Σκοπός της διατριβής αυτής ήταν η ανάπτυξη ενός συστήματος για τη διαχείριση των κινδύνων στα τεχνικά έργα. Ο σχεδιασμός του προτεινόμενου συστήματος στοχεύει στο να αποκαλύψει στο χρήστη την πιθανότητα εμφάνισης συγκεκριμένων κινδύνων στο έργο και την επίπτωση αυτών στους στόχους του έργου (κόστος, χρόνος, ποιότητα, σκοπός) καθώς και να προτείνει αντίσοιχες δράσεις πρόληψης, για την μείωση είτε της πιθανότητας της εμφάνισης τους είτε για τη μείωση των συνεπειών τους στους στόχους του έργου. / A decision support system was developed in order to examine the probability of occurrence of certain risks in a construction project. Risk responses were developed so as to minimize either the probability or the impact of its identified risk

Η συνειδητοποίηση της αύξησης του ενδιαφέροντος για θέματα διαχείρισης της επικινδυνότητας των έργων ήταν ο λόγος της συγγραφής της παρούσας διπλωματικής εργασίας. Κύριος στόχος της είναι η βιβλιογραφική επισκόπηση της διαχείρισης κινδύνων έργων, με ιδιαίτερη αναφορά στην περίπτωση του έργου της Γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου, σε συνθήκες αβεβαιότητας, σύμφωνα με την προσέγγιση των Chapman και Ward.1 Η ανωτέρω διαδικασία είναι μια ολοκληρωμένη μέθοδος για την διαχείριση του κινδύνου, η οποία συγκεντρώνει στοιχεία για όλους τους τομείς ενός έργου, προσδιορίζει και αξιολογεί τους κινδύνους καθώς και τις αντιδράσεις των υπευθύνων. Σημειώνεται ότι, στόχος δεν είναι η αναλυτική διερεύνηση της μεθόδου, αλλά η παροχή εισαγωγικών πληροφοριών που διευκολύνουν την αναζήτηση κάθε ενδιαφερόμενου στη διαχείριση κινδύνου. Το υπόλοιπο της εργασίας δομείται ως ακολούθως: Το δεύτερο κεφάλαιο που ακολουθεί εισάγει τις βασικές έννοιες του έργου και της διαχείρισης έργου. Το τρίτο κεφάλαιο αναλύει τη διαχείριση κινδύνου και την αβεβαιότητα των έργων. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναλύονται οι εννέα (9) φάσεις της διαδικασίας διαχείρισης κινδύνου της μεθοδολογίας των Chapman και Ward. Στο πέμπτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η μελέτη περίπτωσης του έργου της Γέφυρας Ρίου- Αντιρρίου. Τέλος, στο έκτο κεφάλαιο συνοψίζονται τα κυριότερα συμπεράσματα της διαδικασίαs διαχείρισης κινδύνου στην περίπτωση της Γέφυρας και προτείνονται κατευθύνσεις για περεταίρω έρευνα. / --

