<p>Osnovni cilj rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena je dobijanje pune stabilnosti kolena u celom obimu pokreta. Bez obzira na razvoj operativne tehnike i rehabilitacije i dalje postoji jedan broj pacijenata koji nije u potpunosti zadovoljan rezultatom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena, te je potrebno izvr&scaron;iti ponovnu operaciju. Smatra se da je najče&scaron;ći uzrok rane ponovne nestabilnosti lo&scaron;a pozicija kalema, tj. pozicija tunela koja nije na anatomskom mestu. Većina hirurga koji se bave ovom problematikom procenjuju poziciju kalema u golenjači na osnovu standardnih radiograma: prednje-zadnje i bočne projekcije, &scaron;to svakako nije dovoljno precizno. U ekonomski&nbsp; razvijenim zemljama poziciju kalema određuju analizirajući snimke kompjuterizovane tomografije (CT) ili magnetne rezonance (MRI). Prvenstveno zbog smanjenja doze zračenja kojoj se izlažu pacijenti prilikom kompjuterizovane tomografije, ali i iz ekonomskih razloga bilo bi korisno razvijanje jednog lako dostupnog, jeftinog ali preciznog i jednostavnog metoda određivanja položaja kalema u golenjači. Osnovni cilj ovog istraživanja bio je da se dokaže značaj pozicije kalema u golenjači i mogućnost svakodnevne kliničke primene novorazvijenog kompjuterskog programa u cilju određivanja prostorne pozicije kalema u golenjači iz samo dva standardna radiograma. Studija je bila eksperimentalno-prospektivnog karaktera. Eksperimentalni deo istraživanja sproveden je na Fakultetu tehničkih nauka (FTN) u Novom Sadu na Departmanu za proizvodno ma&scaron;instvo gde je na osnovu standardnih RTG snimaka (prednje-zadnje i bočne projekcije) razvijen kompjuterski program za određivanje prostornog položaja kalema u golenjači. U cilju verifikacije novorazvijenog programa realizovano je prostorno određivanje položaja kalema u golenjači obradom standardnih RTG snimaka (prednje-zadnje i bočne projekcije) kod 10 pacijenata kod kojih je izvr&scaron;ena primarna rekonstrukcija prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena. Dobijeni rezultati su upoređeni sa položajem kalema na CT snimcima koji su obezbeđeni za sve pacijente. Na taj način je eksperimentalnim putem utvrđena preciznost novorazvijenog softvera u određivanju prostornog položaja kalema u golenjači. Drugi deo istraživanja bilo je prospektivno kliničko ispitivanje koje je sprovedeno na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Kliničkog centra Vojvodine u Novom Sadu. Ispitivanu grupu je činilo 120 pacijenata, oba pola, sa prekidom prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta levog ili desnog kolena. Metodom slučajnog izbora pacijenti su podeljeni u četiri grupe od po 30 pacijenata prema veličini sagitalnog ugla (S) bu&scaron;enja kanala u golenjači (S 60&ordm;-69,9&ordm; i S 70&ordm;-80&ordm;) i prema veličini transverzalnog ugla (T) bu&scaron;enja kanala u golenjači (T 60&ordm;-69,9&ordm; i T 70&ordm;-80&ordm;). Grupa I 30 pacijenata (S 60&ordm;-69,9&ordm; i T 60&ordm;-69,9&ordm;), grupa II 30 pacijenata (S 60&ordm;-69,9&ordm; i T 70&ordm;-80&ordm;), grupa III 30 pacijenata (S 70&ordm;-80&ordm; i T 60&ordm;-69,9&ordm;), grupa IV 30 pacijenata (S 70&ordm;-80&ordm; i T 70&ordm;-80&ordm;). Svi pacijenti su godinu dana nakon operacije pro&scaron;li klinička ispitivanja po bodovnim skalama (Tegner bodovna skala, Lysholm bodovna skala i IKDC standard) i artrometrijska merenja. Rezultati dobijeni merenjem položaja kalema u golenjači, kliničkim ispitivanjima i artrometrijskim merenjima poređani su unutar svake grupe posebno, a izvr&scaron;eno je i poređenje dobijenih rezultata između svih grupa. U ispitivanje su uključeni samo oni pacijenti koji su dali potpisani informisani pristanak da učestvuju u ispitivanju nakon detaljnog upoznavanja sa planiranom procedurom. Svaki pacijent je bio informisan o svrsi i načinu sprovođenja istraživanja, kao i o pregledima i merenjima koja će biti vr&scaron;ena. Statističkom analizom rezultata utvrđeno je da veličina gre&scaron;ke prostornog određivanja položaja kalema u golenjači posle rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena novorazvijenim kompjuterskim programom nije statistički značajna, a kompjutersko određivanje položaja kalema u golenjači omogućava iste rezultate kao i CT snimci. Sumiranjem zaključaka nakon sveobuhvatne analize dobijenih rezultata istraživanja, može se zaključiti da pozicija kalema u golenjači posle rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena utiče na postoperativni funkcionalni rezultat.</p> / <p>The main goal of reconstruction of the anterior cruciate ligament of the knee is to obtain complete knee stability in the full range of movement. Regardless of the development of operational techniques and rehabilitation, there is still a number of patients who are not completely satisfied with the result of reconstruction of the anterior cruciate ligament, and a re-operation is required. It is believed that the most common cause of the instability is the bad position of the graft, i.e. position of the tunnel that is not at the anatomical place insertion. Most surgeons who deal with this problem evaluate the position of the graft in the tibia based on standard radiograms: anterior-posterior and lateral projections, which is not precise enough. In economically developed countries, the position of the graft is determined by analyzing images of computerized tomography (CT) or magnetic resonance (MRI). Primarily due to a decrease in the radiation dose exposed to patients during computerized tomography, but also for economic reasons, it would be useful to develop an easily accessible, inexpensive but precise and simple method for determining the position of the graft in the tibia. The main goal of this examination was to prove the significance of the position of the graft and the possibility of daily clinical use of the newly developed computer program in order to determine in-space position of the graft in only two standard radiograms. The study was experimental-prospective. The experimental part of the research was conducted at the Faculty of Technical Sciences (FTN) in Novi Sad at the Department of Production Engineering, where a computer program for determining in-space position of the graft in the tibia was developed on the basis of standard RTG images (anterior-posterior and lateral projections). In order to verify the newly developed program, in-space determination of the position of the graft in the tibia by processing standard RTG images (anterior-posterior and lateral projections) was performed in 10 patients in which the primary reconstruction of the anterior cruciate ligament was performed. The obtained results were compared with the position of the grafts on CT images provided to all patients. In this way, the accuracy of newly developed software in determining in-space position of the graft in the tibia was determined experimentally. The second part of the study was a prospective clinical trial conducted at the Clinic for Orthopedic Surgery and Traumatology at the Clinical Center of Vojvodina in Novi Sad. The investigated group consisted of 120 patients, both sexes, with a break of the anterior cruciate ligament of the left or right knee. By random selection, patients were divided into four groups of 30 patients according to the size of the sagital angle (S) of the tunnel drilling in the tibia (S 60&ordm;-69,9&ordm; and S 70&ordm;-80&ordm;) and according to the transversal angle (T) of the drill tunnel in the tibia ( T 60&ordm;-69.9&ordm; and T 70&ordm;-80&ordm;). Group I 30 patients (S 60&ordm;-69.9&ordm; and T 60&ordm;-69.9&ordm;), group II 30 patients (S 60&ordm;-69.9&ordm; and T 70&ordm;-80&ordm;), group III 30 patients (S 70&ordm;-80&ordm; and T&ordm;60&ordm; -69.9&ordm;), group IV 30 patients (S 70&ordm;-80&ordm; and T 70&ordm;-80&ordm;). All of the patients underwent clinical trials by scales (Tegner score scale, Lysholm score scale and IKDC standard) and arthrometric measurements one year after surgery. The results obtained by measuring the position of the graft in the tibia, clinical trials and arthrometric measurements were classified separately in each group, and obtained results were compared between all groups. The study included only those patients who gave signed informed consent to participate in the study after being thoroughly informed about planned procedure. Each patient was informed about the purpose and method of conducting the research, as well as the examinations and measurements to be performed. Statistical analysis of the results showed that the size of the error in measuring in-space determination of the position of the graft in tibia after reconstruction of the anterior cruciate ligament of the knee by a newly developed computer program was not statistically significant, and the computer determination of the position of the graft in the tibia provides the same results as the CT images. Summarizing the conclusions after a comprehensive analysis of the obtained results of the study, it can be concluded that the position of the graft in tibia after reconstruction of the anterior cruciate ligament affects the postoperative functional result.</p>

