<p>Osnovni doprinos ove doktorske disertacije je razvoj algortima i sistema za objektivnu procenu vizuelnog kvaliteta slike uzimajući u obzir najvažnija moguća oštećenja kao što su zamućenje ivica (oštrina) i poremećaj prirodnog izgleda teksture objekata na slici sa jedne strane i uticaj sadržaja slike (procenta ivica u slici) na procenu kvaliteta sa druge strane. Dakle, hipoteza izneta u ovom radu je da je potreban multiparametarski pristup da bi se dobila objektivna procena kvaliteta slike koja je što približnija subjektivnoj proceni.</p>

<p>Kompjuterizovana tomografija (CT) je u poslednje vreme ušla na velika vrata sa razvojem industrijskih CT sistema, usled njene primene u različitim oblastima, a uveliko ulazi i u polje koodinatne metrologije. Zbog karakterizacije objekata sačinjenih od različitih materijala (najčešće metala i plastike), javljaju se određeni problem u vidu nastanka artefakata kod rezultata dimenzionalnih merenja. Istraživanja koja su sprovedena u ovoj doktorskoj disertaciji se bave problemom redukcije uticaja tih artefakata i segmentacije 2D snimaka. Razvijen je novi model koji je baziran na primeni hibridne metode gde je izvršena kombinacija dve metode za obradu slike, a to su fazi klasterizacija i rast regiona. Aksenat je stavljen na primeni ove hibridne metode radi dobijanja tačnijih rezultata segmentacije, što direktno utiče i na rekonstrukciju dimenzionalno tačnijih 3D modela.</p> / <p>Computed tomography (CT) has recently entered a large door with the development of industrial CT systems, due to its application in many different areas, and it is already entering the field of coordinate metrology. Due to its ability to non-destructively characterize objects made of different materials (typicaly metals and plastics), a certain problem arises in the form of artefacts that are present in the results. Research carried out in this dissertation deals with the problem of reducing the impact of these artefacts and the 2D image segmentation. A new model was developed based on the application of the hybrid method where a combination of two methods for image processing was performed, which are fuzzy clustering and region growing. The accent is emphasized in the application of this hybrid method in order to obtain more accurate segmentation results, which directly affects the reconstruction of dimensionally more accurate 3D models.</p>

<p>Основни допринос ове докторске дисертације је развој алгоритама за објективну процену визуелног квалитета слике синтетизоване применом ДИБР (Depth Image Based Rendering) техника које узрокују неуниформна изобличења у области ивица. Применом нелинеарних морфолошких филтара у мултирезолуционој декомпозицији слика код израчунавања предложене метрике, важне геометријске информације као што су ивице су добро очуване без помака и замућења у сликама на различитим скалама мултирезолуционе репрезентације. Израчунавањем МСЕ по подопсезима који садрже ивице, пиксел по пиксел, прецизно се мери разлика две мултирезолуционе репрезентације. Тако се највећи значај у процени квалитета додељује области ивица. Процене предложене метрике се добро поклапају са субјективним оценама.</p> / <p>Osnovni doprinos ove doktorske disertacije je razvoj algoritama za objektivnu procenu vizuelnog kvaliteta slike sintetizovane primenom DIBR (Depth Image Based Rendering) tehnika koje uzrokuju neuniformna izobličenja u oblasti ivica. Primenom nelinearnih morfoloških filtara u multirezolucionoj dekompoziciji slika kod izračunavanja predložene metrike, važne geometrijske informacije kao što su ivice su dobro očuvane bez pomaka i zamućenja u slikama na različitim skalama multirezolucione reprezentacije. Izračunavanjem MSE po podopsezima koji sadrže ivice, piksel po piksel, precizno se meri razlika dve multirezolucione reprezentacije. Tako se najveći značaj u proceni kvaliteta dodeljuje oblasti ivica. Procene predložene metrike se dobro poklapaju sa subjektivnim ocenama.</p> / <p>The main contribution of this doctoral thesis is the development of algorithms for objective<br />DIBR-synthesized view quality assessment. DIBR algorithms introduce nonuniform<br />geometric distortions affecting the edge coherency in the synthesized images.The non-linear<br />morphological filters used in multi-scale image decompositions of the proposed metric<br />maintain important geometric information such as edges across different resolution<br />levels.Calculating MSE pixel-by-pixel through subbands in which the edges are extracted,<br />the difference of the two multiresolution representations, the reference and the synthesized<br />image, is precisely measured. In that way the importance of edge areas which are prone to<br />synthesis artifacts is emphasized in the image quality assessment. The proposed metric has<br />very good agreement with human judgment.</p>

