<p>Intraoperativna kontaminacija autokalema tokom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta je i dalje tema koja je predmet stalne debate među ortpedskim hirurzima, a koja se preteţno odnosi na potrebu i način njenog tretmana. Ona nastaje kao posledica naseljavanja uzročnika kontaminacije iz vazduha, sa koţe i sluznica kako pacijenata tako i osoblja, kao i preko nesterilisanih ili nedovoljno sterilisanih instrumenata. Patogeni koji je izazivaju su identični uzročnicima koji izazivaju septični arthritis, pa se smatra jednim od faktora rizika za njegov nastanak. Septični arthritis predstavlja najče&scaron;ću komplikaciju u artroskopskoj hirurgiji uop&scaron;te, a njegove posledice mogu bitno uticati na funkcionalni i mentalni status pacijenata. Zbog toga se smatra da je tretman intraoperativne kontaminacije autokalema tokom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena mandatoran. Najče&scaron;će primenjivani agensi u tretmanu intraoperativne kontaminacije alokalema predstavljaju različite vrste antiseptičnih i antibiotskih solucija. I pored toga &scaron;to intraoperativna irigacija fiziolo&scaron;kim rastvorom predstavlja jednu od najče&scaron;če primenjivanih procedura tokom hirur&scaron;kih operacija, u savremenoj literaturi je objavljen mali broj radova na temu primene ove procedure u tretmanu intraoperativne kontamninacije. Cilj ove studije je bio da pokaţe da se dekontaminacija autoklema tokom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena moţe uspe&scaron;no tretirati intraoperativnom mehaničkom irigacijom čistim fiziolo&scaron;kim rastvorom, kao i da odredi koja je količina fiziolo&scaron;kog rastvora dovoljna da izvr&scaron;i potpunu dekontaminaciju autokalema. Jedan od ciljeva se odnosio na utvrđivanje uticaja faktora okruţenja na pojavu intraoperativne kontaminacije. Studija se sastojala iz dva dela- eksperimentalnog i kliničkog. Eksperimentalni deo studije je bio sproveden na Odeljenju za kliničku bakteriologiju Centra za mikrobiologiju Instituta za javno zdravlje Vojvodine i sastojao se iz pravljenja eksperimentalnog modela koji je imao za cilj da u in vitro uslovima obezbedi iste ili pribliţno iste uslove kao i operacionoj sali. On se sastojao od pedeset ispreparisanih i sterilisanih svinjskih tetiva dubokih pregibača prstiju koje su po svojim dimenzijama pribliţno odgovarale humanom prednjem ukr&scaron;tenom ligamentu kolena. Tetive su potom bile kontaminirane unapred određenom koncetracijom najče&scaron;ćeg uzročnika kontaminacije, a to je koagulaza negativan stafilokok ( ATCC 12228 Staphylococcus epidermidis). One su se potom mehanički ispirale sa 500 ml, 1000 ml, i 1500 ml fiziolo&scaron;kog rastvora, a nakon svakog ispiranja uzimao se bris. Brisevi su nakon toga bili zasejavani na krvni agar, a nakon 24h inkubacije su očitavane vrednosti brojanjem kolonija uzročnika. Rezultati eksperimentalnog dela pokazuju da je količina od 1500 ml fiziolo&scaron;kog rastvora dovoljna da izazove potpunu dekontaminaciju tetive. Rezultati eksperimentalnog dela su potom bili primenjivani u kliničkom delu studije koji je obuhvatao 200 ispitanika starosne dobi između 15-50 godina i koje je je bilo sprovedeno na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Kliničkog centra Vojvodine. Kontrolnu grupu su činili onih 100 pacijenata kod kojih je mehaničko intraoperativno ispiranje autokalema neposredno pred njegovu implantaciju vr&scaron;eno pomoću 500 ml fiziolo&scaron;kog rastvora, a ispitivanu grupu su činili drugih sto pacijenata kod kojih je isto to ispiranje izvr&scaron;eno sa 1500 ml fiziolo&scaron;kog rastvora. Rezultati kliničkog dela studije jasno ukazuju da je količina od 1500 ml fiziolo&scaron;kog rastvora kojim se vr&scaron;i intraoperativna mehanička irigacija dovoljna da izvr&scaron;i potpunu dekonaminaciju autokalema kao i da stepen kontaminacije autokalema raste sa povećanjem vremena koje kalem provodi na vazduhu tokom obrade, &scaron;to je u direktnoj vezi sa vremenskim trajanjem operacije i vrstom kalema koji se koristi za rekonstrukciju. Rezultati pokazuju da je rizik za nastanak kontaminacije autokalema u direktnoj vezi sa faktorima okruţenja, odnosno da se porastom broja ljudi u operacionoj sali, kao i redosledom operativnih procedura u toku jednog operativnog dana u smislu da operacije koje počinju kasnije na operativnom programu, povećava i procenat kontaminacije. Intraoperativna mehanička irigacija kontaminiranog autokalema se pokazala kao metoda koja se uspe&scaron;no moţe koristiti u intaoperativnoj dekontaminaciji autokalema tokom rekonstrukcije prednje ukr&scaron;tene veze kolena. Rezultati ove studije se mogu se primeniti i na druge asetne hirurgije i mogu posluţiti i daljim kliničkim istraţivanjima.