<p>Ova studija je bila prospektivnog karaktera. Uz dopu&scaron;tenje etičkog komiteta Kliničkog centra Vojvodine istraživanje je sprovedeno na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju i obuhvatilo je 60 pacijenata mu&scaron;kog pola, koji su metodom slučajnog izbora na randomizirani način uključeni u ispitivanje, a koji se aktivno i profesionalno bave fudbalom, ko&scaron;arkom ili odbojkom,&nbsp; primljenih na Kliniku za ortopedsku hirurgiju radi artroskopske rekonstrukcije pokidanog prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta. U ispitivanje su uključeni samo oni pacijenti koji su dali potpisani informisani pristanak da učestvuju u ispitivanju, koji su zadovoljii sve kriterijume za uključivanje i koji nisu imali niti jedan kriterijum za isključivanje iz studije. Kriterijumi za uključivanje u studiju&nbsp; podrazumevali su sledeće: da je pacijent&nbsp; primljen na Kliniku za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Kliničkog centra Vojvodine u Novom Sadu radi operativnog lečenja prekida prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena, da je potpisao informisani pristanak za uključivanje, da je starosne dobi od 18 do 45 godina, da se aktivno i profesionalno bave fizičkom aktivno&scaron;ću regulisanom pravilima (fudbal, odbojka, ko&scaron;arka). Kriterijumi za isključivanje pacijenata iz istraživanja bili su sledeći: prisustvo udružene povrede i spolja&scaron;njeg pobočnog ligamenta koja zahteva operativno lečenje, pojava težih op&scaron;te &ndash; hirur&scaron;kih komplikacija, želja pacijenta da bude isključen iz daljeg ispitivanja, bez obaveze da tu svoju odluku obrazloži. U prvoj fazi konstruisan je aparat, digitalni goniometar, uz pomoć kojeg je urađen eksperimentalni deo ovog ispitivanja i napravljena je baza podataka sa poljima za upis deskriptivnih i antropometrijskih parametara. Potom je uz pomoć aparata svim ispitanicima testirana sposobnost propriocepcije (JPS). Testiranje&nbsp; je obavljeno preoperativno na povređenom i nepovređenom ekstremitetu, u dva maha: odmah po zadavanju ciljnog ugla od 35&deg; i nakon 5 minuta. Druga faza je obavljena minimum 6 meseci nakon operativnog lečenja, hirur&scaron;kom, artroskopskom rekonstrukcijom pokidanog prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kost-tetiva-kost tehnikom (bone-tendo-bone, BTB). Klinički pregled&nbsp; svakog pacijenta je podrazumevao proveru rezultata Lachman testa (pozitivan/negativan), Lysholm i IKDC bodovne skale za koleno i to preoperativno a potom i tokom postoperativnog kontrolnog pregleda. Po uzoru na mnoge sajtove renomiranih ortopedskih organizacija (http://www.orthopaedicscore.com/), naparavljen je on-line upitnik na Google drive-u gde su u elektronskom obliku prikupljani podaci za skale koje smo koristili. Dobijeni rezultati su za svaku skalu ponaosob potom prebacivani u Excel i dalje&nbsp; obrađivani adekvatnim statističkim alatkama u adekvatnom programu. U rezultatima je uočeno da dobijena razlika u preciznosti pozicioniranja potkolenice sa o&scaron;tećenim ligamentarnim aparatom kolena u odnosu na nepovređenu nogu pre hirur&scaron;ke rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta ne pokazuje statistički značajnu razliku. Međutim, postojala je statistički značajna razlika u brzini kojom se postiže zadati ugao, tj. povređena noga imala je veći intenzitet ugaonog uspona &scaron;to ukazuje na kvalitativne razlike u samom obrascu pokreta. Takođe, na ovom uzorku dobijeno je da postoji statistički značajna razlika u preciznosti pozicioniranja potkolenice sa o&scaron;tećenim ligamentarnim aparatom kolena u odnosu na nepovređenu nogu nakon hirur&scaron;ke rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta tj. pacijenti su nakon rekonstrukcije statistički značajno &raquo;prebacivali&laquo; zadatu vrednost od 35&deg;. Test pozicioniranja ekstremiteta za ovo ispitivanje konstruisanim aparatom se pokazao kao senzitivna i specifična dijagnostička procedura gubitka sposobnosti propriocepcije usled kidanja prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta.</p> / <p>In this prospective study examined group consisted&nbsp; of&nbsp; 60&nbsp; male&nbsp; patients&nbsp; with&nbsp; an anterior&nbsp; cruciate&nbsp; ligament&nbsp; tear&nbsp; and&nbsp; all participants&nbsp;&nbsp; were&nbsp;&nbsp; at&nbsp;&nbsp; the&nbsp;&nbsp; time&nbsp;&nbsp; before injury&nbsp;&nbsp; actively&nbsp;&nbsp; playing&nbsp;&nbsp; afootball, basketball&nbsp; or&nbsp; volleyball.&nbsp; The&nbsp; study&nbsp; was conducted&nbsp; at&nbsp; the&nbsp; Clinic&nbsp; for&nbsp; Orthopaedic Surgery&nbsp;&nbsp;&nbsp; and&nbsp;&nbsp;&nbsp; Traumatology&nbsp;&nbsp;&nbsp; Clinical Center&nbsp; of&nbsp; Vojvodina&nbsp; in&nbsp; Novi&nbsp; Sad&nbsp; where participants&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; were&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; admitted&nbsp;&nbsp; for arthroscopic ligament reconstruction. All participants&nbsp; were&nbsp; informed&nbsp; of&nbsp; the&nbsp; study by&nbsp;&nbsp; their&nbsp;&nbsp; clinicians&nbsp;&nbsp; and&nbsp;&nbsp; gave&nbsp;&nbsp; written consent. Thee exclusion criteria were the following:&nbsp;&nbsp;&nbsp; occurrence&nbsp;&nbsp;&nbsp; of&nbsp;&nbsp;&nbsp; combined cruciate&nbsp; ligament&nbsp; with&nbsp; lateral&nbsp; collateral ligament&nbsp;&nbsp; injury&nbsp;&nbsp; that&nbsp;&nbsp; required&nbsp;&nbsp; surgical treatment;&nbsp; occurrence&nbsp; of&nbsp; more&nbsp; serious general&nbsp;&nbsp;&nbsp; surgical complications; the patient&rsquo;s&nbsp; wish&nbsp; to&nbsp; be&nbsp; excluded&nbsp; from further&nbsp; research&nbsp; without&nbsp; an&nbsp; obligation&nbsp; to give&nbsp;&nbsp; any&nbsp;&nbsp; further&nbsp;&nbsp; explanation&nbsp;&nbsp; to&nbsp;&nbsp; his decision.&nbsp; In&nbsp; the&nbsp; first&nbsp; stage&nbsp; of&nbsp; the&nbsp; study, an&nbsp; apparatus&nbsp; called&nbsp; digital&nbsp; goniometer was&nbsp;&nbsp; constructed,&nbsp;&nbsp; which&nbsp;&nbsp; was&nbsp;&nbsp; used&nbsp;&nbsp; to conduct&nbsp;&nbsp; the&nbsp;&nbsp; experimental&nbsp;&nbsp; part&nbsp;&nbsp; of&nbsp;&nbsp; the study,&nbsp; and&nbsp; a&nbsp; database&nbsp; with&nbsp; fields&nbsp; for inserting&nbsp; descriptive&nbsp; and&nbsp; anthropometric parameters was made. Next, by using the apparatus,&nbsp; all&nbsp; subjects&nbsp; were&nbsp; tested&nbsp; for proprioception&nbsp; ability&nbsp; (JPS).&nbsp; The&nbsp; tests were&nbsp; performed&nbsp; preoperatively&nbsp; on&nbsp; the injured&nbsp; and&nbsp; the&nbsp; uninjured&nbsp; limb&nbsp; in&nbsp; two instances:&nbsp; straight&nbsp; after&nbsp; determining&nbsp; the target&nbsp;&nbsp; angle&nbsp; of&nbsp;&nbsp; 35&deg;&nbsp; and&nbsp;&nbsp; 5&nbsp;&nbsp; minutes afterwards.&nbsp;&nbsp;&nbsp; The&nbsp;&nbsp;&nbsp; second&nbsp;&nbsp;&nbsp; stage&nbsp;&nbsp;&nbsp; was performed&nbsp; postoperatively&nbsp; in&nbsp; the&nbsp; same maner,&nbsp;&nbsp; following&nbsp;&nbsp; a&nbsp;&nbsp; minimal&nbsp;&nbsp; 6-month period&nbsp;&nbsp;&nbsp; after&nbsp;&nbsp;&nbsp; a&nbsp;&nbsp;&nbsp; surgical&nbsp;&nbsp;&nbsp; arthroscopic reconstruction&nbsp;&nbsp;&nbsp; of&nbsp;&nbsp;&nbsp; the&nbsp;&nbsp;&nbsp; torn&nbsp;&nbsp;&nbsp; anterior cruciate&nbsp; ligament&nbsp; by&nbsp; bone-tendon-bone (BTB) technique. The clinical evaluation of&nbsp; each&nbsp; patient&nbsp; involved&nbsp; Lachman&nbsp; test (positive / negative), Lysholm and IKDC scales,&nbsp;&nbsp; first&nbsp;&nbsp; pre-operatively&nbsp;&nbsp; and&nbsp;&nbsp; then during&nbsp;&nbsp; post-operative&nbsp; check&nbsp; up assessment.