Cette thèse porte sur l’adaptation des étudiants en période de transition. Elle repose sur une comparaison franco-canadienne entre étudiants primo-entrants et étudiants internationaux vietnamiens. Dans l’objectif d’apporter un éclairage nouveau sur les processus de leur adaptation, nous avons intégré deux modèles théoriques permettant de distinguer deux niveaux d’adaptation, l’un dit « local » commun à tous les étudiants, l’autre dit « international » spécifique aux Vietnamiens (Black, Mendenhall & Oddou, 1991), dans lesquels viennent s’imbriquer deux dimensions du processus : l’adaptation psychologique et l’adaptation socioculturelle (Ward & Searle, 1991). La personnalité anxieuse, suivie de l’attachement adulte et des tracas quotidiens, apparaissent comme le fondement explicatif de l’adaptation des étudiants, quels qu’ils soient, tant à un niveau psychologique que socioculturel. A ces aspects « locaux » pour les Vietnamiens, s’ajoutent deux enjeux interculturels : l’identification à la culture d’origine et les différents réseaux de socialisation. Les résultats soulignent également pour les différents groupes d’étudiants une fragilisation des modèles internes de l’attachement, des différences culturelles dans leurs potentialités à former un corps étudiant et à se socialiser au sein de l’université ainsi que la présence d’individus à risques : ces derniers seraient dans l’incapacité de faire face efficacement au stress induit par la période de transition. / This dissertation focuses on students’ adaptation in transition. It is based on a French-Canadian comparison between freshmen students and international Vietnamese students. With the aim to shed a new light on the process of their adaptation, we integrated two theoretical models which allowed us to distinguish two levels of adaptation, one considered as “local” and common to all students, the other as “international” and specific to Vietnamese students (Black, Mendenhall & Oddou, 1991), in which are embedded two dimensions: psychological adaptation and sociocultural adaptation (Ward & Searle, 1991). Anxious personality, followed by adult attachment and daily hassles, appeared as the root of students’ adaptation both at a psychological and sociocultural level. In addition to these “local” aspects, Vietnamese have to deal with two cross-cultural issues: their identification with culture of origin and the different social networks in their environment. Results also highlighted for all students a weakening in their working models of attachment, cultural differences in their potential to form a student body and to socialize within the university and, the existence of individuals “at risk”: these students appeared to be unable to cope effectively with the stress induced by the transition. / Lu?n án này d? c?p d?n s? h?i nh?p c?a sinh viên trong quá trình chuy?n d?i. Lu?n án du?c th?c hi?n d?a trên m?t so sánh Pháp và Canada gi?a nh?ng sinh viên m?i vào d?i h?c và sinh viên qu?c t? Vi?t Nam. V?i mong mu?n dem l?i m?t cái nhìn m?i m? v? qúa trình h?i nh?p c?a h?, chúng tôi dã trình bày hai mô hình lý thuy?t nh?m phân bi?t hai m?c d? h?i nh?p, m?t « mô hình c?c b? » chung cho m?i sinh viên và m?t « mô hình qu?c t? » d?c trung cho sinh viên Vi?t Nam (Black, Mendenhall & Oddou, 1991). Trong hai mô hình này, hai m?t c?a quá trình dan xen l?n nhau : s? h?i nh?p tâm lý và s? h?i nh?p van hóa xã h?i (Ward & Searle, 1991). Tính cách hay lo, ti?p d?n là s? g?n bó sâu s?c và nh?ng khó khan trong cu?c s?ng thu?ng ngày là co s? lý gi?i cho s? h?i nh?p c?a sinh viên c? v? m?t tâm lý và van hóa xã h?i. ? khía c?nh « c?c b?», sinh viên Vi?t Nam còn ph?i d?i phó v?i hai v?n d? mang tính ch?t liên van hóa : s? d?ng nh?t v?i n?n van hóa g?c và các m?ng xa h?i khác nhau. K?t qu? c?a lu?n án dã nh?n m?nh r?ng d?i v?i nh?ng nhóm sinh viên khác nhau, có s? không b?n v?ng c?a các m?u bên trong c?a các m?i liên h? (working models of attachment), c?a s? khác bi?t v? van hóa trong xu hu?ng hình thành m?t t?p th? sinh viên (student body) và xu hu?ng xã h?i hóa trong tru?ng d?i h?c cung nhu là s? t?n t?i nh?ng cá nhân thu?ng xuyên có v?n d?, nhi?u tâm : nh?ng sinh viên này du?ng nhu không th? d?i phó m?t cách hi?u qu? v?i nh?ng cang th?ng trong quá trình chuy?n d?i này.