Στόχος της διπλωματικής εργασίας αυτής είναι η εκτίμηση των περιβαλλοντικών συνθηκών που επικρατούν στο πεδίο ανάμειξης γλυκού και αλμυρού νερού στις εκβολές του ποταμού Γλαύκου με βάση μετρήσεις φυσικοχημικών παραμέτρων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην μέτρηση της χλωροφύλλης, χρησιμοποιήθηκε το όργανο IDS Sublogger/Chealsea. Οι μετρήσεις έγιναν σε προφίλ σε αυξανόμενη απόσταση από τις εκβολές του ποταμού και σε διαφορετικές ημερομηνίες έτσι ώστε να καλυφθούν κυρίως η ξηρή και η υγρή περίοδος, αλλά και οι υπόλοιπες εποχές. Οι μετρήσεις συγκεκριμένα έγιναν στις πιο κάτω ημερομηνίες: 23/6/2012, 13/10/2012, 14/10/2012, 14/11/2012, 1/12/2012, 1/2/2013, 28/3/2013, 19/4/2013 και 27/5/2013. Σχεδιάστηκαν τα διαγράμματα που δείχνουν τις μεταβολές της συγκέντρωσης της χλωροφύλλης με το βάθος του νερού και έγινε η περιγραφή των διαγραμμάτων αυτών. Από την περιγραφή των διαγραμμάτων αυτών προέκυψαν τα πιο κάτω: 1. Σε ορισμένες περιόδους το επιφανειακό στρώμα νερού χαρακτηρίζεται από αυξημένες συγκεντρώσεις χλωροφύλλης συγκριτικά με τα υποεπιφανειακά στρώματα νερού. 2. Σε ορισμένες περιόδους του έτους παρατηρούνται χαρακτηριστικά μέγιστα χλωροφύλλης σε βαθύτερα στρώματα νερού. 3. Τα πιο πάνω μέγιστα είναι περισσότερο έντονα σε μικρή απόσταση από την εκβολή, γεγονός που δείχνει την επίδραση του γλυκού νερού στην κατανομή της χλωροφύλλης. Για να ερμηνευθούν τα αποτελέσματα καθώς και οι γεωγραφικές τους μεταβολές έγιναν μετρήσεις αγωγιμότητας, θερμοκρασίας και pH με την χρήση του οργάνου 600 XML V2. H αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των πιο πάνω παραμέτρων έδειξε ότι: τα μέγιστα της χλωροφύλλης συνδέονται με μειώσεις της αγωγιμότητας, γεγονός που δείχνει την εξάρτηση της από την παρουσία γλυκού νερού. Για την εξαγωγή συμπερασμάτων που αφορούν στην ποιότητα των νερών στην περιοχή εργασίας με βάση τις τιμές της χλωροφύλλης, έγινε επεξεργασία των αποτελεσμάτων (simple statistics) όπου προσδιορίστηκαν οι μέσες τιμές, τα μέγιστα και ελάχιστα τους καθώς και η σταθερή απόκλιση από τη μέση τιμή. Η σύγκριση των μέσων τιμών χλωροφύλλης με το εύρος τιμών που χρησιμοποιούνται διεθνώς για τον χαρακτηρισμό των νερών σε ευτροφικά, μεσοτροφικά, και ολιγοτροφικά έδωσε τα πιο κάτω αποτελέσματα: Τον Ιούνιο 2012 η μέση τιμή χλωροφύλλης ήταν 5,76 μg/l ευτροφικό Τον Οκτώβριο 2012 η μέση τιμή χλωροφύλλης ήταν 0,69 μg/l μεσοτροφικό Το Νοέμβριο 2012 η μέση τιμή χλωροφύλλης ήταν 1,89 μg/l μεσοτροφικό Τον Δεκέμβριο 2012 η μέση τιμή χλωροφύλλης ήταν 1,84 μg/l μεσοτροφικό Τον Φεβρουάριο 2013 η μέση τιμή χλωροφύλλης ήταν 3,01 μg/l ευτροφικό Τον Μάρτιο 2013 η μέση τιμή χλωροφύλλης ήταν 3,26 μg/l ευτροφικό Τον Απρίλιο 2013 η μέση τιμή χλωροφύλλης ήταν 4,37 μg/l ευτροφικό Τον Μάϊο 2013 η μέση τιμή χλωροφύλλης ήταν 1,60 μg/l μεσοτροφικό Για την μελέτη των διαχρονικών μεταβολών των τιμών της χλωροφύλλης σχεδιάστηκαν τα διαγράμματα που δείχνουν τις μεταβολές των μέσων και μέγιστων στις διάφορες περιόδους μετρήσεων. Από τα διαγράμματα αυτά προκύπτουν αυξημένες τιμές τον Ιούνιο 2012, Φεβρουάριο 2013, Μάρτιο 2013 και Απρίλιο 2013, ενώ οι τιμές της χλωροφύλλης τον Οκτώβριο 2012, Νοέμβριο2012, Δεκέμβριο 2012 και Μάϊο 2013 ήταν χαμηλότερες. Τα αποτελέσματα αξιολογήθηκαν επιπροσθέτως σε συνάρτηση με