&nbsp; Following&nbsp; the&nbsp; example&nbsp; of many&nbsp; websites&nbsp; or&nbsp; eminent&nbsp; orthopaedic organisations (http://www.orthopaedicscore.com/),&nbsp;&nbsp; an online&nbsp;&nbsp; survey&nbsp;&nbsp; was&nbsp;&nbsp; made&nbsp;&nbsp; on&nbsp;&nbsp; Google Drive,&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; where&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; data&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; was&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; collected electronically&nbsp; for&nbsp; the&nbsp; scales&nbsp; used.&nbsp; The results were then transferred to Excel for each&nbsp; scale,&nbsp; to&nbsp; be&nbsp; further&nbsp; processed&nbsp; by using&nbsp;&nbsp; adequate&nbsp;&nbsp; statistic&nbsp;&nbsp; tools&nbsp;&nbsp; in&nbsp;&nbsp; an adequate&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; programme.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; The&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; results indicated&nbsp; that,&nbsp; when&nbsp; compared&nbsp; with&nbsp; the uninjured&nbsp; leg,&nbsp; a&nbsp; resulting&nbsp; disparity&nbsp; in precision&nbsp; of&nbsp; positioning&nbsp; the&nbsp; lower&nbsp; leg with&nbsp; a&nbsp; damaged&nbsp; ligament&nbsp; apparatus&nbsp; of the&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; knee&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; before&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; the&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; surgical reconstruction&nbsp; of&nbsp; the&nbsp; anterior&nbsp; cruciate ligament&nbsp; was&nbsp; not&nbsp; considered&nbsp; statistically significant.&nbsp;&nbsp;&nbsp; However,&nbsp;&nbsp;&nbsp; there&nbsp;&nbsp;&nbsp; was&nbsp; a statistically&nbsp; significant&nbsp; difference&nbsp; in&nbsp; the speed&nbsp;&nbsp; of&nbsp;&nbsp; attaining&nbsp;&nbsp; a&nbsp;&nbsp; specified&nbsp;&nbsp; angle which indicates qualitative differences in the&nbsp; motion&nbsp; pattern&nbsp; itself.&nbsp; Furthermore, this&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; sample&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; study&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; resulted&nbsp;&nbsp; in&nbsp; a statistically&nbsp; significant&nbsp; difference&nbsp; in&nbsp; the precision&nbsp;&nbsp; of&nbsp;&nbsp; positioning&nbsp;&nbsp; of&nbsp;&nbsp; lower leg&nbsp; with&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; the&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; damaged&nbsp;&nbsp; knee&nbsp; ligament apparatus&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; after&nbsp;&nbsp; the&nbsp;&nbsp; surgical reconstruction&nbsp; of&nbsp; the&nbsp; anterior&nbsp; cruciate ligament,&nbsp;&nbsp;&nbsp; when&nbsp;&nbsp;&nbsp; compared&nbsp;&nbsp;&nbsp; with&nbsp;&nbsp;&nbsp; the uninjured&nbsp; leg,&nbsp; i.e.&nbsp; after&nbsp;&nbsp; the reconstruction,&nbsp; the&nbsp; patients&nbsp;&nbsp; had&nbsp;&nbsp; a significantly&nbsp;&nbsp; higher&nbsp;&nbsp; degree&nbsp;&nbsp; of&nbsp;&nbsp; flexion than&nbsp;&nbsp; the&nbsp;&nbsp; targeted&nbsp;&nbsp; 35&deg;.&nbsp;&nbsp; The&nbsp;&nbsp; test&nbsp;&nbsp; for positioning&nbsp; extremities,&nbsp; performed&nbsp; with the&nbsp;&nbsp;&nbsp; specially&nbsp;&nbsp;&nbsp; constructed&nbsp;&nbsp;&nbsp; apparatus, proved&nbsp; to&nbsp; be&nbsp; a&nbsp; sensitive&nbsp; and&nbsp; specific diagnostic procedure for determining the loss&nbsp; of&nbsp; proprioceptic&nbsp; ability&nbsp; due&nbsp; to anterior cruciate ligament tear.</p>

<p>Uvod: U svakodnevnom kliničkom radu anesteziologa, postoperativna vizita anesteziologa na odelјenjima rutinski se ne izvodi, niti su ustanovlјeni jasni kriterijumi i stavovi o njenom značaju na zadovolјstvo bolesnika anestezijom. Cilј ovog istraživanja je bio konstrukcija i psihometrijska provera instrumenta koji može rutinski da se koristi za procenu zadovolјstva bolesnika anestezijom u svakodnevnom kliničkom radu anesteziologa na na&scaron;im prostorima, kao i da se ispita uticaj postoperativne vizite anesteziolioga na zadovolјstvo bolesnika anestezijom podvrgnutih rekonstrukciji prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena. Materil i metode rada: U istraživanje je bilo uklјučeno 218 ispitanika, starijih od 18 godina, koji dobro govore i pi&scaron;u srpski jezik, koji su ASA I i ASA II statusa i koji su bili operisani u op&scaron;toj anesteziji. Ispitanici su podelјeni u tri grupe: prvu grupu čini 74 bolesnika, koje je postoperativno na odelјenju obi&scaron;ao anesteziolog koji je davao anesteziju, drugu grupu čini 70 bolesnika, koje je posle operacije obi&scaron;ao medicinski tehničar na anesteziji, koji nije učestvovao u anesteziji i treću grupu čini 74 bolesnika, koji nisu imali postoperativnu vizitu. U prvoj fazi iztraživanja prikuplјali su se osnovni sociodemografski podaci i bolesnicima su usmeno postavlјena pitanja. U drugoj fazi istraživanja svim bolesnicima je data op&scaron;ta balansirana anestezija. U trećoj fazi istraživanja, sprovedena je prva postoperativna vizita anesteziologa za bolesnike prve grupe i prva postoperativna poseta medicinskog tehničara na anesteziji za bolesnike druge grupe. Treća, kontrolna grupa bolesnika nije imala postoperativnu vizitu. U okviru ove vizite procenjivalo se objektivno (PAS skor) i subjektivno stanje bolesnika. Druga postoperativna vizita sprovedena je prvog postoperativnog dana. Drugog postoperativnog dana bolesnicima je odelјenska medicinska sestra, koja nije učestvovala u perioperativnom periodu bolesnika, davala upitnik za merenje zadovolјstva bolesnika anestezijom. Rezultati: Upitnik zadovolјstva bolesnika anestezijom je konstruisan za potrebe istraživanja. Prve metrijske provere upitnika su utvrđene u pilot studiji na 100 ispitanika, na osnovu kojih je neizmenjen upitnik primenjen na celom uzorku. Na osnovu teorijskih okvira formulisana je 21 stavka. Upitnik se sastoji od četiri faktora: prvi faktor je Zadovolјstvo odnosom anesteziologa prema bolesniku, drugi faktor Perianestezijski komfor, treći faktor Nezadovolјstvo postoperativnom brigom i četvrti faktor Strah od anestezije Mera pouzdanosti upitnika na ovom uzorku izražena Kronbahovom alfom iznosi 0.889. Kada se uzmu u obzir sve stavke mera pouzdanosti izražena Kronbahovom alfom celog upitnika iznosi 0.845, &scaron;to ukazuje na visoku pouzdanost skale u celini. Kako bi se proverila konstruktna validnost upitnika, sprovedena je faktorska analiza na uzorku od 218 pacijenata. Bartletov test (p&lt;.01) i KMO vrednosti (KMO=0.880) ukazuju da je sprovođenje faktorske analize na ovom upitniku statistički opravdano. Srednje vrednosti interkorelacija faktora pokazuju da &scaron;to je odnos između anesteziologa i bolesnika bolјi, da će bolesnik imati manji strah od anestezije, biti zadovolјniji postoperativnom brigom i imati veći nivo komfora. Rezultati jednosmerne analize varijanse pokazuju da postoji statistički značajna razlika između grupa kada su u pitanju Zadovolјstvo odnosom anesteziologa prema bolesniku, Strah od anestezije i Nezadovolјstvo postoperativnom brigom. Grupe se statistički značajno ne razlikuju u Perianestezijskom komforu Kada je u pitanju faktor Zadovolјstvo odnosom anesteziologa prema bolesniku, eksperimentalna grupa koja je imala postoperativnu vizitu od strane anesteziologa je bila zadovolјnija ovim aspektom i od eksperimentalne grupe koja je imala postoperativnu vizitu od strane medicinskog tehničara koji nije učestvovao u davanju anestezije i od kontrolne grupe. Grupe se međusobno nisu statistički značajno razlikovale u proceni Perianestezijskog komfora. Kada je u pitanju Nezadovolјstvo postoperativnom brigom, kontrolna grupa se statistički značajno razlikuje u odnosu na obe eksperimentalne grupe. Bolesnici u kontrolnoj grupi su imali izraženiji Strah od anestezije u odnosu na eksperimentalnu grupu gde je postoperativnu posetu obavio anesteziolog. Zaklјučak: U ovom istraživanju konstruisan je visoko pouzdan upitnik koji može rutinski da se koristi za procenu zadovolјstva bolesnika anestezijom u svakodnevnom kliničkom radu anesteziologa na na&scaron;im prostorima. Postoji statistički značajna razlika u zadovolјstvu bolesnika anestezijom podvrgnutih rekonstrukciji prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena između bolesnika koji su imali postoperativnu vizitu anesteziologa i onih koji je nisu imali u korist bolesnika koji su imali postoperativnu vizitu anesteziologa. Postoji statistički značajna razlika u zadovolјstvu bolesnika anestezijom podvrgnutih rekonstrukciji prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena između onih koje je postoperativno obi&scaron;ao anesteziolog i onih koje je postoperativno obi&scaron;ao medicinski tehničar na anesteziji koji nije učestvovao u anesteziji.