</p> / <p>Intraoperative contamination of autograft during anterior cruciate ligament reconstruction still remains a topic for debate among orthopaedic surgeons mainly concerning the need and the way of its treatment. Graft contamination arises after pathogen settlement from the surrounding air, from skin and mucoses of patient and staff, as well as not enough sterilized instruments. Pathogens found in graft contamination are the same ones who are causes of septic arthritis, which is the most common complication in arthroscopic surgery in general. Consequences of septic arthritis usually leave a huge impact on patient&rsquo;s mental and physical status. In modern surgery, it is mandatory to prevent potential auto-graft contamination by irrigation (during anterior cruciate ligament reconstruction in knee). Most commonly used agents for intraoperative auto-graft irrigation are variety of antiseptic and antibiotic solutions. Even though intraoperative irrigation with saline solution presents one of the most commonly used procedures during different surgical interventions in general, little is said in literature about its usage in auto-graft contamination. The aim of this study was to show that decontamination of auto-graft during anterior cruciate ligament reconstruction of the knee can be successfully done by mechanical irrigation with saline (0,9%) solution and also to define a precise quantity of saline for complete decontamination. Furthermore, effects of different factors in surroundings were inspected. The study consisted of two parts: experimental and clinical. Experimental part was conducted at the Department for clinical bacteriology, at Microbiology Centre at the Institute for public health of Vojvodina. It consisted in making the experimental model with in vitro conditions similar to or as the same as in the operating theatre. Experimental model was made of 50 preparated and sterilized pig tendons of deep finger flexors, which are similar dimensions as human anterior cruciate ligament of the knee. Then, the tendons were contaminated with previously defined concentration of most common cause of contamination which is coagulase negative staphylococcus (ATCC 12228 Staphylococcus epidermidis). Contaminated tendons were mechanicaly irrigated with 500ml, 1000ml and 1500ml saline solution. After each irrigation a swab was taken and put in blood agar to grow. Following 24h of incubation, bacterial colonies were counted. Results of experimental model show that 1500ml of saline solution is required for decontamination of tendon. Results of experimental model were used in clinical part of the study which was conducted at the Clinic for orthopaedic surgery and traumatology in Clinical Centre of Vojvodina. It comprised of 200 patients, who were 15-50 years old. Patients were divided in two equal groups: tested and control group. In control group mechanical irrigation of auto-graft was done prior to its implementation with 500ml saline solution, while in tested group 1500ml of saline was used for irrigation. Results of clinical part of the study show that intraoperative irrigation with 1500ml of saline solution is enough for complete decontamination of auto-graft. Furthermore, degree of auto-graft contamination rises with prolonged exposure time on surrounding air, with incrised number of people in the operating theatre and also with number and sequence of operations during the day. Intraoperative mechanical irrigation proved to be a sufficient method that can be used in intraoperative autograft decontamination during anterior cruciate ligament reconstruction. The results of this study can be applied to other aspects of the surgery and could be used and further clinical<br />studies.</p>

<p>Osnovni cilj rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena je dobijanje pune stabilnosti kolena u celom obimu pokreta. Bez obzira na razvoj operativne tehnike i rehabilitacije i dalje postoji jedan broj pacijenata koji nije u potpunosti zadovoljan rezultatom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena, te je potrebno izvr&scaron;iti ponovnu operaciju. Smatra se da je najče&scaron;ći uzrok rane ponovne nestabilnosti lo&scaron;a pozicija kalema, tj. pozicija tunela koja nije na anatomskom mestu. Većina hirurga koji se bave ovom problematikom procenjuju poziciju kalema u golenjači na osnovu standardnih radiograma: prednje-zadnje i bočne projekcije, &scaron;to svakako nije dovoljno precizno. U ekonomski&nbsp; razvijenim zemljama poziciju kalema određuju analizirajući snimke kompjuterizovane tomografije (CT) ili magnetne rezonance (MRI). Prvenstveno zbog smanjenja doze zračenja kojoj se izlažu pacijenti prilikom kompjuterizovane tomografije, ali i iz ekonomskih razloga bilo bi korisno razvijanje jednog lako dostupnog, jeftinog ali preciznog i jednostavnog metoda određivanja položaja kalema u golenjači. Osnovni cilj ovog istraživanja bio je da se dokaže značaj pozicije kalema u golenjači i mogućnost svakodnevne kliničke primene novorazvijenog kompjuterskog programa u cilju određivanja prostorne pozicije kalema u golenjači iz samo dva standardna radiograma. Studija je bila eksperimentalno-prospektivnog karaktera. Eksperimentalni deo istraživanja sproveden je na Fakultetu tehničkih nauka (FTN) u Novom Sadu na Departmanu za proizvodno ma&scaron;instvo gde je na osnovu standardnih RTG snimaka (prednje-zadnje i bočne projekcije) razvijen kompjuterski program za određivanje prostornog položaja kalema u golenjači. U cilju verifikacije novorazvijenog programa realizovano je prostorno