<p>Predmet istraživanja ove doktorske disertacije je problem<br />interpolacije slike. Glavni fokus disertacije je interpolacija slike<br />uz očuvanje prirodnosti teksture i očuvanje ivica (oštrine)<br />interpolirane slike. Dodatni izazov je da algoritam za interpolaciju<br />slike bude pogodan za primenu u uređajima sa ograničenim resursima.<br />Kvalitet rešenja se ocenjuje poređenjem sa algoritmima poznatim u<br />dostupnoj literaturi korišćenjem odgovarajućih metrika.</p> / <p>This PhD dissertation addresses the problem of image interpolation. The main<br />focus of the dissertation is image interpolation algorithm which preserves<br />edges and keeps a natural texture of interpolated images. Additional challenge<br />for image interpolation algorithm is to be suitable for application on resourcelimited<br />platforms. The quality of the proposed solution is benchmarked against<br />known image interpolation algorithms using appropriate metrics.</p>

<p>Istraživanje u okviru doktorske disertacije obuhvata uzorkovanja inhalativne frakcije praškastih materija generisane u zubotehničkoj laboratoriji i procesom brušenja čelika EN 90MnCrV8, primenu savremenih metodologija uzorkovanja, analizu uzorka laserskom difrakcijom i analizom slike, zasnovanom na mikrografijama skenirajućeg elektronskog mikroskopa i statističku obradu podataka. Osnovni cilj istraživanja je razvoj funkcionalnog modela za evaluaciju rezultata merenja karakteristika praškastih materija, koji je obuhvatio identifikaciju, procenu i vrednovanje karakteristika prahova, u cilju unapređenja tačnosti rezultata u vezi sa karakterizacijom čestica. Složena geometrija čestica je ispitana analizom 14 parametara, 6 koji definišu veličinu i 8 parametara koji opisuju morfološke karakteristike, upotrebom dva softvera za analizu slike. Dobijeni rezultati obrađeni su primenom metode analize glavnih komponenti i hijerarhijske klaster analize, čime se prevazišao problem subjektivnog prilaza i izvršila redukcija i selekcije reprezantativnih parametara na osnovu kojih se može dovoljno dobro definisati i okarakterisati uzorak.</p> / <p>Тhis PhD thesis presented the development of the functional model for evaluation оf measuring results of powder materials&rsquo; characteristics, which involved the identification, assessment and evaluation of particles characteristics, in order to improve the accuracy of the results. Sampling of inhalation fraction of the powder materials&rsquo; was done in the dental laboratory and grinding process of the EN 90MnCrV8 steel. Particle analysis was performed whit laser diffraction and image analysis based on micrographics from scanning electron microscopy and data were statistically analyzed. The complex particle geometry was examined by analyzing 14 parameters, 6 which define the size and 8 parameters that describe the morphological characteristics, using two image analysis software. To deal with a large number of the numerical parameters used to characterise the particle geometry and the nonlinear relationships among these parameters, principal component analysis (PCA) and hierarchical cluster analysis (CA) algorithm was applied to identify representative numerical descriptors within each group.</p>

