<p>Hirur&scaron;ka inetrvencija aktivira odgovor organizma na stres, pokreću se neuroendokrine promene u organizmu, &scaron;to rezultira neželjenom hemodinamskom nestabilno&scaron;ću, promenama metabolizma, endokrinog i imunog sistema. Cilj ovog istraživanja je bio da se utvrdi uticaj kaudalnog bloka na nivo perioperativnog stresa i njegova efikasnot u zbrinjavanju intra- i postoperativnog bola. Ovo prospektivno, randomizirano kliničko ispitivanje obuhvatalo je 80 dečaka, uzrasta 2-5godina, kojima su bile indikovane urolo&scaron;ke operacije. Jedna grupa (n = 38) je primila op&scaron;tu anesteziju, a druga (n = 38) op&scaron;tu anesteziju sa kaudalnim blokom. Mereni su intraoperativno hemodinamski parametri u 8 merenja, ukupna potro&scaron;nja svih datih lekova i intenzitet bola u 3 navrata postoperativno. Uzorci krvi uzeti su pre uvoda u anesteziju i nakon buđenja pacijenta, i ispitivan je nivo glukoze, kortizola, leukocita, leukocitarne formule, pH i laktata. Deca koja su primila kaudalni blok imala su, postoperativno, značajno niži nivo glukoze u serumu (p &lt;0,01), koncentracije kortizola (p &lt;0,01), leukocita i neutrofila (p &lt;0,01), laktata i acidoze, a takođe su imali i niže ocene bola u sve tri momenta merenja (p&lt;0,01). Intraoperativno utvrđena je veća hemodinamska stabilnost i manja potro&scaron;nja analgetika perioperativno. Takođe, u toj grupi nije bilo komplikacija. Kombinacija kaudalnog bloka sa op&scaron;tom anestezijom je bezbedna metoda, koja dovodi do manjeg stresa, veće hemodinamske stabilnosti, nižih ocena bola i manje potro&scaron;nje<br />lekova.</p> / <p>Surgery generates a neuroendocrine stress response, resulting in undesirable haemodynamic instability, alterations in metabolic response and malfunctioning of the immune system. The aim of this research was to determine the effectiveness of caudal blocks in intra- and postoperative pain management and in reducing the stress response in children during the same periods. This prospective, randomized clinical trial included 80 patients scheduled for elective urological operations. One group (n = 38) received general anaesthesia and the other (n = 38) received general anaesthesia with a caudal block. Haemodynamic paramethers, drug consumption and pain intensity were measured. Blood samples for serum glucose, cortisol level, leukocytes, pH and lactate level were taken before anaesthesia induction and after awakening the patient. Children who received a caudal block had, postoperativly, significantly lower serum glucose (p &lt; 0.01), cortisol concentrations (p &lt; 0.01), leukocytes (p&lt;0,01), lower lactate level and acidosis,also pain scores were lower at all 3 measurments (p&lt;0,01). Intraoperativly greater haemodynamic stability and lower drug consumption were noticed. Also, there were no side effects or complications identified in that group. The combination of caudal block with general anaesthesia is a safe method that leads to less stress, greater haemodynamic stability, lower pain scores and lower consumption of medication.</p>

<p>Увод: Процена минималних неуролошких дисфункција (МНД) пружа информације о неуролошком стању детета, помаже у идентификовању вулнерабилности детета ка развоју моторних слабости, тешкоћа у учењу или поремећаја понашања. Деформитети кичменог стуба код деце предшколског узраста су у сталном порасту. Циљ истраживања: Утврђивање преваленце МНД-а у узорку предшколске деце тестирањем по Touwen-у, евалуација постуралног статуса код деце предшколског узраста, као и утврђивање повезаности јављања минималних неуролошких дисфункција и постуралних поремећаја код деце предшколског узраста. Материјал и методе: Истраживање је урађено у предшколској установи &bdquo;Радосно детињство&ldquo; из Новог Сада. Укупан узорак је обухватио 120-оро деце која су подељена у две групе у односу на узраст, 60-оро деце старости од 6 до 7 година (група А) и 60-оро деце старости од 5 до 6 