Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να μελετηθεί η ετοιμότητα μελλοντικών δασκάλων να ανταποκριθούν κατάλληλα και αποτελεσματικά στις απαιτήσεις μιας συμμετοχικής τάξης όπου μαθητές με ειδικές ανάγκες εκπαιδεύονται παράλληλα με μαθητές χωρίς ειδικές ανάγκες στο πλαίσιο της συμμετοχικής εκπαίδευσης. Τα ερωτήματα που τέθηκαν ήταν: (α) πώς διαμορφώνονται οι στάσεις, τα συναισθήματα και οι ανησυχίες των μελλοντικών δασκάλων για τη συμμετοχική εκπαίδευση των παιδιών με ειδικές ανάγκες; (β) πώς αποτιμούν οι μελλοντικοί δάσκαλοι το βαθμό της αποτελεσματικότητάς τους στη συμμετοχική πρακτική; Το δείγμα της μελέτης μας αποτέλεσαν 148 μελλοντικοί δάσκαλοι από δύο προγράμματα προετοιμασίας δασκάλων σε δύο χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: του Παιδαγωγικού Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών της Ελλάδας και του Τμήματος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Palacký της Τσεχίας. Η αποτίμηση της ετοιμότητας των μελλοντικών εκπαιδευτικών μετρήθηκε με τις κλίμακες SACIE-R και ΤΕΙΡ των Forlin, Earle, Loreman & Sharma (2011, 2012) οι οποίες μεταφράστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν κατάλληλα για τις ανάγκες της διερεύνησής μας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο χωρών. Δευτερευόντως, δείχθηκε πως διαφορετικά δημογραφικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων του δείγματος (όπως: (α) η επαφή με άτομα με ειδικές ανάγκες, (β) η σχετική κατάρτιση στην ειδική αγωγή, (γ) η πρακτική διδασκαλία παιδιών με ΕΑ στη διάρκεια των σπουδών και (δ) ο χρόνος και η διάρκεια της φοίτησης στο πρόγραμμα) επηρεάζουν τις επιδόσεις των εκπαιδευτικών τόσο στη διαμόρφωση των στάσεων, των συναισθημάτων και των ανησυχιών τους για τη συμμετοχική εκπαίδευση όσο και στην αποτίμηση της αποτελεσματικότητας τους για συμμετοχική πρακτική. Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας μπορεί να αποτελέσουν σημαντική ευκαιρία για ευρύτερη περαιτέρω επισκόπηση και αξιολόγηση των προγραμμάτων προετοιμασίας δασκάλων για τη συμμετοχική εκπαίδευση στις δύο χώρες. / The purpose of the preset study was the examination of the preparedness of future teachers to work in an appropriate way and effectively in an inclusive classroom where students with special needs are educated with students without special needs in the context of inclusion. Our questions were: (a) what are the attitudes, the sentiments and concerns of future teachers about inclusive education of students with special needs? (b) In which degree do future teachers consider they are prepared and effective at the implementation of inclusive practices? Our participants in the study were 148 future teachers from two departments of education in two countries of European Union: the Department of Primary Education at University of Patras (Greece) and the Department of Primary Education at Palacký University of Olomouc (Czech Republic). We used scales SACIE-R and TEIP (that were developed by Forlin, Earle, Loreman & Sharma, (2011, 2012)) to measure the readiness of future teachers. We translated and modified the scales for the necessities of our study. Results indicated that there are important differences between two countries. Secondly, it was approved that different demographic variables (like: (a) interactions with people with special needs, (b) training and knowledge in special education, (c) practice of teaching students with special needs during the program and (d) study period) impact on the performance of our future teachers in the variables of SACIE-R and TEIP scales. Implications of the study may be a good chance of further review and evaluation of programs that prepare teachers for inclusive education in both countries.

H πολυπολιτισμικότητα, τόσο στην κοινωνία όσο και στην εκπαίδευση, είναι μία πραγματικότητα στον 21ο αιώνα και σημαντικές αλλαγές έχουν γίνει στη διάρθρωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος ώστε να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της πολυπολιτισμικής, πια, ελληνικής τάξης. Σημαντικές αλλαγές έχουν γίνει και στην εκπαίδευση των μελλοντικών δασκάλων. Καθώς οι εκπαιδευτικοί αποτελούν κινητήριο δύναμη του εκπαιδευτικού συστήματος ο εμπλουτισμός των Προγραμμάτων Σπουδών των Παιδαγωγικών Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης. Mε γνωστικά αντικείμενα συναφή με τη διαπολιτισμικότητα θεωρήθηκε ότι θα δώσει στους μελλοντικούς δασκάλους τις δεξιότητες, τη γνώση και τις πρακτικές που χρειάζονται για να κατανοήσουν τη δική τους ταυτότητα καθώς και την ταυτότητα των διαφοροποιημένων μαθητών τους με σκοπό μια αποτελεσματική διδασκαλία για όλους τους μαθητές. Η παρούσα εργασία μελετάει τη συμβολή του Προγράμματος Σπουδών στη διαπολιτισμική επάρκεια και ετοιμότητα των μελλοντικών δασκάλων, αποφοίτων του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πατρών. Εξετάζει την πορεία της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στο Πρόγραμμα Σπουδών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πατρών, τις απόψεις των μελλοντικών δασκάλων πάνω σε διάφορα θέματα που σχετίζονται με τη διαπολιτισμική επάρκεια και ετοιμότητα καθώς και τις απόψεις τους σε θέματα που σχετίζονται με την ύπαρξη αλλά και τον τρόπο εργασίας με αλλόγλωσσους μαθητές. Η συλλογή δεδομένων έγινε με τη χρήση ερωτηματολογίου που δόθηκε σε τεταρτοετής φοιτητές κατά τη διάρκεια των τελευταίων πρακτικών ασκήσεων. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι ο περαιτέρω εμπλουτισμός του Προγράμματος Σπουδών των δασκάλων τόσο για την απόκτηση θεωρητικών γνώσεων όσο και για την απόκτηση διδακτικών δεξιοτήτων πάνω στη διαπολιτισμική εκπαίδευση είναι αναγκαίος. / Multiculturalism, not only in society but also in education, is a reality in the 21st century and important changes have become in the structure of our educational system in order to corresponds to the challenges of the multicultural Greek classroom. Important changes have also taken place in the education of pre-service teachers While teachers have an important role in the educational system, the enrichment of the undergraduate educational programmes of studies in Greek University Departments of Elementary Education with subjects related to intercultural education is seen as affording pre-service teachers with skills, knowledge and practices needed to understand their own identity as well as the identity of their diverse students with the aim of an effective teaching and learning for all students. This thesis seeks to set out how the undergraduate programme affects the intercultural competence and readiness of pre-service teachers, who will graduate from the Department of Elementary Education in University of Patras. It looks at the development of intercultural education in the undergraduate educational programme and examines the opinions of pre-service teachers about issues related to intercultural competence and readiness. It also focuses on how they feel about working in a multicultural class. The questionnaire was given to students who were in the last year of their studies during their supervised teaching practice at schools. The analysis of the results showed that further enrichment of the educational programme of pre-service teachers in theoretical knowledge and practical experience in intercultural education is necessary.