Το Κάστρο της Μονεμβασίας, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, κατοικείται αδιάκοπα τα τελευταία 1500 χρόνια, χωρίς ποτέ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου να απαλλαγεί από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Ταυτόχρονα όμως, αποτελούσε και το ενδιαίτημα για ένα πλήθος φυτικών taxa. Η συμβίωση αυτή του φυτικού κόσμου με τον άνθρωπο έχει διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό τη σημερινή χλωρίδα και τα χαρακτηριστικά της. Στην παρούσα εργασία, επιχειρείται αρχικά, η καταγραφή της αγγειώδους χλωρίδας της Μονεμβασίας. Διερευνάται η κατανομή της χλωρίδας τόσο στις διαφορετικές χωρικές ενότητες του Κάστρου όσο και στους επιμέρους τύπους βιοτόπων. Για το λόγο αυτό, διακρίθηκαν τρείς τομείς ανθρώπινων δραστηριοτήτων (Πάνω Πόλη, Κάτω Πόλη και περιοχή εκτός των τειχών) και έξι τύποι βιοτόπων (ακτές, εξωτερικά τείχη, τοίχοι των κτηρίων, κάθετα ασβεστολιθικά βράχια, πρανή του αυτοκινητόδρομου, λοιπές εκτάσεις). Αναλύονται η χωρολογία και οι βιολογικές μορφές των taxa, προσδιορίζεται η προέλευση τους και γίνεται προσπάθεια προσδιορισμού του χρόνου εισαγωγής των αλλοχθόνων taxa. Πραγματοποιείται σύνθεση, σύγκριση και ανάλυση των παραπάνω αποτελεσμάτων με σκοπό την εκτίμηση της χλωριδικής αξίας του Κάστρου και τη διερεύνηση του βαθμού και του τρόπου της επίδρασης του ανθρώπου στη χλωρίδα. Τέλος, γίνεται σύγκριση των αποτελεσμάτων της παρούσας εργασίας, με αυτά που έχουν προκύψει από τη μελέτη της χλωρίδας του Κάστρου της Ακροκορίνθου. Τα αποτελέσματα της καταγραφής έδειξαν ότι η χλωρίδα του Κάστρου αποτελείται από 320 taxa (είδη και υποείδη), τα οποία ανήκουν σε 238 γένη και 74 οικογένειες. Η πλουσιότερη οικογένεια σε αριθμό taxa είναι η Fabaceae (40 taxa, 12,5%), ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Οι αμέσως πλουσιότερες οικογένειες είναι οι Asteraceae (39 taxa, 12,19%) και Poaceae (33 taxa, 10,31%). Τα πλουσιότερα σε αριθμό taxa γένη είναι τα Medicago και Trifolium τα οποία περιλαμβάνουν 7 taxa το κάθε ένα. Στο βλαστητικό φάσμα κυριαρχούν τα Θερόφυτα (48,44%) και ακολουθούν τα Ημικρυπτόφυτα (17,81%)και τα Γεώφυτα (12,81%). Στο χωρολογικό φάσμα κυριαρχούν τα Μεσογειακά γεωστοιχεία (60,3%), ενώ ακολουθούν τα Μεσογειακά – Εξωμεσογειακά (10%), τα Ελληνικά Ενδημικά (8,4%) και τα Κοσμοπολιτικά – Υποκοσμοπολιτικά (7,2%). Από τη διάκριση των taxa ανάλογα με την προέλευση, προέκυψε ότι το ποσοστό των αλλοχθόνων taxa αγγίζει το 9,1% (29 taxa), ενώ τα αυτόχθονα taxa αποτελούν το υπόλοιπο 90,9% της χλωρίδας (291 taxa). Τα περισσότερα αλλόχθονα taxa έχουν αμερικανική προέλευση (41,4%), ενώ ακολουθούν τα Ασιατικά (17,2%) και τα Αφρικανικά (17,2%). Η περιοχή του Κάστρου που βρίσκεται εκτός των τειχών, είναι η πλουσιότερη σε αριθμό taxa (280 taxa, 88,1%). Ενώ η Κάτω και η Πάνω Πόλη ακολουθούν με ποσοστά 52,5% (167 taxa) και 35,8% (114 taxa) αντίστοιχα. Η μεγαλύτερη αναλογία αλλοχθόνων προς αυτόχθονα taxa, παρατηρήθηκε στην Κάτω Πόλη, ενώ η μικρότερη στην Πάνω Πόλη. Ο πλουσιότερος σε αριθμό taxa τύπος βιοτόπου είναι οι λοιπές εκτάσεις (270 taxa), ενώ ακολουθούν τα πρανή του δρόμου (151 taxa), οι ακτές (141 taxa) και οι τοίχοι των κτηρίων (137 taxa). Στους τοίχους των κτηρίων εμφανίζεται το μεγαλύτερο ποσοστό αλλοχθόνων taxa (11,68% επί του αριθμού των taxa του συγκεκριμένου τύπου βιοτόπου) σε αντίθεση με τα εξωτερικά τείχη, oπου τα αλλόχθονα taxa εμφανίζουν το μικρότερο ποσοστό (1,22%). Η αλλόχθων χλωρίδα του Κάστρου συνίσταται από 22 νεόφυτα, 5 αρχαιόφυτα και 2 taxa με αβέβαιο χρόνο εισαγωγής. Από τα taxa αυτά, τα 21 εισήχθησαν εκούσια και τα 8 ακούσια. Από τα 27 ελληνικά ενδημικά taxa, 15 εμφανίζονται στο Πάνω Κάστρο, 15 στο Κάτω Κάστρο και 25 στην εκτός των τειχών περιοχή. Ο πλουσιότερος σε ενδημικά στοιχεία τύπος βιοτόπου είναι οι λοιπές εκτάσεις με 20 ενδημικά taxa και ακολουθούν τα βράχια με 15 ενδημικά taxa. Η χλωρίδα της Μονεμβασίας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, κυρίως λόγω των