određivanje položaja kalema u golenjači obradom standardnih RTG snimaka (prednje-zadnje i bočne projekcije) kod 10 pacijenata kod kojih je izvr&scaron;ena primarna rekonstrukcija prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena. Dobijeni rezultati su upoređeni sa položajem kalema na CT snimcima koji su obezbeđeni za sve pacijente. Na taj način je eksperimentalnim putem utvrđena preciznost novorazvijenog softvera u određivanju prostornog položaja kalema u golenjači. Drugi deo istraživanja bilo je prospektivno kliničko ispitivanje koje je sprovedeno na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Kliničkog centra Vojvodine u Novom Sadu. Ispitivanu grupu je činilo 120 pacijenata, oba pola, sa prekidom prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta levog ili desnog kolena. Metodom slučajnog izbora pacijenti su podeljeni u četiri grupe od po 30 pacijenata prema veličini sagitalnog ugla (S) bu&scaron;enja kanala u golenjači (S 60&ordm;-69,9&ordm; i S 70&ordm;-80&ordm;) i prema veličini transverzalnog ugla (T) bu&scaron;enja kanala u golenjači (T 60&ordm;-69,9&ordm; i T 70&ordm;-80&ordm;). Grupa I 30 pacijenata (S 60&ordm;-69,9&ordm; i T 60&ordm;-69,9&ordm;), grupa II 30 pacijenata (S 60&ordm;-69,9&ordm; i T 70&ordm;-80&ordm;), grupa III 30 pacijenata (S 70&ordm;-80&ordm; i T 60&ordm;-69,9&ordm;), grupa IV 30 pacijenata (S 70&ordm;-80&ordm; i T 70&ordm;-80&ordm;). Svi pacijenti su godinu dana nakon operacije pro&scaron;li klinička ispitivanja po bodovnim skalama (Tegner bodovna skala, Lysholm bodovna skala i IKDC standard) i artrometrijska merenja. Rezultati dobijeni merenjem položaja kalema u golenjači, kliničkim ispitivanjima i artrometrijskim merenjima poređani su unutar svake grupe posebno, a izvr&scaron;eno je i poređenje dobijenih rezultata između svih grupa. U ispitivanje su uključeni samo oni pacijenti koji su dali potpisani informisani pristanak da učestvuju u ispitivanju nakon detaljnog upoznavanja sa planiranom procedurom. Svaki pacijent je bio informisan o svrsi i načinu sprovođenja istraživanja, kao i o pregledima i merenjima koja će biti vr&scaron;ena. Statističkom analizom rezultata utvrđeno je da veličina gre&scaron;ke prostornog određivanja položaja kalema u golenjači posle rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena novorazvijenim kompjuterskim programom nije statistički značajna, a kompjutersko određivanje položaja kalema u golenjači omogućava iste rezultate kao i CT snimci. Sumiranjem zaključaka nakon sveobuhvatne analize dobijenih rezultata istraživanja, može se zaključiti da pozicija kalema u golenjači posle rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena utiče na postoperativni funkcionalni rezultat.</p> / <p>The main goal of reconstruction of the anterior cruciate ligament of the knee is to obtain complete knee stability in the full range of movement. Regardless of the development of operational techniques and rehabilitation, there is still a number of patients who are not completely satisfied with the result of reconstruction of the anterior cruciate ligament, and a re-operation is required. It is believed that the most common cause of the instability is the bad position of the graft, i.e. position of the tunnel that is not at the anatomical place insertion. Most surgeons who deal with this problem evaluate the position of the graft in the tibia based on standard radiograms: anterior-posterior and lateral projections, which is not precise enough. In economically developed countries, the position of the graft is determined by analyzing images of computerized tomography (CT) or magnetic resonance (MRI). Primarily due to a decrease in the radiation dose exposed to patients during computerized tomography, but also for economic reasons, it would be useful to develop an easily accessible, inexpensive but precise and simple method for determining the position of the graft in the tibia. The main goal of this examination was to prove the significance of the position of the graft and the possibility of daily clinical use of the newly developed computer program in order to determine in-space position of the graft in only two standard radiograms. The study was experimental-prospective. The experimental part of the research was conducted at the Faculty of Technical Sciences (FTN) in Novi Sad at the Department of Production Engineering, where a computer program for determining in-space position of the graft in the tibia was developed on the basis of standard RTG images (anterior-posterior and lateral projections). In order to verify the newly developed program, in-space determination of the position of the graft in the tibia by processing standard RTG images (anterior-posterior and lateral projections) was performed in 10 patients in which the primary reconstruction of the anterior cruciate ligament was performed. The obtained results were compared with the position of the grafts on CT images provided to all patients. In this way, the accuracy of newly developed software in determining in-space position of the graft in the tibia was determined experimentally. The second part of the study was a prospective clinical