година (група Б). Методом случајног избора су изабрана три вртића из различитих делова града, а деца су насумично одабрана са приближно једнаком заступљеношћу пола. Тестирање је урађено са Touwen-овим тестом модификованим од стране Hadders-Algre. Резултати су груписани у три групе: одсуство, присуство једноставних (присуство једне или две области дисфункције) и присуство комплексних МНД (присуство најмање три области дисфункције). Код све деце урађена је евалуација постуралног статуса, као и антропометријска мерења. Резултати: Постоји статистички значајна разлика у учесталости јављања МНД-а у односу на узраст, одступања су чешће присутна у млађем узрасту. МНД се чешће јављају код дечака у односу на девојчице, али није показана статистички значајна разлика. Код 68,3% деце уочени су елементи лошег држања тела. Најчешћа одступања од нормалног постуралног положаја била су у виду спуштених стопала (45,8%), асиметрије висине рамена (35%), искривљења ахилових тетива ван (30%), повећања слабинске кривине (29,2%) и асиметрије троуглова стаса (20%). Утврђена је статистички значајна позитивна повезаност између јављања минималних неуролошких дисфункција и лошег држања тела код деце предшколског узраста. Закључак: Деца старијих (узраст од 5 до 6 година) група предшколског узраста знатно чешће испољавају знаке минималне неуролошке дисфункције у односу на децу најстаријих (узраст од 6 до 7 година) група. Више од половине деце предшколског узраста показује одступање од нормалног постуралног статуса. Постоји статистички значајна позитивна повезаност између јављања минималних неуролошких дисфункција и лошег држања тела код деце предшколског узраста.</p> / <p>Uvod: Procena minimalnih neuroloških disfunkcija (MND) pruža informacije o neurološkom stanju deteta, pomaže u identifikovanju vulnerabilnosti deteta ka razvoju motornih slabosti, teškoća u učenju ili poremećaja ponašanja. Deformiteti kičmenog stuba kod dece predškolskog uzrasta su u stalnom porastu. Cilj istraživanja: Utvrđivanje prevalence MND-a u uzorku predškolske dece testiranjem po Touwen-u, evaluacija posturalnog statusa kod dece predškolskog uzrasta, kao i utvrđivanje povezanosti javljanja minimalnih neuroloških disfunkcija i posturalnih poremećaja kod dece predškolskog uzrasta. Materijal i metode: Istraživanje je urađeno u predškolskoj ustanovi &bdquo;Radosno detinjstvo&ldquo; iz Novog Sada. Ukupan uzorak je obuhvatio 120-oro dece koja su podeljena u dve grupe u odnosu na uzrast, 60-oro dece starosti od 6 do 7 godina (grupa A) i 60-oro dece starosti od 5 do 6 godina (grupa B). Metodom slučajnog izbora su izabrana tri vrtića iz različitih delova grada, a deca su nasumično odabrana sa približno jednakom zastupljenošću pola. Testiranje je urađeno sa Touwen-ovim testom modifikovanim od strane Hadders-Algre. Rezultati su grupisani u tri grupe: odsustvo, prisustvo jednostavnih (prisustvo jedne ili dve oblasti disfunkcije) i prisustvo kompleksnih MND (prisustvo najmanje tri oblasti disfunkcije). Kod sve dece urađena je evaluacija posturalnog statusa, kao i antropometrijska merenja. Rezultati: Postoji statistički značajna razlika u učestalosti javljanja MND-a u odnosu na uzrast, odstupanja su češće prisutna u mlađem uzrastu. MND se češće javljaju kod dečaka u odnosu na devojčice, ali nije pokazana statistički značajna razlika. Kod 68,3% dece uočeni su elementi lošeg držanja tela. Najčešća odstupanja od normalnog posturalnog položaja bila su u vidu spuštenih stopala (45,8%), asimetrije visine ramena (35%), iskrivljenja ahilovih tetiva van (30%), povećanja slabinske krivine (29,2%) i asimetrije trouglova stasa (20%). Utvrđena je statistički značajna pozitivna povezanost između javljanja minimalnih neuroloških disfunkcija i lošeg držanja tela kod dece predškolskog uzrasta. Zaključak: Deca starijih (uzrast od 5 do 6 godina) grupa predškolskog uzrasta znatno češće ispoljavaju znake minimalne neurološke disfunkcije u odnosu na decu najstarijih (uzrast od 6 do 7 godina) grupa. Više od polovine dece predškolskog uzrasta pokazuje odstupanje od normalnog posturalnog statusa. Postoji statistički značajna pozitivna povezanost između javljanja minimalnih neuroloških disfunkcija i lošeg držanja tela kod dece predškolskog uzrasta.