Πραγματοποιήσαμε πολυσταδιακή δειγματοληπτική έρευνα, προκειμένου να μελετήσουμε τον επιπολασμό και τις οδούς μετάδοσης της ηπατίτιδας Β και C στο γενικό πληθυσμό του Νομού Αχαΐας. Για το σκοπό αυτό εξετάσαμε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1500 ατόμων χρησιμοποιώντας τρίτης γενιάς αντιδραστήρια. Δείκτες HBV μόλυνσης διαπιστώθηκαν σε 339 άτομα (22,6%) με επιπολασμό anti-HBc αντισωμάτων 21,6% (95%CI:19,5-23,8) και HBsAg αντιγόνου 2,1% (95%CI:1,5-3). Anti-HCV θετικά αντισώματα διαπιστώθηκαν σε 8 άτομα με ELISA-3 (0,5%, 95%CI:0,2-1,1), από τα οποία 5 (62,5%) επιβεβαιώθηκαν με LIA-3 και 3 (37,5%) είχαν PCR θετική. Συλλοίμωξη ή παρελθούσα μόλυνση και από τους δύο ιούς ανιχνεύτηκε σε 5 άτομα (0,3%). Από τη στατιστική σύγκριση που έγινε διαπιστώθηκε αυξημένη HBV μόλυνση σε στατιστικά σημαντικό βαθμό στους άνδρες, στους πλέον ηλικιωμένους, στους εγγάμους/διαζευγμένους/χήρους, σε άτομα χαμηλότερου επιπέδου μόρφωσης, με >2 παιδιά, με συγκατοίκηση <2 άτομα καθώς και στις ορεινές και αγροτικές περιοχές έναντι των αστικών και πεδινών. Επίσης, το θετικό περιβάλλον, η κατάχρηση αλκοόλ, η ύπαρξη σεξουαλικών σχέσεων και η μη χρήση προφυλακτικού τόσο με τον περιστασιακό όσο και με το μόνιμο σύντροφο ήταν παράγοντες κινδύνου της μόλυνσης από ιό Β. Αντίθετα, δε βρέθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά HBV μόλυνσης σε σχέση με τις μεταγγίσεις και τη νοσηλεία >1d. Από την άποψη της επαγγελματικής κατανομής της Β μόλυνσης, ιδιαίτερα επιβαρημένη ήταν η αγροτική και η εργατική τάξη. Πάντως, από την πολυπαραγοντική ανάλυση που ακολούθησε μόνο το άρρεν φύλο (ΣΚ 4,1, 95%CI:2,4-7,1), η αυξημένη ηλικία (≥30 ετών ΣΚ 9, 95%CI:4,2-19,4) και το θετικό περιβάλλον (ΣΚ 1,3, 95%CI:0,9-1,8) είχαν ανεξάρτητη σχέση με την HBV μόλυνση. Η γενετήσια και η ενδοοικογενειακή οδός αποτελούσαν τους συχνότερους τρόπους διασποράς του ιού Β, ενώ η παρεντερική οδός ήταν η κυρίαρχη στην μετάδοση του ιού C. Χρόνια ηπατίτιδα Β διαπιστώθηκε στο 9,5% των HBsAg θετικών που ελέγχτηκαν στο Τμήμα Λοιμώξεων (σε κανέναν δεν ανιχνεύτηκε HBV-DNA ιαιμία), ενώ το 60% των επιβεβαιωμένων anti-HCV θετικών έπασχε από χρόνια ηπατίτιδα C. Εμβολιασμό έναντι της ηπατίτιδας Β δήλωσαν 183 άτομα (12,2%), στο 85,8% μαθητές και H.C.W, και anti-HBs>10mIU/ml ανιχνεύτηκαν στο 83,6%. Τέσσερα άτομα (2,2% των εμβολιασθέντων) παρουσίασαν και δείκτες παρελθούσας HBV μόλυνσης. Η «αποτυχία» του εμβολίου υπολογίστηκε στο 7,5%. Οι άνδρες, παρά τον τετραπλό κίνδυνο μόλυνσης, εμβολιάζονταν σε μικρότερο βαθμό συγκριτικά με τις γυναίκες, ενώ δεν υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά εμβολιασμού μεταξύ αυτών που είχαν θετικό και αρνητικό περιβάλλον. Συμπερασματικά, ο Νομός Αχαΐας κατατάσσεται στις ενδιάμεσης ενδημικότητας περιοχές όσον αφορά στην ηπατίτιδα Β και στις χαμηλής ενδημικότητας όσον αφορά στην ηπατίτιδα C. Οι κύριοι οδοί μετάδοσης είναι η γενετήσια και η ενδοοικογενειακή για τον ιό Β και η παρεντερική για τον ιό C. Παρά την πολύ μικρή συχνότητα στο γενικό πληθυσμό και λόγω του υψηλού ποσοστού μετάπτωσης σε χρονιότητα, η ηπατίτιδα C παίζει όχι μόνο εξίσου σημαντικό αλλά ίσως και πρωταγωνιστικό ρόλο στη νοσηρότητα από χρόνια ιογενή ηπατοπάθεια στην περιοχή μας. Ειδικά για την ηπατίτιδα Β, η υιοθέτηση του μαζικού