trial conducted at the Clinic for Orthopedic Surgery and Traumatology at the Clinical Center of Vojvodina in Novi Sad. The investigated group consisted of 120 patients, both sexes, with a break of the anterior cruciate ligament of the left or right knee. By random selection, patients were divided into four groups of 30 patients according to the size of the sagital angle (S) of the tunnel drilling in the tibia (S 60&ordm;-69,9&ordm; and S 70&ordm;-80&ordm;) and according to the transversal angle (T) of the drill tunnel in the tibia ( T 60&ordm;-69.9&ordm; and T 70&ordm;-80&ordm;). Group I 30 patients (S 60&ordm;-69.9&ordm; and T 60&ordm;-69.9&ordm;), group II 30 patients (S 60&ordm;-69.9&ordm; and T 70&ordm;-80&ordm;), group III 30 patients (S 70&ordm;-80&ordm; and T&ordm;60&ordm; -69.9&ordm;), group IV 30 patients (S 70&ordm;-80&ordm; and T 70&ordm;-80&ordm;). All of the patients underwent clinical trials by scales (Tegner score scale, Lysholm score scale and IKDC standard) and arthrometric measurements one year after surgery. The results obtained by measuring the position of the graft in the tibia, clinical trials and arthrometric measurements were classified separately in each group, and obtained results were compared between all groups. The study included only those patients who gave signed informed consent to participate in the study after being thoroughly informed about planned procedure. Each patient was informed about the purpose and method of conducting the research, as well as the examinations and measurements to be performed. Statistical analysis of the results showed that the size of the error in measuring in-space determination of the position of the graft in tibia after reconstruction of the anterior cruciate ligament of the knee by a newly developed computer program was not statistically significant, and the computer determination of the position of the graft in the tibia provides the same results as the CT images. Summarizing the conclusions after a comprehensive analysis of the obtained results of the study, it can be concluded that the position of the graft in tibia after reconstruction of the anterior cruciate ligament affects the postoperative functional result.</p>

<p>Predmet&nbsp; istraživanja ove&nbsp; doktorske&nbsp; disertacije&nbsp; su srednje&nbsp; i&nbsp; gornje&nbsp; pleistocene&nbsp; lesno-paleozemlji&scaron;ne sekvence&nbsp; (LPS)&nbsp; u&nbsp; dolini&nbsp; Južne Morave&nbsp; na&nbsp; profilima&nbsp; ciglana&nbsp; u&nbsp; Stalaću i Belotincu.&nbsp; Ove&nbsp; LPC&nbsp; predstavljaju jedinstven&nbsp; kontinentalni&nbsp; arhiv&nbsp; paleoklimatskih&nbsp; i paleoekolo&scaron;kih promena&nbsp; tokom&nbsp; pleistocena&nbsp; u&nbsp; ovom&nbsp; delu&nbsp; Balkanskog&nbsp; poluostrva.&nbsp; Nakon detalʁnihterenskih istraživanjai uzorkovanja na pomenutim lesnim profilima, razmatrano je vi&scaron;e istraživačkihproblema.&nbsp; Izvr&scaron;eno&nbsp; jepedo- i lito-stratigrafsko opisivanje&nbsp; naoba profila.&nbsp; Na njima je&nbsp; zapaženo nekoliko&nbsp; metara&nbsp; moćnih glacijalnih&nbsp; lesnih&nbsp; horizonata&nbsp; i nekoliko&nbsp; interglacijalnih<br />pedokomleksa,&nbsp; koji&nbsp; se vizuelno&nbsp; jasno&nbsp; razlikuju.&nbsp; Izvr&scaron;ena&nbsp; je rekonstrukcija&nbsp; relʁefa na&nbsp; osnovu prostornih odnosa LPS. Ukupna deblʁinaanalizirananih LPS iznosi:&nbsp; u&nbsp; Stalaću&nbsp; približno20,5 m, gde&nbsp; je&nbsp; zapaženo po&nbsp; sedam&nbsp; pedokompleksa&nbsp; i&nbsp; lesnih&nbsp; horizonata,&nbsp; dok&nbsp; je&nbsp; deblʁina u&nbsp; Belotincu analiziranih LPS 8 m. Vrednosti magnetnog susceptibiliteta (MS)&nbsp; u&nbsp; Stalaćuukazuje da poreklo pra&scaron;kastog fluvijalnog materijala&nbsp; potiče&nbsp; izdva nezavisna izvora.&nbsp; Veće vrednosti&nbsp; MS prisutne&nbsp; su u materijalu koji&nbsp; potiče&nbsp; iz sliva Zapadne Morave. Dok manje vrednosti ukazuju da&nbsp; je poreklo materijala iz JužneMorave. U Belotincu manje vrednosti MS ukazuju da je poreklo materijala iz<br />sliva&nbsp; Južne Morave.&nbsp; Tumačenjem rezultata apsolutnog luminescentnog datiranja&nbsp; na oba profila ukazuju da&nbsp; su LPS nastajale tokom poslednjih ~ 350.000 godina u&nbsp; Stalaću i ~ 35.500 godina u Belotincu. Granulometrijski sastav LPS u Stalaću&nbsp; je&nbsp; sačinjen od pet različitih frakcija&nbsp; &lt; 2,0 &mu;m, 2,0-6,2&nbsp; &mu;m,&nbsp; 6,2-20,0&nbsp; &mu;m,&nbsp; 20,0-63,0&nbsp; &mu;mi&nbsp; &gt;63,0&nbsp; &mu;m.&nbsp; Dok,&nbsp; su u&nbsp; Belotincu&nbsp; najvi&scaron;e&nbsp; zastupljene krupne&nbsp; čestice od&nbsp; 51&nbsp; %&nbsp; do&nbsp; 66&nbsp; %&nbsp; i&nbsp; grube&nbsp; frakcije,&nbsp; koje&nbsp; ukazuju&nbsp; na&nbsp; neposrednu&nbsp; blizinu&nbsp; izvora porekla&nbsp; materijala.&nbsp; Boja&nbsp; LPS&nbsp; na&nbsp; profilima&nbsp; u&nbsp; Stalaću i&nbsp; Belotincu&nbsp; menja&nbsp; se i&nbsp; kovarira&nbsp; sa&nbsp; MS. Kolorimetrijski rezultati ukazuju, slično MS rezultatima, da lesni sedimenti potiču jednim delom iz&nbsp; Južne Morave,&nbsp; a&nbsp; drugim&nbsp; delom&nbsp; iz Zapadne&nbsp; Morave.&nbsp; Geohemijske&nbsp; analize&nbsp; ukazuju&nbsp; na dominantno&nbsp; silikatno&nbsp; raspadanje&nbsp; čestica,&nbsp; slično dunavskom&nbsp; lesu.