μετεωρολογικά και άλλα στοιχεία της περιοχής / The aim of this study is to assess the environmental conditions prevailing in the field of mixing freshwater and saltwater at Glafkos outlet based on the measurements of physicochemical parameters. Particular emphasis was given to the measurement of chlorophyll-a. The instrument used was the IDS Sublogger / Chealsea. The measurements were made in profiles at increasing distance from the outlet of Glafkos river and on different dates in order to cover mainly the dry and wet season, as well as the remaining seasons. The measurements were made specifically in the following dates: 23/06/2012, 13/10/2012, 14/10/2012, 14/11/2012, 01/12/2012, 02/01/2013, 03/28/2013 , 04.19.2013 and 05.27.2013. The vertical variability of chlorophyll-a values in the sea column showed the following: 1. At certain times the surface layer of the seawater was characterized by increased concentrations of chlorophyll-a compared to subsurface water layers. 2. At certain periods of year, chlorophyll-a showed distinct peaks in the subsurface seawater. 3. The above mentioned peaks were more distinct at short distance from the river’s outlet, which shows the influence of freshwater in the distribution of chlorophyll. To interpret the results and the geographical variations, conductivity, temperature and pH were measured with the use of the probe YSI 600 XML V2. The results assessment of the above parameters showed that: the peaks of chlorophyll-a associated with decreases of conductivity, indicates its dependence on the presence of freshwater. To draw conclusions regarding the quality of seawater in the study area based on the variability of chlorophyll-a values, simple statistics was applied on the data. The mean, maximum and minimum values, as well as the standard deviation from the mean values were determined. The comparison of the average values of chlorophyll-a with the values used internationally to characterize water eutrophic, mesotrophic and oligotrophic gave the following results: In June 2012, the average chlorophyll was 5.76 μg/l showing eutrophic aquatic environment In October 2012, the average chlorophyll of 0.69 μg/l showing mesotrophic aquatic environment In November 2012, the average chlorophyll was 1.89 μg/l showing mesotrophic aquatic environment In December 2012, the average chlorophyll was 1.84 μg/l showing mesotrophic aquatic environment In February 2013, the average chlorophyll was 3.01 μg/l showing eutrophic aquatic environment In March 2013, the average chlorophyll was 3.26 μg/l showing eutrophic aquatic environment In April 2013, the average chlorophyll was 4.37 μg/l showing eutrophic aquatic environment In May 2013, the average chlorophyll was 1.60 μg/l showing mesotrophic aquatic environment In order to study the time variability of chlorophyll-a, diagrams were drawn showing the variations of the average and maximum values in different measurement periods. From these diagrams increased values were observed in June 2012, February 2013, March 2013 and April 2013, while chlorophyll-a values, in October 2012, November 2012, December 2012 and May 2013 were lower. The results are evaluated also in relation to the meteorological data and other elements of the area.

