Στην παρούσα μελέτη επιχειρώ να εξετάσω τη μετανάστευση στην Ελλάδα σε σχέση με τα θέματα της ταυτότητας και της ετερότητας. Με βάση την αντίληψη ότι η ταυτότητα δεν είναι μια στατική και αναλλοίωτη κατασκευή ούτε ένα σταθερό σύστημα ιδιοτήτων, αλλά ένα πολύπλοκο και διαρκώς μεταβαλλόμενο, ανταποκρινόμενο στα διάφορα ερεθίσματα σύστημα μεταβλητών, εξετάζω την πρόσληψη του μετανάστη στη χώρα υποδοχής ως μια από τις πολλαπλές μορφές που μπορεί να πάρει η πρόσληψη της ετερότητας. Ξεκινώ λοιπόν από την αρχή ότι ο ξένος είναι «έτερος» και ως τέτοιος θα μελετηθεί εδώ. Λαμβάνω, ωστόσο, υπόψη και άλλες προσεγγίσεις του φαινομένου της μετανάστευσης και του ίδιου του μετανάστη με τις οποίες έχουν ήδη ασχοληθεί η κοινωνιολογία, η ανθρωπολογία, οι πολιτικές και οι οικονομικές επιστήμες. Στο πρώτο μέρος της εργασίας αυτής επιχειρείται η παρουσίαση των κυριότερων θεωρητικών προσεγγίσεων του θέματος, ώστε να δημιουργηθεί ένα όσο το δυνατόν πληρέστερο πλαίσιο μελέτης του φαινομένου. Η παρουσίαση αυτή σε καμία περίπτωση δεν είναι εξαντλητική, αφού δεν είναι αυτός ο στόχος της εργασίας• αποτελεί, όμως, μια εισαγωγική μελέτη του θέματος εξετάζοντας ορισμένες πλευρές του που αξιοποιούνται από την τέχνη. Την έκθεση των κεντρικότερων θεωρητικών προσεγγίσεων ακολουθεί στο δεύτερο μέρος η παρουσίαση των στοιχείων που συνθέτουν την ειδική εικόνα του μετανάστη στην Ελλάδα: των συνθηκών ζωής και εργασίας του, της κατάστασης ύπαρξής του, της αντιμετώπισής του από το κράτος και τους θεσμούς, της πολιτικής και κοινωνικής υπόστασής του, των μηχανισμών που διαμορφώνουν ή και κατασκευάζουν την εικόνα του. Τέλος, παρουσιάζω την εικόνα που έχει ο ίδιος για τον εαυτό του στην κοινωνία υποδοχής, του αυτοπροσδιορισμού του μέσω της επίγνωσης της ξενότητάς του. Στο τρίτο μέρος της εργασίας ασχολούμαι με την εγγραφή του μετανάστη στην νεοελληνική λογοτεχνία μεσα από το παράδειγμα της διαχείρισης της εικόνας του από τον Μένη Κουμανταρέα. Τέλος, αναγκαίο είναι ένα σχόλιο για τη μεθοδολογία που επέλεξα: κατά τη διάρκεια της μελέτης μου συνάντησα διάφορους όρους, έννοιες και φαινόμενα τα οποία ο κάθε μελετητής, ανάλογα με την αφετηρία και τους στόχους του, συνδέει με τη μετανάστευση. Άλλωστε, οι εννοιολογήσεις του όρου «μετανάστευση» και οι περιγραφές του φαινομένου και των αιτιών του ποικίλλουν ανάλογα με τη θεωρητική προσέγγιση κάθε μελετητή. / -

Στην παρούσα έρευνα μελετήθηκε το είδος των εκπαιδευτικών πρακτικών που προωθούνται σε σχολικά περιβάλλοντα ετερότητας και διερευνήθηκαν οι επιμορφωτικές ανάγκες των εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε αυτά. Το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στη μελέτη περίπτωσης μιας σχολικής μονάδας τσιγγανοπαίδων που βρίσκεται εντός τσιγγάνικου καταυλισμού με αμιγώς τσιγγάνικο μαθητικό πληθυσμό. Η έρευνα, βασισμένη στο θεωρητικό πλαίσιο του Basil Bernstein, υλοποιήθηκε μέσα από σε βάθος συνεντεύξεις και παρατήρηση στο πεδίο. Βασικά ευρήματα αποτελούν τα εξής: α) οι εκπαιδευτικές πρακτικές που προωθούνται στη συγκεκριμένη σχολική μονάδα χαρακτηρίζονται από ασθενή σύνορα ανάμεσα στην καθημερινή γνώση και τη σχολική γνώση, ευελιξία και προσαρμοστικότητα ως προς τον βηματισμό, τη χρονική διάταξη της γνώσης και την αξιολογική διαδικασία καθώς και πρακτικό προσανατολισμό της