Το αδενοκαρκίνωμα του προστάτη αποτελεί μείζων και κλιμακούμενο πρόβλημα παγκοσμίως. Σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί την πιο κοινά διαγνωσμένη κακοήθεια στους άνδρες. Η μετάσταση των καρκινικών κυττάρων αποτελεί την κύρια αιτία θνησιμότητας και συχνά συμβαίνει μέσω του λεμφαγγειακού συστήματος που αποτελεί την κυριότερη οδό για την διαφυγή των καρκινικών κυττάρων. Η εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων στους λεμφαδένες είναι ένα από τα πρώτα βήματα της μεταστατικής διαδικασίας και αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την πρόγνωση. Η λεμφαγγειογένεση (σχηματισμός νέων λεμφαγγείων) θεωρείται καθοριστική για την μετάσταση των καρκινικών κυττάρων στους λεμφαδένες. Οι λεμφαγγειογενετικοί παράγοντες φαίνεται να προάγουν, τη δημιουργία νέων λεμφαγγείων καθώς και τη μετάσταση του πρωτοπαθούς όγκου στους λεμφαδένες. Ένα από τους παράγοντες αυτούς είναι ο VEGF-C. Σκοπός. Η μελέτη αυτή σχεδιάστηκε για την σύγκριση της λεμφαγγειοβρίθειας μεταξύ προστατικών καρκινωμάτων με και χωρίς λεμφαδενικές μεταστάσεις. Σκοπό της εργασίας αποτελούσε επίσης η διευκρίνιση του ρόλου που παίζει ο λεμφαγγειογενετικός παράγοντας VEGF-C στις λεμφαδενικές μεταστάσεις. Σχεδιασμός της μελέτης. Για τον λόγο αυτό εγκλεισμένοι σε παραφίνη ιστοί 87 ασθενών οι οποίοι υποβλήθηκαν σε ριζική προστατεκτομή επεξεργάσθηκαν με τη διαδικασία της ανοσοϊστοχημείας με μονοκλωνικά αντισώματα για της πρωτεΐνες CD-31, Lyve-1, podoplanin και VEGF-C. Αποτελέσματα. Ετερογενής χρώση για τον VEGF-C παρατηρήθηκε στο σύνολο των καρκινικών δειγμάτων. Η ανοσοχρώση παρουσίαζε μεγαλύτερη ένταση στα περιστατικά με λεμφαδενικές μεταστάσεις σε σχέση με αυτά που έφεραν αρνητικούς λεμφαδένες. Μεγαλύτερη λεμφαγγειοβρίθεια εντοπίσθηκε γύρω από τον όγκο σε σχέση με τις εντός του όγκου περιοχές. Η λεμφαγγειοβρίθεια δεν σχετίσθηκε με την ύπαρξη μεταστάσεων ούτε με το grade του όγκου. Συμπεράσματα. Από κοινού τα αποτελέσματα αυτά προτείνουν ότι η λεμφαγγειοβρίθεια δεν μπορεί να αποτελέσει προγνωστική μεταβλητή των λεμφαδενικών μεταστάσεων στο αδενοκαρκίνωμα του προστάτη. Ο VEGF-C παρουσιάζει έντονη έκφραση στις καρκινικές περιοχές και η σχέση που εντοπίσθηκε με τις λεμφαδενικές μεταστάσεις προτείνει ένα πιθανό ρόλο στην ανάπτυξη λεμφαδενικών μεταστάσεων. Πχ μέσω της αυξημένης διαπερατότητας των τοιχωμάτων των λεμφαγγείων. / Carcinoma of the prostate now constitutes a major and escalating international health problem. In many developed countries prostate cancer is the most commonly diagnosed malignancy in men. The metastatic spread of tumor cells is the most lethal aspect of cancer and often occurs via the lymphatic vasculature which serves as a major route for tumour metastasis. The dissemination of malignant cells to the regional lymph nodes is an early step in the progression of prostate tumours and is an important determinant of prognosis. Lymphangiogenesis (formation of new lymphatic vessels) is thought to be crucial for cancer cells to metastasise to the regional lymph nodes. Lymphangiogenic growth factors have been identified that promote formation of tumor lymphatics and metastatic spread of tumor cells to lymph nodes. These include the secreted glycoproteins vascular endothelial growth factor- C (VEGF-C) Purpose: This study was designed to compare prostate carcinoma, with and with no lymph node metastasis, for lymphatic vessel density (LVD) and the expression of the lymph-endothelial specific growth factor, vascular endothelial growth factor C (VEGF-C), to determine their role in lymphogenic metastasis. Experimental Design: For this purpose paraffin-embedded tissues obtained from 87 patients who underwent radical prostatectomy were immunostained with D2-40, CD-31, Lyve-1 and VEGF-C monoclonal antibodies. The associations between the results were analyzed with statistic analysis protocols. Results: Widespread, heterogeneous staining for VEGF-C was observed in all cancer specimens. Intensity of VEGF-C staining was higher in carcinomas with lymph node metastasis than in those with negative lymph nodes. The highest LVD was found in periphery as opposed to tumorous areas. There was no correlation with clinical staging. Conclusions: Together, these results suggest that LVD is not a prognostic variable for the process of lymphogenic metastasis in prostate cancer. VEGF-C is up-regulated in prostate cancer and its correlation with lymph node status suggests a role for the development of lymph node metastasis. e.g. via an increased permeability of lymphatic vessels.

