Return to search

Medios, género y política: representación en prensa escrita de las ministras españolas (1982 – 2011)

Esta tesis analiza y compara la representación en prensa escrita de 38 ministras y 105
ministros españoles que han ocupado carteras de diferente prestigio a lo largo de un
amplio periodo de tiempo (1982 – 2011). Se compara la cobertura realizada por cuatro
diarios de referencia y con diferentes opciones ideológicas como son El País, La Vanguardia,
El Mundo y ABC, analizándose un total de 6.081 artículos.
La tesis está estructurada en seis capítulos. En primer lugar, se abordan los tres conceptos
relacionados con la investigación: género, política y medios, examinando la significación
general de la representación de las mujeres políticas en los medios. En el capítulo
metodológico se presenta el diseño de la investigación y se establece la hipótesis principal
según la cual las ministras son encuadradas por los medios de forma diferente a sus
colegas varones obteniendo éstas una menor visibilidad, una cobertura más centrada en
cuestiones personales y una evaluación más negativa.
A continuación se procede al análisis empírico de la investigación, que queda dividida en
tres capítulos. En el capítulo cuarto se realiza un análisis de los primeros cuatro gabinetes
en las presidencias de Felipe González (1982), José María Aznar (1996), José Luís
Rodríguez Zapatero (2004) y Mariano Rajoy (2011). Se analiza el primer gabinete con el
objetivo de comprobar cómo es la cobertura recibida por ministros y ministras al frente de
diferentes carteras durante un mismo periodo de tiempo. En el capítulo quinto se analizan
todos los nombramientos habidos desde 1982 hasta 2011. Se analiza la cobertura recibida
por ministros y ministras en función del prestigio, presidencia, diario y género del autor
de la pieza periodística. En el análisis por prestigio se dividen las carteras en prestigio alto
(Defensa, Economía, Asuntos Exteriores, Interior, Vicepresidencia), prestigio medio (Agricultura,
Fomento, Sanidad, Industria, Justicia, Trabajo, Administración Pública) y prestigio bajo
(Cultura, Educación, Asuntos Sociales, Igualdad, Vivienda, Medio Ambiente) con el objeto de
comprobar si las diferencias en la cobertura de ministros y ministras vienen dadas por el
tipo de cartera ocupada. En el capítulo seis, con el fin de profundizar en la representación
de ministros y ministras en una cartera de prestigio alto y en una cartera de prestigio bajo,
se realiza un análisis exhaustivo de dos ministerios: Defensa, una cartera considerada de
prestigio alto y de hegemonía masculina, y Cultura, cartera considerada de prestigio bajo y
una de las carteras en las que se encuentra una mayor presencia femenina.
El último capitulo está dedicado a las conclusiones. El análisis realizado muestra la
existencia de cierto sesgo en la representación de las ministras españolas: las ministras ven
reproducidas sus declaraciones en menor medida que los ministros varones, su género es
considerado mucho más relevante, son asociadas en mayor medida con una figura
masculina, su apariencia resulta todavía importante para los medios, y en su cobertura se
observan más rasgos negativos así como también un menor tono positivo de cobertura que
sus colegas varones. Pero esta cobertura diferenciada no se puede atribuir en su totalidad
al género sino que también es importante el tipo de cartera ocupada por las mujeres
puesto que la investigación realizada apunta a que las ministras al frente de carteras de
prestigio alto no sólo son más visibles sino que sus declaraciones son reproducidas en
mayor medida, así como se las asocia más con rasgos positivos y obtienen un menor tono
negativo de cobertura. / This dissertation explores and compares print media representation of the Spanish female
and male cabinet ministers holding different prestige portfolios over an extended period
of time (1982 – 2011). The appointment of 143 ministers, 105 men and 38 women, is
analyzed. The press corpus consists of 6,081 stories published in the four most widely
circulated newspapers in Spain: El País, La Vanguardia, El Mundo and ABC. These
newspapers are selected for their circulation size and because they capture news coverage
from across the ideological spectrum.
The thesis is divided into six chapters. First, the three core concepts of the research are
presented: gender, politics, and media. The chapter examines the overall significance of
the representation of women politicians in the media. The next chapter deals with the
research design. In this chapter the main hypothesis of the research is presented: the media
frames female cabinet ministers in a different way to their male colleagues as they are less
visible, coverage is more focused on their personal life and they receive a more negative
evaluation.
The empirical analysis of the research is divided into three chapters. The first one analyzes
the first four cabinets of the presidencies of Felipe González (1982), José María Aznar
(1996), José Luís Rodríguez Zapatero (2004) and Mariano Rajoy (2011), two Socialist
governments and two Conservative governments. This analysis tries to point out the
coverage received by female and male cabinet ministers holding different portfolios
during the same period of time. The fifth chapter examines the appointment of men and
women cabinet ministers from 1982 through 2011. Coverage is analyzed by prestige type,
presidency, newspaper and gender of the journalist. Portfolios are divided into highprestige
(Defense, Economy, Foreign Affairs, Home Affairs, Vice presidency), medium-prestige
(Agriculture, Health, Industry, Justice, Labor, Public Works) and low-prestige (Education,
Culture, Environment, Social Welfare, Housing). As women have largely been relegated to
low-prestige policy areas, this chapter tries to look at differences in the coverage by type of
the portfolio. Chapter six analyzes the coverage of men and women ministers nominated
to the Defense portfolio, a “masculine” and high-prestige portfolio. The chapter also
examines the coverage of men and women appointed to the low prestige portfolio of
Culture, a cabinet post also viewed as “feminine”.
The last chapter is devoted to conclusions. It is argued that the analyses confirm the
existence of a bias in the representation of Spanish women ministers: women are less likely
than men to be quoted in the press; gender of female cabinet members is considered much
more relevant; women are more likely to be related to a male mentor; appearance is still
important in the coverage of female ministers; female cabinet members are more likely to
be related to negative traits in a significant higher percentage than men, and they receive a
less positive tone of coverage . This distinct coverage cannot be only attributed to the
gender of the female minister but is also linked to the type of portfolio hold by women.
The position occupied by women ministers may be important, too: female ministers
holding high-prestige portfolios are more visible, their statements are quoted more often,
they are more likely to be related to positive traits and also have a lower negative tone.

Identiferoai:union.ndltd.org:TDX_UAB/oai:www.tdx.cat:10803/283540
Date08 October 2014
CreatorsFernández García, Núria
ContributorsCosta Badia, Pere-Oriol, Universitat Autònoma de Barcelona. Departament de Periodisme i Ciències de la Comunicació
PublisherUniversitat Autònoma de Barcelona
Source SetsUniversitat Autònoma de Barcelona
LanguageSpanish
Detected LanguageSpanish
Typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesis, info:eu-repo/semantics/publishedVersion
Format314 p., application/pdf
SourceTDX (Tesis Doctorals en Xarxa)
Rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess, L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/es/

Page generated in 0.0022 seconds