Σκοπός αυτής της έρευνας είναι η αξιολόγηση και ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε.) με κύρια αντικείμενα: α) τη δυνατότητα συμβολής ενός εκπ/κού υλικού εστιασμένου θεματικά σε μια προστατευόμενη περιοχή στην προσέγγιση στόχων της Π.Ε. β) την αξιολόγηση χαρακτηριστικών και της χρησιμότητας του εκπ/κού υλικού και γ) πρόταση ανάπτυξης νέου για την προστατευόμενη περιοχή της Στροφιλιάς. Τη βάση της έρευνας απετέλεσε το εκπαιδευτικό υλικό «Υγρότοποι Μεσολογγίου: Ας τους γνωρίσουμε….», το οποίο έχουμε σχεδιάσει και αναπτύξει. Για τη συλλογή των δεδομένων της έρευνας αναπτύξαμε έγκυρα και αξιόπιστα εργαλεία. Για την εκτίμηση της συνεισφοράς του εκπαιδευτικού υλικού στην αλλαγή γνώσεων και στάσεων μαθητών δευτεροβάθμιας εκπ/σης διαφορετικών τάξεων και σχολείων σε προγράμματα Π.Ε. (εξυπηρετεί το αντικείμενο α και κατ’επέκταση το γ) οργανώσαμε και υλοποιήσαμε προγράμματα Π.Ε. με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού υλικού. Χρησιμοποιήσαμε τον προπειραματικό (pre-test) - μεταπειραματικό (posttest) σχεδιασμό με ομάδα ελέγχου. Συνολικά, συμμετείχαν 254 μαθητές. Για την αξιολόγηση βασικών χαρακτηριστικών του εκπαιδευτικού υλικού και την εκτίμηση της αποτελεσματικότητάς του στην εκπαιδευτική διαδικασία οργανώσαμε και υλοποιήσαμε πρόγραμμα περιβαλλοντικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας (εξυπηρετεί το αντικείμενο β και κατ’επέκταση το γ). Συνολικά, συμμετείχαν 601 μαθητές και 49 καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπ/σης. Για την ανάπτυξη υλικού για την περιοχή της Στροφιλιάς διερευνήσαμε τις προϋπάρχουσες γνώσεις και στάσεις μαθητών της Αχαΐας για την προστατευόμενη περιοχή της Στροφιλιάς (εξυπηρετεί το αντικείμενο γ). Συνολικά, συμμετείχαν 747 μαθητές. Τελικά, με βάση τη διαδικασία ανάπτυξης και τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του υλικού για το Μεσολόγγι διατυπώνουμε προτάσεις σχετικά με τις αρχές σχεδιασμού, τους στόχους και τη μεθοδολογία ανάπτυξης ενός εκπαιδευτικού υλικού ΠΕ για μια προστατευόμενη περιοχή. Αξιοποιώντας τα ανωτέρω, καταλήγουμε σε μια πρόταση ανάπτυξης εκπαιδευτικού υλικού για την προστατευόμενη περιοχή της Στροφιλιάς. Η έρευνά μας αυτή έρχεται να συμβάλλει σε θέματα σχεδιασμού, ανάπτυξης και αξιολόγησης εκπαιδευτικού υλικού Π.Ε. / The aim of this research is to assess and develop educational material for environmental education purposes with main objectives: a) the possibility of an educational material, focused to a specific protected area, to contribute to environmental education b) the assessment of features and utility of the educational material c) the proposition of developing a novel educational material for the protected area of Strofilia. The research was based on the educational material “Messolonghi wetlands: Let’s discover them…” that we created and developed. For the collection of data we developed valid and reliable tools. To assess the contribution of the educational material to the changes in knowledge and attitude of secondary education students of different grades and schools in environmental education programs (serves objective a and c) we organized and materialized environmental education projects with the aid of the educational material. We used a pre-test – post-test design with a control group. In total 254 students took part in the project. To assess the basic attributes of the educational material and to estimate its effectiveness on the educational process, we organized and materialized environmental information and sensitivization program in Patras University (serves objective b and c). In total 601 students and 49 secondary education teachers took part. To develop educational material for the Strofilia area, we researched the preexistent knowledge and attitude of students in Achaia about the Strofilia area (serves objective c). In total 747 students took part. Finally, based on the development procedure and the results of the material evaluation about Mesolongi we formulate propositions about the design principles, the objectives and the development procedure of an environmental education material for a protected area. Utilizing the above we arrive to a proposition for the development of an educational material for the protected area of Strofilia. This research contributes to design, development and evaluation issues of environmental education educational materials.