</p> / <p>Uvod: U svakodnevnom kliničkom radu anesteziologa, postoperativna vizita anesteziologa na odeljenjima rutinski se ne izvodi, niti su ustanovljeni jasni kriterijumi i stavovi o njenom značaju na zadovoljstvo bolesnika anestezijom. Cilj ovog istraživanja je bio konstrukcija i psihometrijska provera instrumenta koji može rutinski da se koristi za procenu zadovoljstva bolesnika anestezijom u svakodnevnom kliničkom radu anesteziologa na na&scaron;im prostorima, kao i da se ispita uticaj postoperativne vizite anesteziolioga na zadovoljstvo bolesnika anestezijom podvrgnutih rekonstrukciji prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena. Materil i metode rada: U istraživanje je bilo uključeno 218 ispitanika, starijih od 18 godina, koji dobro govore i pi&scaron;u srpski jezik, koji su ASA I i ASA II statusa i koji su bili operisani u op&scaron;toj anesteziji. Ispitanici su podeljeni u tri grupe: prvu grupu čini 74 bolesnika, koje je postoperativno na odeljenju obi&scaron;ao anesteziolog koji je davao anesteziju, drugu grupu čini 70 bolesnika, koje je posle operacije obi&scaron;ao medicinski tehničar na anesteziji, koji nije učestvovao u anesteziji i treću grupu čini 74 bolesnika, koji nisu imali postoperativnu vizitu. U prvoj fazi iztraživanja prikupljali su se osnovni sociodemografski podaci i bolesnicima su usmeno postavljena pitanja. U drugoj fazi istraživanja svim bolesnicima je data op&scaron;ta balansirana anestezija. U trećoj fazi istraživanja, sprovedena je prva postoperativna vizita anesteziologa za bolesnike prve grupe i prva postoperativna poseta medicinskog tehničara na anesteziji za bolesnike druge grupe. Treća, kontrolna grupa bolesnika nije imala postoperativnu vizitu. U okviru ove vizite procenjivalo se objektivno (PAS skor) i subjektivno stanje bolesnika. Druga postoperativna vizita sprovedena je prvog postoperativnog dana. Drugog postoperativnog dana bolesnicima je odeljenska medicinska sestra, koja nije učestvovala u perioperativnom periodu bolesnika, davala upitnik za merenje zadovoljstva bolesnika anestezijom. Rezultati: Upitnik zadovoljstva bolesnika anestezijom je konstruisan za potrebe istraživanja. Prve metrijske provere upitnika su utvrđene u pilot studiji na 100 ispitanika, na osnovu kojih je neizmenjen upitnik primenjen na celom uzorku. Na osnovu teorijskih okvira formulisana je 21 stavka. Upitnik se sastoji od četiri faktora: prvi faktor je Zadovoljstvo odnosom anesteziologa prema bolesniku, drugi faktor Perianestezijski komfor, treći faktor Nezadovoljstvo postoperativnom brigom i četvrti faktor Strah od anestezije Mera pouzdanosti upitnika na ovom uzorku izražena Kronbahovom alfom iznosi 0.889. Kada se uzmu u obzir sve stavke mera pouzdanosti izražena Kronbahovom alfom celog upitnika iznosi 0.845, &scaron;to ukazuje na visoku pouzdanost skale u celini. Kako bi se proverila konstruktna validnost upitnika, sprovedena je faktorska analiza na uzorku od 218 pacijenata. Bartletov test (p&lt;.01) i KMO vrednosti (KMO=0.880) ukazuju da je sprovođenje faktorske analize na ovom upitniku statistički opravdano. Srednje vrednosti interkorelacija faktora pokazuju da &scaron;to je odnos između anesteziologa i bolesnika bolji, da će bolesnik imati manji strah od anestezije, biti zadovoljniji postoperativnom brigom i imati veći nivo komfora. Rezultati jednosmerne analize varijanse pokazuju da postoji statistički značajna razlika između grupa kada su u pitanju Zadovoljstvo odnosom anesteziologa prema bolesniku, Strah od anestezije i Nezadovoljstvo postoperativnom brigom. Grupe se statistički značajno ne razlikuju u Perianestezijskom komforu Kada je u pitanju faktor Zadovoljstvo odnosom anesteziologa prema bolesniku, eksperimentalna grupa koja je imala postoperativnu vizitu od strane anesteziologa je bila zadovoljnija ovim aspektom i od eksperimentalne grupe koja je imala postoperativnu vizitu od strane medicinskog tehničara koji nije učestvovao u davanju anestezije i od kontrolne grupe. Grupe se međusobno nisu statistički značajno razlikovale u proceni Perianestezijskog komfora. Kada je u pitanju Nezadovoljstvo postoperativnom brigom, kontrolna grupa se statistički značajno razlikuje u odnosu na obe eksperimentalne grupe. Bolesnici u kontrolnoj grupi su imali izraženiji Strah od anestezije u odnosu na eksperimentalnu grupu gde je postoperativnu posetu obavio anesteziolog. Zaključak: U ovom istraživanju konstruisan je visoko pouzdan upitnik koji može rutinski da se koristi za procenu zadovoljstva bolesnika anestezijom u svakodnevnom kliničkom radu anesteziologa na na&scaron;im prostorima. Postoji statistički značajna razlika u zadovoljstvu bolesnika anestezijom podvrgnutih rekonstrukciji prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena između bolesnika koji su imali postoperativnu vizitu anesteziologa i onih koji je nisu imali u korist bolesnika koji su imali postoperativnu vizitu anesteziologa. Postoji statistički značajna razlika u zadovoljstvu bolesnika anestezijom podvrgnutih rekonstrukciji prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena između onih koje je postoperativno obi&scaron;ao anesteziolog i onih koje je postoperativno obi&scaron;ao medicinski tehničar na anesteziji koji nije učestvovao u anesteziji.</p> / <p>Introduction: In daily clinical practice the anesthesiologist, anesthesiologist postoperative rounds on the wards routine is not performed, not have established clear criteria and attitudes about its importance to the satisfaction of patients anesthesia. The aim of this study was to design and psychometric instrument checks that can routinely be used to assess patient satisfaction with anesthesia in everyday clinical practice anesthesiologist in our region, as well as to investigate the influence of post-operative rounds of anesthesiologisr to the satisfaction of patients undergoing anesthesia reconstruction of the anterior cruciate ligament. Matera and methods: The study included 218 patients, aged 18 years, who speak and write the Serbian language, which are ASA I and ASA II status and who were operated under general anesthesia. Subjects were divided into three groups: the first group consists of 74 patients, which is postoperatively in the department visited the anesthesiologist who gave the anesthesia, the second group consists of 70 patients, which is postoperatively visited the medical technician to anesthesia, who was not involved in the anesthesia and the third group makes 74 patients who had postoperative rounds. In the first phase Researches were collected basic socio-demographic data and patients are oral questions. In the second phase of the study all patients received general balanced anesthesia. In the third phase of the study, conducted the first post-operative rounds anesthesiologist for patients of the first group and the first post-operative visit a medical technician in anesthesia for patients other groups. The third, control group patients had postoperative rounds. Within these rounds judged objectively (PAS score) and subjective state of patients. The second post-operative rounds conducted the first postoperative day. On the second postoperative day, the patients underwent Classroom nurse, who did not participate in the perioperative period, patients given a questionnaire to measure satisfaction with anesthesia. Results: The questionnaire satisfaction with anesthesia was designed for research purposes. The first metric verification of the questionnaire were determined in a pilot study on 100 subjects, on which it is unchanged from the questionnaire applied to the whole sample. Based on the theoretical framework formulated in paragraph 21. The questionnaire consists of four factors: the first factor is the ratio of pleasure anesthesiologist to the patient, another factor perianesthesian comfort, the third factor Dissatisfaction postoperative care and the fourth factor, fear of anesthesia questionnaire to measure the reliability of the sample expressed Cronbach alpha is 0.889. When taking