Το αδενοκαρκίνωμα του προστάτη αποτελεί σημαντικό πρόβλημα υγείας σε παγκόσμια κλίμακα. Οι διαθέσιμες μέθοδοι κλινικής σταδιοποίησης φαίνεται να μην επαρκούν εφόσον 10% περίπου των ασθενών στους οποίους διαγιγνώσκεται εντοπισμένη νόσος και υποβάλλονται σε ριζική προστατεκτομή εμφανίζουν ήδη μετάσταση στους λεμφαδένες. Το αναπτυσσόμενο ενδιαφέρον για τη μοριακή σταδιοποίηση βασίζεται στα αποτελέσματα μελετών που χρησιμοποιούν δείκτες λεμφαγγείων και λεμφαγγειογενετικούς παράγοντες στην πρόβλεψη της κατάστασης των λεμφαδένων. Ερευνητικές μελέτες στο καρκίνωμα του μαστού, του τραχήλου και του στομάχου υποδεικνύουν τη στενή σχέση ανάμεσα στη λεμφαγγειακή πυκνότητα (LVD) και τις λεμφαδενικές μεταστάσεις. Ο διατηρημένος στόχος της ραπαμυκίνης στα θηλαστικά (mTOR) αποτελεί κινάση σερίνης/θρεονίνης του σηματοδοτικού μονοπατιού (PI3K)/AKT. Μεγάλος αριθμός μελετών υποδεικνύει το πιθανό ρόλο του m-TOR στην αγγειογένεση μέσω της επαγωγής του VEGF-A. Αποτελέσματα μελετών συνδέουν τη κινάση m-TOR με την αγγειογένεση μέσω της επαγωγής του αυξητικού παράγοντα VEGF-A. Η συμμετοχή του mTOR στη λεμφαγγειογένεση δεν είναι τόσο σαφής εφόσον φαίνεται να κατέχει σημαντικό ρόλο στην επαγόμενη λεμφαγγειογένεση από τον VEGF-C αλλά όχι από τον VEGF-A. Επιπλέον παραμένει ασαφές εάν η έκφραση του m-TOR συνδέεται με την παρουσία λεμφαδενικών μεταστάσεων. Παρόλο που ο COUP-TFII είναι απαραίτητος για τη λεμφαγγειογένεση, ελάχιστα είναι γνωστά για τη σχέση ανάμεσα στον μεταγραφικό παράγοντα το mTOR και τη δημιουργία λεμφαδενικών μεταστάσεων στο αδενοκαρκίνωμα του προστάτη. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν ο προσδιορισμός της έκφρασης της ενεργοποιημένης κινάσης (p-mTOR) και η σύγκριση της με παραμέτρους που σχετίζονται με τα λεμφαγγεία (LVD, παρουσία καρκινικών εμβόλων κτλ) σε ασθενείς με αρνητικούς και θετικούς λεμφαδένες. Τα λεμφαγγεία καθορίσθηκαν από τους ειδικούς δείκτες D2-40 και LYVE-1. Επιπλέον εξετάσαμε την έκφραση του μεταγραφικού παράγοντα COUP-TFII και των αυξητικών παραγόντων VEGF-A και VEGF-C σε σχέση με την έκφραση του p-mTOR τη μέση λεμφαγγειακή πυκνότητα την παρουσία εμβόλων και την κατάσταση των λεμφαδένων. Για να επιτευχθεί ο στόχος της μελέτης χρησιμοποιήθηκαν ιστοί εγκλεισμένοι σε παραφίνη από 92 ασθενείς οι οποίοι υποβλήθηκαν σε ριζική προστατεκτομή. Εφαρμόσθηκε ανοσοϊστοχημική μέθοδος, χρησιμοποιώντας αντισώματα έναντι των p-mTOR, D2-40, CD-31, LYVE-1, VEGF-C, VEGF-A και COUP-TFII. Οι σχέσεις ανάμεσα στα αποτελέσματα εξετάσθηκαν με πρωτόκολλα στατιστικής ανάλυσης. Στην παρούσα μελέτη, η περιφερική του όγκου LVD η οποία καθορίσθηκε από το D2-40 ήταν αυξημένη στα περιστατικά με pN1. Η ένταση και η κατανομή της ανοσοϊστοχημικής χρώσης για το p-mTOR ήταν αυξημένη στα καρκινώματα με λεμφαδενικές μεταστάσεις σε σχέση με αυτά που παρουσίαζαν αρνητικούς λεμφαδένες. Επιπλέον, τα περιστατικά με εντονότερη κυτταροπλασματική έκφραση του p-mTOR παρουσίασαν αυξημένη LVD και μεγαλύτερο αριθμό διηθημένων λεμφαγγείων. Αντίστοιχα οι περιπτώσεις με pN1 παρουσίασαν εντονότερο ανοσοϊστοχημικό εντοπισμό των VEGF-C, VEGF-A και COUP-TFII που επίσης σχετίσθηκε με την παρουσία περισσότερων λεμφαγγειακών