолата Staphylococcus aureus пореклом из четврти вимена крава са поремећеном секрецијом, 5 (8,06%) синтетише стафилококне ентеротоксине и то само SECs, док 6 (54,54%) од 11 изолата Staphylococcus aureus пореклом од људи, синтетише стафилококне ентеротоксине и то и SECs и SEB. Присуство гена за синтезу Пантон-Валентин леукоцидина утврђено је код 5 (8,06%) од 62 изолата Staphylococcus aureus пореклом из четврти вимена крава са поремећеном секрецијом, као и код 7 (63,64%) од 11 изолата Staphylococcus aureus пореклом од људи. Изолати Staphylococcus aureus пореклом из вимена крава резистентни су на мањи број антимикробних лекова од изолата Staphylococcus aureus пореклом од људи на основу испитивања осетљивости на 10 антимикробних лекова. Свих 86 изолата Staphylococcus aureus су сензитивни на новобиоцин и триметоприм-сулфаметоксазол, док је 77 изолата (89,54%) резистентно<br />на бацитрацин, 24 (27,91%) на пеницилин, а 14 (16,28%) на ампицилин. Присуство гена за метицилинску резистенцију утврђено је код 2 (18,18%) од 11 изолата Staphylococcus aureus пореклом од људи и код 1 (1,33%) од 75 изолата Staphylococcus aureus пореклом из вимена крава. На основу испитивања филогенетске сродности нуклеотидних секвенци гена за синтезу стафилококног протеина А код 75 изолата пореклом из вимена крава и 11 изолата пореклом од људи, 2 изолата Staphylococcus aureus пореклом од људи могу се сматрати прецима свих осталих изолата. Подаци о нуклеотидним секвенцама изолата Staphylococcus aureus пореклом од крава депоновани су у GenBank и додељени су им приступни бројеви од KJ023978 до KJ024046.<br />Резултати истраживања указују на различита патогена својства изолата Staphylococcus aureus пореклом од крава са поремећеном секрецијом, због чега би њихово што раније откривање могло да има значајну улогу у очувању здравља вимена и у добијању квалитетног и здравствено безбедног млека.<br />Неопходна су даља истраживања како би се у потпуности разјаснио утицај изолата Staphylococcus aureus из вимена крава на безбедност млека и производа од млека, као и на здравље људи.</p> / <p>Staphylococcus aureus je često prisutan u vimenu krava gde može da uzrokuje pojavu subkliničkih i kliničkih mastitisa. Zbog sposobnosti sinteze termostabilnih stafilokoknih enterotoksina predstavlja čest uzrok trovanja hranom kod ljudi. Mnogi autori bavili su se ispitivanjem patogenosti sojeva Staphylococcus aureus sa aspekta zdravlja vimena, kao i ispitivanjem patogenosti sojeva poreklom iz stadnih uzoraka mleka ili iz proizvoda od mleka, ali postoji malo podataka o patogenosti sojeva Staphylococcus aureus izolovanih iz uzoraka mleka uzetih iz pojedinih četvrti vimena krava, kao i o njihovoj filogenetskoj srodnosti sa izolatima poreklom od ljudi. Zbog toga, cilj istraživanja u okviru ove doktorske disertacije, bio je da se ispita patogenost izolata Staphylococcus aureus poreklom iz pojedinačnih uzoraka mleka i sekreta vimena krava i izolata poreklom iz briseva guše ljudi, kao i da se ispita filogenetska srodnost ovih izolata.<br />Na 46 gazdinstava u centralnoj Srbiji, Kalifornija mastitis testom identifikovane su krave sa poremećenom sekrecijom. Sa dve velike farme u Vojvodini uzeti su uzorci sekreta iz četvrti vimena krava sa kliničkim mastitisom. Na Institutu za javno zdravlje Vojvodine u Novom Sadu, uzeti su i brisevi guše ljudi. Iz navedenih uzoraka korišćenjem standardnih mikrobioloških metoda za izolaciju i identifikaciju, kao i API Staph testa i dokazivanjem prisustva nuc gena metodom lančane reakcije polimeraze (PCR) 86 izolata potvrđeno je kao Staphylococcus aureus. Iz četvrti vimena krava sa subkliničkim mastitisom izolovano je 62 izolata, iz četvrti vimena krava sa kliničkim mastitisom izolovano je 13 