into account all items measure expressed by Cronbach alpha reliability of the whole questionnaire is 0.845, which indicates the high reliability of the scale as a whole. In order to test the construct validity of the questionnaire, factor analysis was conducted on a sample of 218 patients. Bartlett&#39;s test (p &lt;.01) and the KMO value (KMO = 0.880) indicate that the implementation of factor analysis on the questionnaire statistically significant. Mean values Intercorrelation factors show that the relationship between the anesthesiologist and patient better, the patient will have less fear of anesthesia, be satisfied with the postoperative care and have a higher level of comfort. Results-way analysis of variance show that there is a statistically significant difference between the groups in terms of their satisfaction with the anesthesiologist to the patient, and the fear of anesthesia and postoperative care Dissatisfaction. The groups do not differ significantly in perianesthesia comfort when it comes to sexual satisfaction factor anesthesiologist to the patient, the experimental group had post-operative rounds by the anesthesiologist was pleased with this aspect of the experimental group had post-operative rounds by medical technicians who did not participated in giving anesthesia and the control group. Groups each other not statistically significant in assessing perianesthesia comfort. When it comes to the dissatisfaction of postoperative care, the control group was significantly different from both experimental groups. Patients in the control group had a pronounced fear of anesthesia compared to the experimental group in which the postoperative visit carried anesthesiologist. Conclusion: In this study constructed a highly reliable questionnaire that can be routinely used to assess patient satisfaction with anesthesia in everyday clinical practice anesthesiologist in our region. There was a statistically significant difference in the satisfaction of patients undergoing anesthesia reconstruction of the anterior cruciate ligament between the patients who had postoperative rounds anesthesiologist and those who did not have the benefit of patients who had postoperative rounds anesthesiologist. There was a statistically significant difference in the satisfaction of patients undergoing anesthesia reconstruction of the anterior cruciate ligament between those postoperatively visited the anesthesiologist and those he visited postoperative medical technician in anesthesia who was not involved in anesthesia.</p>

<p>Studija se sastojala od dva dela &ndash; eksperimentalnog i kliničkog. Eksperimentalni deo je sproveden na Fakultetu tehničkih nauka u Novom Sadu na Departmanu za mehanizaciju i konstrukciono ma&scaron;instvo. Trideset dve zglobne povr&scaron;ine gornjeg okrajka golenjače sa pripojem prednje ukr&scaron;tene veze je uzeto tokom totalne aloartroplastike kolena kod trideset dva pacijenta kod kojih je preoperativno načinjena AP i profilna radiografija sa standardnim uvećanjem u cilju merenja veličine kolena a uz prethodno potpisanu saglasnost pacijenata. Zatim je načinjeno trodimenzionalno skeniranje prostorne povr&scaron;ine pripoja prednje ukr&scaron;tene veze na golenjači u odnosu na ravan zglobne povr&scaron;ine golenjače heptičkim uređajem &bdquo;Phantom Omni&reg;&ldquo; radi utvrđivanja korelacije između povr&scaron;ine pripoja prednje ukr&scaron;tene veze na golenjači i veličine platoa golenjače. U eksperimentalni deo su bili uključeni pacijenti oba pola metodom slučajnog izbora kod kojih je ugrađivana totalna proteza kolena a koji su prethodno potpisali informisani pristanak pacijenta na operativni zahvat na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Kliničkog centra Vojvodine. Klinički deo studije je bio retrospektivno-prospektivnog karaktera i obuhvatio je ukupno 60 pacijenata izabranih metodom slučajnog izbora od kojih je ispitivanu grupu činilo 30 pacijenata u kojih je do&scaron;lo do ponovne rupture prednje ukr&scaron;tene veze levog ili desnog kolena nakon urađene primarne rekonstrukcije te je načinjena ponovna rekonstrukcija veze, i kontrolnu grupu koju je činilo 30 pacijenata u kojih je zbog rupture prednje ukr&scaron;tene veze načinjena primarna rekonstrukcija nakon koje nije do&scaron;lo do ponovne rupture. Kod svih pacijenata je rekonstrukcija prednje ukr&scaron;tene veze kolena rađena kalemom kost-tetiva-kost. Ishod rekonstrukcije je procenjivan na osnovu Tegner bodovne skale, Lysholm i IKDC bodovne skale za koleno, artrometrijskog merenja Lachman testa, Pivot shift testa, poloţaja kalema i urađeno je poređenje dobijenih rezultata u ispitivanoj (revizionoj) i kontrolnoj grupi. U klinički deo istraţivanja su bili uključeni pacijenti oba pola, ţivotne dobi od 18 do 40 godina koji su operisani na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Kliničkog centra Vojvodine u Novom Sadu a koji su dali informisani pristanak za uključivanje. Kriterijumi za isključivanje pacijenata iz kliničkog dela istraživanja su bili životna dob manja od 18 i veća od 40 godina, pojava težih op&scaron;te-hirur&scaron;kih komplikacija i prestanak želje pacijenta da dalje učestvuje u ovom istraživanju. Nakon sveobuhvatne analize dobijenih rezultata istraţivanja, zaključeno je da postoji korelacija između povr&scaron;ine pripoja prednje ukr&scaron;tene veze na golenjači i veličine platoa golenjače. Formula, načinjena matematičko-statističkim metodama za ovo istraživanje, adekvatna je i praktično primenljiva za predikciju povr&scaron;ine pripoja prednje ukr&scaron;tene veze na golenjači u velikom procentu slučajeva a na osnovu samo dva radiografska parametra izmerenih preoperativno &ndash; prednje-zadnjeg i unutra&scaron;nje-spolja&scaron;njeg dijametra platoa golenjače. Kori&scaron;ćenje ove formule može da doprinese pobolj&scaron;anju rezultata hirur&scaron;kog lečenja pacijenata sa pokidanom prednjom ukr&scaron;tenom vezom kolena. Takođe, zaključeno je da je uzrok neuspeha primarne rekonstrukcije multifaktorijalan kao i da nema statistički značajne razlike u ishodu između ispitanika sa dobrom i ispitanika sa lo&scaron;om pozicijom kalema. Potvrđena je pretpostavka da je ishod ponovne rekonstrukcije prednje ukr&scaron;tene veze kolena slabiji u odnosu na ishod primarne.</p> / <p>This study consisted of two parts &ndash; experimental and clinical. Experimental part was conducted at the Department of Mechanization and Design Engineering of The Faculty of Technical Sciences, University of Novi Sad. Thirty two proximal tibial articular surfaces together with the anterior cruciate ligament insertion of thirty two patients were harvested during total knee arthroplasty. All patients had standard preoperative AP and profile radiographs with standard magnification in order to acquire the knee measurements. All patients previously signed the informed consent. The harvested proximal tibial articular surfaces were 3D scanned by a haptic device called &bdquo;Phantom Omni&reg;&ldquo; in order to determine the correlation between the size of the anterior cruciate ligament insertion site and the size of the tibial plateau. Thirty two randomly chosen patients of both sexes which had a knee arthroplasty were included in the experimental part of this study. All of the patients signed the informed consent at The Clinic for Orthopedic Surgery and Traumatology of The Clinical Centre of Vojvodina. The clinical part was a retrospective-prospective study. This part included 60 randomly chosen patients divided into two groups. The test group consisted of 30 patients who had undergone a revision anterior cruciate ligament reconstruction. The control group consisted of 30 patients who had undergone only primary anterior cruciate ligament reconstruction. A bone-tendon-bone graft was used for the reconstruction in all cases. The outcome was assessed by using Tegner activity scale, Lysholm knee scoring scale, IKDC score, arthrometric evaluation, Pivot shift test and the position of the graft. The results were compared between the test group and the control group. The clinical part of the study included 60 patients of both sexes, age 18-40 which were operated at The Clinic for Orthopedic Surgery and Traumatology of The Clinical Centre of Vojvodina. All of the patients signed the informed consent for participation in this study. The exclusion criteria were age under 18 and above 40, occurrence of severe general surgical complications and a patient wish to be excluded from further investigation. After a thorough analysis of the results, we concluded that the correlation between the size of the anterior cruciate ligament tibial insertion site and the size of the tibial plateau exists. Formula which was created for this study by using mathematical and statistical methods, is adequate and practically applicable for the prediction of size of the anterior cruciate ligament tibial insertion site in the majority of cases based on just two preoperative radiographic parameters &ndash; AP and profile diameter of the tibial plateau. The use of this formula may improve the outcome of the anterior cruciate ligament reconstruction. We also concluded that the cause of the primary anterior cruciate ligament reconstruction failure is multifactorial as well as that there is no statistically significant difference between the patients with good and the patients with poor graft position. We confirmed the assumption that the outcome of the revision anterior cruciate ligament reconstruction is poorer than the outcome of the primary anterior cruciate ligament reconstruction.</p>