μαθησιακής διαδικασίας και β) οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε αυτήν τη σχολική μονάδα εκφράζουν την ανάγκη να επιμορφωθούν σε ζητήματα που επικεντρώνονται σε βραχυπρόθεσμους στόχους που σχετίζονται με την καθημερινή διδακτική πράξη. Τέλος, η επίτευξη της διαχείρισης της ετερότητας αναδεικνύεται ως ζήτημα καίριο για την επιτυχή συγκρότηση της επαγγελματικής ταυτότητας των εκπαιδευτικών. / This study explores the types of educational practice that are dominant in school settings of diversity and the training needs of teachers who teach there. This research examined the case study of a school that only gypsy students attend, which is situated inside their gypsy encampment. The research, based on the theoretical framework of Basil Bernstein, was conducted through in-depth interviews and participant observation on the spot. This study’s basic results show that a) the educational practice developed in this kind of school is characterized by weak boundaries between everyday knowledge and school knowledge, flexibility and adaptability concerning the pace, the temporal order of knowledge and evaluation process and an emphasis given on students’ practical skills acquisition and b) teachers that teach in this school express the need to be educated on issues that focus on short-term goals related to the daily teaching process. Finally, diversity management seems to be a key issue for a successful teacher professional identity.

Η ευαισθησία και η γενικότερη κοσμοαντίληψη του Σκαρίμπα αντανακλάται στην ανθρωπογεωγραφία της ποίησής του. Ο δημιουργός άλλωστε είναι ο φορέας της εξωτερίκευσης των πολλαπλών προσωπικοτήτων στους στίχους του. Στην παρούσα εργασία γίνεται ξεχωριστή αναφορά στους στίχους που αφορούν υπαρξιακές αναζητήσεις του ποιητή καθώς και για τα βιογραφικά του ποιήματα. Επίσης παρουσιάζονται τα πρόσωπα της ποίησης σύμφωνα με τις ιδιότητες που αυτά φέρουν, όπως για παράδειγμα η μορφή της γυναίκας (ως γυναίκα – όραμα, ως κούκλα, ως μορφή από το παρελθόν που επανέρχεται στη θύμηση του ποιητικού εγώ, ως νεαρή αγνή κόρη, γυναίκα της υψηλής κοινωνίας και του χωριού, γυναίκα που κάνει παρέα και φλερτάρει με ανδρικές παρέες, ως δυναμική γυναίκα, συνδεδεμένη με το θαλασσινό στοιχείο, κλπ.). Στους στίχους του Σκαρίμπα σημαντική είναι η εμφάνιση της γυναικείας μορφής ως μάνα. Η ανδρική μορφή παρουσιάζεται ως επί το πλείστον στο περιθώριο. Επίσης ξεχωριστή αναφορά γίνεται και στα ποιήματα τα οποία αφιέρωσε ο ποιητής σε φίλους του ή τα έγραψε με αφορμή τη δράση κάποιου γνωστού του προσώπου. Αναλύεται και η ιδιότητα του φίλου και της παρέας, παρουσιάζονται στίχοι που αφορούν την δράση ανώνυμου πλήθους, τις θύμησες νεκρών προσώπων, τη θεϊκή (αγγελική) και διαβολική ιδιότητα. Στο επόμενο μέρος της εργασίας αναλύεται το περιβάλλον ή οι συνθήκες στις οποίες δρουν τα πρόσωπα. Στο τέταρτο μέρος της εργασίας αναλύεται η φυλική ταυτότητα των ποιημάτων σύμφωνα με τα πρόσωπα που παρουσιάζονται σε αυτά. Αναφορά γίνεται και στα ποιήματα όπου δεν γίνεται αναφορά ως προς το φύλο των δρώντων πρόσωπων και χαρακτηρίζονται ως άφυλα. Στο πέμπτο μέρος της εργασίας σημειώνονται συνοπτικά οι τρόποι περιγραφής και απόδοσης των χαρακτήρων καθώς και κάποιες τεχνικές του ποιητή. Στο έκτο μέρος της εργασίας σημειώνονται