&nbsp; Geohemijski&nbsp; sastav&nbsp; LPS Belotinc&nbsp; pokazuje&nbsp; da&nbsp; pedokompleks&nbsp; je&nbsp; obogaćen organskog&nbsp; ugljenika,&nbsp; dok&nbsp; su u&nbsp; lesnim slojevima&nbsp; primećene&nbsp; niže vrednosti&nbsp; organskog&nbsp; ugljenika.&nbsp; Generalno&nbsp; tumačenje svih&nbsp; rezultata ukazuje na dominantan mediteranski klimatski uticaj na LPS u srednjem pleistocenu, dok&nbsp; je u gornjem i mlađem pleistocenu bio dominantan uticaj kontinentalne klime.</p> / <p>The&nbsp; research&nbsp; subject&nbsp; of&nbsp; this&nbsp; dissertation&nbsp; are&nbsp; Middle&nbsp; and&nbsp; Upper&nbsp; Pleistocene&nbsp; loesspaleosol&nbsp; sequences&nbsp; (LPS)&nbsp; in&nbsp; the&nbsp; South&nbsp; Morava&nbsp; valley,&nbsp; at&nbsp; brickyards&rsquo; profiles&nbsp; in&nbsp; Stalac&nbsp; and Belotinac. These LPS represent a unique continental record of paleoclimate and paleoecological changes during Pleistocene in this part of the Balkan Peninsula. After detailed terrain researches and&nbsp; samplings&nbsp; at&nbsp; the&nbsp; two&nbsp; loess&nbsp; profiles,&nbsp; several&nbsp; research&nbsp; problems&nbsp; were&nbsp; discussed.&nbsp; Pedostratigraphic and litho-stratigraphic descriptions were done for both profiles. There were found several&nbsp; meters&nbsp; of&nbsp; powerful&nbsp; glacial&nbsp; loess&nbsp; horizons&nbsp; and&nbsp; several&nbsp; interglacial&nbsp; pedocomplexes&nbsp; that were visually distinctive. A relief reconstruction was carried out based on spatial LPS ratios. The total&nbsp; thickness&nbsp; of&nbsp; the&nbsp; analyzed&nbsp; LPS&nbsp; is:&nbsp; approximately&nbsp; 20.5&nbsp; m&nbsp; in&nbsp; Stalac,&nbsp; where&nbsp; seven pedocomplexes&nbsp; and&nbsp; seven&nbsp; horizons&nbsp; were&nbsp; observed,&nbsp; whereas&nbsp; thickness&nbsp; of&nbsp; analyzed&nbsp; LPS&nbsp; in Belotinac was 8 &nbsp; m. The magnetic susceptibility (MS) values in Stalacpoint at two independent sources of dusty fluvial materials. The higher MS values are observed in materials originating from the West Morava basin, while lower MS values indicate that materials originate from the South&nbsp; Morava&nbsp; basin.&nbsp; Interpretations&nbsp; of&nbsp; absolute&nbsp; luminescent&nbsp; dating&nbsp; results&nbsp; at&nbsp; both&nbsp; profiles indicate&nbsp; that&nbsp; the&nbsp; LPS&nbsp; were&nbsp; formed&nbsp; during&nbsp; last&nbsp; ~&nbsp; 350.000&nbsp; years&nbsp; in&nbsp; Stalac&nbsp; and&nbsp; ~&nbsp; 35.500&nbsp; in Belotinac. The LPS in Stalac is granulometrically consisted of five different fractions: &lt; 2.0 &mu;m, 2.0-6.2 &mu;m, 6.2-20.0&nbsp; &mu;m, 20.0-63.0&nbsp; &mu;mand &gt;63.0&nbsp; &mu;m. In Belotinac the most frequent particles are&nbsp; the&nbsp; large&nbsp; ones&nbsp; varying&nbsp; from&nbsp; 51%&nbsp; to&nbsp; 66%&nbsp; and&nbsp; rough&nbsp; fractions,&nbsp; which&nbsp; indicates&nbsp; that&nbsp; the material source was in its immediate proximity. The LPS colours both in Stalac and Belotinac covariate with the MS. Similarly to the MS results, the colorimetric results indicate that a part of the loess sediments originates from the South Morava, and the other part from the West Morava. Geochemical analyses point at a dominant silicate particle decomposition, which is similar to the Danube&nbsp; loess.&nbsp; Geochemical&nbsp; composition&nbsp; of&nbsp; BelotinacLPS&nbsp; shows&nbsp; an&nbsp; organic-carbon-enriched pedocomplex,&nbsp; while&nbsp; lower&nbsp; values&nbsp; of&nbsp; the&nbsp; organic&nbsp; carbon&nbsp; are&nbsp; observed&nbsp; in&nbsp; the&nbsp; loess&nbsp; layers.&nbsp; The general interpretation of the results points at dominant Mediterranean climate influence on the LPS&nbsp; in&nbsp; the&nbsp; Middle&nbsp; Pleistocene,&nbsp; while&nbsp; in&nbsp; the&nbsp; Upper&nbsp; and&nbsp; Younger&nbsp; Pleistocene&nbsp; a&nbsp; continental climate influence was dominant.</p>

<p>U savremenoj hirurgiji imperativ je da hirur&scaron;ka procedura bude efikasna, ali i da obezbedi kvalitetan i brz oporavak. Najbitniji segment operativnog lečenja je obezbediti maksimalan učinak kako bi se osobi omogućio brz i potpun povratak aktivnostima dnevnog života. Posebno je pojačano&nbsp;&nbsp; interesovanje za rekonstrukciju prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kod mlađe i sporsko aktivne populacije. Trendovi u medicini kao i u ortopedskoj hirurgiji idu u pravcu smanjenja postoperativnog krvarenja, bola i skraćenja postoperativnog oporavka. Supstancija sa antifibrinolitičkim delovanjem, kao &scaron;to je traneksamična kiselina, svakako je na&scaron;la svoje mesto u smanjenju postoperativnog krvarenja. Ciljevi istraživanja su se odnosili na utvrđivanje uticaja lokalno aplikovane traneksamične kiseline tokom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena na postoperativno krvarenje, posmatrane laboratorijske parametre, mere obima kolena, učestalosti postoperativnih komplikacija i kvaliteta postoperativnog oporavka između dve grupe ispitanika (ispitivana i kontrolna grupa). Studija je bila eksprimentalnog karaktera i sprovedena je u Kliničkom centru Vojvodine u Novom Sadu uz odobrenje etičke komisije. U istraživanje, metodom