izolata, a iz briseva guše ljudi 11 izolata Staphylococcus aureus. Za određivanje sposobnosti sinteze stafilokoknih enterotoksina (SE) korišćen je VIDAS&reg; SET2 test na principu ELFA metode. Prisustvo gena za sintezu pojedinih SE, prisustvo gena za sintezu Panton Valentin leukocidina (PVL) i gena za rezistenciju na meticilin dokazano je PCR metodom. Disk difuzionom metodom po Kirbi-Baueru određena je osetljivost izolata na antimikrobne lekove i to na amoksicilin, amoksicilin/klavulansku kiselinu, ampicilin, bacitracin, neomicin, novobiocin, penicilin, tetraciklin, trimetoprim i trimetoprim/sulfametoksazol. Analizom nukleotidnih sekvenci gena za sintezu stafilokoknog proteina A utvrđena je filogenetska srodnost izolata Staphylococcus aureus poreklom iz mleka krava obolelih od subkliničkog i kliničkog mastitisa, kao i izolata poreklom iz briseva guše ljudi.<br />Iz 111 uzoraka mleka uzetih iz četvrti sa pozitivnim CMT testom Staphylococcus aureus izolovan je iz 62 uzorka mleka, što iznosi 55,86%. Od ukupno 62 izolata Staphylococcus aureus poreklom iz četvrti vimena krava sa poremećenom sekrecijom, 5 (8,06%) sintetiše stafilokokne enterotoksine i to samo SECs, dok 6 (54,54%) od 11 izolata Staphylococcus aureus poreklom od ljudi, sintetiše stafilokokne enterotoksine i to i SECs i SEB. Prisustvo gena za sintezu Panton-Valentin leukocidina utvrđeno je kod 5 (8,06%) od 62 izolata Staphylococcus aureus poreklom iz četvrti vimena krava sa poremećenom sekrecijom, kao i kod 7 (63,64%) od 11 izolata Staphylococcus aureus poreklom od ljudi. Izolati Staphylococcus aureus poreklom iz vimena krava rezistentni su na manji broj antimikrobnih lekova od izolata Staphylococcus aureus poreklom od ljudi na osnovu ispitivanja osetljivosti na 10 antimikrobnih lekova. Svih 86 izolata Staphylococcus aureus su senzitivni na novobiocin i trimetoprim-sulfametoksazol, dok je 77 izolata (89,54%) rezistentno<br />na bacitracin, 24 (27,91%) na penicilin, a 14 (16,28%) na ampicilin. Prisustvo gena za meticilinsku rezistenciju utvrđeno je kod 2 (18,18%) od 11 izolata Staphylococcus aureus poreklom od ljudi i kod 1 (1,33%) od 75 izolata Staphylococcus aureus poreklom iz vimena krava. Na osnovu ispitivanja filogenetske srodnosti nukleotidnih sekvenci gena za sintezu stafilokoknog proteina A kod 75 izolata poreklom iz vimena krava i 11 izolata poreklom od ljudi, 2 izolata Staphylococcus aureus poreklom od ljudi mogu se smatrati precima svih ostalih izolata. Podaci o nukleotidnim sekvencama izolata Staphylococcus aureus poreklom od krava deponovani su u GenBank i dodeljeni su im pristupni brojevi od KJ023978 do KJ024046.<br />Rezultati istraživanja ukazuju na različita patogena svojstva izolata Staphylococcus aureus poreklom od krava sa poremećenom sekrecijom, zbog čega bi njihovo što ranije otkrivanje moglo da ima značajnu ulogu u očuvanju zdravlja vimena i u dobijanju kvalitetnog i zdravstveno bezbednog mleka.<br />Neophodna su dalja istraživanja kako bi se u potpunosti razjasnio uticaj izolata Staphylococcus aureus iz vimena krava na bezbednost mleka i proizvoda od mleka, kao i na zdravlje ljudi.</p> / <p>Staphylococcus aureus is often present in cow&#39;s udder and may cause the occurrence of subclinical and clinical mastitis. Due to the ability to synthesize thermostable staphylococcal enterotoxins, it is a common cause of food poisoning in humans. Many authors have dealt with the examination of the pathogenicity of strains of Staphylococcus aureus in terms of udder health, as well as examining the pathogenicity of strains originating from bulk tank milk samples or dairy products, but there is a scarce amount of data on the pathogenicity of strains of Staphylococcus aureus originating from individual samples from udder quarters, as well as on their phylogenetic relatedness with isolates from humans. Therefore, the goal of the research within this dissertation was to investigate the pathogenicity of Staphylococcus aureus originating from individual samples of milk and udder secretions, as well as isolates from throat swabs of people and to examine the phylogenetic relatedness of these isolates.