<p>Kreiranje 3D modela i njihova vizuelizacija postali su sastavni deo procesa razvoja novih ili redizajniranja postojećih proizvoda. U ovom istraživanju pažnja je posvećena re&scaron;avanju problema 3D digitalizacije kod blisko-predmetne fotogrametrije zasnovane na određivanju strukture iz kretanja, na povr&scaron;ima bez karakterističnih obeležja primenom projektovanja sintetički generisanih slika u vidu svetlosnih tekstura. Akcenat je stavljen na generisanje novih sintetičkih slika koje imaju izraženu vizuelnu teksturu, njihovu evaluaciju i primenu na objektima sa monotonim vizuelnim povr&scaron;ima sa ciljem podizanja ukupne tačnosti rekonstruisanih 3D modela. Verifikacija primene sintetičkih slika i njihovih svetlosnih tekstura sa aspekta geometrijske i dimenzione tačnosti je realizovana primenom računarom podržane inspekcije (CAD inspekcije).</p> / <p>The creation of 3D models and their visualization have become an integral part of the process of developing new or redesigning existing products. In this research, attention was paid to solving the problem of 3D digitization in close-range photogrammetry based on the structure from motion on surfaces without characteristic features by designing synthetically generated images in the form of light textures. An accent is placed on the generation of new synthetic images that have a pronounced visual texture, their evaluation, and application on objects with monotonous visual surfaces with the aim of raising the overall accuracy of reconstructed 3D models. The verification of the application of synthetic images and their light textures from the aspect of geometric and dimensional accuracy was realized through the use of computer-aided inspection (CAI inspection).</p>

<p>Predmet disertacije jeste optimizacija digitalne slike kada<br />ograničenje nije vezano za način reprodukcije već za samog posmatrača,<br />odnosno optimizacija opaženog kvaliteta digitalne slike od strane<br />osoba sa poremećajima viđenja boja. Predloženi model optimizacije<br />slike poboljšava distinkciju boja i opseg boja slike za korisnike sa<br />različitim težinama poremećaja viđenja boja uz očuvanje prirodnosti<br />slike. Metodološki okvir ispitivanja, koji uključuje kvantitativnu<br />analizu računarskih simulacija, analizu eye-tracking podataka i<br />subjektivno ocenjivanje poboljšanja opaženog kvaliteta test slika,<br />daje sistematičnu i pouzdanu verifikaciju efektnosti predloženih<br />metoda adaptacije boja slike.</p> / <p>The subject of the thesis was the digital image optimization when an<br />observer represents the main image reproduction limitation or, in other<br />words, the optimization of the perceived image quality by individuals with<br />colour vision deficiencies. The proposed image optimization model enhances<br />colour distinction and gamut for users with different severities of colourblindness<br />while preserving the image naturalness. The used methodological<br />framework, including a quantitative analysis of computer simulations, an<br />analysis of eye-tracking data and a subjective evaluation of the perceived<br />image quality, provides systematic and reliable effectiveness verification of<br />the proposed colour adaptation methods.</p>

