Αντικείμενο αυτής της μελέτης είναι οι Τραχίνιες του Σοφοκλή και ο τρόπος με τον οποίο ο τραγικός ποιητής επενέργησε τόσο σ΄ επίπεδο μύθου όσο και σ΄ επίπεδο γλωσσικού ύφους επάνω στο υλικό μυθολογικό και λογοτεχνικό, που παρέλαβε και γνώριζε πολύ καλά, προκειμένου να οργανώσει τον ολότελα δικό του ποιητικό λόγο και να πλάσει τον ολότελα δικό του τραγικό κόσμο.
Πιο συγκεκριμένα, στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται μία διακειμενική προσέγγιση του τέλους που επέλεξε για τον Ηρακλή ο Σοφοκλής στις Τραχίνιες του σε σχέση με τον θάνατο και την αποθέωση του μεγάλου ήρωα, όπως παρουσιάζονται στα Ομηρικά Έπη και στον Γυναικῶν Κατάλογο του Ησιόδου. Ο Σοφοκλής ξεπερνά τους προκατόχους του επικούς ποιητές και καινοτομεί καθώς ο θάνατος και η αποθέωση του Ηρακλή δεν είναι μία κατάσταση συντελεσμένη, όπως στον Όμηρο και τον Ησίοδο, αλλά μία ενέργεια σε εξέλιξη: παρακολουθούμε επί σκηνής έναν νέο θεό εν τη γενέσει του. Βλέπουμε τον μεγάλο εκπολιτιστή ήρωα περνώντας μέσα από τον έσχατο πόνο ένα ακριβώς βήμα πριν γίνει ένας νέος θεός δίπλα στους παραδοσιακούς θεούς του Ολύμπου. Τι συμβαίνει όμως στις Τραχίνιες με την ανθρώπινη πλευρά του μεγάλου Ηρακλή;
Το δεύτερο κεφάλαιο αυτής της εργασίας επικεντρώνεται στο νόστο του ανθρώπου – Ηρακλή. Ο Σοφοκλής χτίζει αυτόν το νόστο επάνω σε δύο άλλους διάσημους νόστους προκατόχων του ποιητών, τον ομηρικό νόστο του Οδυσσέα και τον αισχύλειο νόστο του Αγαμέμνονα. Ο σοφόκλειος Ηρακλής επιστρέφει ως πολύπαθος Οδυσσέας για να μεταμορφωθεί και να εξοντωθεί λίγο αργότερα ως αισχύλειος Αγαμέμνονας. Όταν στις Τραχίνιες ο νόστος του Ηρακλή ολοκληρωθεί, ο μεγάλος Πανελλήνιος ήρωας δεν θα είναι πια ούτε Οδυσσέας ούτε Αγαμέμνων αλλά ένας νέος ήρωας, ένας ήρωας τραγικός. Λίγο πριν ο Ηρακλής χαθεί μέσα στις φλόγες και γίνει ένας νέος θεός, είναι υποχρεωμένος να φέρει εις πέρας έναν τελευταίο άθλο: είναι υποχρεωμένος να πραγματοποιήσει μία δύσκολη και απαραίτητη μετάβαση από έναν αρχαϊκό ηρωισμό λαγνείας, φυσικής δύναμης και αιματοχυσίας, τον ηρωισμό του παλιού επικού κόσμου, σ’ έναν ηρωισμό πραγματικά τραγικό. Ο Ηρακλής των Τραχινίων αποδεικνύεται ένας νέος τύπος ανθρώπου - ήρωα ο οποίος νικά τον πιο άγριο εχθρό, τα τέρατα που κρύβονται μέσα στην ίδια την ανθρώπινη φύση του. Αυτός είναι ο ηρωισμός ο οποίος ίσως βρει μία τιμημένη θέση μέσα στην πόλη. / The subject of this work is Sophocles’ Trachiniae and how the tragic poet elaborated his mythological and literary sources as far as the plot and the language of his play are concerned, in order to create his own poetic language and his own tragic world.
To be more exact, the aim of the first chapter is an intertextual approach of the ending that Sophocles chose for Heracles in his Trachiniae in relation to the death and apotheosis of the great hero, as they are presented in Homer’s epics and Hesiod’s Women’s Catalogue. Sophocles surpassed his preceding epic poets and managed to innovate because Heracles’ death and apotheosis are not a complete state, as in Homer and Hesiod, but an action in progress: in Trachiniae we watch a new god being born on stage. We watch the great civilizing hero suffering the greatest pain of all and at the same time being about to take his place among the old gods of Olympus. But what happens with Heracles’ human side in Trachiniae?
The second chapter focus on Heracles’ return home, the great hero’s nostos. Sophocles organizes this nostos based on two other famous heroes coming back home and the description of their journey by two older poets: the Homeric Odysseus and the Aeschylean Agamemnon. Sophoclean Hercules is coming back as a storm – tossed Odysseus in order to be transformed and later murdered as an Aeschylean Agamemnon. When Heracles’ nostos is completed in the Trachiniae, the great Panhellenic hero will not be Odysseus or Agamemnon but a new hero, a tragic hero. Before Heracles disappears into the flames and becomes a new god, he must carry out one last labour: he must enact a painful transition from an archaic heroism of lust, physical strength and bloodshed, the heroism of the old epic world, to a heroism that is truly tragic. In the Trachiniae Heracles is proved to be a new kind of man – hero who beats the worst enemy, the monsters which hide into the human nature itself. This is a heroism which might find a place of honor within the polis.
| Identifer | oai:union.ndltd.org:upatras.gr/oai:nemertes:10889/1303 |
| Date | 26 January 2009 |
| Creators | Καλή, Ελένη |
| Contributors | Βαλάκας, Κωνσταντίνος, Kali, Eleni, Βαλάκας, Κωνσταντίνος, Στεφανόπουλος, Θεόδωρος, Αρβανίτη, Αικατερίνη |
| Source Sets | University of Patras |
| Language | gr |
| Detected Language | Greek |
| Type | Thesis |
| Rights | 0 |
| Relation | Η ΒΥΠ διαθέτει αντίτυπο της διατριβής σε έντυπη μορφή στο βιβλιοστάσιο διδακτορικών διατριβών που βρίσκεται στο ισόγειο του κτιρίου της. |
Page generated in 0.0036 seconds