<br />On 46 dairy farms in central Serbia, cows with abnormal secretion were identified using California mastitis test. From two large dairy farms in Vojvodina samples were taken from udder quarters with clinical mastitis. Human throat swabs were collected at the Institute of Public Health of Vojvodina in Novi Sad. From these samples a total of 86 strains of Staphylococcus aureus were isolated and confirmed by standard microbiological methods for isolation and identification, as well as API Staph test and by detection of nuc gene using the Polymerase Chain Reaction (PCR). 62 isolates of Staphylococcus aureus were isolated from udder quarters suffering subclinical mastitis, 13 isolates were isolated from udder quarters suffering clinical mastitis, and 11 isolates of Staphylococcus aureus were isolated from human throat swabs. VIDAS &reg; SET2 was used for determining the ability of the synthesis of staphylococcal enterotoxins (SE) by the ELFA method and PCR method for the presence of respective SE genes. PCR method was used for determining the presence of gene for the synthesis of the Panton Valentine leukocidin (PVL), and the gene responsible for methicillin resistance in strains of Staphylococcus aureus. Susceptibility to antimicrobial drugs was determined by disk diffusion method by Kirby - Bauer to amoxicillin, amoxicillin/ clavulanic acid, ampicillin, bacitracin, neomycin, novobiocin, penicillin, tetracycline, trimethoprim and trimethoprim/sulfamethoxazole. Phylogenetic relatedness was determined by analyzing the nucleotide sequences of the genes for the synthesis of staphylococcal protein A between isolates of Staphylococcus aureus originating from cow&#39;s udder quarters suffering subclinical and clinical mastitis, as well as isolates of Staphylococcus aureus originating from human throat swabs.<br />Out of 111 milk samples from CMT positive udder quarters, Staphylococcus aureus was isolated from 62 samples, which amounts to 55.86%. Out of 62 isolates of Staphylococcus aureus originating from udder quarters with abnormal secretion, 5 (8.06%) synthesized by staphylococcal enterotoxin and only it was SECs, while 6 (54.54%) out of 11 isolates of Staphylococcus aureus originating from humans, synthesize staphylococcal enterotoxin and they were SECs and SEB. The presence of a gene for the synthesis of the Panton - Valentine leukocidin was determined in 5 (8.06%) out of 62 Staphylococcus aureus strains originating from the udder quarters with abnormal secretion, and in 7 (63.64%) out of 11 strains of Staphylococcus aureus origin of humans. Isolates of Staphylococcus aureus originating from cow&#39;s udder were<br />resistant to fewer antimicrobials than isolates of Staphylococcus aureus originating from humans on the basis of susceptibility to 10 antimicrobials. All 86 strains of Staphylococcus aureus were sensitive to novobiocin and trimethoprim/ sulfamethoxazole, 77 strains (89.54%) were resistant to bacitracin, 24 (27.91%) to penicillin, and 14 (16.28%) to ampicillin. The presence of the gene for methicillin resistance was found in 2 (18.18%) out of 11 isolates of Staphylococcus aureus originating from humans and in 1 (1.33%) out of 75 isolates of Staphylococcus aureus originating from the cow&rsquo;s udder. Analyzing the phylogenetic relatedness based on nucleotide sequences of the genes for the synthesis of staphylococcal protein A from 75 isolates from cow&#39;s udder, and 11 isolates from humans, 2 isolates of Staphylococcus aureus originating from humans can be considered to be the ancestors of all the other isolates in terms of gene mutation ratio give at respective period. Data on the nucleotide sequences of isolates of Staphylococcus aureus originating from cows were deposited in GenBank and assigned the accession numbers of KJ023978 to KJ024046.