εμβολιασμού θα αλλάξει το επιδημιολογικό τοπίο, αλλά χρειάζεται παράλληλα πιο ικανοποιητική κάλυψη των ομάδων υψηλού κινδύνου. / A community-based survey was conducted using the multistage random sampling method, in order to determine the prevalence and routes of transmission of hepatitis B and C in the general population of Achaia region in the Southwestern Greece. For this purpose we examined a representative sample of 1500 individuals using third generation assays. HBV infection markers were detected in 339 subjects (22,6%) with anti-HBc prevalence 21,6% (95%CI:19,5-23,8) and HBsAg prevalence 2,1% (95%CI:1,5-3). Anti-HCV antibodies were detected in 8 subjects with ELISA-3 (0,5%, 95%CI:0,2-1,1), 5 of which (62,5%) were confirmed with LIA-3 and 3 (37,5%) were HCV-RNA positive. Dual or past infection with both viruses was detected in 5 subjects (0,3%). Male sex, older age, married/divorced/widowed family status, lower level of education, more than two children, cohabitation with less than two persons, positive environment, alcohol abuse, sex, absence of condom prophylaxis during sexual intercourse with single or multiple partners were all risk factors for HBV infection (statistically significant). On the contrary, there was not significant difference between HBV-negative and HBVinfected individuals when transfusions or hospitalization >1d were concerned. Workers and people in the agricultural sector were particularly affected. Nevertheless, multivariate statistical analysis revealed that male sex (RR 4,1, 95%CI:2,4-7,1), older age (≥30y RR 9, 95%CI:4,2-19,4) and positive environment (RR 1,3, 95%CI:0,9-1,8) were the only independently associated with HBV infection risk factors. Sexual and intrafamiliar exposure were the commonest ways for HBV transmission, while percutaneous exposure was the main route for HCV transmission. Chronic hepatitis B was diagnosed in 9,5% of HBsAg carriers who were examined by the physicians of the Department of Infectious Diseases (nobody was HBV-DNA positive), while 60% of those with confirmed anti-HCV antibodies had chronic hepatitis C. 183 subjects declared B immunization (12,2%), mostly pupils and health care workers (85,8%), and anti-HBs>10mIU/ml were detected in 83,6% of them. Four (2,2%) had, also, positive markers of past HBV infection. Vaccination failure was estimated at 7,5%. Men, despite their fourfold risk of infection, were immunized at a lower rate than women, while there was not significant difference in immunization rate between those with positive and negative environment. In conclusion, Achaia region can be classified as an intermediate HBV and a low HCV endemicity area. The main routes of HBV and HCV transmission are the sexual/intrafamiliar and percutaneous respectively. Despite the very low prevalence of hepatitis C and due to its higher range of chronicity, the number of chronically HBV and HCV infected in the general population seem to be comparable and, even, hepatitis C can play a leading role in chronic viral liver disease in our region. As far as hepatitis B is concerned, the adoption of mass immunization programmes will alter the epidemiological landscape and this should be especially encouraged in persons belonging to high risk groups.