<p>Intraoperativna kontaminacija autokalema tokom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta je i dalje tema koja je predmet stalne debate među ortpedskim hirurzima, a koja se preteţno odnosi na potrebu i način njenog tretmana. Ona nastaje kao posledica naseljavanja uzročnika kontaminacije iz vazduha, sa koţe i sluznica kako pacijenata tako i osoblja, kao i preko nesterilisanih ili nedovoljno sterilisanih instrumenata. Patogeni koji je izazivaju su identični uzročnicima koji izazivaju septični arthritis, pa se smatra jednim od faktora rizika za njegov nastanak. Septični arthritis predstavlja najče&scaron;ću komplikaciju u artroskopskoj hirurgiji uop&scaron;te, a njegove posledice mogu bitno uticati na funkcionalni i mentalni status pacijenata. Zbog toga se smatra da je tretman intraoperativne kontaminacije autokalema tokom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena mandatoran. Najče&scaron;će primenjivani agensi u tretmanu intraoperativne kontaminacije alokalema predstavljaju različite vrste antiseptičnih i antibiotskih solucija. I pored toga &scaron;to intraoperativna irigacija fiziolo&scaron;kim rastvorom predstavlja jednu od najče&scaron;če primenjivanih procedura tokom hirur&scaron;kih operacija, u savremenoj literaturi je objavljen mali broj radova na temu primene ove procedure u tretmanu intraoperativne kontamninacije. Cilj ove studije je bio da pokaţe da se dekontaminacija autoklema tokom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena moţe uspe&scaron;no tretirati intraoperativnom mehaničkom irigacijom čistim fiziolo&scaron;kim rastvorom, kao i da odredi koja je količina fiziolo&scaron;kog rastvora dovoljna da izvr&scaron;i potpunu dekontaminaciju autokalema. Jedan od ciljeva se odnosio na utvrđivanje uticaja faktora okruţenja na pojavu intraoperativne kontaminacije. Studija se sastojala iz dva dela- eksperimentalnog i kliničkog. Eksperimentalni deo studije je bio sproveden na Odeljenju za kliničku bakteriologiju Centra za mikrobiologiju Instituta za javno zdravlje Vojvodine i sastojao se iz pravljenja eksperimentalnog modela koji je imao za cilj da u in vitro uslovima obezbedi iste ili pribliţno iste uslove kao i operacionoj sali. On se sastojao od pedeset ispreparisanih i sterilisanih svinjskih tetiva dubokih pregibača prstiju koje su po svojim dimenzijama pribliţno odgovarale humanom prednjem ukr&scaron;tenom ligamentu kolena. Tetive su potom bile kontaminirane unapred određenom koncetracijom najče&scaron;ćeg uzročnika kontaminacije, a to je koagulaza negativan stafilokok ( ATCC 12228 Staphylococcus epidermidis). One su se potom mehanički ispirale sa 500 ml, 1000 ml, i 1500 ml fiziolo&scaron;kog rastvora, a nakon svakog ispiranja uzimao se bris. Brisevi su nakon toga bili zasejavani na krvni agar, a nakon 24h inkubacije su očitavane vrednosti brojanjem kolonija uzročnika. Rezultati eksperimentalnog dela pokazuju da je količina od 1500 ml fiziolo&scaron;kog rastvora dovoljna da izazove potpunu dekontaminaciju tetive. Rezultati eksperimentalnog dela su potom bili primenjivani u kliničkom delu studije koji je obuhvatao 200 ispitanika starosne dobi između 15-50 godina i koje je je bilo sprovedeno na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Kliničkog centra Vojvodine. Kontrolnu grupu su činili onih 100 pacijenata kod kojih je mehaničko intraoperativno ispiranje autokalema neposredno pred njegovu implantaciju vr&scaron;eno pomoću 500 ml fiziolo&scaron;kog rastvora, a ispitivanu grupu su činili drugih sto pacijenata kod kojih je isto to ispiranje izvr&scaron;eno sa 1500 ml fiziolo&scaron;kog rastvora. Rezultati kliničkog dela studije jasno ukazuju da je količina od 1500 ml fiziolo&scaron;kog rastvora kojim se vr&scaron;i intraoperativna mehanička irigacija dovoljna da izvr&scaron;i potpunu dekonaminaciju autokalema kao i da stepen kontaminacije autokalema raste sa povećanjem vremena koje kalem provodi na vazduhu tokom obrade, &scaron;to je u direktnoj vezi sa vremenskim trajanjem operacije i vrstom kalema koji se koristi za rekonstrukciju. Rezultati pokazuju da je rizik za nastanak kontaminacije autokalema u direktnoj vezi sa faktorima okruţenja, odnosno da se porastom broja ljudi u operacionoj sali, kao i redosledom operativnih procedura u toku jednog operativnog dana u smislu da operacije koje počinju kasnije na operativnom programu, povećava i procenat kontaminacije. Intraoperativna mehanička irigacija kontaminiranog autokalema se pokazala kao metoda koja se uspe&scaron;no moţe koristiti u intaoperativnoj dekontaminaciji autokalema tokom rekonstrukcije prednje ukr&scaron;tene veze kolena. Rezultati ove studije se mogu se primeniti i na druge asetne hirurgije i mogu posluţiti i daljim kliničkim istraţivanjima.</p> / <p>Intraoperative contamination of autograft during anterior cruciate ligament reconstruction still remains a topic for debate among orthopaedic surgeons mainly concerning the need and the way of its treatment. Graft contamination arises after pathogen settlement from the surrounding air, from skin and mucoses of patient and staff, as well as not enough sterilized instruments. Pathogens found in graft contamination are the same ones who are causes of septic arthritis, which is the most common complication in arthroscopic surgery in general. Consequences of septic arthritis usually leave a huge impact on patient&rsquo;s mental and physical status. In modern surgery, it is mandatory to prevent potential auto-graft contamination by irrigation (during anterior cruciate ligament reconstruction in knee). Most commonly used agents for intraoperative auto-graft irrigation are variety of antiseptic and antibiotic solutions. Even though intraoperative irrigation with saline solution presents one of the most commonly used procedures during different surgical interventions in general, little is said in literature about its usage in auto-graft contamination. The aim of this study was to show that decontamination of auto-graft during anterior cruciate ligament reconstruction of the knee can be successfully done by mechanical irrigation with saline (0,9%) solution and also to define a precise quantity of saline for complete decontamination. Furthermore, effects of different factors in surroundings were inspected. The study consisted of two parts: experimental and clinical. Experimental part was conducted at the Department for clinical bacteriology, at Microbiology Centre at the Institute for public health of Vojvodina. It consisted in making the experimental model with in vitro conditions similar to or as the same as in the operating theatre. Experimental model was made of 50 preparated and sterilized pig tendons of deep finger flexors, which are similar dimensions as human anterior cruciate ligament of the knee. Then, the tendons were contaminated with previously defined concentration of most common cause of contamination which is coagulase negative staphylococcus (ATCC 12228 Staphylococcus epidermidis). Contaminated tendons were mechanicaly irrigated with 500ml, 1000ml and 1500ml saline solution. After each irrigation a swab was taken and put in blood agar to