τα συμπεράσματα από τη μελέτη της ανθρωπογεωγραφίας στους στίχους του Σκαρίμπα. Στο τέλος παρουσιάζονται πίνακες που αφορούν: (α) τις ιδιότητες των προσώπων, (β) τη φυλική ταυτότητα και (γ) το περιβάλλον των δρώντων προσώπων. Στους πίνακες σημειώνονται οι τίτλοι των ομαδοποιημένων ποιημάτων και δίπλα σε παρένθεση με συντομογραφία ο χώρος που τα συναντάμε. / Skarimpas' sensitivity and general Cosmo-theory is mirrored at his poetry heroes and several identities. Actually the author, throughout his lines and the many characters he describes, winds up at self expression, externalization and comes at his own exhibition of feelings. At this project we will be able to see the complexion the woman (in many shapes it appears in society), as well as the shapes of the man, of the friends, of the dead people, the angelic and devil figures. We can also see the analysis of the environment and the general atmosphere in which figures act. At the fourth part, the gender of poems is created according the persons appear in them. At the fifth part poet 's technicals about description are given summarily. At the sixth part we can see the conclusions of skarimbas' human geography. At the end, tables are given in order to band together (a) the properties defining the figures, (b) the gender identity, (c) the environment. At the tables the titles of the poems are also given.

Στην παρούσα έρευνα στοχεύουμε να διερευνήσουμε τις διαφορές αντιμετώπισης συγκεκριμένων προβλημάτων της σχολικής πράξης μεταξύ δασκάλων απόφοιτων Παιδαγωγικής Ακαδημίας και δασκάλων απόφοιτων Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης. Σκοπός μας είναι η εις βάθος διερεύνηση των αντιλήψεων και των παιδαγωγικών πρακτικών των δασκάλων αυτών, σε θέματα πειθαρχίας, ετερότητας και αξιολόγησης του μαθητή. Με την μέθοδο του ερωτηματολογίου διερευνήσαμε τις απόψεις 22 δασκάλων Παιδαγωγικής Ακαδημίας και 70 δασκάλων Παιδαγωγικού Τμήματος. Ως ερμηνευτικό πλαίσιο των ερευνητικών δεδομένων επιλέξαμε τη θεωρία της κοινωνικής αλλαγής και ειδικότερα την θεωρία του Καρλ Μαρξ και του Μαξ Βέμπερ που είναι οι δύο βασικές γενικές κοινωνιολογικές θεωρίες: της αιτιακής εξήγησης και της ερμηνείας της Κοινωνικής αλλαγής, θεωρώντας πως ανταποκρίνονται καταλληλότερα στην κατανόηση του υπό μελέτη φαινομένου. Μέσα από την ανάλυση των δεδομένων γίνεται φανερό ότι η ποσοτική και ποιοτική αλλαγή της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (από τη διετή Παιδαγωγική Ακαδημία στο τετραετές Πανεπιστημιακό Παιδαγωγικό Τμήμα) παρήγαγε δασκάλους με νέες παιδαγωγικές αντιλήψεις και νέες προθέσεις εκπαιδευτικής πρακτικής στο σχολείο. Έχει αλλάξει ριζικά τόσο ο ρόλος του δασκάλου, όσο και τα χαρακτηριστικά της εκπαίδευσής του. Ο νέος τύπος δασκάλου, ο δάσκαλος του Παιδαγωγικού Τμήματος, έχει επιστημονική ταυτότητα και επαγγελματική κατάρτιση. Μπορούμε λοιπόν να υποστηρίξουμε ότι η βελτίωση του επιπέδου σπουδών του δασκάλου έφερε αλλαγή του τρόπου σκέψης, αντίληψης, και πράξης και κατ’ επέκταση κοινωνική αλλαγή. Οι δάσκαλοι των Παιδαγωγικών Τμημάτων λειτουργούν μέσα στο σχολείο ως παράγοντες αλλαγής του και κατά συνέπεια μακροπρόθεσμα ως παράγοντες ευρύτερης κοινωνικής αλλαγής. Όταν το σχολείο αλλάζει, αργά αλλά σταθερά, αλλάζει και η κοινωνία. / In this research study