</p> / <p>Introduction: Assessment of minor neurological dysfunction (MND) provides information about a child&#39;s neurological condition, which helps to identify the vulnerability of the child to the development of motor impairment, difficulties in learning or behavioral disorders. Spinal deformities in preschool children are constantly increasing. Aim: Determining the prevalence of MND in a sample of preschool children using Touwen&rsquo;s test, the evaluation of postural status in preschool children, as well as determining the relation between the occurrence of minor neurological dysfunction and postural disorders in preschool children. Material and methods: The examination was carried out in the preschool institution &ldquo;Radosno detinjstvo&rdquo; in the city of Novi Sad. The total sample included 120 children who were divided into two groups according to their age, 60 children aged 6 to 7 years (group A) and 60 children aged 5 to 6 years (group B). The children were recruited at three randomly selected kindergartens, and the children were randomly selected with approximately equal gender representation. The testing was done with Touwen&#39;s test modified by Hadders-Algra. The results were classified into three groups: the absence of MND, the presence of simple MND (presence of one or two domains of dysfunction) and the presence of complex MND (presence of at least three domains of dysfunction). Evaluation of postural status and anthropometric measurements were carried out for all the children. Results: There is a statistically significant difference in the prevalence of MND in relation to age, variations were more likely at a younger age. MND is more frequent in boys than in girls, but this difference is not statistically significant. In 68.3% of the children there are elements of bad posture. The most common deviations from the normal postural position are flat feet (45.8%), shoulder height asymmetry (35%), distortion of Achilles tendons to the outside (30%), excessive curvature of lower back (29.2%) and asymmetry of stature triangles (20%). There is a statistically significant positive correlation between the occurrence of minor neurological dysfunction and poor posture in children of preschool age. Conclusion: Children in older preschool groups (5 to 6 years old) more often show signs of minor neurological dysfunction in comparison to the children in the oldest groups (6 to 7 years old). More than half of the preschool children show deviation from normal postural status. There is a statistically significant correlation between the occurrence of minor neurological dysfunction and poor posture in children of preschool age.</p>

<p>Hormon rasta ima ključnu ulogu u mnogim fiziolo&scaron;kim procesima, anabolički efekti, stimulisanje rasta dugih kostiju, regulacija transkripcije gena u ciljnim ćelijama su uglavnom posredovani preko mitogenog polipeptida, insulinu sličan faktor rasta tip 1 (insulin like growth factor 1-IGF-1). Hormon rasta indukuje proizvodnju IGF-1 u jetri, koji reaguje sa receptorima ciljnih organa indukujući rast, odnosno IGF-1 posreduje svim stimulativnim dejstvima hormona rasta na kost, hrskavicu, rast mi&scaron;ić a i na metabolizam masti i ugljenih hidrata. U proceni redovnosti, bezbednosti i efikasnosti terapije hormonom rasta koristi se merenje koncentracije IGF-1 u serumu. Istraživanje je urađeno kao retrospektivno-prospektivna studija, a obuhvatilo je 80 pacijenata na terapiji hormonom rasta koja se kontroli&scaron;u i leče na Odeljenju za endokrinologiju, dijabetes i bolesti metabolizma Instituta za zdravstvenu za&scaron;titu dece i omladine Vojvodine