slučajnog izbora, bila su uključena 124 ispitanika oba pola raspoređena u dve grupe (ispitivana i kontrolna), a kod kojih je indikovana operativno zbrinjavanje prekida prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena i koji su dali pristanak da budu uključeni u studiju. Svi prikupljeni podaci su beleženi u protokol, koji je za ovo istraživanje posebno dizajniran. Ispitanici su bili podvrgnuti operativnom zahvatu, uz primenu op&scaron;te ili spinalne anestezije, sa postavljenom pneumatskom poveskom na operisanom ekstremitetu. Ispitivanoj grupi bilo je lokalno aplikovano 20 ml traneksamične kiseline, dok je u kontolnoj grupi na isti način aplikovano 20 ml NaCl 0,9 % rastvora. Postoperativni gubici krvi su praćeni i beleženi tokom 24 h od operacije, dok su laboratorijki nalazi uzorkovani preoperativno i sedmog postoperativnog dana. U posmatranom periodu (preoperativno, sedmog postoperativnog dana, treće i &scaron;este postoperativne nedelje) kod ispitanika je praćen obim kolena i pojava komplikacija (hematom, hemartroza). Nakon sprovedenog istraživanje, prikupljeni podaci su dokumentovani i statistički obrađeni. Rezultati istraživanja jasno ukazuju da postoji statistički značajna razlika (t=7.181, p&lt;0.001) u količni postoperativnog krvarenja između grupa. Prosečno postoperativno krvarenje u ispitivanoj grupi je bilo 71.29&plusmn;40.76 ml, u odnosu na kontrolnu grupu gde je postoperativno krvarenje iznosilo 154.35&plusmn;81.45 ml. U kontrolnoj grupi, postoperativno se beleže niže vrednosti hemoglobina (t=9.608, p&lt;0.001) i hematokrita (t=8.325, p&lt;0.001), i vi&scaron;e vrednosti trombocita (t=2.201, p=0.032) nego u ispitivanoj grupi. Podaci o postoperativnom bolu ispitanika govore u prilog statistički značajnoj razlici u jačini bola prve nedelje nakon operacije između ispitivane i kontrolne grupe (t=2.405, p=0.018) i treće nedelje nakon operacije (t=3.700, p&lt;0.001). U ispitivanoj grupi zabeležena je ređa pojava hematoma 6.45% (n=4), dok je u kontrolnoj grupi 19.35% (n=12). Svi pacijenti u uzorku su popunili upitnik o postoperativnom kvalitetu oporavka. Nije zabeležena statistički značajna razlika u kvalitetu postoperativnog oporavka nakon operacije između dve analizirane grupe ispitanika. Dobijeni rezultati o postoperativnom krvarenju, nakon aplikovane traneksamične kiseline, ukazuju na efikasnost leka i pri lokalnoj primeni tokom rekonstrukcije prednjeg ukr&scaron;tenog ligamenta kolena. S obzirom na insuficijentnost podataka, ovo ispitivanje stvara &scaron;iru osnovu za dalja istraživanja.</p> / <p>In modern surgery, we need an effective surgical procedure, which provides quality and rapid recovery. The most important segment of surgical treatment is to provide maximum impact to allow a person to return quickly and fully to the activities of daily living. There has been particular interest in the reconstruction of the anterior cruciate ligament in the younger and sport active population. Trends in medicine, as well as in orthopedic surgery, are heading towards reducing postoperative bleeding, pain, and postoperative recovery. A substance with antifibrinolytic activity, such as tranexamic acid, has certainly found its place in reducing postoperative bleeding. The objectives of the study were to determine the effect of locally applied tranexamic acid during the reconstruction of the anterior cruciate knee ligament on postoperative bleeding, observed laboratory parameters, measures of knee circumference, frequency of postoperative complications, and quality of postoperative recovery between the two groups of subjects (study and control group). The study was prospective, conducted at the Clinical Center of Vojvodina in Novi Sad with the approval of the ethics committee. The study, by random selection method, included 124 subjects of both sexes, divided into two groups (tested and control), which indicated operative management of the anterior cruciate ligament rupture and gave informed consent for inclusion in the study. All data collected were recorded in a protocol, which was specifically designed for this research. Subjects underwent surgery, with general or spinal anesthesia, with pneumatic attachment placed on the extremity undergoing surgery. The test group was given topically 20 ml of tranexamic acid, while the control group was administered 20 ml in the same way. NaCl 0.9% solution. Postoperative blood losses were monitored and recorded within 24 h of surgery, while laboratory findings were sampled preoperatively and on the seventh postoperative day. During the observed period (preoperatively, on the seventh postoperative day, on the third and sixth postoperative weeks), the knee volume and the occurrence of complications (hematoma, hemarthrosis) were monitored in the subjects. Following the survey, the data collected were documented and statistically processed. The study results indicate that there was a statistically significant difference (t = 7.181, p &lt;0.001) in the amount of postoperative bleeding between groups. The mean postoperative bleeding in the study group was 71.29 &plusmn; 40.76 ml, compared to the control group where