Magister Scientiae Dentium - MSc(Dent) / Mondbiologie as onafhanklike vak in die Republiek van Suid-Afrika het die eerste babatreë geneem op 'n senaatsvergadering van die Universiteit van Stellenbosch op 26 Maart 1971 toe die instelling van 'n Departement Mondbiologie goedgekeur is. Die skrywer is op 1 Januarie 1972 aangestel as hoof van die nuutgestigte departement in die Fakulteit Tandheelkunde aan die Universiteit van Stellenbosch. Die ontwikkeling van die vak, veral aan Afrikaanse universiteite, is in die verlede geknel deur die afwesigheid van Afrikaanse handboeke en, in steeds groeiende mate, deur die styging van die pryse van boeke. 'n Verdere remmende faktor is dat geen enkele bestaande handboek 'n oorsig gee van die meeste aspekte van mondbiologie nie. Die motivering vir die opstel van hierdie boeke (Deel I en Deel II) lê daarin dat dit wenslik is dat 'n Afrikaanstalige handleiding in die vak bestaan. Hierdie boeke het hulontstaan gehad in lesingsaantekeninge wat die skrywer oor baie jare saamgestel en probeer verbeter het. In die opstel hiervan is gepoog om materiaal uit verskillende bronne te versamel. Die leser sal gou agterkom dat geen spesifieke verwysings in die hoofinhoud aangegee word nie, maar wel algemene verwysings aan die einde van elke hoofstuk. Ook aan die einde van elke hoofstuk is 'n lys vrae •. Daar word van studente verwag om die vrae uit te werk, hoofsaaklik met behulp van hierdie handleiding en, indien nodig, met verwysing na bronne wat genoem word en in die tandheelkundebiblioteek beskikbaar is. Die inhoud van Boek I dien as inleiding tot mondbiologie en handel hoof= saaklik oor algemene aspekte van embriologie, fisiologie, makro- en mikroanatomie van die mond, sy inhoud en die sisteme wat daarmee verband hou. Die skrywer voel dat hierdie kennis 'n voorvereiste is vir 'n meer toe= gepaste studie van 'n tand en sy omgewing soos weergegee in Boek II. Soos in alle pionierspogings kom daar waarskynlik foute in hierdie werk voor. Die skrywer spreek by voorbaat sy spyt hieroor uit en wil dit graag onder die aandag van die leser bring dat die onderwerpe geselekteer is om so 'n wye veld soos moontlik te dek met inagneming van die beperkte kursusduur. Mnr. P.F. de Klerk, Senior Onderwyser in Afrikaans aan die Hoërskool D.F. Malan te Bellville, was verantwoordelik vir die taalversorging. Hier=voor is die skrywer opregte dank aan hom verskuldig. Vir haar toegewyde andag aan die tikwerk verbonde aan hierdie boeke wil ek baie graag my innige dank aan mev. C.F. du Toit bring. Mnr. A. Louw, Grafiese Kunste=naar, het die titelbladsye ontwerp. Hiervoor bedank ek hom.

BH3-only Proteine, eine pro-apoptotische Untergruppe der Bcl-2 Proteinfamilie, sind zentrale Mediatoren von apoptotischen Signalen durch die Regulierung intrinsischer Apoptose-signalwege. Unsere Arbeitsgruppe hat vor kurzem gezeigt, dass Apoptose, die durch den p14ARF Tumorsuppressor induziert wird über die p53-abhängige Aktivierung des BH3-only Proteins Puma/Bbc3 vermittelt wird. Interessanterweise induziert p14ARF aber auch in p53 defizienten Zellen Zellzyklusarrest und Apoptose. Die dahinterliegenden Signalwege sind jedoch nicht bekannt. In dieser Arbeit berichten wir, dass das BH3-only Protein Bmf (Bcl-2 modifying factor) beim p14ARF-induzierten Zelltod in p53 defizienten Zellen eine wichtige Rolle spielt. Expression von p14ARF führt zu einer Induktion der PERK Kinase, daran anschließender Phosphorylierung von eIF2α sowie Aktivierung der stromabwärts liegenden Transkriptionsfaktoren ATF4 und CHOP. Diese Signalkaskade ist normalerweise Teil einer zellulären Antwort auf fehl- oder ungefaltete Proteine im Endoplasmatischen Retikulum (ER), der sogenannten ‘unfolded protein response’ (UPR), die zum einen durch verminderte Translationsinitiation und Hochregulierung von Chaperonen die Menge der fehlgefalteten Proteine reduzieren soll. Allerdings induziert p14ARF keinen ER Stress, sondern den PERK‒CHOP Signalweg. Die Transkriptionsfaktoren ATF4 und CHOP binden direkt in der Promotorregion von bmf und sind für dessen transkriptionelle Regulation verantwortlich. Unsere Daten zeigen, dass der PERK‒eIF2α‒ATF4‒CHOP Signalweg eine wesentliche Rolle bei der Induktion von Apoptose durch p14ARF spielt. Dieser Weg könnte ein Sicherungsmechanismus sein, der es den Zellen auch nach Verlust von p53 erlaubt Apoptose einzuleiten, nachdem p14ARF durch Onkogene hochreguliert wurde. / BH3-only proteins, a pro-apoptotic subgroup of the Bcl-2 family of proteins, are central mediators of apoptosis signals by regulating the intrinsic apoptosis pathway. We have recently shown, that apoptosis triggered by the p14ARF tumour suppressor protein is mediated by the p53-dependent activation of the BH3-only protein Puma/Bbc3. Nevertheless, expression of p14ARF in p53-family deficient cells is capable of inducing both cell cycle arrest and apoptosis, but the signalling pathways initiated remain elusive. Here, we report that the BH3-only protein Bmf (Bcl-2 modifying factor) is involved in cell death in p53-deficient cells triggered by p14ARF. Expression of p14ARF leads to the induction of the PERK kinase, subsequent phosphorylation of eIF2α and activation of transcription factors ATF4 and CHOP. This signalling cascade is usually part of the ‘unfolded protein response’ (UPR), which is activated upon ER stress to reduce the amount of misfolded proteins by reduction of global protein translation initiation and upregulation of chaperones. Of note, p14ARF does not induce ER stress but activates the PERK‒CHOP pathway. ATF4 and CHOP transcription factors directly bind to the promotor region of bmf and induce its transcription. These data suggest that the PERK‒eIF2α‒ATF4‒CHOP signalling pathway may play a substantial role in mediating p14ARF-triggered apoptosis. This pathway could play the role of a ‘fail-safe’ mechanism that allows cells, even after loss of p53, to undergo apoptosis induced by upregulation of p14ARF by oncogenes.