u Novom Sadu. Istraživani uzorak je obuhvatio 80 pacijenata, od kojih 35 dece sa nedostatkom hormona rasta, 24 dece rođene male za gestacionu dob i 21 devojčicu sa Tarnerovim sindromom. Svi ispitanici su praćeni od početka primene hormona rasta i tokom prve dve godine terapije hormonom rasta. U ovom istraživanju su praćeni auksolo&scaron;ki i laboratorijski parametri u cilju ispitivanja odgovora na terapiju hormonom rasta. Praćene su bazalne vrednosti IGF-1 i promene nivoa IGF-1 u serumu tokom terapije hormonom rasta i kori&scaron;ćene da bi se ispitao odgovor na terapiju hormonom rasta, praćenjem brzine rasta, promena skora standardnih devijacija - SSD za telesnu visinu i ko&scaron;tanog sazrevanja. Ciljevi istraživanja su bili da se utvrdi povezanost vrednosti insulinu sličnog faktora rasta tip 1, brzine rasta i ko&scaron;tanog sazrevanja tokom terapije hormonom rasta. Takođe je poređena brzina rasta dece sa deficitom hormona rasta, devojčica sa T arnerovim sindromom i dece rođene male za gestaciono doba na terapiji hormonom rasta. U istraživanom uzorku, dvogodi&scaron;njim praćenjem terapije hormonom rasta je postignut dobar odgovor na terapiju, među decom sa nedostatkom hormona rasta je 71,5% postiglo normalnu telesnu visinu (&plusmn;2 SSDTV) posle dve godine terapije hormonom rasta, 79,2% dece rođene male za gestacionu dob i 42,9% devojčica sa Tarnerovim sindromom. Značajna zastupljenost dece prepubertetskog uzrasta na početku terapije hormonom rasta, među decom sa nedostatkom hormona rasta 77,2%, među decom rođenom malom za gestacionu dob 79,1% i među devojčicama sa Tarnerovim sindromom 90,5% &scaron;to je značajno uticalo na uspe&scaron;nost terapije. Tokom terapije hormonom rasta je utvrđeno povećanje brzine rasta i SSD TV kod sve tri grupe ispitanika. U sve tri grupe ispitanika je tokom terapije hormonom rasta utvrđen porast nivoa IGF-1 seruma i SSDIGF-1 i ubrzanje ko&scaron;tanog sazrevanja tokom terapije hormonom rasta. Za prvih &scaron;est meseci terapije nema statistički značajnih razlika među grupama u brzini rasta (p&gt;0,05), dok je za period prve i druge godine terapije hormonom rasta utvrđeno da postoji statistički značajna razlika među grupama (p&lt;0,05), da je brzina rasta kod devojčica za Tarnerovim sindromom statistički značajno manja i od brzine rasta kod dece sa nedostatkom hormona rasta (p &lt;0,05), i od brzine rasta kod dece rođene male za gestacionu dob (p&lt;0,05). Među decom sa nedostatkom hormona rasta i dece rođene male za gestacionu dob nema statistički značajne razlike u brzini rasta (p&gt;0,5). U ovom istraživanju je praćenjem auskolo&scaron;kih i laboratrijskih parametara tokom dvogodi&scaron;nje primene hormona rasta, konstruisano vi&scaron;e matematičkih modela za predviđanje odgovora na terapiju hormona rasta koji su statistički veoma značajani sa visokim koeficijentom vi&scaron;estruke linearne korelacije. U ovom istraživanju nije dobijena statistički značajna korelacija izmedju nivoa promene IGF-1 i brzine rasta za ceo uzorak, kao ni za decu sa nedostatkom hormona rasta, decu rođenu malu za gestacionu dob i devojčice za Tarnerovim sindromom. Nije dobijena statistički značajna korelacija izmedju nivoa promene IGF-1 i ubrzanja ko&scaron;tanog sazrevanja za ceo uzorak i za tri grupe pacijenata.</p> / <p>Growth hormone plays a key role in many physiological processes. The anabolic effects, the stimulation of growth of the long bones and the regulation of gene transcription in the target cells are mediated mainly via mitogenic polypeptide and insulin-like growth factor type 1 (insulin like growth factor 1-IGF-1). Growth hormone induces the production of IGF-1 in the liver, which interacts with receptors of the target organs inducing growth, that is, IGF-1 mediates all the stimulating effects of growth hormone on bone, cartilage, muscle growth and the metabolism of fats and carbohydrates. In assessing the regularity, safety and