The current study focuses on the phenomenon, mostly accounted within the past recent time, of the algae blooms (chlorophyll burst) in the area of the North Aegean Sea. The study attempts to coincide and amplify the approach of Satellite Remote Sensing monitoring, as means of applied oceanographic methods, in order for possible seasonal, spatio-temporal trends of this phenomenon to be identified, thus making the correlation of the indices-variations, though interdisciplinary, to be explained to an extend plainly, in terms of ‘why’ and ‘why-then’ they occur. The North Aegean Sea is directly influenced by the outflow of the Black Sea water masses, through the Dardanelles Strait. Secondary, riverine discharge is into account, along with special hydrodynamic characteristics of the basin. This Black Sea contribution to the North Aegean basin is cold, brackish and rather rich in biomass and nutrients and via the eutrophic blooms, fluctuate the relative meso-poor nutrient character of the basin. The environmental impacts and causes of the occurrences have a multidisciplinary analysis. They affect local ecology systems, water quality, coastal regions, the ichtyo-stock, the eco-balance on food-dependable species and ultimately the human health. The current study leans emphasis on the meteorological-oceanographic analysis for the algae blooms in the North Aegean Sea, depending on the use of satellite derived data and optical color imaginary, concerning the area under study. The preliminary concern, along with secondary conclusions, among the variable instability of the local biogeochemical recycling of the phenomenon, the prolonged temporal time of its dispersion and its correlation with surface winds and meteo-characteristics, was verified. Data from Giovanni, that is a Web-based application developed by the GES DISC (Goddard Earth Sciences Data and Information Services Center) Interactive Online Visualization ANd aNalysis Infrastructure-NASA, where used for the analysis, in order for possible correlations between oceanographic and meteorological variables to be identified, such as: Chlorophyll-a concentrations, Precipitations rates, Euphotic Zone Depth, Colored Dissolved Organic Matter, Absorption coefficient for phytoplankton, Sea Level Pressure, Surface Pressure and Northwards wind component. / --

Οι κρατήρες διαφυγής ρευστών (pockmarks) είναι βυθίσματα σε μαλακά ιζήματα του βυθού, στα παράκτια και πελαγικά οικοσυστήματα. Μελετώνται παγκοσμίως τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες και στον ελληνικό χώρο έχουν εντοπιστεί κυρίως στη Δυτική Ελλάδα. Εξ αυτών, οι περισσότεροι είναι κρατήρες μεθανίου και μόνο στον Ελαιώνα Αιγίου και στον όρμο του Πρίνου έχουν βρεθεί κρατήρες γλυκού νερού. Έως τώρα, η μελέτη της βιολογίας των κρατήρων έχει εστιάσει κυρίως την περίπτωση των κρατήρων μεθανίου. Για τους κρατήρες γλυκού νερού δεν υπάρχουν εργασίες σχετικά με τη βιολογία τους, εκτός από μια η οποία αφορά τη μικροβιακή δράση στο ίζημα. Στον Ελαιώνα οπτική παρατήρηση έδειξε την ύπαρξη πληθώρας βενθικών οργανισμών, οι οποίοι απουσιάζουν από τον ευρύτερο πυθμένα. Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί σε πολλούς κρατήρες παγκοσμίως και θεωρείται ότι σχετίζεται κυρίως με τη φύση του υποστρώματος στο εσωτερικό της δομής των κρατήρων. Γενικά, υπάρχει πολύ περιορισμένη πληροφορία για το αβιοτικό και βιοτικό περιβάλλον των κρατήρων, ιδιαίτερα στη στήλη του νερού, ενώ δεν είναι σαφές το αν οι δομές αυτές μπορούν να αποτελέσουν διαταραγμένα περιβάλλοντα ή οάσεις οργανισμών. Η παρούσα εργασία διερευνά το πλαγκτικό στοιχείο στους κρατήρες γλυκού νερού του Ελαιώνα και αποτελεί την πρώτη σχετική αναφορά σε διεθνές επίπεδο, τουλάχιστον σε ότι σχετίζεται με το ζωοπλαγκτόν. Για τη μελέτη συλλέχθηκε μικρο- και μεσοζωοπλαγκτόν, έτσι ώστε να διερευνηθεί όλο το εύρος μεγέθους των οργανισμών από 50 μm έως 20 mm. Οι κρατήρες που μελετήθηκαν παρουσίασαν μικρή εκροή γλυκού νερού. Μετρήσεις