Η εργασία αυτή στηρίζεται στα αποτελέσματα των μικροπαλαιοντολογικών αναλύσεων που πραγματοποιήθηκαν σε βενθονικά τρηματοφόρα σε δείγματα ιζήματος. Τα ιζήματα προέρχονται από πυρήνα που συλλέχθηκε από το Ανατολικό Κρητικό πέλαγος. Στα βάθη ιζήματος που επικεντρώνονται τα δείγματα έχουν παρατηρηθεί αλλαγές τόσο στην γεωχημεία των ιζημάτων, όσο και στο ποσοστό οργανικού άνθρακα. Σε αντίστοιχα βάθη στο Δυτικό Κρητικό πέλαγος είχε εντοπιστεί ο σαπροπηλός S2(Geraga et.al 2005). Ο S2 δεν εντοπίζεται συχνά στα ιζήματα των πυρήνων γι’ αυτό αναφέρεται και ως “σαπροπηλός φάντασμα”(ghost sapropel). Σκοπός της εργασίας είναι ο εντοπισμός και η εξέλιξη των παλαιοωκεανογραφιών συνθηκών που επικρατούσαν στον πυθμένα της περιοχής μελέτης για το χρονικό διάστημα μελέτης. / -

Η ωκεανογραφική μελέτη αυτή λαμβάνει χώρα στον Αμβρακικό κόλπο ο οποίος είναι ένας ημίκλειστος κόλπος στη Δυτική Ελλάδα και απομονώνεται από το Ιόνιο πέλαγος μέσω ενός στενού ρηχού φράγματος, έδειξε ότι χαρακτηρίζεται από ένα φιόρδ1 όπως αυτά του ωκεανογραφικού καθεστώτος. Ο κόλπος χαρακτηρίζεται από δύο καλά δομημένα στρώματα στη υδάτινη στήλη που απαρτίζονται από ένα επιφανειακό στρώμα και ένα στρώμα πυθμένα που διαχωρίζονται από μεγάλη αλλαγή στη πυκνότητα με το βάθος στο σώμα νερού (πυκνοκλινές). Πέρα από την είσοδο υπάρχει υφάλμυρο νερό το οποίο εκρέει στο επιφανειακό στρώμα νερού και ένα αλμυρό στρώμα νερού το οποίο εισρέει κοντά στο βυθό. Η μορφολογία και η κυκλοφορία των υδάτων καθιστούν το Αμβρακικό κόλπο το μοναδικό φιόρδ στη Μεσογειακή θάλασσα. Οι έρευνες έδειξαν ότι στο πυκνοκλινές η διαλυτότητα του οξυγόνου μειώνεται δραστικά φτάνοντας στα επίπεδα του μηδέν διαχωρίζοντας έτσι τη υδάτινη στήλη σε οξικά, δυσοξικά και ανοξικά περιβάλλοντα. Οι δυσόξινες και ανοξικές συνθήκες εμφανίστηκαν τα τελευταία 20-30 χρόνια και έχει προκληθεί από τα λιπάσματα , την αύξηση σε ζήτηση ζώων, τις ιχθυοκαλλιέργειες μεγάλων διαστάσεων και τα οικιακά απόβλητα. Η εμφάνιση της δυσοξίας και ανοξίας έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή αποικιών στο πυθμένα σε έκταση πέραν του 50% του κόλπου και περίπου 28% του όγκου του νερού. Επιπρόσθετα η ανοξία είναι μάλλον υπεύθυνη για το αιφνίδιο θάνατο πολλών ψαριών το οποίο συνέβη στις υδατοκαλλιέργειες του κόλπου το Φεβρουάριο του 2008. Η ανοξία επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα στο οικοσύστημα, στη ακμάζουσα αλιεία και στις βιομηχανίες ιχθυοκαλλιέργειας του κόλπου. Ο εντοπισμός αυτών των ανοξικών και δυσοξικών συνθηκών μας όρισε ως σκοπό μελέτης το προσδιορισμό της ρίζας του προβλήματος μέσω της διερεύνησης του παλαιοπεριβάλλοντος . Η παρούσα εργασία έχει ως θέμα τη μικροπαλαιοντολογική ανάλυση η οποία ασχολείται με τη μελέτη τρηματοφόρων. Η μελέτη των τρηματοφόρων παρέχει πληροφορίες λόγω των ιδιοτήτων τους οι οποίες είναι: α) είναι πολυπληθή και επιδέχονται στατιστική ανάλυση, β) είναι άριστοι βιοστρωματογραφικοί δείκτες λόγω της ποικιλίας ,αφθονίας και της γρήγορης ανάπτυξης τους και γ) εντοπίζονται στα ιζήματα όλων των γεωλογικών εποχών, σχεδόν σε όλα τα θαλάσσια περιβάλλοντα. / --

