Στην παρούσα έρευνα στοχεύουμε να διερευνήσουμε τις διαφορές αντιμετώπισης συγκεκριμένων προβλημάτων της σχολικής πράξης μεταξύ δασκάλων απόφοιτων Παιδαγωγικής Ακαδημίας και δασκάλων απόφοιτων Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης. Σκοπός μας είναι η εις βάθος διερεύνηση των αντιλήψεων και των παιδαγωγικών πρακτικών των δασκάλων αυτών, σε θέματα πειθαρχίας, ετερότητας και αξιολόγησης του μαθητή. Με την μέθοδο του ερωτηματολογίου διερευνήσαμε τις απόψεις 22 δασκάλων Παιδαγωγικής Ακαδημίας και 70 δασκάλων Παιδαγωγικού Τμήματος. Ως ερμηνευτικό πλαίσιο των ερευνητικών δεδομένων επιλέξαμε τη θεωρία της κοινωνικής αλλαγής και ειδικότερα την θεωρία του Καρλ Μαρξ και του Μαξ Βέμπερ που είναι οι δύο βασικές γενικές κοινωνιολογικές θεωρίες: της αιτιακής εξήγησης και της ερμηνείας της Κοινωνικής αλλαγής, θεωρώντας πως ανταποκρίνονται καταλληλότερα στην κατανόηση του υπό μελέτη φαινομένου. Μέσα από την ανάλυση των δεδομένων γίνεται φανερό ότι η ποσοτική και ποιοτική αλλαγή της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (από τη διετή Παιδαγωγική Ακαδημία στο τετραετές Πανεπιστημιακό Παιδαγωγικό Τμήμα) παρήγαγε δασκάλους με νέες παιδαγωγικές αντιλήψεις και νέες προθέσεις εκπαιδευτικής πρακτικής στο σχολείο. Έχει αλλάξει ριζικά τόσο ο ρόλος του δασκάλου, όσο και τα χαρακτηριστικά της εκπαίδευσής του. Ο νέος τύπος δασκάλου, ο δάσκαλος του Παιδαγωγικού Τμήματος, έχει επιστημονική ταυτότητα και επαγγελματική κατάρτιση. Μπορούμε λοιπόν να υποστηρίξουμε ότι η βελτίωση του επιπέδου σπουδών του δασκάλου έφερε αλλαγή του τρόπου σκέψης, αντίληψης, και πράξης και κατ’ επέκταση κοινωνική αλλαγή. Οι δάσκαλοι των Παιδαγωγικών Τμημάτων λειτουργούν μέσα στο σχολείο ως παράγοντες αλλαγής του και κατά συνέπεια μακροπρόθεσμα ως παράγοντες ευρύτερης κοινωνικής αλλαγής. Όταν το σχολείο αλλάζει, αργά αλλά σταθερά, αλλάζει και η κοινωνία. / In this research study we aim to explore the differences between teachers graduated from the Pedagogical Academies and those who graduated from the Primary Education Departments in coping with specific problems of school practice. We focus on the investigation of the teachers’ perceptions and pedagogical practices concerning discipline, diversity and students’ evaluation issues. With the method of the questionnaire we investigated the conceptions of 22 teachers graduated from Pedagogical Academies and 70 teachers graduated from the Primary Educations Departments. Our interpretative framework is the theory of social change, and in particular the theories Karl Marx and Max Weber, the theory of explaining and the theory of interpreting the social change. Through the analysis of the data it becomes obvious that the quantitative and qualitative change in the primary teachers’ education (from the two-year Pedagogical Academy in a four-year University Department) produced teachers with new pedagogical concepts and new intentions in school educational practice. The role of the teacher, as well as the characteristics of the teachers’ education has changed radically. The new type of the primary teacher, who studies at the Departments of Primary Education teacher of Pedagogical Department, has scientific identity and professional training. We consider that the improvement of the level of teachers’ studies brought change on the way of thinking and practicing and therefore social change. Teachers graduated at the Departments of Education operate within the school as agents of change and thus in the long run as factors social change: when the school is changing, slowly but surely, the society is changing as well.

