Στη συγκεκριμένη διπλωματική εργασία αναλύεται το πρόβλημα του εντοπισμού ομάδων σε σύνολα δεδομένων (ομαδοποίηση δεδομένων).
Δίνεται μια σύντομη ανασκόπηση των μεθόδων που χρησιμοποιούνται σήμερα στην ομαδοποίηση δεδομένων και ιδιαίτερα στην ολοένα και αυξανόμενη χρήση Εξελικτικών Αλγόριθμων (ΕΑ) στην ομαδοποίηση. Οι ΕΑ έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικοί σε μια πληθώρα προβλημάτων βελτιστοποίησης. Η χρήση ΕΑ είναι αναμενόμενη, καθώς η ομαδοποίηση δεδομένων μπορεί να εκφραστεί και ως πρόβλημα
βελτιστοποίησης. Επιπρόσθετα, παρουσιάζεται μια μέθοδος αντιμετώπισης της (συνήθως) μεγάλης διάστασης των προβλημάτων ομαδοποίησης, κάτι που επιβαρύνει ιδιαίτερα τους ΕΑ.
Αναλυτικότερα, το πρώτο μέρος της διπλωματικής εργασίας παρέχει μια σφαιρική εικόνα του προβλήματος της ομαδοποίησης καθώς και των κατηγοριών των αλγορίθμων, που έχουν προταθεί για τον εντοπισμό ομάδων. Επιπλέον, παρουσιάζονται δομές δεδομένων που χρησιμοποιούνται από αλγόριθμους ομαδοποίησης για την επιτάχυνσή τους, όπως είναι τα Range Trees και τα BBD Trees.
Εν συνεχεία, παρουσιάζονται αναλυτικά οι ΕΑ και ο τρόπος εφαρμογής τους σε προβλήματα ομαδοποίησης δεδομένων, αναλύοντας τρόπους αναπαράστασης του προβλήματος ομαδοποίησης, έτσι ώστε να είναι δυνατή η χρήση ΕΑ καθώς επίσης και οι μορφές των αντικειμενικών συναρτήσεων. Εισάγεται μια νέα προσέγγιση της εφαρμογής των ΕΑ σε προβλήματα ομαδοποίησης με σκοπό την πλήρη αποδέσμευση της διαδικασίας από εκτιμήσεις του πλήθους των ομάδων. Η διπλωματική εργασία κλείνει με τη σύγκριση υπάρχοντων αλγορίθμων ομαδοποίησης, που εφαρμόζουν την καθιερωμένη προσέγγιση της εφαρμογής των ΕΑ σε προβλήματα ομαδοποίησης, ένα νέο τρόπο εφαρμογής των ΕΑ, καθώς και κλασικούς αλγόριθμους όπως ο k-means και ο DBSCAN. Η σύγκριση γίνεται σε τεχνητά σύνολα δεδομένων, το κάθε ένα με διαφορετικές ιδιαιτερότητες. / In this master thesis, the problem of finding groups in data sets (data clustering) is analyzed. Data clustering methods in general and, more specifically, Evolutionary Algorithms (EA) based methods are shortly reviewed. EA's have proven to be effective in a extensive number of optimization problems. Since data clustering can be formulated as an optimization problem, EA can be utilized. Additionally, a method of reducing the (usually) large dimensionality of clustering problems is presented, since this hinders the performance and stability of EAs.
The first part of this thesis provides an introduction to clustering as well as to existing clustering algorithms. Additionally, data structures used by clustering algorithms such as Range trees and BBD trees are described. After that, EA is described thoroughly as well as approaches of applying them on clustering problems, by analyzing forms of presenting a clustering problem in a way than an EA can be used, as well as and possible objective functions. A new approach of applying EAs on clustering problems is introduced, in an attempt to automatically determine the number of clusters present in a data set. Finally, an existing EA-based method and well known clustering algorithms such as k-means and DBSCAN are compared to the proposed approach. This comparison is made on artificial data sets, each one with its own characteristics.
| Identifer | oai:union.ndltd.org:upatras.gr/oai:nemertes:10889/2120 |
| Date | 20 October 2009 |
| Creators | Οικονομάκης, Εμμανουήλ Κ. |
| Contributors | Βραχάτης, Μιχαήλ Ν., Ikonomakis, Emmanouil K., Αλεβίζος, Παναγιώτης, Αλεβίζος, Φίλιππος, Βραχάτης, Μιχαήλ Ν. |
| Source Sets | University of Patras |
| Language | gr |
| Detected Language | Greek |
| Type | Thesis |
| Rights | 0 |
| Relation | Η ΒKΠ διαθέτει αντίτυπο της διατριβής σε έντυπη μορφή στο βιβλιοστάσιο διδακτορικών διατριβών που βρίσκεται στο ισόγειο του κτιρίου. |
Page generated in 0.0021 seconds