Στη διατριβή αυτή γίνεται η οικολογική διερεύνηση των υγροτόπων Δέλτα Αχελώου, περιοχών Στροφυλιάς, Βασιλικής και Κρυονερίου και μελετώνται οι συσχετίσεις των περιβαλλοντικών παραμέτρων με χλωρίδα και βλάστηση. Τόσο για την έρευνα της χλωρίδας, όσο και για τον προσδιορισμό των μονάδων βλάστησης πραγματοποιήθηκε ικανός αριθμός δειγματοληψιών σε αντιπροσωπευτικές θέσεις με αντίστοιχες ζώνες βλάστησης για τις περιοχές του Αχελώου, της Στροφυλιάς και της Βαράσοβας (Βασιλική - Κρυονέρι). Σε κάθε θέση, εκτός απο τις φυτοληψίες, λαμβάνονταν δείγματα εδάφους και νερού, όπου αυτό ήταν εφικτό, για να γίνει εργαστηριακή επεξεργασία.Τα εδαφικά δείγματα αναλύθηκαν εργαστηριακά και προσδιορίστηκαν οι παράμετροι: κοκκομετρική σύσταση του εδάφους (%), υγρασία του εδάφους (%), pH και αγωγιμότητα, CaCO3 (%), οργανική ουσία ( %), ολικό Ν (mg/100gr, μέθοδος Kjehldahl), P (mgr/kgr, μέθοδος Olsen), K (meq/100gr, in ammonium acetate pH 7.0).Στα δείγματα νερού προσδιορίστηκαν επι πλέον εργαστηριακά οι παράμετροι: Κ, Νa, Ca, Μg, Cl , ΗC031-, Ν031-,, Ν021-, ΝΗ41+ και S042,pH, θερμοκρασία, δυναμικό οξειδοαναγωγής, αλκαλικότητα, CO2, αγωγιμότητα.Από τη στατιστική επεξεργασία των παραμέτρων προέκυψαν οι στατιστικά σημαντικοί και συσχετίστηκαν με τις ενότητες και υποενότητες βλάστησης.Αναγνωρίστηκαν 405 taxa και στις τέσσερεις περιοχές μελέτης.Από την ανάλυση της βλάστησης, αναγνωρίστηκαν πέντε (5) ενότητες και ένδεκα (11) υποενότητες βλάστησης.Οι σύγχρονες μέθοδοι στατιστικής επεξεργασίας που χρησιμοποιήθηκαν ανέδειξαν τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που διαφοροποιούν τις υποενότητς βλάστησης. Ειδικότερα, για το έδαφος είναι: τα θρεπτικά, η αγωγιμότητα και η αλκαλικότητας, ενώ για το νερό τις παρόχθιες υποενότητες διαφοροποιεί το pH. / In the present study, wetlands of the areas of Acheloos river Delta, Strofilia, Vasiliki and Krioneri are studied from the ecological point of view and their flora and vegetation are correlated with the main abiotic factors of soil and water. For the survey of the flora and the vegetations units’ identification a sufficient number of samplings were made in representative sites of relevant vegetation units of the studied areas. In every sampling site, samples of soil and water - where it was possible - have been also taken, for laboratory processing. The identified parameters for soil samples were: soil particles size (%), soil moisture (%), pH and conductivity, CaCO3 (%,), organic matter (%), total N (mg/100gr, Kjehldahl method), P (mgr / kgr, Olsen method), K (meq/100gr, in ammonium acetate pH 7.0). For water samples parameters identified were: Κ, Νa, Ca, Μg, Cl , ΗC031-, Ν031-,, Ν021-, ΝΗ41+ και S042-pH, temperature, redox, alkalinity, CO2 and conductivity.From the parameters statistical analysis those statistically significant were obtained and then correlated with the determined vegetation units and subunits.405 taxa were identified from the four study areas.From the vegetations analysis five (5) units and eleven (11) subunits were distinguished.Modern methods of statistical treatment used highlighted the environmental factors that differentiate the Subunits of the vegetation. In particular, for the soil these factors are: nutrients, conductivity and alkalinity, while for the water the differentiating factor is pH.