grow. Following 24h of incubation, bacterial colonies were counted. Results of experimental model show that 1500ml of saline solution is required for decontamination of tendon. Results of experimental model were used in clinical part of the study which was conducted at the Clinic for orthopaedic surgery and traumatology in Clinical Centre of Vojvodina. It comprised of 200 patients, who were 15-50 years old. Patients were divided in two equal groups: tested and control group. In control group mechanical irrigation of auto-graft was done prior to its implementation with 500ml saline solution, while in tested group 1500ml of saline was used for irrigation. Results of clinical part of the study show that intraoperative irrigation with 1500ml of saline solution is enough for complete decontamination of auto-graft. Furthermore, degree of auto-graft contamination rises with prolonged exposure time on surrounding air, with incrised number of people in the operating theatre and also with number and sequence of operations during the day. Intraoperative mechanical irrigation proved to be a sufficient method that can be used in intraoperative autograft decontamination during anterior cruciate ligament reconstruction. The results of this study can be applied to other aspects of the surgery and could be used and further clinical<br />studies.</p>

<p>U savremenoj hirurgiji imperativ je da hirur&scaron;ka procedura bude efikasna, ali i da obezbedi kvalitetan i brz oporavak. Najbitniji segment operativnog lečenja je obezbediti maksimalan učinak kako bi se osobi omogućio brz i potpun povratak aktivnostima dnevnog života. Posebno je pojačano&nbsp;&nbsp; interesovanje za rekonstrukciju prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kod mlađe i sporsko aktivne populacije. Trendovi u medicini kao i u ortopedskoj hirurgiji idu u pravcu smanjenja postoperativnog krvarenja, bola i skraćenja postoperativnog oporavka. Supstancija sa antifibrinolitičkim delovanjem, kao &scaron;to je traneksamična kiselina, svakako je na&scaron;la svoje mesto u smanjenju postoperativnog krvarenja. Ciljevi istraživanja su se odnosili na utvrđivanje uticaja lokalno aplikovane traneksamične kiseline tokom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena na postoperativno krvarenje, posmatrane laboratorijske parametre, mere obima kolena, učestalosti postoperativnih komplikacija i kvaliteta postoperativnog oporavka između dve grupe ispitanika (ispitivana i kontrolna grupa). Studija je bila eksprimentalnog karaktera i sprovedena je u Kliničkom centru Vojvodine u Novom Sadu uz odobrenje etičke komisije. U istraživanje, metodom slučajnog izbora, bila su uključena 124 ispitanika oba pola raspoređena u dve grupe (ispitivana i kontrolna), a kod kojih je indikovana operativno zbrinjavanje prekida prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena i koji su dali pristanak da budu uključeni u studiju. Svi prikupljeni podaci su beleženi u protokol, koji je za ovo istraživanje posebno dizajniran. Ispitanici su bili podvrgnuti operativnom zahvatu, uz primenu op&scaron;te ili spinalne anestezije, sa postavljenom pneumatskom poveskom na operisanom ekstremitetu. Ispitivanoj grupi bilo je lokalno aplikovano 20 ml traneksamične kiseline, dok je u kontolnoj grupi na isti način aplikovano 20 ml NaCl 0,9 % rastvora. Postoperativni gubici krvi su praćeni i beleženi tokom 24 h od operacije, dok su laboratorijki nalazi uzorkovani preoperativno i sedmog postoperativnog dana. U posmatranom periodu (preoperativno, sedmog postoperativnog dana, treće i &scaron;este postoperativne nedelje) kod ispitanika je praćen obim kolena i pojava komplikacija (hematom, hemartroza). Nakon sprovedenog istraživanje, prikupljeni podaci su dokumentovani i statistički obrađeni. Rezultati istraživanja jasno ukazuju da postoji statistički značajna razlika (t=7.181, p&lt;0.001) u količni postoperativnog krvarenja između grupa. Prosečno postoperativno krvarenje u ispitivanoj grupi je bilo 71.29&plusmn;40.76 ml, u odnosu na kontrolnu grupu gde je postoperativno krvarenje iznosilo 154.35&plusmn;81.45 ml. U kontrolnoj grupi, postoperativno se beleže niže vrednosti hemoglobina (t=9.608, p&lt;0.001) i hematokrita (t=8.325, p&lt;0.001), i vi&scaron;e vrednosti trombocita (t=2.201, p=0.032) nego u ispitivanoj grupi. Podaci o postoperativnom bolu ispitanika govore u prilog statistički značajnoj razlici u jačini bola prve nedelje nakon operacije između ispitivane i kontrolne grupe (t=2.405, p=0.018) i treće nedelje nakon operacije (t=3.700, p&lt;0.001). U ispitivanoj grupi zabeležena je ređa pojava hematoma 6.45% (n=4), dok je u kontrolnoj grupi 19.35% (n=12). Svi pacijenti u uzorku su popunili upitnik o postoperativnom kvalitetu oporavka. Nije zabeležena statistički značajna razlika u kvalitetu postoperativnog oporavka nakon operacije između dve analizirane grupe ispitanika. Dobijeni rezultati o postoperativnom krvarenju, nakon aplikovane traneksamične kiseline, ukazuju na efikasnost leka i pri lokalnoj primeni tokom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena. S obzirom na insuficijentnost podataka, ovo ispitivanje stvara &scaron;iru osnovu za dalja istraživanja.</p> / <p>In modern surgery, we need an effective surgical procedure, which provides quality and rapid recovery. The most important segment of surgical treatment is to provide maximum impact to allow a person to return quickly and fully to the activities of daily living. There has been particular interest in the reconstruction of the anterior cruciate ligament in the younger and sport active population. Trends in medicine, as well as in orthopedic surgery, are heading towards reducing postoperative bleeding, pain, and postoperative recovery. A substance with antifibrinolytic activity, such as tranexamic acid, has certainly found its place in reducing postoperative bleeding. The objectives of the study were to determine the effect of locally applied tranexamic acid during the reconstruction of the anterior cruciate knee ligament on postoperative bleeding, observed laboratory parameters, measures of knee circumference, frequency of postoperative complications, and quality of postoperative recovery between the two groups of subjects (study and control group). The study was prospective, conducted at the Clinical Center of Vojvodina in Novi Sad with the approval of the ethics committee. The study, by random selection method, included 124 subjects of both sexes, divided into two groups (tested and control), which indicated operative management of the anterior cruciate ligament rupture and gave informed consent for inclusion in the study. All data collected were recorded in a protocol, which was specifically designed for this research. Subjects underwent surgery, with general or spinal anesthesia, with pneumatic attachment placed on the extremity undergoing surgery. The test group was given topically 20 ml of tranexamic acid, while the control group was administered 20 ml in the same way. NaCl 0.9% solution. Postoperative blood losses were monitored and recorded within 24 h of surgery, while laboratory findings were sampled preoperatively and on the seventh postoperative day. During the observed period (preoperatively, on the seventh postoperative day, on the third and sixth postoperative weeks), the knee volume and the occurrence of complications (hematoma, hemarthrosis) were monitored in the subjects. Following the survey, the data collected were documented and statistically processed. The study results indicate that there was a statistically significant difference (t = 7.181, p &lt;0.001) in the amount of postoperative bleeding between groups. The mean postoperative bleeding in the study group was 71.29 &plusmn; 40.76 ml, compared to the control group where postoperative bleeding was 154.35 &plusmn; 81.45ml. In the control group, lower hemoglobin values (t = 9.608, p &lt;0.001) and hematocrit (t = 8.325, p &lt;0.001) were observed postoperatively, and higher platelet counts (t = 2.201, p = 0.032) than in the study group. The data on the postoperative pain of the respondents support a statistically significant difference in the severity of pain on the first week after surgery between the study and the control group (t = 2.405, p = 0.018) and the third week after surgery (t = 3.700, p &lt;0.001). In the study group, the incidence of hematoma was less than 6.45% (n = 4), while in the control group it was 19.35% (n = 12). All patients in the sample completed a questionnaire on postoperative quality of recovery. There was no statistically significant difference in the quality of postoperative recovery after surgery between the two analyzed groups of subjects. The results of post-operative bleeding, after administrated tranexamic acid, indicate the efficacy of the drug and at a local application during the reconstruction of the anterior cruciate ligament. Due to the insufficiency of data, this study creates a broad basis for further research.</p>