στενότοπων ενδημικών που απαντούν στην περιοχή και της παράλληλης συνύπαρξής τους με τον άνθρωπο. Τέλος κρίνεται απαραίτητη η προστασία κάποιων taxa, είτε στα μέτρα προστασίας της βιοποικιλότητας, είτε στα μέτρα της προβολής και ανάδειξής τους ως αξιοθέατα. / The Castle of Monemvasia, as we know it today, has been continuously inhabited for the past 1500 years. Throughout this period it has been constantly affected by human activities. At the same time it is the dwelling place of a number of taxa. The symbiosis of this floral world with humans has had a major influence on today's flora and its characteristics. This thesis attempts to catalogue the vascular flora of Monemvasia Castle. The distribution of flora in different parts of the castle, as well as in different habitat types, is investigated. For this reason the area is separated into Upper Town, Lower Town and Surrounding Area, in addition six types of habitats (coasts, external walls, building walls, vertical limestone rocks, roadsides, other terrain) are also identified. Chorology and biological forms of taxa are then analyzed. Their origin is determined as well as the introduction times of alien taxa. The results are synthesized, analyzed and compared in order to evaluate the floristic value of the Castle and to investigate the degree of influence of human activities on its flora. Finally these findings are compared with those of a study of flora in the Castle of Akrokorinthos. The floristic list results show that the castle's flora consists of 320 taxa (species and subspecies) which belong to 238 genera and 74 families. The richest family in taxa number is Fabaceae (40 taxa, 12,5%) as a result of human activity. Next in number are Asteraceae (39 taxa, 12,19%) and Poaceae (33 taxa, 10,31%). The richest genres in taxa number are Medicago and Trifolium, which include 7 taxa each. In the life-form spectrum Therophytes amount to 48,44% of the total number of taxa, Hemicreptophytes follow with 17,81% and Geophytes with 12,81%. In the chorological spectrum Mediterranean Chorological elements amount to 60,3% followed by Mediterranean – Outro Mediterranean (10%), Greek Endemics (8,4%) and Cosmopolitan – Subcosmopolitan (7,2%). From the discrimination of taxa according to origin, it is concluded that the percentage of alien taxa is 9,1% (29 taxa) while native taxa amounts to the remaining 90,9% of flora (291 taxa). Most alien taxa are of American origin (41,4%) followed by Asiatic (17,2%) and African (17,2%). The Surrounding Area outside the walls is the richest in taxa number (280 taxa, 88,1%). While Upper town and Lower Town follow with 52,5% (167 taxa) and 35,8% (114 taxa) each. The largest analogy between alien and native taxa was observed in Lower Town and the smallest in Upper Town. The richest habitat type in taxa number is other terrain (270 taxa) followed by roadsides (151 taxa), coasts (141 taxa) and “building walls” (137 taxa). The highest percentage of alien taxa (11,68% of the number of taxa in the specified type) is found in building walls in contrast to external walls where the lowest percentage (1,22%) of alien taxa is found . The castle's alien flora consists of 22 Neophytes, 5 Archaeophytes and 2 taxa with an uncertain introduction time. Of these taxa 21 were introduced deliberately and 8 accidentally. Of the 27 Greek endemic taxa, 15 are found in the Upper Town area, 15 in Lower Town and 25 in the Surrounding area. The richest habitat type in endemic elements is “other terrain” with 20 endemic taxa, followed by vertical limestone rocks with 15 endemic taxa. The flora of Monemvasia is of special floristic interest because of its local endemics which grow in the area and its continuous co-existence with humans. Because of this it is concluded that the conservation of some taxa is necessary either as a measure of biodiversity protection, or by pointing out their significance as a tourist attraction for the area.

Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά την κατασκευή εκπαιδευτικού πακέτου σε μορφή ψηφιακού δίσκου με θέμα τα Αγγλικά Κάστρα, συνοδευόμενο από εκπαιδευτικό υλικό, χρήσιμο ως συμπληρωματικό εργαλείο για τον καθηγητή της Αγγλικής γλώσσας στις τάξεις του Λυκείου. Σκοπός μας, είναι να διευκολύνουμε την εκπαιδευτική διαδικασία με τη βοήθεια του συγκεκριμένου λογισμικού παρέχοντας παράλληλα ιστορικά στοιχεία. Στα πλαίσια των βασικών αξόνων του εγγραμματισμού, της πολυγλωσσίας και της πολυπολιτισμικότητας, οι οποίοι, σύμφωνα με τα τρέχοντα προγράμματα σπουδών, διέπουν τη διδασκαλία ξένων γλωσσών, ο γενικός θεματικός άξονας του εκπαιδευτικού πακέτου είναι η γνωριμία των μαθητών με κάποια από τα κάστρα της Αγγλίας. Η χώρα αυτή είναι γεμάτη μεσαιωνικά κάστρα που αποτελούν κάστρα-ιστορικά μνημεία, τα οποία αντικατοπτρίζουν ένα μεγάλο μέρος της κοινωνικής εξέλιξης και της ιστορίας της περιοχής αυτής. Μια περιήγηση στα κάστρα αυτά δίνει τη δυνατότητα ιστορικής, θρησκευτικής και κοινωνικής ανάγνωσης, αναπαράστασης των συνθηκών ζωής και εξαγωγής συμπερασμάτων για την περαιτέρω ιστορική και κοινωνική εξέλιξη της χώρας. Πιο συγκεκριμένα, μέσα από το λογισμικό υπάρχει η δυνατότητα να αντληθούν πληροφορίες που αφορούν την κοινωνική ζωή εκείνης της εποχής (ανθρώπινες σχέσεις, κοινωνική δραστηριότητα και συμπεριφορά), καθημερινή ζωή, όρους διαβίωσης, τρόπο ζωής και επίπεδο ζωής, ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, πολιτισμό και τέχνες. Στο συγκεκριμένο λογισμικό δίνεται έμφαση στη διερευνητική, στη βιωματική και στη συνεργατική μάθηση, μέσω δραστηριοτήτων οι οποίες κινητοποιούν τα ενδιαφέροντα και τη φαντασία του μαθητή, ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητά του και την έκφραση των συναισθημάτων του, την αυτενέργεια και την αυτονόμησή του και γενικότερα βοηθά το μαθητή να αναπτύξει δεξιότητες, τόσο σε επίπεδο γραπτού όσο και σε επίπεδο προφορικού λόγου, ενδυναμώνοντας την ικανότητα ανάληψης εκφραστικών και λεκτικών πρωτοβουλιών. Παράλληλα, βοηθούν το μαθητή να αναπτύξει μεθοδολογικές δεξιότητες και να οδηγηθεί στην έρευνα (πχ μελέτη πηγών, έρευνα, ταξινόμηση, ανάλυση, σύγκριση και διασταύρωση πληροφοριών, σύνθεση, εξαγωγή συμπερασμάτων κ.λπ.), αναπτύσσουν την ερμηνευτική δεξιότητα του μαθητή μέσω μιας συγκριτικής ματιάς στα γεγονότα και τέλος αναπτύσσουν την κριτική σκέψη του μαθητή μέσω προβληματισμών, αποφεύγοντας την απλή παράθεση πληροφοριών. Οι δραστηριότητες οι οποίες παρατίθενται μαζί με το λογισμικό αφορούν συνθετικές εργασίες (projects), παιχνίδια ρόλων – δραματοποιήσεις, και δραστηριότητες αξιολόγησης. Οι διδακτικοί στόχοι που γίνεται προσπάθεια να επιτευχθούν μέσω της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας είναι κατ’ αρχήν γλωσσικοί (ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων μέσω δραστηριοτήτων εξάσκησης γλωσσικών πράξεων), πολιτισμικοί (γνωριμία μαθητών με διαφορετικές κοινωνικές συμπεριφορές και συγκριτική θέαση γεγονότων ιστορίας και πολιτισμού) και λειτουργικοί (εξοικείωση των μαθητών με τη χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού, έρευνα στο Διαδίκτυο). / The subject of this thesis is the Design and Development of an Educational Software about British Castles. It consists of a cd-rom, a help manual and the theoretical approach of the subject. It can be used as a complementary tool for teaching English language to High School students in Greece. In the cd-rom, information can be found about British Castles in general and more specifically about Dover Castle, Edinburgh Castle, Tower of London and Warwick Castle. Teaching material is presented in many forms, like text, sound and video. A large number of exercises is included, e.g. multiple choice, true or false, fill in the gaps, matching and hangman. In addition, ten different kinds of exercises accompany the cd-rom in order to help the teacher in class: (a) a listening exercise based on a video that is included in the cd-rom, (b) exercises to fill gaps with the appropriate prepositions or relative pronouns, (c) exercises to turn sentences from simple past to simple present and vice versa, (d) exercises to turn sentences from passive to active voice and vice versa, (e) role playing exercises, (f) exercises to discuss relative topics in the class and (g) combinatorial exercises that include internet search in specified web sites and presentation development from students. All these exercises help students practice in a pleasant and creative way. British Castles is developed by Macromedia Authorware 5.0 and runs in all Windows systems (minimum requirements Pentium II, 256MB RAM)