Οι σεισμοί και οι ηφαιστειακές εκρήξεις αποτελούν την επιφανειακή έκφραση μιας δυναμικής του βάθους. Αυτό από μόνο του παραπέμπει σε κάτι μη απτό και μη άμεσα παρατηρήσιμο. Όμως τα δύο αυτά φαινόμενα καταφέρνουν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον μικρών και μεγάλων κάνοντάς τους να σχηματίζουν τις δικές τους παραστάσεις για τις δύο έννοιες. Στην παρούσα έρευνα, μελετήσαμε τις ιδέες που κατέχουν τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας για τους σεισμούς, τα ηφαίστεια και τη δημιουργία αυτών, πριν αλλά και μετά από μια οργανωμένη διδακτική παρέμβαση. Επίσης, έγινε προσπάθεια καταγραφής των συναισθημάτων που εκφράζονται από τα παιδιά για το φαινόμενο του σεισμού αλλά και των μέτρων προστασίας που τείνουν να υιοθετούν σε μια τέτοια περίσταση. Το δείγμα αποτέλεσαν 63 παιδιά προσχολικής ηλικίας από ένα δημόσιο Νηπιαγωγείο στην ευρύτερη περιοχή της Πάτρας. Τα παιδιά φάνηκε πως είχαν σχηματίσει ήδη πριν τη διδακτική παρέμβαση κάποιες πρώτες παραστάσεις για τα φαινόμενα αυτά. Μετά την ολοκλήρωση της διδακτικής παρέμβασης παρατηρήθηκε ότι οι παραστάσεις αυτές βελτιώθηκαν αρκετά με κάποιες από αυτές να πλησιάζουν αρκετά το επιστημονικό μοντέλο. Τέλος, τα συναισθήματα που εκφράστηκαν από τα παιδιά καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης αυτής σχετίζονταν με την κατανόηση της σημαντικότητας του εν λόγω θέματος: παρατηρήθηκε μια μετάβαση από το συναίσθημα φόβου ή πανικού σε συναισθήματα που είχαν να κάνουν περισσότερο με ηρεμία και διατήρηση της ψυχραιμίας προκειμένου να προστατευθούν σε περίπτωση σεισμού. / Earthquakes and volcanic eruptions are the surface expression of a dynamic depth. This by itself refers to something intangible and not directly observable; but these two phenomena manage to pique the interest of both preschoolers and adults and make them form their own representations for both concepts. In this research, we studied the ideas held by the preschoolers on earthquakes, volcanoes and the creation of these two, before and after an organized teaching intervention. Also, an attempt was made to record the emotions expressed by children about the earthquakes and the protective measures they tend to adopt in such situations. The sample consisted of 63 preschool children from a public kindergarten located in the city of Patras. Ever before the teaching intervention, children had already formed some early representations for these phenomena, representations that were enriched (approaching even the scientific model) after the didactic intervention had been completed. Finally, the feelings expressed by the children throughout the study resulted from the understanding of the significance of this issue: there was a transition from the feeling of fear or panic to feelings that had more to do with staying calm and keeping their composure (in order to protect themselves) in a case of an earthquake.

Τα τελευταία χρόνια, τόσο στη διεθνή όσο και στην ελληνική επιστημονική κοινότητα, παρατηρείται ένα αυξημένο ενδιαφέρον για το πώς η σκέψη των μικρών παιδιών προσεγγίζει το φυσικό κόσμο. Έτσι το πεδίο έρευνας των Φυσικών Επιστημών επικεντρώνεται στην ανίχνευση και μελέτη των βιωματικών παραστάσεων των παιδιών (Ραβάνης, 1999). Η ανίχνευση και η καταγραφή αυτών των παραστάσεων θεωρείται σημαντική, καθώς είναι παρούσες στη σκέψη των παιδιών και αποτελούν εμπόδια για την κατανόηση των επιστημονικών εννοιών και φαινομένων (Baster, 1995, Sharp, 1995). Αυτή η έρευνα διεξήχθη για να τεθεί ένα γενικότερος προβληματισμός ως προς τις σκέψεις των παιδιών της προσχολικής ηλικίας, για ένα γεωλογικό φαινόμενο που ταράσσει συχνά τον ελλαδικό χώρο, τον σεισμό, καθώς και για να διαπιστωθεί αν τα παιδιά της συγκεκριμένης ηλικίας μπορούν να ανταπεξέρθουν επαρκώς ως προς την πρόληψη και αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Έτσι, επιχειρήθηκε η ανίχνευση των νοητικών παραστάσεων των παιδιών προσχολικής ηλικίας σχετικά με τη γεωφυσικά χαρακτηριστικά της γης, για να εμβαθύνει στη συνέχεια στο φαινόμενο του σεισμού καθώς και στην πρόληψη και αντιμετώπισή του. Αρχικά, παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο με βάση το οποίο σχεδιάστηκε η παρούσα έρευνα και φυσικά τα πορίσματα ερευνών που έχουν διεξαχθεί σχετικά με το υπό εξέταση θέμα. Εν συνεχεία, γίνεται αναφορά στο μεθοδολογία της συγκεκριμένη έρευνα και παρουσιάζονται τα αποτελέσματα, τόσο σε κάθε φάση της ανίχνευσης όσο και συνολικά. Τέλος, ο σχολιασμός των αποτελεσμάτων, τα συμπεράσματα και η συζήτηση καθώς και οι επιπτώσεις των ευρημάτων της έρευνας που αναδύονται σχετικά με τη διδασκαλία των εννοιών που εξετάζονται, ολοκληρώνουν την παρούσα έρευνα. / In the past few year, in the international and Greek scientific community, is observed an increased interest for how the thought of children approaches the natural world. Thus, the field of research of Natural Sciences is focused in the detection and study of experiential representations of children (Ravanis, 1999). The detection and the recording of these representations are considered important, while are present in the thought of children and constitute obstacles for the comprehension of scientific significances and phenomena (Baster, 1995, Sharp, 1995). This research was carried out, in order to placed a more general reflection, as for the thoughts of children of preschool age, for a geological phenomenon that upsets often the hellenic space, the earthquake. In addition, this research was carried out in order to realize if the children of particular age are sufficiently capable to face this phenomenon as well as its prevention and confrontation. Thus, was attempted the detection of intellectual representations of children of preschool age with regard to geophysical characteristic of ground, in order to it deepens afterwards in the phenomenon of earthquake as well as in the prevention and his confrontation. Initially, it is presented the theoretical frame on which we based to drawn the present research and the conclusions of researches that have been carried out with regard to the subject under review. Then, the report continues with the methodology concept and is presented the results. Finally, the conclusion of this research represents the annotation of results, the conclusions and the discussion as well as the repercussions of discoveries of research that emerge with regard to the teaching of significances that is examined.