θρεπτικών ιόντων και χλωροφύλλης -α έδειξαν ότι οι κρατήρες δεν επηρέασαν φυσικοχημικά το θαλάσσιο περιβάλλον. Ωστόσο, παρατηρήθηκε αύξηση της Chl-a κοντά στο στόμιο του κρατήρα και της φαιοφυτίνης (προϊόν αποδόμησης της Chl-a) και των θρεπτικών στο εσωτερικό του κρατήρα. Ως προς το ζωοπλαγκτόν, οι κρατήρες βρέθηκαν να συγκεντρώνουν μεγαλύτερες αφθονίες πελαγικών προνυμφών βενθικών οργανισμών που εγκαθίστανται στο εσωτερικό τους, όπως έχει επιβεβαιωθεί με οπτική παρατήρηση, καθώς και ειδών Αρπακτικοειδών και Ποικιλοστοματοειδών Κωπηπόδων (ενηλίκων, κωπηποδιτών, ναυπλίων). Τα εν λόγω κωπήποδα πιθανόν να σχετίζονται με την παρουσία αυξημένου αιωρούμενου οργανικού υλικού στους κρατήρες και ζελατινοειδών διηθηματοφάγων οργανισμών (κωπηλατών, βυτιοειδών) σε αυτούς. Επιπλέον, η αυξημένη συγκέντρωση ναυπλίων και κωπηποδιτικών σταδίων υποθέτουμε ότι μπορεί να σχετίζεται με την αυξημένη παρουσία αυγών κωπηπόδων, εφόσον η δομή του κρατήρα μπορεί να τα συγκεντρώνει. Επειδή η παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο ανάμιξης του νερού και μια περίοδο ασθενούς θερμοστρωμάτωσης, θεωρούμε ότι οι παρατηρήσεις μας για το ζωοπλαγκτόν δεν εμφανίζουν έντονο ‘’σήμα’’ και προτείνεται επανάληψη της έρευνας σε περίοδο έντονης θερμοστρωμάτωσης. / Pockmarks are seabed depressions on soft sediments, found in coastal and pelagic ecosystems. They have been studied for the last four decades and in Greece they can be found mainly in the western parts of the country. Most of the pockmarks are methane formatted, while groundwater formatted pockmarks have been found in Greece only in Elaionas bay and Prinos bay. So far, only methane pockmarks have been studied, concerning their biological components, and there are no references for the groundwater formatted ones, except one that focused on the microbial activity in the sediments. In Elaionas bay optical observations revealed the presence of an extensive benthic community that lacks from the surrounding seabed. This has been observed in a number of pockmarks worldwide and is believed to be co occurring with the presence of hard substrates in the pockmarks. Generally, there is little information of the biotic and abiotic environment of the pockmarks, especially in the water column, while it is not yet clear if these depressions should be considered as disturbed environments or local oasis for the organisms in the area. This study is focusing on the planktonic component of the pockmark field at Elaionas bay and to our knowledge it is the first attempt internationally, at least when it comes to zooplankton. Mesozooplankton and microzooplankton samples were collected in order to investigate the whole basic size range of the zooplankton community (50 μm to 20 mm). The studied pockmarks exhibited slight groundwater flow. Nutrient and chlorophyll a concentrations showed no physicochemical ‘’signal’’ in the pockmarks. However, there was a trend of increase of Chl –a near the opening of the pockmark and of phaeophytin and nutrients inside the pockmark. As for zooplankton, there is evidence that greater abundances of pelagic larvae of benthic organisms are concentrated in the pockmarks (the presence of the adults has been confirmed by divers and ROV), as well as some species of the Order Harpacticoida and Poecilostomatoida (adults, copepodites, nauplii). These copepods may be related to the increase of dissolved organic matter in the pockmark and the presence of tunicates (appendicularians, doliolids) also found concentrated in the pockmarks. Increased abundance of nauplii and copepodite stages in the pockmark is believed to result from the increase of copepod eggs, assuming that the pockmark can gather and retain them. Repetition of the sampling procedure at the pockmark field on a different season is necessary, because the lack of a strong thermocline suggests that any strong differences between the pockmark and the surrounding environment are being less detectible.