Η λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού (εικόνα 9,10) λιμνοθάλασσα βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του Μεσολογγίου Αιτωλικού-σύμπλεγμα λιμνοθάλασσα η οποία είναι ο μεγαλύτερος υγρότοπος στην Ελλάδα, είναι μεγάλης οικολογικής σημασίας και προστατεύεται από τη σύμβαση Ramsar. Aποτελεί μια λεκάνη εγκλωβισμένη από αβαθή νερά και στεριά, η οποία επικοινωνεί νότια με τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου μέσα από δυο στενά ανοίγματα. Από αυτά τα στενά ανοίγματα εισέρχονται στη λιμνοθάλασσα τα καθαρά αλμυρά νερά του Πατραϊκού κόλπου, αφού πρώτα διατρέξουν την ρηχή μήκους 13 km και βάθους μικρότερου του 1m λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου (εικόνα 11). Εκτός όμως από τα θαλασσινά νερά η λιμνοθάλασσα δέχεται και άφθονα γλυκά νερά από τρεις μεγάλους χείμαρρους, από πολλούς μικρούς, από παροδικές και μόνιμες πηγές που βρίσκονται σε όλη την έκτασή της, καθώς επίσης και από αντλιοστάσια που στέλνουν τα ιδιαίτερα ρυπασμένα νερά τους στην ευαίσθητη λεκάνη. . Η λιμνοθάλασσα είναι μολυσμένο από τα απόβλητα αποχέτευσης από το Αιτωλικό μικρή πόλη και τη γεωργία στη γύρω περιοχή. Τα κύρια χαρακτηριστικά της λιμνοθάλασσας είναι τα μόνιμα ανοξικές συνθήκες στο βαθύτερο στρώμα νερού (7-35μ) και το σχηματισμό του υδρόθειου. Η ανοδική μετανάστευση του υδρόθειου στα επιφανειακά ύδατα προκάλεσε διάφορες εκδηλώσεις της θνησιμότητας των ψαριών κατά τα τελευταία 150 χρόνια. Για την έρευνα έγιναν μετρήσεις σε 13 σταθμούς στη λιμνοθάλλασα / -

- / -

- / -

The current study focuses on the phenomenon, mostly accounted within the past recent time, of the algae blooms (chlorophyll burst) in the area of the North Aegean Sea. The study attempts to coincide and amplify the approach of Satellite Remote Sensing monitoring, as means of applied oceanographic methods, in order for possible seasonal, spatio-temporal trends of this phenomenon to be identified, thus making the correlation of the indices-variations, though interdisciplinary, to be explained to an extend plainly, in terms of ‘why’ and ‘why-then’ they occur. The North Aegean Sea is directly influenced by the outflow of the Black Sea water masses, through the Dardanelles Strait. Secondary, riverine discharge is into account, along with special hydrodynamic characteristics of the basin. This Black Sea contribution to the North Aegean basin is cold, brackish and rather rich in biomass and nutrients and via the eutrophic blooms, fluctuate the relative meso-poor nutrient character of the basin. The environmental impacts and causes of the occurrences have a multidisciplinary analysis. They affect local ecology systems, water quality, coastal regions, the ichtyo-stock, the eco-balance on food-dependable species and ultimately the human health. The current study leans emphasis on the meteorological-oceanographic analysis for the algae blooms in the North Aegean Sea, depending on the use of satellite derived data and optical color imaginary, concerning the area under study. The preliminary concern, along with secondary conclusions, among the variable instability of the local biogeochemical recycling of the phenomenon, the prolonged temporal time of its dispersion and its correlation with surface winds and meteo-characteristics, was verified. Data from Giovanni, that is a Web-based application developed by the GES DISC (Goddard Earth Sciences Data and Information Services Center) Interactive Online Visualization ANd aNalysis Infrastructure-NASA, where used for the analysis, in order for possible correlations between oceanographic and meteorological variables to be identified, such as: Chlorophyll-a concentrations, Precipitations rates, Euphotic Zone Depth, Colored Dissolved Organic Matter, Absorption coefficient for phytoplankton, Sea Level Pressure, Surface Pressure and Northwards wind component. / --