<p>Predložena je multiveličinska obrada kojom je moguće objediniti pojačanje<br />vidljivosti detalja kao i poboljšanje kontrasta radiografskih snimaka, kojim<br />se uspostavlja ravnoteža između kontrasta slabo i jasno vidljivih struktura.<br />Pored toga, obradom je obuhvaćeno i smanjenje globalnog kontrasta, čime je<br />moguće dodatno naglasiti lokalne strukture. Drugim rečima, predložena je<br />multiveličinska obrada koja integriše sve korake poboljšanja vidljivosti<br />anatomskih struktura. Predložena obrada razmotrena je u okviru razvijenog<br />algoritamskog okvira koji sadrži korake obrade radiografskih snimaka koji su<br />potrebni da bi se sirov signal, dobijen od strane detektora zračenja, obradio<br />i time pripremio za prikazivanje lekarima. Svaki od koraka obrade je<br />analiziran i predložena su originalna rešenja, kao i poboljšanja postojećih<br />pristupa. Evaluacijom je pokazano se integrisanom obradom postižu rezultati<br />koji prevazilaze one koji se dobijaju savremenom vrhunskom obradom, kao i da je<br />celokupni proces obrade moguće kontrolisati sa samo dva operativna<br />parametra. Da bi se upotpunila sveobuhvatna analiza procesa obrade<br />radiografskih snimaka, u disertaciji je razmotreno i uklanjanje artefakata<br />nastalih obradom, kao i mogućnost ubrzanja obrade radiografskih snimaka. Za<br />oba problema su ponuđena originalna rešenja čija je efikasnost<br />eksperimentalno potvrđena.</p> / <p>The thesis focuses on digital radiography image processing. Multi-scale processing is<br />proposed, which unifies detail visibility enhancement, local contrast enhancement and<br />global contrast reduction, thus enabling additional amplification of local structures. In<br />other words, the proposed multi-scale image processing integrates all steps of<br />anatomical structures visibility enhancement. For the purpose of the proposed<br />anatomical structures visibility enhancement analysis, a processing framework was<br />developed. The framework consists of several stages, used to process the image from<br />its raw form (signal obtained from the radiation detector), to the state where it will be<br />presented to the medical diagnostician. Each stage is analyzed and for each an<br />original solution or an improvement of an existing approach was proposed. Evaluation<br />has shown that integrated processing provides results which surpass state-of-the-art<br />processing methods, and that the entire processing pipeline can be controlled using<br />just two parameters. In order to complete the comprehensive analysis of radiography<br />image processing, processing artifacts removal and radiography image processing<br />acceleration are analyzed in the thesis. Both issues are addressed through original<br />solutions whose efficiency is experimentally confirmed.</p>

<p>Predmet istraživanja ove doktorske disertacije je pronalaženje re&scaron;enja<br />problema automatske funkcionalne provere uređaja potro&scaron;ačke elektronike<br />koji su zasnovani na ekranu osetljivom na dodir. Osnovni izazov je pronaći<br />efikasan i pouzdan način električne stimulacije ekrana, bez mehaničke<br />pobude. Drugi izazov je definisati algoritam za proveru sadržaja na ekranu<br />posmatrajući ga sa stanovi&scaron;ta percepcije korisnika, pomoću kamere. Rezultat<br />istraživanja je integrisani sistem sa stimulacionom pločom koja kontrolisano<br />pobuđuje ekran električnim stimulusom, bez mehaničkih pokreta. Provera<br />uređaja se vr&scaron;i po principu crne kutije. Cilj sistema je proveriti da li se uređaj i<br />njegova programska podr&scaron;ka pona&scaron;aju očekivano.</p> / <p>Topic of research of this PhD thesis is finding the solution for the mentioned<br />problem of automated functional verification of consumer electronics devices<br />with touchscreens. The main challenge is to find a reliable and efficient way<br />of electric stimulation of touchscreens, without mechanical movements. The<br />second challenge is to design an algorithm for analysis of content on the<br />touchscreen, observing it from the user&rsquo;s perception, with the help of a<br />camera. Result of the research is the integrated system with the stimulation<br />board for controllable electrical stimulation of touchscreens, without<br />mechanical movements. The integrated system verifies whether the device<br />and its software behave as expected.</p>

<p>U disertaciji se predstavljaju istraživanja koja su rezultirala razvojem modela objektivne kontrole otpornosti premaznih papira prema površinskom oštećenju u procesima savijanja. Na bazi analize niza izabranih parametara procesa kontrole, ppedložena su tri obeležja digitalnih uzoraka premaznih papira za opis i ocenu površinskog oštećenja. Rezultati predloženih obeležja, kao i korelacione analize omogućuju primenu tih obeležja u funkciji kontrole kvaliteta kao osnove razvoja objektivne procesne kontrole premaznih papira u procesu savijanja.</p> / <p>The research presented in this dissertation resulted in development of the objective quality control model for fold cracking resistance of coated papers. Based on the analysis of chosen control process parameters, three different features of the digitalised coated paper samples were proposed for describing and classifying surface damages. The results of the proposed features along with their correlation analysis contribute to their usage in objective process quality control of coated papers in the folding process.</p>