Ενώπιον των συνεχών επίσημων εκκλήσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών προς τα κράτη μέλη του να υιοθετήσουν, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσής τους, την Εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η παρούσα διατριβή μελετά την ύπαρξη και τον τρόπο εφαρμογής της συγκεκριμένης εκπαίδευσης, ως ανεξάρτητου διδακτικού αντικειμένου, στα προγράμματα σπουδών των Πανεπιστημιακών Ελληνικών Παιδαγωγικών Τμημάτων Δασκάλων και Νηπιαγωγών. Τα ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την εφαρμογή και περαίωση της Δεκαετίας για την Εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, (1995-2004) και της πρώτης φάσης του Παγκόσμιου Προγράμματος της Εκπαίδευσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (2005-2009), σε συνδυασμό με τις διαρκείς παραβιάσεις των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανά τον κόσμο, κρίνουν επιτακτική την υιοθέτηση της προαναφερόμενης εκπαίδευσης σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Πολύ, δε, περισσότερο στα Παιδαγωγικά Τμήματα Δασκάλων και Νηπιαγωγών, που εκπαιδεύουν μελλοντικούς εκπαιδευτικούς, οι οποίοι με τη σειρά τους θα κληθούν να συμβάλουν στη διαπαιδαγώγηση αυριανών πολιτών. Σε αυτό το πλαίσιο, η συγκεκριμένη έρευνα εξετάζει, με ποιοτικές και ποσοτικές μεθόδους συλλογής δεδομένων (ανάλυση περιεχόμενου, συνεντεύξεις και ερωτηματολόγια), αφενός, την ύπαρξη της Εκπαίδευσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στα ελληνικά Παιδαγωγικά Τμήματα Δασκάλων και Νηπιαγωγών και, αφετέρου, την εφαρμογή αυτού τους είδους εκπαίδευσης στα εν λόγω τμήματα, με βάση το μοντέλο της «γνωστικής πυραμίδας» στα επίπεδα γνώσεων, συνειδητοποίησης-ευαισθητοποίησης και ενεργοποίησης-μετασχηματισμού. Σε πρώτο επίπεδο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η Εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα διδάσκεται ως αυτόνομο διδακτικό αντικείμενο σε τρία Παιδαγωγικά Τμήματα από τα δεκαεννέα που υπάρχουν πανελλαδικώς. Σε δεύτερο επίπεδο, η διδασκαλία του συγκεκριμένου διδακτικού αντικειμένου φαίνεται να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση του γνωστικού επιπέδου των φοιτητών/τριών. Εντούτοις, δεν φαίνεται να διαφοροποιεί ιδιαίτερα τόσο το επίπεδο συνειδητοποίησης- ευαισθητοποίησης των φοιτητών/τριών όσο και αυτό της ενεργοποίησης- μετασχηματισμού απέναντι σε παραβιάσεις και διεκδικήσεις υπέρ των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αν και τα ευρήματα της έρευνας δεν παρουσιάζουν μια εικόνα που να συμβαδίζει απόλυτα με την πρακτική εφαρμογή της Εκπαίδευσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στα ελληνικά Παιδαγωγικά Τμήματα, σύμφωνα με το μοντέλο της «γνωστικής πυραμίδας», εντούτοις εντοπίζεται η ύπαρξη θετικών ευρημάτων τόσο από τα μέλη του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού όσο και από τους φοιτητές/τριες, για την αναγκαιότητα και τη σημαντικότητα της ύπαρξης της Εκπαίδευσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά και τη θετική διάθεσή τους να συμβάλουν στην εδραίωσή της. / In light of the continuing formal appeals of the United Nations to its Member States to implement Education for Human Rights at all levels of education, this thesis studies the existence and implementation of this educational subject as an independent course in the curricula of Teacher and Preschool Educator Departments of Greek Universities. The resolutions of the United Nations for the application and implementation of the Decade of Education for Human Rights, (1995-2004) and the first phase of the World Programme of Education for Human Rights (2005-2009), in conjunction with the constant breaches of Human Rights around the world, deem it imperative to implement the aforementioned educational subject at all educational levels. Much more so, in the Teacher and Preschool Educator Departments, which educate future teachers who will be invited to shape the future citizens. In this context, this research work examines, using qualitative and quantitative data collection methods (content analysis, interviews and questionnaires), both the existence of Education for Human Rights in Greek Teacher and Preschool Educator Departments, and the application of this kind of education based on the model of the "cognitive pyramid, which consists of three levels of values- awareness, accountability and transformation. According to the results, at the first level, Education for Human Rights is taught as a separate subject in three of the nineteen Pedagogical Departments that exist in Greek Universities. At a second level, the teaching of this subject appears to play a key role in increasing the knowledge level of students. However, it does not seem to significantly affect the attitudes and perceptions of students in acting against violations and in support for Human Rights. Although the research findings do not present an image fully consistent with the practical application of Education for Human Rights in the Pedagogical Departments of Greek Universities, according to the model of the "cognitive pyramid", they reveal positive findings amongst both the members of Research Faculties and students who were questioned. To be more specific, they put emphasis on the necessity and importance of the existence of Education for Human Rights in the educational system and show a positive attitude to contributing to its consolidation.