Η παρούσα διπλωματική εργασία περιγράφει την έρευνα της θαλάσσιας γεωφυσικής διασκόπησης η οποία εκτελέστηκε στον Πατραϊκό κόλπο και παρουσιάζει τα αποτελέσματα της ερμηνείας των γεωφυσικών στοιχείων που συλλέχθηκαν με την βοήθεια του τομογράφου υποδομής πυθμένα. Τα στοιχεία συλλέχθηκαν από το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Η συλλογή, επεξεργασία και ερμηνεία του συνόλου των σεισμικών γραμμών επέτρεψε την χαρτογράφηση των υποθαλάσσιων ρηγμάτων του Πατραϊκού κόλπου. Ο χάρτης με τα υποθαλάσσια ρήγματα αποτελεί έναν τροποποιημένο χάρτη από τον ήδη διαθέσιμο χάρτη ρηγμάτων του Πατραϊκού κόλπου του 1985 από τους Ferentinos et al., 1985. / The present study describes the submarine geophysical survey which was carried out in the Gulf of Patras and presents the results of the geophysical data analysis using a subbottom profiler system. The data were collected by the Laboratory of Marine Geology & Physical Oceanography, department of Geology, University of Patras. A detailed fault map was produced by the data analysis of the collected seismic profiles of the Gulf of Patras. The present fault map is a modified map from a former map that has been produced in a 1985 survey by Ferentinos et al., 1985.

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή επικεντρώνεται στην μελέτη της παράκτιας ζώνης της νήσου Λέρου στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της ερμηνείας των γεωφυσικών στοιχείων που συλλέχθηκαν από το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας (Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω.) τον Ιούνιο του 2011. Η έρευνα φιλοδοξεί να συνεισφέρει στην ανάδειξη της υποθαλάσσιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς του νησιού, καθώς η συλλογή, επεξεργασία και ερμηνεία του συνόλου των δεδομένων επέτρεψε την αναγνώριση και την λεπτομερή χαρτογράφηση υποθαλάσσιων στόχων μεγάλης ιστορικής και περιβαλλοντικής σημασίας. Ως εκ τούτου, η διατριβή κινείται σε δύο κατευθύνσεις. Η πρώτη κατεύθυνση αφορά στον εντοπισμό στόχων πιθανής ιστορικής σπουδαιότητας που εντοπίστηκαν στην επιφάνεια του πυθμένα ενώ η δεύτερη κατεύθυνση αφορά στον εντοπισμό και την αποτύπωση βιογενών σχηματισμών και συγκεκριμένα λειμώνων P. Oceanica και ασβεστιτικών ροδοφυκών (corallegene formations). Οι θαλάσσιες έρευνες πραγματοποιήθηκαν σε δύο διακριτά στάδια, στην συστηματική αποτύπωση του πυθμένα με ηχοβολιστή πλευρικής σάρωσης (EG&G 272 TD) και την οπτική επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων της ηχοβολιστικής αποτύπωσης με σύστημα συρόμενης υποβρύχιας κάμερας. Η ανάλυση και επεξεργασία των ηχογραφιών οδήγησε στον εντοπισμό ναυαγίων που συνδέονται με τη Μάχη της Λέρου (9-10/1943), ένα από τα σημαντικότερα πολεμικά γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, στην ανατολική Μεσόγειο και τα οποία αποτελούν πολύτιμα ιστορικά στοιχεία σε παγκόσμια κλίμακα, μεταξύ των οποίων το βυθισμένο ελληνικό αντιτορπιλικό Βασίλισσα ‘Ολγα (D15). Στο πλαίσιο της δεύτερης κατεύθυνσης εντοπίστηκαν και χαρτογραφήθηκαν οι λειμώνες P. Oceanica και οι σχηματισμοί των ασβεστιτικών ροδοφυκών σχεδόν ανά όρμο περιμετρικά της νήσου. Η σχεδίαση των αντιστοίχων υποθαλάσσιων θεματικών χαρτών της παράκτιας ζώνης της Λέρου αναμένεται να αποτελέσουν ένα σημαντικό εργαλείο στην προστασία και στην ανάδειξη της σημαντικής υποθαλάσσιας ιστορικής και φυσικής κληρονομιάς του νησιού / The present study describes the submarine geophysical survey which was carried out in Leros Island, Aegean Sea and presents the results of the geophysical data analysis. The data were collected by the Laboratory of Marine Geology & Physical Oceanography, department of Geology, University of Patras during the period 11-17 June 2011. The research aims to contribute to the enhancement of underwater cultural and natural heritage of the island, as the collection, processing and interpretation of all of the data has allowed the identification of underwater targets of great historic and environmental importance. Geophysical survey in Leros Island, using a side scan sonar (EG&G 272 TD), coupled with ground-truthing by deploying a Towing Camera System of historic shipwrecks from World War II and of the major seabed habitats, namely Posidonia oceanica and coralligène formations. The survey revealed a great number of shipwrecks associated with the Battle of Leros (9-10/1943), one of the most important military events that took place during the World War II, in the Eastern Mediterranean which are considered as valuable historic data on a global scale, including the sunken Greek destroyer Queen Olga (D15). The design of the thematic maps of the coastal zone of Leros is expected to become an important tool in both protecting and promoting the significant underwater cultural and natural heritage of the island.