we aim to explore the differences between teachers graduated from the Pedagogical Academies and those who graduated from the Primary Education Departments in coping with specific problems of school practice. We focus on the investigation of the teachers’ perceptions and pedagogical practices concerning discipline, diversity and students’ evaluation issues. With the method of the questionnaire we investigated the conceptions of 22 teachers graduated from Pedagogical Academies and 70 teachers graduated from the Primary Educations Departments. Our interpretative framework is the theory of social change, and in particular the theories Karl Marx and Max Weber, the theory of explaining and the theory of interpreting the social change. Through the analysis of the data it becomes obvious that the quantitative and qualitative change in the primary teachers’ education (from the two-year Pedagogical Academy in a four-year University Department) produced teachers with new pedagogical concepts and new intentions in school educational practice. The role of the teacher, as well as the characteristics of the teachers’ education has changed radically. The new type of the primary teacher, who studies at the Departments of Primary Education teacher of Pedagogical Department, has scientific identity and professional training. We consider that the improvement of the level of teachers’ studies brought change on the way of thinking and practicing and therefore social change. Teachers graduated at the Departments of Education operate within the school as agents of change and thus in the long run as factors social change: when the school is changing, slowly but surely, the society is changing as well.

Η εργασία αυτή διαπραγματεύεται το Πρόγραμμα «ΜΕΛΙΝΑ» το οποίο θεωρείται πρωτοποριακό στην Ελλάδα διότι προσφέρει, μέσα από τις δυνατότητες της τέχνης, την ευκαιρία για πολλαπλές αναγνώσεις τόσο των γνωστικών αντικειμένων όσο και των συναισθημάτων των μαθητών που μετέχουν στην επικοινωνία. Η κεντρική ιδέα του προγράμματος είναι το παιδί και η αυτοεκτίμησή του, ο σεβασμός στις ανάγκες του, στις ικανότητές του, στους ρυθμούς και στους χρόνους του, στις ιδιαιτερότητές του. Έτσι, το Πρόγραμμα έχει ως βασικό μέσο τις τέχνες για την προσέγγιση των γνωστικών αντικειμένων, αλλάζοντας τη μεθοδολογία του παραδοσιακού σχολείου και δίνοντας απάντηση στο πώς μπορούν να αναπτυχθούν κανονικά και ισάξια οι γνωστικές, συναισθηματικές, ψυχοκινητικές και κοινωνικές δεξιότητες του παιδιού, παράλληλα με την απελευθέρωση της φαντασίας και της δημιουργικότητάς του. / This paper discusses the "MELINA" Project, which is considered innovative because it offers in Greece, through the possibilities of art, the opportunity for multiple interpretations of both the subjects and the emotions of the students involved in communication. The central idea is the child and his self-esteem, respect their needs, their abilities, and the pace of the times, the peculiarities. Thus, the program is a key instrument for the arts approach of disciplines, changing the methodology of traditional school and giving answer to that can grow normally and equally cognitive, affective, psychomotor and social skills of the child, along with the release imagination and creativity.