Η παρούσα εργασία αναφέρεται σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά τη σχολική περίοδο 2013-2014 στον Β’ Δημοτικό Παιδικό Σταθμό Μεσσήνης, στο Ν. Μεσσηνίας, με στόχο τη διερεύνηση των παραμέτρων που συνδιαμορφώνουν τις δυνατότητες εμπλοκής της οικογένειας σε αυθεντικά συμβάντα γραμματισμού και των τρόπων με τους οποίους αξιοποιούνται, για την ενίσχυση του φυσικού γραμματισμού στην παιδική ηλικία και ιδιαίτερα κατά τις ηλικίες 3-4 ετών. Η έρευνα διενεργήθηκε σε 13 οικογένειες μέσω ερωτηματολογίου και συνέντευξης και τα δεδομένα που προέκυψαν, συνεξετάσθηκαν με τα δεδομένα της παρατήρησης συμπεριφορών γραμματισμού των 15 παιδιών των οικογενειών που συμμετείχαν στην έρευνα. Η συλλογή των δεδομένων απέβλεπε στο να απαντηθούν τα ακόλουθα: (α) αν οι στάσεις και αντιλήψεις των γονιών για το γραμματισμό επηρεάζουν/υποβοηθούν την ανάπτυξη του, (β) αν η από κοινού ανάγνωση βιβλίων αποτελεί συνηθισμένη πρακτική στο οικογενειακό περιβάλλον, (γ) αν οι γονείς ενισχύουν την ενεργή συμμετοχή του παιδιού τους σε περιστατικά γραμματισμού και τέλος, (δ) κατά πόσο είναι ενήμεροι για τη σημασία του έντυπου λόγου στο περιβάλλον και ενισχύουν τις ικανότητες του παιδιού να αντλεί νόημα από αυτόν. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι γονείς στην πλειοψηφία τους κατανοούν τον ενεργό τους ρόλο στην μαθησιακή πορεία των παιδιών τους, φαίνεται όμως πως αντιλαμβάνονται το γονεϊκό τους έργο ως συμπληρωματικό του δασκάλου και, κυρίως, αναπαράγουν πρακτικές σχολικού τύπου. Με άλλα λόγια, φαίνεται να δίνουν σημασία στην εκμάθηση των γραμμάτων, πιστεύοντας ότι είναι ο μόνος τρόπος που θα συμβάλλει στην μελλοντική σχολική τους επιτυχία. Από τα παραπάνω προκύπτει η ανάγκη ευαισθητοποίησης των γονιών παιδιών προσχολικής ηλικίας σε θέματα φυσικού γραμματισμού, με έμφαση στην ενίσχυση των κινήτρων και των πρακτικών, που συμβάλλουν στην υποκίνηση της περιέργειας και του ενδιαφέροντος των παιδιών, προκειμένου αυτά να αντιληφθούν τη μάθηση ως μέσο ευχαρίστησης και κατανόησης του κόσμου γύρω τους. / This work presents research has been conducted during the 2013-2014 academic year in the 2nd Child Center of the Municipality of Messini, in Messinia, Greece. The study explores the factors affecting the potential of family involvement in early literacy events and their contribution in improving early literacy during childhood, and especially during the ages 3-4. The study is based on a questionnaire and an interview with 13 families, as well as theobservation of literacy behavior of the 15 children of the participating families. The data collection wasdesigned to address the following questions: (a) whether the parents beliefs towards literacy affect/support its development, (b) whether shared book reading is a common practice in the family environment, (c) whether parents support the active involvement of their children in literacy events,and finally (d) whether parents are aware of the importance of the environmental print and whether they try to improve the child’s ability to draw meaning from it. The results show that the majority of parents appreciate the significance of their contribution in the early literacy of their children, but they perceive their parental role as supplementary to the school teacher and more importantly, parents tend to reproduce school-type practices and activities. In other words, they believe that the most important factor for their children’s school success, is the learning of the code. It is, therefore, necessary to make aware preschool children’ parents on matters of early literacy, with particular emphasis on literacy practices that stimulate the child’s interest and curiosity and to foster the concept of learning as a source of joy and of understanding the world.

Η παρούσα εργασία αναφέρεται σε μια εμπειρική έρευνα που πραγματοποιήθηκε το σχολικό έτος 2008-09 σε ένα διθέσιο νηπιαγωγείο της Πάτρας. Κύριος στόχος της ήταν να μελετήσει τις απόψεις των γονέων για τα προγράμματα οικογενειακού γραμματισμού και τη δημιουργία ενός προγράμματος που θα ανταποκρίνεται και θα προκρίνει τις ανάγκες τους. Δεκαοκτώ (18) γονείς κλήθηκαν στα πλαίσια μιας ημιδομημένης συνέντευξης να καταθέσουν τις απόψεις τους πάνω στο θέμα αυτό. Οι ίδιοι γονείς συμμετείχαν και σε μια επιμορφωτική συνέντευξη που πραγματοποιήθηκε στο χώρο του νηπιαγωγείου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι γονείς έχουν ανάγκη από τη δημιουργία ενός τέτοιου προγράμματος, καθώς οι ερωτήσεις και οι απορίες τους πάνω σε θέματα πρώτου γραμματισμού φάνηκε να είναι πολλές, αλλά, ταυτόχρονα, και γόνιμες για την πορεία της έρευνάς μας. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ότι η ύπαρξη ενός τέτοιου προγράμματος είναι, ιδιαίτερα χρήσιμη, καθώς οι υπάρχουσες μελέτες εξαντλούνται κυρίως σε θεωρητικές αναλύσεις, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη των γονέων στο σχεδιασμό των προγραμμάτων. Λαμβάνοντας υπόψη, λοιπόν, την άγνοια που υπάρχει, σκοπός μας είναι η έρευνα αυτή να αποτελέσει μια ελάχιστη προσπάθεια, ένα πλαίσιο το οποίο θα λειτουργήσει ως κατευθυντήρια ιδέα για περαιτέρω έρευνα, για πληροφορίες, συμβουλές, ιδέες και απόψεις για τη δημιουργία ενός προγράμματος βασισμένο στις ανάγκες των γονέων. / This essay refers to a classic empiric research that, took place in the school year 2008-2009 at a two-seat nursery school of Patras. The main goal was to study the parents’ opinions of the programs of family literacy and the development of a program that will cover, as well as carry forward their needs. Eighteen (18) parents participated in semi-structured interviews in order to present their views on the subject. The same parents participated in an educational interview that took place in the nursery school’s ground. Results showed that the parents need the creation of such a program. Their questions and inquiries on the subject of first literacy seemed to be many but, in the same time, fruitful for the course of our research. Specifically, it became clear that the existence of such a program is at this time a necessity, as the current researches are consumed in theoretical analysis without keeping in mind the opinions of the parents for the design of these programs. Taking, yet, into account the ignorance, our target is that this survey will manage, as much as possible, to form a frame which will work as the backbone for further searching for advice, information and ideas or opinions for the creation of such a program based on parents’ needs.