<p>Ispitivanu grupu činilo je 1247 ispitanika sa povredama prednje ukr&scaron;tene veze kolena koji su operativno lečeni u periodu 2012.-2017. godina na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Kliničkog centra Vojvodine. Ciljevi istraživanja bili su utvrđivanje uticaja nivoa sportske aktivnosti i mehanizama povređivanja na nastanak povreda prednje ukr&scaron;tene veze kolena, zatim uticaj spolja&scaron;njih faktora rizika (vrsta sporta, rang takmičenja, vrsta podloge, trening ili utakmica, period treninga) na nastanak povreda prednje ukr&scaron;tene veze kolena, odnosno uticaj unutra&scaron;njih faktora rizika (pol, starost, BMI) na nastanak povreda ove strukture kolena. Od ukupnog broja ispitanika njih 517 (41,5%) su činili aktivni sportisti, a 730 (58,5%) rekreativci. Značajnu većinu u posmatranom uzorku su činili mu&scaron;karci (82,6%), osobe starosti od 16 do 25 godina (62,6%) i normalno uhranjenje osobe (62%). Do povrede prednje ukr&scaron;tene veze do&scaron;lo je kod njih 504 (40,5%) prilikom aktivnog bavljenja sportom, dok su se povrede prilikom rekreativnog bavljenja sportom dogodile kod 741 ispitanika (59,5%). Među aktivnim sportistima, vi&scaron;e od dve trećine se takmičilo na internacionalnom ili republičkom nivou, odnosno u najvi&scaron;im rangovima takmičenja. Kontaktnim kolektivnim sportovima (fudbal, ko&scaron;arka i rukomet) bavilo se 77,9% ispitanika. Nekontaktnim sportovima kao &scaron;to su odbojka, borilački sportovi i skijanje bavilo se 22,1% ispitanika, pri čemu je najveći broj povreda nastao prilikom igranja fudbala (51,3%). Statistički značajno vi&scaron;e povreda (i prilikom aktivnog i prilikom rekreativnog bavljenja sportom) je nastalo bez direktnog kontakta (nekontaktne povrede koje su činile 78,7% povreda), pri čemu je najveći broj povreda nastao usled promene pravca i ritma kretanja. Kod aktivnih sportista najvi&scaron;e povreda dogodilo se na utakmicama (73,8%), slede povrede na treningu (24,1%), dok se na rekreaciji povredilo svega 2,1% ispitanika. Značajno vi&scaron;e povreda dogodilo se na sredini bavljenja sportskom aktivno&scaron;ću (47,4%) u odnosu na povrede na zagrevanju, početku, odnosno kraju sportske aktivnosti. Povrede su značajno če&scaron;će nastajale na travi (42%) i parketu (28%), nego na drugim vrstama podloge. Najveći broj ispitanika povredio se noseći patike prilikom bavljenja sportskom aktivno&scaron;ću. Postoje značajne razlike u kontekstu povređivanja u zavisnosti od pola ispitanika. Žene su u značajno većem procentu povređivane prikom aktivnog bavljenja sportom, dok su se mu&scaron;karci če&scaron;će povređivali na rekreaciji. Žene su se najče&scaron;će povređivale na rukometu, mu&scaron;karci na fudbalu. U odnosu na mu&scaron;karce, kod žena su povrede znatno ređe nastajale prilikom direktnog kontakta, a kad je u pitanju mesto povređivanja, žene su se če&scaron;će nego mu&scaron;karci povređivale na treningu. Preko 50% žena je povređeno na parketu, dok se najveći broj mu&scaron;karaca povredio na travi. Ispitanici sa prekomernom telesnom masom značajno če&scaron;će su se povređivali prilikom rekreacije, dok su se normalno uhranjeni če&scaron;će povređivali prilikom aktivnog bavljenja sportom. Faktori rizika za nastanak povreda prednje ukr&scaron;tene veze su brojni i specifični, odnosno da za svaku populacionu kategoriju postoje rizici, ali se uočava da su u svim sportovima, na svim podlogama i kod svih ispitanika povrede najče&scaron;će nastajale nekontaknim mehanizmom povređivanja. Formiranjem registra povređenih omogućilo bi se bolje razumevanje faktora rizika i njihovog međusobnog uticaja, kao i definisanje profila osoba pod najvećim rizikom za nastanak povrede prednje ukr&scaron;ene veze kolena. Na taj način obezbedile bi se potrebne informacije za planiranje preventivnih programa usmerenih na smanjenje rizika od povređivanja i omogućilo bi se sprovođenje odgovarajućih mera selektivne prevencije.</p> / <p>The study group consisted of 1247 respondents with anterior cruciate ligament injuries who were surgically treated in the period 2012-2017. at the Clinic for Orthopedic Surgery and Traumatology of the Clinical Center of Vojvodina. The objectives of the study were to determine the impact of sports activity levels and injury mechanisms on the occurrence of anterior cruciate ligament injuries, then the impact of external risk factors (type of sport, competition rank, type of surface, training or match, training period) on the occurrence of anterior cruciate ligament injuries and the influence of internal risk factors (gender, age, BMI) on the occurrence of injuries of this knee structure. Out of the total number of respondents 517 (41.5%) were active athletes, and 730 (58.5%) were recreational athletes. A significant majority in the observed group were men (82.6%), persons aged 16 to 25 years (62.6%) and normal BMI respondents (62%). Anterior cruciate ligament injury occurred in 504 of them (40.5%) during active sports, while injuries during recreational sports occurred in 741 respondents (59.5%). Among active athletes, more than two thirds competed at the international or national level- in the highest ranks of the competition. Contact collective sports (football, basketball and handball) were practiced by 77.9% of respondents. 22.1% of respondents practiced non-contact sports such as volleyball, martial arts sports and skiing. The largest number of injuries occurring while playing football (51.3%). Statistically significantly more injuries (both during active and recreational sports) occurred without direct contact (noncontact injuries-78,7% of total injuries number), with the largest number of injuries caused by changes in the direction and rhythm of movement. Among active athletes, most injuries occurred in matches (73.8%), followed by injuries in training (24.1%), while only 2.1% of respondents were injured in recreation. Significantly more injuries occurred in the middle of engaging in sports activity (47.4%) compared to injuries during the warm-up, beginning and end of sports activity. Injuries occurred significantly more often on grass (42%) and floor (28%) than on other types of surfaces. Most of the respondents were injured wearing sneakers while doing sports. There are significant differences in the context of injury depending on the gender of the respondents. A significantly higher percentage of women were injured during active sports, while men were more often injured during recreational sport activities. Women were most often injured in handball, men in football. Compared to men, injuries were much less common in women during direct contact, and when it comes to the place of injury, women were injured more often than men during training acitivities. Over 50% of women were injured on the floor, while the largest number of men were injured on the grass. Subjects with overweight were significantly more likely to be injured during recreational sport acitivites, while those with normal BMI were more likely to be injured during active sports. Risk factors for anterior cruciate ligament injuries are numerous and specific and there are risks for each population category, but it is noticed that in all sports, on all surfaces and in all subjects, injuries were most often caused by a noncontact injury mechanism. The formation of a Register of injuries would enable a better understanding of risk factors and their mutual influence, as well as the definition of the profile of persons at greatest risk for the occurrence of an anterior cruciate ligament injury. This would provide the necessary information for planning prevention programs aimed at reducing the risk of injury and would enable the implementation of appropriate selective prevention measures.</p>