postoperative bleeding was 154.35 &plusmn; 81.45ml. In the control group, lower hemoglobin values (t = 9.608, p &lt;0.001) and hematocrit (t = 8.325, p &lt;0.001) were observed postoperatively, and higher platelet counts (t = 2.201, p = 0.032) than in the study group. The data on the postoperative pain of the respondents support a statistically significant difference in the severity of pain on the first week after surgery between the study and the control group (t = 2.405, p = 0.018) and the third week after surgery (t = 3.700, p &lt;0.001). In the study group, the incidence of hematoma was less than 6.45% (n = 4), while in the control group it was 19.35% (n = 12). All patients in the sample completed a questionnaire on postoperative quality of recovery. There was no statistically significant difference in the quality of postoperative recovery after surgery between the two analyzed groups of subjects. The results of post-operative bleeding, after administrated tranexamic acid, indicate the efficacy of the drug and at a local application during the reconstruction of the anterior cruciate ligament. Due to the insufficiency of data, this study creates a broad basis for further research.</p>

<p>У тези су предложена два унапређена алгоритма управљања<br />асинхроним мотором у условима када је број сензора који се користи у<br />погону минималан. Број сензора који се користи у повратној спрези<br />управљачког алгоритма сведен је на само један струјни сензор који<br />мери струју једносмерног међукола погонског инвертора. Предложене<br />методе елиминишу карактеристично изобличење реконструисаних<br />фазних струја и постижу бољи квалитет и перформансе управљања у<br />односу на конвенционалну методу. Сва аналитичка разматрања у тези<br />су праћена одговарајућим експерименталним резултатима, који<br />потврђују ефикасност предложених метода управљања.</p> / <p>U tezi su predložena dva unapređena algoritma upravljanja<br />asinhronim motorom u uslovima kada je broj senzora koji se koristi u<br />pogonu minimalan. Broj senzora koji se koristi u povratnoj sprezi<br />upravljačkog algoritma sveden je na samo jedan strujni senzor koji<br />meri struju jednosmernog međukola pogonskog invertora. Predložene<br />metode eliminišu karakteristično izobličenje rekonstruisanih<br />faznih struja i postižu bolji kvalitet i performanse upravljanja u<br />odnosu na konvencionalnu metodu. Sva analitička razmatranja u tezi<br />su praćena odgovarajućim eksperimentalnim rezultatima, koji<br />potvrđuju efikasnost predloženih metoda upravljanja.</p> / <p>This thesis proposes two improved and robust induction motor drive control<br />methods, in the case when there is a minimal number of sensors for<br />providing feedback signals. Number of used sensors is reduced to only one<br />current sensor measuring the inverter dc-link current. Proposed methods<br />cancels offset jitter-like waveform distortion present in the reconstructed<br />motor phase currents, and achieves higher quality and drive performance<br />regard to conventional current reconstruction mechanism. Effectivness of the<br />proposed methods are verified on developed HIL (hardware-in-the-loop)<br />platform and laboratory induction motor drive prototype.</p>

<p>Energy minimization approach is widely used in image processing applications.<br />Many image processing problems can be modelled in a form of a minimization<br />problem. This thesis deals with two crucial tasks of image analysis workflows:<br />image restoration and segmentation of images corrupted by blur and noise. Both<br />image restoration and segmentation are modelled as energy minimization<br />problems, where energy function is composed of two parts: data fidelity term and<br />regularization term. The main contribution of this thesis is development of new<br />data fidelity and regularization terms for both image restoration and<br />segmentation tasks.<br />Image restoration methods (non-blind and blind deconvolution and superresolution<br />reconstruction) developed within this thesis are suited for mixed<br />Poisson-Gaussian noise which is encountered in many realistic imaging<br />conditions. We use generalized Anscombe variance stabilization transformation<br />for removing signal-dependency of noise. We propose novel data fidelity term<br />which incorporates variance stabilization transformation process into account.<br />Turning our attention to the regularization term for image restoration, we<br />investigate how sparsity promoting regularization in the gradient domain<br />formulated as Total Variation, can be improved in the presence of blur and mixed<br />Poisson-Gaussian noise. We found that Huber potential function leads to<br />significant improvement of restoration performance.