εμβόλων και με υψηλότερα επίπεδα έκφρασης του p-mTOR. Τέλος ο αριθμός των COUP-TFII θετικών αγγείων ήταν μεγαλύτερος στα περιστατικά με λεμφαδενικές μεταστάσεις και διηθημένα λεμφαγγεία. Τα ευρήματα μας υποδεικνύουν ότι τόσο το D2-40 όσο και το LYVE-1 αποτελούν ειδικούς δείκτες για τον εντοπισμό των λεμφαγγείων. Παρόλα αυτά η έκφραση του LYVE-1 περιοριζόταν σε έναν υποπληθυσμό λεμφαγγείων ελαττώνοντας την ευαισθησία του μορίου ως δείκτη. Η ενεργοποίηση του mTOR σηματοδοτικού μονοπατιού φαίνεται να διευκολύνει τη δημιουργία λεμφαδενικών μεταστάσεων πιθανώς επάγοντας την έκφραση των VEGF-C και VEGF-A. Η επαγωγή των αυξητικών παραγόντων έχει ως επακόλουθο την δημιουργία νέων λεμφαγγείων και πιθανόν την αύξηση της διαπερατότητας τους. Επιπλέον τα αποτελέσματα μας υποδηλώνουν ότι ο COUP-TFII ευοδώνει όχι μόνο τη νέο-λεμφαγγειογένεση αλλά και τη λεμφαγγειακή διήθηση. Τέλος μπορεί να υποτεθεί ότι τα νεοδημιουργηθέντα λεμφαγγεία είναι σημαντικότερα από τα ώριμα για τη εξάπλωση του προστατικού αδενοκαρκινώματος στους επιχώριους λεμφαδένες. / Adenocarcinoma of prostate is a major health problem worldwide. The available methods for clinical staging seem to be inefficient, since approximately 10% of patients who will undergo radical prostatectomy for clinically localized disease, harbor metastasis in the regional lymph nodes. Recent studies that utilize lymphangiogenic factors and lymphangiogenesis markers to predict the nodal status trigger the interest in molecular staging. Research studies in breast, cervical and gastric cancers suggest a high correlation between the lymphatic microvessel density (LVD) and nodal metastasis. The conserved mammalian target of rapamycin (mTOR) is a serine/threonine kinase of the phosphatidylinositol 3-kinase (PI3K)/AKT signaling pathway. Many studies suggest a role of m-TOR in angiogenesis via the upregulation of VEGF-A. In lymphangiogenesis the participation of mTOR is more complicated as it seems to be essential for the VEGF-C induced lymphangiogenesis but not for lymphangiogenesis that is induced from VEGF-A. Furthermore it is unclear if the expression of m-TOR correlates with the presence of lymph node metastasis or not. Although studies indicate that the transcription factor COUP-TFII is indispensable for lymphangiogenesis, little is known about the relationship between the transcription factor, mTOR and lymph node metastasis in prostate adenocarcinoma. The aim of this study was to determine the expression status of the activated kinase p-mTOR and compare it with lymphatic parameters (LVD, lymphatic invasion etc.) in patients that were found to have positive lymph nodes and patients with negative lymph node status. The lymphatics were determined with the lymphatic-specific markers D2-40 and LYVE-1. Moreover, we examined the expression of the transcription factor COUP-TFII, the vascular endothelial growth factors A and C (VEGF-A, VEGF-C) in relation to each other, p-mTOR expression, mean LVD, lymphatic invasion and lymph node status. In order to accomplish our objective paraffin-embedded tissues obtained from 92 patients who underwent radical prostatectomy were