<br />Results of study on diverse pathogenic properties of Staphylococcus aureus originating from cows with abnormal secretion, indicate the importance of their early detection that could have a significant role in maintaining the cow&rsquo;s udder health and in obtaining quality and safe milk.<br />Further research is necessary in order to fully clarify the impact of Staphylococcus aureus from the cow&#39;s udder to the safety of milk and dairy products, as well as human health.</p>

<p>Izvod: UVOD: Metabolički zdrave gojazne osobe su okarakterisane odsustvom metaboličkog sindroma i/ili insulinske rezistencije i sistemske inflamacije. Mali je broj podataka o ulozi aktivnosti autonomnog nervnog sistema u razvoju kardiometaboličkih komplikacija kod gojaznih osoba, kao i o njegovoj vezi sa specifičnom distribucijom masnog tkiva. CILJ: Analiza varijabilnost srčane frekvencije (HRV) kod metabolički zdravih (MHO) i gojaznih osoba sa metaboličkim rizikom (MUO), analiza povezanosti HRV sa metaboličkim faktorima i distribucijom masnog tkiva, kao i analiza uzrasne dinamike HRV kod gojaznih osoba različitih kardiometaboličkih profila. MATERIJAL I METODE: Ukupno 125 gojaznih ispitanika oba pola podvrgnuto je antropometrijskim merenjima u cilju procene mase i distribucije masnog tkiva, izvr&scaron;ena je analiza telesne kompozicije, uzeti su uzorci krvi u cilju određivanja lipidskog i lipoproteinskog statusa, stanja glikoregulacije i nivoa inflamatornih markera, meren je krvni pritisak i procenjena je HRV tokom petominutne digitalne elektrokardiografije. Podaci su statistički obrađeni kori&scaron;ćenjem paketa SPSS 11.5. REZULTATI: HRV mere se nisu razlikovale statistički značajno među MHO i MUO mu&scaron;karcima. MHO žene su imale vi&scaron;e vrednosti RRNN, SDNN, RMSSD, pNN50, LF, HF i TP u odnosu na MUO žene, na čega metabolički profil utiče sa 6,6-11,2%(p˂0,01), predstavljeno kroz parcijalnu deljenu varijansu. Nakon antropometrijskih faktora uzetih u obzir, perzistirale su vi&scaron;e vrednosti HF kod MHO žena. Razlika u RRNN, pNN50 i TP između MHO i MUO premenopauzalnih žena (vi&scaron;e vrednosti za MHO, p˂0,05) se izgubila nakon kontrole za krvni pritisak. Insulinemija je uticala na pojave razlika u RRNN između MHO i MUO premenopauzalnih žena, parcijalna deljena varijansa 7,6%. SAD kod žena se negativno povezivao sa LF/HF i LFnorm, a pozitivno sa HFnorm, parcijalne deljene varijanse 8,4-11,9% (p˂0,05). Prednji nabor podlaktice kod žena se pozitivno povezivao sa LF i LF/HF, a negativno sa HFnorm (p˂0,01). Visceralna masna masa je predviđala značajno HRV mere mu&scaron;karaca, parcijalna deljena varijansa 13-34% (p˂0,01). U okviru gornjeg tercila HRV mera RMSSD, pNN50 i LF MUO osoba, HOMA indeks je statistički značajno niži (p˂0,05). Kod MUO osoba SDNN, RMSSD, lnpNN50, lnLF, lnHF i TP značajno su se smanjivali u uzrastu od 19-29 do 40-49 godina. Kod MHO osoba primetna je uzrasna promena HF mere u četvrtoj deceniji života. ZAKLJUČAK: MHO osobe ženskog pola imaju značajno vi&scaron;e vrednosti markera varijabilnosti srčane frekvencije u odnosu na MUO. Razlike u HRV merama su uslovljene kriterijumima metaboličke podele, predominantno insulinemijom, vrednostima krvnog