<br />In this thesis we propose new segmentation method, the so called coverage<br />segmentation, which estimates the relative coverage of each pixel in a sensed<br />image by each image component. Its data fidelity term takes into account<br />blurring and down-sampling processes and in that way it provides robust<br />segmentation in the presence of blur, allowing at the same time segmentation at<br />increased spatial resolution. In addition, new sparsity promoting regularization<br />terms are suggested: (i) Huberized Total Variation which provides smooth object<br />boundaries and noise removal, and (ii) non-edge image fuzziness, which<br />responds to an assumption that imaged objects are crisp and that fuzziness is<br />mainly due to the imaging and digitization process.<br />The applicability of here proposed restoration and coverage segmentation<br />methods is demonstrated for Transmission Electron Microscopy image<br />enhancement and segmentation of micro-computed tomography and<br />hyperspectral images.</p> / <p>Поступак минимизације функције енергије је често коришћен за<br />решавање проблема у обради дигиталне слике. Предмет истраживања<br />тезе су два круцијална задатка дигиталне обраде слике: рестаурација и<br />сегментација слика деградираних шумом и замагљењем. И рестaурација<br />и сегментација су моделовани као проблеми минимизације функције<br />енергије која представља збир две функције: функције фитовања<br />података и регуларизационе функције. Главни допринос тезе је развој<br />нових функција фитовања података и нових регуларизационих функција<br />за рестаурацију и сегментацију.<br />Методе за рестаурацију (оне код којих је функција замагљења позната и<br />код којих је функцију замагљења потребно оценити на основу датих<br />података као и методе за реконструкцију слике у супер-резолуцији)<br />развијене у оквиру ове тезе третирају мешавину Поасоновог и Гаусовог<br />шума који се појављује у многобројним реалистичним сценаријима. За<br />третирање такве врсте шума користили смо нелинеарну трансформацију<br />и предложили смо нову функцију фитовања података која узима у обзир<br />такву трансформацију. У вези са регуларизационим функцијама смо<br />тестирали хипотезу да се функција Тоталне Варијације која промовише<br />ретку слику у градијентном домену може побољшати уколико се користе<br />тзв. потенцијалне функције. Показали смо да се употребом Хуберове<br />потенцијалне функције може значајно побољшати квалитет рестауриране<br />слике која је деградирана замагљењем и мешавином Поасоновог и<br />Гаусовог шума.<br />У оквиру тезе смо предложили нову методу сегментације која допушта<br />делимичну покривеност пиксела објектом. Функција фитовања података<br />ове методе укључује и модел замагљења и смањења резолуције. На тај<br />начин је постигнута робустност сегментације у присуству замагљења и<br />добијена могућност сегментирања слике у супер-резолуцији. Додатно,<br />нове регуларизационе функције које промовишу ретке репрезентације<br />слике су предложене.<br />Предложене методе рестаурације и сегментације која допушта делимичну<br />покривеност пиксела објектом су примењене на слике добијене помоћу<br />електронског микроскопа, хиперспектралне слике и медицинске ЦТ слике.</p> / <p>Postupak minimizacije funkcije energije je često korišćen za<br />rešavanje problema u obradi digitalne slike. Predmet istraživanja<br />teze su dva krucijalna zadatka digitalne obrade slike: restauracija i<br />segmentacija slika degradiranih šumom i zamagljenjem. I restauracija<br />i segmentacija su modelovani kao problemi minimizacije funkcije<br />energije koja predstavlja zbir dve funkcije: funkcije fitovanja<br />podataka i regularizacione funkcije. Glavni doprinos teze je razvoj<br />novih funkcija fitovanja podataka i novih regularizacionih funkcija<br />za restauraciju i segmentaciju.<br />Metode za restauraciju (one kod kojih je funkcija zamagljenja poznata i<br />kod kojih je funkciju zamagljenja potrebno oceniti na osnovu datih<br />podataka kao i metode za rekonstrukciju slike u super-rezoluciji)<br />razvijene u okviru ove teze tretiraju mešavinu Poasonovog i Gausovog<br />šuma koji se pojavljuje u mnogobrojnim realističnim scenarijima. Za<br />tretiranje takve vrste šuma koristili smo nelinearnu transformaciju<br />i predložili smo novu funkciju fitovanja podataka koja uzima u obzir<br />takvu transformaciju. U vezi sa regularizacionim funkcijama smo<br />testirali hipotezu da se funkcija Totalne Varijacije koja promoviše<br />retku sliku u gradijentnom domenu može poboljšati ukoliko se koriste<br />tzv. potencijalne funkcije. Pokazali smo da se upotrebom Huberove<br />potencijalne funkcije može značajno poboljšati kvalitet restaurirane<br />slike koja je degradirana zamagljenjem i mešavinom Poasonovog i<br />Gausovog šuma.<br />U okviru teze smo predložili novu metodu segmentacije koja dopušta<br />delimičnu pokrivenost piksela objektom. Funkcija fitovanja podataka<br />ove metode uključuje i model zamagljenja i smanjenja rezolucije. Na taj<br />način je postignuta robustnost segmentacije u prisustvu zamagljenja i<br />dobijena mogućnost segmentiranja slike u super-rezoluciji. Dodatno,<br />nove regularizacione funkcije koje promovišu retke reprezentacije<br />slike su predložene.<br />Predložene metode restauracije i segmentacije koja dopušta delimičnu<br />pokrivenost piksela objektom su primenjene na slike dobijene pomoću<br />elektronskog mikroskopa, hiperspektralne slike i medicinske CT slike.</p>