immunostained with p-mTOR, D2-40, CD-31, LYVE-1, VEGF-C, VEGF-A and COUP-TFII antibodies. The associations between the results were analyzed with statistical analysis protocols. In the current study, peritumoral (but not intratumoral) mean LVD assessed by D2-40 was higher in pN1 tumors. Intensity of p-mTOR staining was higher in carcinomas with lymph node metastasis than in those with negative lymph nodes. Furthermore, higher p-mTOR cytoplasmic expression was strongly associated with LVD and lymphatic invasion. Intense VEGF-C, VEGF-A and COUP-TFII immunostaining was observed in N1 cases and correlated with the presence of lymphatic emboli and higher p-mTOR expression. Finally the number of COUP-TFII positive vessels was positively associated with lymph node metastasis and lymphatic invasion. Our findings suggest that both D2-40 and LYVE-1 are useful markers that may reveal lymphatic vasculature, the latter however showing lower expression, probably limited to a specific lymphatic vessel cellular sub-population. Activation of mTOR pathway may facilitate nodal metastasis, possibly due to increased lymphangiogenesis and lymphatic vessel invasion via increased VEGF-C and VEGF-A expression. Additionally our results indicate that COUP-TFII may facilitate not only neo-lymphangiogenesis but also promotes lymphatic invasion. Finally it seems that newly formed lymphatic vessels are more important than mature ones for lymphatic spread in prostate adenocarcinoma.

Ο μεταγραφικός παράγοντας PPARγ ανήκει στην οικογένεια των πυρηνικών ορμονικών υποδοχέων και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην διαδικασία της καρκινογένεσης του προστάτη, συμμετέχοντας στην κυτταρική διαφοροποίηση, στη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης, στην ενεργοποίηση ή καταστολή της μεταγραφής συγκεκριμένων γονιδίων, στη ρύθμιση του κυτταρικού κύκλου, στην απόπτωση, στην αναστολή της αγγειογένεσης, στην διεισδυτική ικανότητα και στο μεταστατικό δυναμικό του αδενοκαρκινώματος του προστάτη, καθώς επίσης και στο μεταβολικό μονοπάτι του αραχιδονικού οξέος μέσω αναστολής της κυκλο-οξυγενάσης 2. O ΡΡΑRγ φαίνεται να διαθέτει αντινεοπλασματική δράση, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο στην χημειοπροφύλαξη, όσο και στην χημειοθεραπευτική αντιμετώπιση του αδενοκαρκινώματος του προστάτη. / The transcription factor PPARγ is a member of the superfamily of the nuclear hormone receptors and plays a significant role in the carcinogenesis of the prostate. PPARγ participates and controls various cellular functions, necessary for the malignant transformation of the prostatic cell, such as the cellular differentiation, the gene expression, the activation or repression of the transcription of various genes, the control of the cell cycle, the apoptosis, the inhibition of aggiogenesis, the invasive and metastatic potential of the adenocarcinoma and finally the metabolic pathway of the arachidonic acid, through inhibition of the COX-2. The antiproliferative functions of PPARγ can be used for the chemoprevention and as an adjuvant in the chemotherapeutic regimens targetting the adenocarcinoma of the prostate.