pritiska i centralnom masnom masom. Kod žena centralna distribucija masnog tkiva korelira sa smanjenom srčanom simpatičkom aktivno&scaron;ću dok se periferna distribucija masnog tkiva povezuje obrnuto sa komponentama aktivnosti autonomnog nervnog sistema. Kod mu&scaron;karaca centralna masna masa, ali ne i periferna, je značajno povezana sa HRV. MUO osobe sa nižom HRV imaju veći stepen insulinske rezistencije, dok HRV ne utiče na insulinsku senzitivnost MHO osoba. Značajniji uzrasno zavisni pad HRV mera primetan je kod MUO osoba, pogađajući obe komponente autonomnog nervnog sistema za razliku od MHO osoba.</p> / <p>Abstract: INTRODUCTION: Metabolically healthy obese (MHO) individuals are characterized by absence of metabolic syndrome and/or insulin resistance and inflammation. Little is known about the role of autonomic nervous system in development of cardiometabolic complications in obese people and about its influence on the specific adipose tissue distribution. AIM: Analysis of the hearth rate variability (HRV) in metabolically healthy (MHO) and unhealthy (MUO) obese people, its connection with adipose tissue distribution, and age dependent dynamics of HRV. MATERIAL AND METHODS: A total of 125 obese patients of both sexes underwent anthropometric measurements in order to assess adipose tissue mass and distribution, body composition was assessed, blood samples were taken in order to analyze parameters of lipid and lipoprotein profile, condition of glycoregulation and inflammatory markers, blood pressure was measured and short term HRV was conducted. Data were statisticaly analyzed using SPSS 11.5. RESULTS: HRV measures did not differ significantly between MHO and MUO men. MHO women had higher values of RRNN, SDNN, RMSSD, pNN50, LF, HF and TP compared to the MUO women, influence of metabolic profile was 6,6-11,2% (p˂0,01), presented through partial shared variance. After controlling for anthropometric factors higher HF persisted in MHO women. Differences in RRNN, pNN50 and TP between MHO and MUO premenopausal women (higher values of MHO, p˂0,05) were lost after controlling for blood pressure. Insulinemia influenced the difference in RRNN between MHO and MUO premenopausal women, partial shared variance 7,6%. SAD in women was connected negatively with the LF/HF and LFnorm, and positively with HFnorm, partial shared variance 8,4-11,9% (p˂0,05). Anterior forearm skinfold in women correlated positively with LF and LF/HF, and negatively with HFnorm (p˂0,01). Visceral fat mass predicted significantly HRV in men, partial shared variance 13-34% (p˂0,01). Within the upper tertile of HRV measures RMSSD, pNN50 and LF in MUO people, HOMA was significantly lower (p˂0,05). In MUO SDNN, RMSSD, lnpNN50, lnLF,lnHF and TP significantly decreased in the period from 19-29 to 40-49 years. In MHO people the change in HF was noticeable in the fourth decade of life. CONCLUSION: MHO women have significantly higher levels of HRV markers comparing to the MUO. The differences in HRV measures are influenced by metabolic criteria used, predominantly by insulinemia, blood pressure and central fat mass. In women, central distribution of adipose tissue correlates with reduced cardiac sympathetic activity, while the connection of peripheral fat mass distribution with components of autonomic nervuos system activity is reverse. In men, central fat mass, but not peripheral, is significantly associated with HRV. MUO people with lower HRV have a higher degree of insulin resistance, while the level of HRV measures does not affect insulin sensitivity in MHO individuals. Significant age-dependent decrease in both ANS representatives of HRV measures was noticed in MUO people, unlike MHO individuals.</p>