<p>U okviru doktorske disertacije predstavljen je<br />razvoj hibridnog modela za ocenjivanje životnog ciklusa<br />proizvoda i procesa. Razvoj hibridnog modela se ogleda<br />kroz unapređenje postojećeg metodskog okvira LCA, te je<br />stoga uključio razvoj svih faza LCA, a koje obuhvataju<br />definisanje cilja i predmeta, inventar životnog ciklusa,<br />ocenjivanje uticaja životnog ciklusa i interpretaciju<br />rezultata. Najznačajnija unapređenja su sprovedena u<br />okviru faza inventara životnog ciklusa i ocenjivanja uticaja<br />životnog ciklusa. Izmene koje se odnose na način<br />prikupljanja podataka, su razvijene zbog uključivanja<br />parametara potrebnih za izračunavanje vrednosti sadržaja<br />eksergije tokova. Unapređenje faze ocenjivanja uticaja<br />životnog ciklusa se ogleda kroz razvoj originalnog pristupa<br />za izračunavanje ukupne potrošnje eksergije, kroz<br />uključivanje dodatne kategorije uticaja, razvijanje<br />indikatora kategorije uticaja i razvijanje pristupa za<br />izračunavanje karakterizacionih faktora. Sprovedena je i<br />analiza postojećih LCIA metoda, radi izbora adekvatnog<br />metoda u koji će biti uključena dodatna kategorija uticaja,<br />kao i indikator kategorije uticaja, koji zajedno opisuju<br />ukupnu potrošnju eksergije tokom čitavog životnog<br />ciklusa. Takođe, prilikom razvoja kategorije uticaja su<br />poštovani određeni kriterijumi, koje ona mora da zadovolji<br />da bi mogla biti adekvatno uključena u odabrani LCIA<br />metod. Pored toga, bitan deo unapređenja ocenjivanja<br />uticaja životnog ciklusa, leži u razvoju proračuna<br />karakterizacionih faktora. Razvijena dodatna kategorija<br />uticaja nazvana je Ukupna potrošnja eksergije - UPE, a<br />izražava se preko indikatora MJex. LCIA metod koji je<br />odabran na osnovu SWOT analize u koji je ova dodatna<br />kategorija uticaja uključena je CML metod. Postavljeni<br />hibridni metodski okvir posmatra kompletan životni ciklus,<br />ali i svaki od jediničnih procesa koji uključuju elementarne<br />tokove, odnosno tokove uzete iz prirodnog sistema bez<br />dodatne obrade, kao i tokove proizvoda, odnosno tokovekoji su na neki način izmenjeni od strane pojedinih<br />antropogenih sistema. Izračunavanje sadržaja eksergije i<br />karakterizacionih faktora je sprovedeno kako za<br />elementarne tokove tako i za tokove proizvoda.<br />Funkcionalnost i praktična primenljivost razvijenog<br />hibridnog modela je verifikovana na dva primera, koji su<br />obuvatili proizvodnju laminatnog parketa i međusobnu<br />komparaciju hibridnih baznih predajničkih stanica i<br />konvencionalnih baznih predajničkih stanica. Dobijeni<br />rezultati daju jednu zaista detaljniju i širu sliku mehanizma<br />nastanka i izvora negativnih uticaja tokom životnog ciklusa<br />posmatranih industrijskih sistema. Time je potvrđena<br />njegovu praktična primenljivost, kao i ukupni cilj<br />istraživanja. Rezultati istraživanja realizovani u okviru<br />doktorske disertacije, u opštem smislu, daju doprinos<br />stvaranju osnove za izdradnju puta ka razvoju i proizvodnji<br />održivih proizvoda i procesa. Razvijeni hibridni model za<br />ocenjivanje životnog ciklusa proizvoda i procesa pruža<br />dodatne informacije, koje mogu biti korisne u procesu<br />donošenja odluka na svim nivoima, kako u industriji tako i<br />u državnim institucijama.</p> / <p>This PhD thesis presented the development of a<br />hybrid model for life cycle assessment of products and<br />processes. The development of a hybrid model includes the<br />improvement of the existing methodological LCA<br />framework, and therefore of all phases of the LCA:<br />definition of goal and scope, inventory analysis, life cycle<br />impact assessment and interpretation. The most significant<br />improvements have been made within the inventory<br />analysis and life cycle impact assessment phases.<br />Improvement have been made in relation to the method of<br />data collection, due to the inclusion of parameters for<br />calculation of the exergy content of in- and output flows.<br />Improvement of the life cycle impact assessment phase is<br />reflected through the development of original approach for<br />calculating the total consumption of exergy, through the<br />inclusion of additional impact category, development of<br />indicator for impact category and development of method<br />for calculation of characterization factors. The analysis of<br />existing LCIA methods was performed, in order to choose<br />the appropriate method that will incorporate this additional<br />impact category, as well as an impact category indicator,<br />which together should describe the total consumption of<br />exergy throughout the entire life cycle. Further,<br />development of this impact category have been complied<br />with certain criteria which it must meet in order to be<br />properly incorporated in the chosen LCIA method. Besides<br />this, an important part of improvement of the life cycle<br />impact assessment is the development of method for<br />calculation of characterization factors. Developed<br />additional impact category is named Total exergy<br />consumption, and it's expressed through indicator of MJex.<br />LCIA method that is chosen based on the performed<br />SWOT analysis and which incorporated this additional<br />impact category is CML method. Developed hybrid<br />methodological framework takes into account the entire life<br />cycle, and each of the unit processes that involves<br />elementary flows (flows taken from the natural system<br />without any further processing), as well as product flows(flows that are in some way altered by certain<br />anthropogenic system). Calculation of exergy and<br />characterization factors was performed for both elementary<br />and product flows.<br />Functionality and practical applicability of the<br />developed hybrid model was verified through two case<br />studies, which are the production of laminate parquet<br />flooring and comparison of hybrid base transceiver stations<br />and conventional base transceiver stations. The obtained<br />results provided more detailed and more broader insight of<br />the mechanism of the generation and source of negative<br />impacts throughout the life cycle of observed industrial<br />systems. Thus, the practical applicability of the developed<br />hybrid model and goal of the research have been<br />confirmed. The results of the research contribute to<br />creation of the foundation for designing a path towards<br />development and manufacturing of sustainable products<br />and processes. The developed hybrid model for the life<br />cycle assessment of products and processes provides<br />additional information that may be useful in decisionmaking<br />process at all levels, within both industry and<br />government institutions.</p>
| Identifer | oai:union.ndltd.org:uns.ac.rs/oai:CRISUNS:(BISIS)100597 |
| Date | 11 July 2016 |
| Creators | Milanović Branislav |
| Contributors | Budak Igor, Martinov Milan, Glišović Srđan, Vukelić Đorđe, Kiš Ferenc |
| Publisher | Univerzitet u Novom Sadu, Fakultet tehničkih nauka u Novom Sadu, University of Novi Sad, Faculty of Technical Sciences at Novi Sad |
| Source Sets | University of Novi Sad |
| Language | Serbian |
| Detected Language | Unknown |
| Type | PhD thesis |
Page generated in 0.0027 seconds