Το ζητούμενο σε κάθε επιχείρηση είναι η αντιμετώπιση καταστάσεων οι οποίες μπορεί να παρουσιάσουν αυξημένη πιθανότητα απωλειών. Για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος είναι αναγκαίος ο εντοπισμός και ο καθορισμός της σημαντικότητας των επικείμενων κινδύνων. Αυτούς τους κινδύνους μπορούμε να τους κατατάξουμε σε επιχειρησιακούς, μη επιχειρησιακούς και χρηματοοικονομικούς. Η διαχείριση του κινδύνου δεν έχει ως πρώτο σκοπό την αποφυγή του κινδύνου, αλλά την ελαχιστοποίησή του, αφού πρώτα εντοπιστεί και καθοριστεί το πόσο σημαντικός είναι. Στόχος είναι να ποσοτικοποιηθεί ο κίνδυνος και να υπολογίζεται ένα μέτρο συνολικού κινδύνου, έτσι ώστε δίνοντας μια τιμή σε αυτόν, να αποφασίσουμε αν θα πάρουμε το ρίσκο να τον αναλάβουμε ή όχι, με μεγαλύτερη ευκολία. Ένα μέτρο συνολικού κινδύνου, προκύπτει από την προσέγγιση της δυνητικής ζημίας {VAR(Value−At−Risk)}. Η προσέγγιση αυτή αποτελεί μια ποσοστιαία κατανομή κέρδους και απώλειας σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιοδήποτε οργανισμό εκτίθεται σε χρηματοοικονομικό κίνδυνο και συνοψίζει τη χειρότερη ζημία με δεδομένο διάστημα εμπιστοσύνης. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η περιγραφή του τρόπου λειτουργίας της προσέγγισης της δυνητικής ζημίας (VAR). Για την αξιολόγηση του κινδύνου η δυνητική ζημία (VAR) χρησιμοποιεί τρεις μεθόδους προσομοίωσης, την Ιστορική, την Monte Carlo και την Variance−covariance προσομοίωση. Παρουσιάζονται οι μέθοδοι αυτοί, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους. Η εργασία καταλήγει σε μελέτη μιας εφαρμογής, με τη μέθοδο της Ιστορικής προσομοίωσης. / The aim of enterprises is to remedy situations, which may identify increased probability losses. In order to achieve this particular objective, it is necessary to determine the importance of imminent risks. These risks can be classified into operational, not operational and financial. The primary aim of Risk management is not to evade risk, but to minimize it. The risk must be located and we have to determine its importance. The objective is to quantify the risk and calculate one measure of total risk. One measure of total risk, is the Value at Risk (VAR) approach. In its most general form, the Value at Risk (VAR) measures the potential loss in value of a risky asset or portfolio, over a defined period for a given confidence interval. The aim of this essay is the description of Value at Risk (VAR) approach. For the evaluation of the risk the Value at Risk (VAR) approach uses three methods of simulation. The Historical, the Monte Carlo and the VarianceCovariance simulation. These three methods are presented along with their advantages and disadvantages. The essay is concluded with an application using the method of Historical simulation.

Η πολύπλοκη μορφή που απέκτησαν οι χρηματοοικονομικές αγορές κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών, είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια πολύ υψηλών κεφαλαίων από τις επιχειρήσεις και από τις τράπεζες. Η ανάγκη για συστηματική μέτρηση του χρηματοοικονομικού κινδύνου οδήγησε στην επινόηση του μεγέθους της αξίας σε κίνδυνο (Value-at-Risk, VaR). Η μέθοδος αυτή παρέχει στον ενδιαφερόμενο έναν αριθμό που εκφράζει τη μέγιστη αναμενόμενη ζημία μίας επένδυσης για δεδομένη χρονική περίοδο και δεδομένο επίπεδο εμπιστοσύνης. Παρά το γεγονός ότι η VaR έχει κάποιους περιορισμούς που απαιτούν τη χρήση stress test και scenario test, συνολικά, η VaR είναι η καλύτερη ανεξάρτητη τεχνική μέτρησης των κινδύνων που είναι διαθέσιμη. Στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η μέτρηση της VaR ενός χαρτοφυλακίου. Επιπλέον, μέσα από αυτήν την εργασία θα γίνει κατανοητό τι είναι η VaR, πώς μπορεί να υπολογιστεί, ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της και ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της. Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην παρουσίαση των μεθόδων υπολογισμού της VaR. / The inextricable form of the financial markets during the last two decades result in the loss of high capital from the businesses and banks. The need of a systemic measurement of the financial risk leads to the invention of the Value-at-Risk method. This method provides the interested person with a number which expresses the potential maximum loss of an investment for a given period of time and a given confidence level. Despite the fact that VaR has some restrictions demanding the use of stress test and scenario test, altogether, VaR is the best independent measuring technique of the risks that it is available. The aim of this dissertation is to measure the VaR of a portfolio. Moreover, it will be registered what VaR is, how it can be measured, which are its main characteristics, its advantages and disadvantages. Lastly, more emphasis is given to the presentation of the measuring methods of VaR.