efficacy of growth hormone therapy, measuring the concentration of IGF-1 in serum is used. The survey was conducted as a retrospective-prospective study and involved 80 patients treated with growth hormone, monitored and treated at the Department of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, at the Institute for Health Protection of Children and Youth of Vojvodina in Novi Sad. Investigated sample included 80 patients, of whom 35 children have growth hormone deficiency, 24 children were born small for gestational age and 21 girls with Turner syndrome. All the patients were monitored from the beginning of the administration of growth hormone and during the first two years of growth hormone therapy. In this study, auxological and laboratory parameters were monitored for the purpose of examining the response to treatment of growth hormone. The basal values of IGF-1 and changes in IGF-1 levels in serum, along with monitoring the rate of growth velocity and recent changes in standard deviation - SSD for body height and bone maturation, were monitored during growth hormone therapy and used for the evaluation of the response to growth hormone therapy. The objectives of the study were to determine the correlation of insulin-like growth factor type 1 values, the growth velocity and maturation of bone during growth hormone therapy. Also, the growth velocity in children with growth hormone deficiency was compared with the growth velocity in girls with Turner syndrome and in children born small for gestational age while treated with growth hormone. Two-year monitoring of growth hormone therapy in the study sample has show n good response to therapy. 71.5% of children with growth hormone deficiency, 79.2% of children born small for gestational age, and 42.9% of girls with Turner syndrome achieved normal body height (&plusmn; 2 SSDTV) after two years of growth hormone therapy. There was a significant share of children at prepubertal age at the beginning of growth hormone therapy: 77.2% of children with growth hormone deficiency, 79.1% of children born small for gestational age and 90.5% of girls with Turner syndrome, which significantly influenced the success of the therapy. During the growth hormone therapy there was an increase of growth velocity and SSD TV in all three groups of children. An increase in levels of IGF-1 serum and SSDIGF-1 and acceleration of bone maturation were determined in all three groups of patients during growth hormone therapy. For the first six months of therapy there was no statistically significant difference between groups in growth velocity (p&gt; 0.05), while the period of the first and second year of growth hormone therapy showed a statistically significant difference between groups (p &lt;0.05). The growth velocity in girls with Turner syndrome was significantly lower than the growth velocity in children with growth hormone deficiency (p &lt;0.05) and in children born small for gestational age (p &lt;0.05). Between children with growth hormone deficiency and children born small for gestational age there was no statistically significant difference in growth velocity (p&gt; 0.5). By monitoring auxological and laboratory parameters during the two years of application of growth hormone, several highly statistically significant mathematical models for predicting the response to treatment of growth hormone were constructed in this study with a high coefficient of multiple linear correlation. In this study, there was no statistically significant correlation between the level of change in IGF-1 and growth velocity for the entire sample, as well as for children with growth hormone deficiency, children born small for gestational age and girls for Turner syndrome. There was no statistically significant correlation between the level of change in IGF-1 and acceleration of bone maturation for the entire sample and for the three groups of patients.</p>